Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 20, 21 May 1920 — KAPENA ALEKANEDERO AKAMU ME KA HAE HAWAII. [ARTICLE]

KAPENA ALEKANEDERO AKAMU ME KA HAE HAWAII.

(He Palapala i holulieluia iniui „ - hX Ahahui Kaahumanu uia Han:ii;i,.i malama, Aporila 29, 192M. E na Lede o Kaahunianu:—l: , mai i keia mau hoakaka mahopo ih-i Ih . a kokahi o ko oukou hoahanau « paahana uo lioi, no kokalii mooU'!.; kole i loaa^mua ole ika lehuKli;

paaia nei e- ka ohnna a mamo 1i,.; v , K:ipena Alckanedoro Akamu. 1 ke au o Kapiehameha 1 ni.> Moiwahiue, o.Kaahumanu, ua (l . haole hoopouo o kokua ana ia lau;* mm ka hooponopono aupuni ma ke p:i!.« , aku i na hana hooulu ino kipi iwn, iu , na kanaka me ke kokua aua no h » ~ na liaiia hoonaauao i kauaka ma na n, , e }>ono ai ko lakou nohoua ma k.. kou aupuui. Xo ia mau hana nmk ka poiu» o na kanaka o koia |ku . i, nie ke aloha oiaio i ka Moi Kameh.i i: ha me Kaahumanu, pela i lilo ai o I Davis, John Young ame Kapena A' !< neckro Akamu i poe puuahelo i na ;t .

1 keia mau la hauwawa nui i na m, . kaliiko nie ke kuauhnu o na miinio .i >■, poe lahui e i hooa mai i keia paom >k i mo ka lakou mau haua, aolo wahi m, , iki maloko o na nupepa me na hai-.1, !,, pili ana i na hana aloha alii oia ~ , keāa poe kokua alii o ia au kinohi n k aupuui Hawaii —m;anjua aku o ka |~i • ana mai o na mikanele i ka IS2O. I i lilo' nui na hoomanao kenekulia an.t > ka ua mikanele mau hana me ka lakmi mau mamo, a noonoo ole ia iho la u. haua a ka poo mua na lakou i k ik >. me ko lakou ola ia Kamehameha , k i na'i aua i na nioku 'ahiki ana ; hookahi aupuni.

Hc lehnlehu o ua oiwi o keia man ;•< i lieluhelu 010 i ka moolelo o ka hau naole kipi a na Lukini i hoala :ii i Kauai i ka M. H. 1817. Mamuli o k i hilinai nui o ka "Moi me ke Kuhin.i Nui ia Kapena Akanni, ua hoounaia ;ik:i oia i Kauai, a mamuli o kana hooponu pono noeau wiwo ole ana i pio ai i:i haunaelo me ka hookahe koko 010.

Nui ke kamailio mo na hoolaha no k i lianaia ana o ka Hae Hawaii o Kapona Uekelo. Afa ka moolelo nae i loaa i k h ohana a Kapena Akamu, he okoa lo:i Wahi a ia moolelo, penei i loaa ai k > hae Hawaii:

No ka nune nui o na alii me ua lui:< kuka no ke ano o ke poo o ka hae—oi:ti ua loaa ke kino—ho 8 moliua hoonoh.l papa—keokeo maluna loa, ulaula iln polu, keokeo, ulaula, polu, keokeo » ulaula—e hoailona ana kela me keia nnlina i na moku kanaka o keia paeain i No ka loaa ole o ke kuikahi i ua jm. • hoomakaukau hae nei, nolaila ua piin> aku o Kamehameha: " li hea aku i ku 1 haole. Nana e hana mai. Oia ka i ik<ika hana. 1 " Ika hiki ana 0 Kaponn Akamu iiuua o ka Moi me na Alii a loli<i ka manao, ua hooko koke oia ma kou i lawe ana mai i ke kii 0 ke poo 0 ka )n • Pelekane i poo no ka hae hou. l'ela ilm la i hanaia ai ka hae Hawaii a j.:< .1 pono. Mamua.aku o keia wa, ua loaa nnn he bac Alii—oia no hoi k§. hae Kalaiin i na laau kapu- hoailona kapu nlii 0 ua-moku aupuni hoi 0 ua hao mn» r,. ko lakou hae —a 0 ka.hapa uui no 11 ;i . he hae Pelekane. Na Kapona Akanm 1 noi aku i ka moi 0 hanaia i hae liihui a oia ke kumu i hanaia ai.

Mahope koke mai o keia wa, ua ln> •< aku o Kapena Akamu i Kina inalaln > ua kauoha a ka moi maluua o kahi kuu < o Kaahumaiiu—he moku kci*a 110 na in.-i o niai i lilo iho i ka moi. O Foro u t> i ka inoa o ua, wahi moku la. M.Bmua •< ka haalele ana iho a holo no Kina, m haawiia he 11 mau pu aloha no ka lm Hawaii me na alii moku .anie na )uii•.< o ko Kaalmmanu. I ka i iwaho o ke awa o Kouekona, Kin.i, iiv ;ke pahaohao oko laila poo ika ike » mai i keia inoku malihini nie koua li:• ano e; a no ke kuhihowa ana niai j « Kaahumanu o kekuhi u na nioku po«, t m 0 ka nioana o ia wa e lioOpoino :ina na inoku kalepa o Kiua, ua hooleia iu:n ko komo ana aku o i awa o na luiia kiai awa q Kan<'kon i Alua hoao aua o konio me ka ae ole i». a mahiuli o 1i» aoao ana a kekahi h.-ioi" rclekiw»c o ka holo ana i ka mok-. kuuia kahae Hawaii ilalo a uuia so hae Pelekani iluna, a mo ia hae o nel i ,atia, mai ai e komo i ke awn. ' J j chulehu w;aJ<s na hana molia aloh:i oi«i a.Kapena Akainu i lawelawe ai m » Kamehameha me Kaahunianu, a pela u < 1 aloha ai laua ia ia. No ko laua aloln iaia i haawi ai i ko laua aina ia Ni i Pela- i. ioaa ai o Niu holookoa ia KHpen'* Aleamu. Lilo pu ma keia haawi ana k » laua wahi kauliaua i kapaia o Kala i ha'iha'i. Ma ia wahi o Kaahumunu i kuahaua inua ae ai i konawaiho akti i na mea o ke au kahiko a hoolUo ia i iho no ka makinialama hou. Pela i k:< paia.ai ia āuoa no ia walii. "Hc i> ana \a manao"—"ho ha'iha'i l'" mae"—he lu ana iua mea kahiko kaawale aku a apo i ka mea hou. Me ka mahalo. MRB. CHAS. A. LUCAS. Aperila 29, I#2o. .

CORK, Mei 18.-—He elua kaukani P«?lekane i hooleleia a-ku ma Ma'i try ma ka Poaono/ a mahope iho , hookaūliiliiia aku maloko o na apaua o Oork Komoliniia. O na .• Bkihber(leeb uo hoomaluia e nn kn:t.