Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 34, 20 August 1920 — PEPEHIIA HE WAHINE E KE KANE A MAKE LOA Ko ka Aina ke Kumu o ko Laua Pa-ee Hahana Ana a Ukaliia Mai la e ka Make HE KANAKA LAWAI'A O KAWELO I MAHALOIA He Lawai'a Kana Oihana a ma ke Kapakai o Kailua Kona Wahi i Noho Ai [ARTICLE]

PEPEHIIA HE WAHINE E KE KANE A MAKE LOA

Ko ka Aina ke Kumu o ko Laua Pa-ee Hahana Ana a Ukaliia Mai la e ka Make

HE KANAKA LAWAI'A O KAWELO I MAHALOIA

He Lawai'a Kana Oihana a ma ke Kapakai o Kailua Kona Wahi i Noho Ai

Mr.'ol-.o o kekahi papaihale lawai'a e .. : aua ma ko kapa kahakai o Kailua, kola hali Koolau ae nei nia kekahi ..'nawa o ke kakahiaka Poalima aku ?. 1 'i.uiain ai kekahi pepehikanaka amo aine ke koko i kakauia ai ka o ia hana manaonao. Aneane i ka hora 5 o ka auwina la !'oanno o ka pul? aku la i hala ho war.ine Ilawaii nona ka inoa o Mrs. Hana \faulio!a, a nona na makahiki he 50, ka •iioa i loaa aku ua haukae kona lole i e koko inamuli o kekahi mau moku ma •>'ia umauma a ma kona opu i houin •ti.' ka pahi, e waiho ana maluna o ka -•'ipahele o kahi papa'ihale ua make loa, :. :i,a ka paia hoi e lewalewa mai anu :i'. kokahi kaala e paa ana ma kona a-i : honpaaia i kekahi kua, ke kane maana o Kawelo Mokeo ka inoa, -j o waiho ana mahma o ka papahele • pahi pelu -kolikoli peni ilā haukae i iiokn. Ma !ce kakahiaka Sabati nei i malaT ra;.H ai h'* aha nieniele e ka Hope Ma« ..-i: Dav"is o Kaneohe, a-o-ka olelo hoo- : a ke kiurc k<in"Si , ttō ua pepehiia wahino me ke kaawe aua o ko kane. M.i ka auwina ia Bal>ati iho i kahuia ri n?. kino make ehm maloko o ka pa o Kawolo ma Ka-neohe. Ma ka mannoioia no ka aina mai ke ■; im;i o ka hoopaapaa ana o kela mau m-'-a. a o ka niake ka i ukali inai mdho- [•'-. Mamuli o kekahi iioakaka mai kelahi Kepani lawni'a mai e noho kokoke i.ai ana ma kela wahi, a nona hoi kekapapaihale e ku kokoke mai ana i ko K iwelo mi papaihale, i manaoia ai tua . v';aiii manawa o ke kakahiaka Poalima pepehi ai o Kaweio i ka wakine « • a kaawe iaia iho if»a kekahi m!\- ■ ;'wn mahope mai. Ma ka olelo a ke Kepani ua hooa a? wahiue i ka hale o Mokeo iha ka ora <» o kela kakahiaka Poalima. Wahi . k, mai ke kuahiwi ko kn war.e holo ana mai maluna o ke k&a, liii n kekahi wahi hale uuku a ua o Kaneln m:t i ku ni, a mahiila no hoi :tua «• noho ai i kekahi miUiawa, a i ka •en ana o ka wahin? i ka hale, nakiiili<> la i ka lio i ka pa a koiuo aku i iiuko. l'aike mai ua Kepani la ika iion ana mai o ka wahiiie iwaho, k- kau no o koua papale ma koaa

poo, a he upena ka ke Ki-j>aui o ka ik • ona īuai e V>aa kona lima a lvio la iho la iluna o ka honua. l'a hoi lnin aku oia noloko o ka haie. a o ka hope loa iā o kona ike ana mai. Loaa aku kona kino ua uliiin nia k > kahi wahi ine kekahi apana kapa im> ka mau no o ka paa o kona papnle. Jlc elua mau moku hohouu loa i ikeiu inalalo iho o ka a-i, a o kekahi ma ka uoa » akau o ka umauuia, a he lohulehu n i moku pahi o ka houhou a koeia ana ma ka opu. Ua pau kona lole i ka »a haehae a o kona mau lima ,ua hauk.i.« i ke koko, me he mea la ma ka hooma«> popo aku ua hooikaika oia e hakaka no ka hoopakele ana i kona ola. Me he mea la, inahope o ko ifokeo ike aua ua make ka wahine oia koii.i manawa i nakii ai i'ke kanla nia.ke k»ola a i ole ke o a o ka hale ina knlii kokoke i ka paia, alaila ua ku oia hihluna o kekahi pahu a i ka paa ana > koua kania-i i ke kaula ua peku oia i ka pahu ma kahi e a lewalewa oia. M.i muli o ka inoino o kona helehelena i manaoia ai ua hakoko oia me ka ikaika me ka make mamuli o ka paa o koua hanu. Ua kamaainaia o Kawelo maloko <• ka apana o Kailua uia ke ano he ka kahiko e hoomau ana ma ka oihana lawai'a, ua ikeia oia ma ia auo e iih kanaka o kela huli Koolau, a ina o kana hana no ia e hooinau ai,.tne iiei ke ai !a no i na i'a ono o i« kaha. O keknhi mea mahalo nuiia no Kawelo aolie oua hoahakaka, he kanaka nialama oia i ka maluhia, aolie no lioi on;i ai kipalale lo.i i ka waiona. No ka aneane e piha elinia makahiki ka noho pu ana o Mokeo nie kela wahine ma ke ano mauuahi. Aolie a Mokeo mau keiki, elike ine ia i hoonuiopopoia, aka, 110 ka wahine he makuahine oia u » kekahi mau keiki eono a ehiku palia. Elua mau keikikane a kela wahiue aia ma ka mahiko o Waimanalo kahi i liana ai. 1 Maui ka oia o ka holo ani ma kekalii inanawa kokoke aku iiel i liala iio k{i ike ana i kekahi inau keiki ana, a o ka hoi koke ana ae no ia ma ka Poalia aku. Ma kona la i hoea uiai ai mai Maui mai ua hele akn oia <• ike ia Kawelo Mokeo, a ma ia ahiahi iho ka hoi a:ia no ka hale o laun mauka o ke kuahiwi. Ua loaa kekahi ike maopopo ua nui ko" laua hoopaapaa nia kekahi manawa kokoke i hala aku nei no ka mea e pili ana i ka aina; ma ka oleloia lie lehulehu wale na apana aina i onaia e Kawelo ma na wahi like oK; o Oahu nei, a pela i manaoia ai ua hoomaka hou ko laua hoopaapau ana no k:i aina mahope o ka hoi ana mai o ka wahhie mai Maui niai.