Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 11, 18 March 1921 — He Moolelo no ko Helena Simoa Lanakila Ana A I OLE Ka Hoowalewaleia Ana o Halebatona [ARTICLE]

He Moolelo no ko Helena Simoa Lanakila Ana A I OLE Ka Hoowalewaleia Ana o Halebatona

> k?ia mau oleio a ko'u makuanine c noke mau mai ai i : :-:r. ia'u ua ku a uluhua niaoli au, ēia nae, e ike iho no no ka hewa, a ke manao nci.au ua hanauia mai no ai: ma ia ano e hiki ole ai ia'u ke hoololi ae, a eia • <?. niea apiki a'u i ik'e iho ai ; ke r»oho pu.au me Anate • . - . [\c oluolu maikai ko maua nōho aua, aohe ona nuku mai ia'u, aohe no hoi o'u hana aku i ka mea ana e . ' m.ii r.i." ka Helena noonoo iho, ina o Makoli he kaikamahiue •,iki ole o ka naau a e hoololi ae ana oia ia ano maikai •:\i. e liīo ana oia i kaikamahine maikai, a iā manawa . : ..«*>noo iho la oia aole no hoi e 'nele a.na ko Makoli i kaikamahine pakike i kona makuahine, me ka hiki ole <»he mai ke a'oia aku. .'.i!» .ina hele wale aku la» no laua.ma kekahi mau wahi - ;...;:.ihi manawa, ai ka hala ana oka hapalua hora a oi, i h-.u mai ia iluna o ka lanai o ka hale a noho iho la nialuna o ka noho a o kekahi maluna o ka ahamaka. - kamailio ana maluna o na mea e pili ana i ko Laua r : :nanavva e noho ana maloko ona kul.a a laua oka hele , i ko laua kaheaia ana m.ai e Mrs. Simoa e hoi aku : ;>apa aina nani maoli ia i hoomakaukauia! ITe mau ..:i;ihele uliuli ke waiho ana maluna o ka uhi pakaukau a. .1 e muu ana no hoi na huaai ole, na ohelo papa, . huaapala, ka palaoa no hoi ame ka \vaiubata, ka pai ame • , :v.t\iono, ame ke ti hau. O, he mea puiwa no hoi ia la o ..:'si kona manawa i kolno mai ai a ike i ka nani o ke • ..haukau aina i hoomakaukauia nie ka maiau loa e Mrs. : {e :tina hnuoJi loa ia oiai lakou e hoopiha ana i ko lakou houpo ine na meaono niaikai i hoolakoia maliina o ka : p.i ahaaina; ua poina ae la o Mrs.. Simo.a iaia iho he wa-,-:e kanaka makua, a ua like maolhpia me kekahi o na Icai L ► .imahine ia mau minuke, ka hehe pu ana o na a ma na mea wale no e hoohauoliia ae ai ko#lakou mau - onoo ka lakou mau olelo nui ia mau minuke. Mahope iho o ka pau ana o ka lakou aj ana, hoi nui ae la a ' oka rumi hookipa, a hoi aku la o iV(akoli ma kahi oka ,a ia Helena hoi ka>buke himeni. a hookahi ko Mrs. -im-'-a himeni pu ana aku mj6 la.ua x a ua hala he hora a oi i Lik'-»u ma ia hoohauoli ana. I ka pāu ana alaila i māi la o Makoli e hoi ana oia, noun hoihoi aku la o Helena me ka m.akuahine ia Makoli phiki i ka pukapa o kona hale, a haalele aku la iaia no ka i.'-<{ ana no kona hale, a hwli mai la nō hoi o Helena ma hoi ::o ko laua hale, mahope o ka haawi ana i na aloha hope, a i mai la o Makoli e hookomai āiiia,piā Ti kana h6slnk"f:ma c> kona hele ana mai.ma kekahi kakahiaka ae ma ka hora eiwa no ke a'o ana fiku a Helena iai.a i ke penakii. Ma kekahi kakaliiaka nui ae loaa mai Ia ia Ilelena kana !eka mua loa mai ia Robaka mai. .Mai ke kulanakauhale nai n Livapuhi ka hoounaia anq mai mahope koke iho o ka hoea an.a aku o Robaka me ka Anakala ona ilaila, a maloko 0 ia leka ua hoakaka mai o Robaka i na mea apau ana o ka īke ana rr»a ke alahele moana, me ka lehulehu o kana poe i hui a i hookamaaina ai maluna o ka moku, o ka hapanui nae o na manao i kakauia e hoakaka wale ana no ia i ka :nea nui he aloha mailoko ae o kona puuwai. a i ko Helena. O keia kekahi o na mea hou makamaka loa i lōaa mai ia Helena mahope o kona kakali ana me ka hooma.nawanui no ha loaa mai o kekahi leka mai kana alohg. mai. a ma kona heiehelena. iho o ka pan o kana heluhelu ana no e'ua a ekolu manawa, e naholo.mau a'e ana ka u]a ohelohelo! • ka hauoli, a ma ka hapa. hope loa o ke kohuo kana helu-l hr!u ana, oia ko Makoli manawa o kai hoea na mai iJko laua iiale no ka lawe ana i kana haawina mua ma ia kakahiaka.; Ina paha i ike mua aku o Helena i ko mai, ; na la ua loaa he manawa akea a lawa loa nona e huna ai i kana leka: iaia i ike aku ai i ko Makoli komo ana mai, a elike no hoi me kekahi pol ka makemake ole e ikeia kekahi mea huna, pela no me Ilelena; ua waiho koke aku la oia i ka leka malalo o kekahi mau buke iloko o ka ume o ke pa--eaukau e muu ana kana mau kii i penaia, eia nae, ua manao ma ia huna ana aku ana e nalo ana ,aka ua ike e mai no nae o Makoli, nolalla ua noho ka manao iloko ona, ina no ko Helena kaawale aku ma kekahi wāhi, e kij aku ana oia ih !eka a heluhelu i.na manao i kakauia maloko, no ke kurnu, ua loaa iaia ka hoohuoi ma ke ahiahi mamua'aku, oiai ■:a e nana ana i na kii iloko o ka buke alabama. j Me ka lioihoi wate'no o o ia komo ana mai m.a ia' a haāwi mai la i kona aloha ia Helena ame kona| makuahine, elike me ka lelē ana mai'o na'kukuna malama-! ■ ama o k| la a komo iloko o ka hale, pela okoa iho la no ia j k«»m«j ana mai a Makoli, a o kana māu huaolelo mua loa; iho o ka haawi ana i na huaolelo aloha, oia no kona j 1 Makoli) hoike ana mai i nui.e loaa iaia ka ■ penākii, aua piha loa oia ika Haūoli no koiia 1 "ke aku ia hana. He oiāio, ma mua ana o ka hoomaka āna. ua hoiaio mai oia iaia ih'o'he haumanri akenui ia ike, a oiai he aikamahine no h'oi oia i a'oia a ua loaa iaia kekahi hoo'".imiiaoia apa tna kā ike kahakii, ua 'holomuā lo.a kona ike. " hoike aku no hoi o Helena he mea hauoli nui nona ke ana aku iaia, a oiai hoi lte haihoi i*au kana kamailio iia. ua lilo oieu-i meā makemake" na ka lede āimoa, 1 oiai oia • komo jnai a ~a oili.aku ana iwaho no kekahi mau ~nnawa lehulehu, no ke kamailio pu ana me na kaikama'?:ne; ua piha hauoii loa ka lede aoo no kā loaa ana he hoa maikai np Helena e noho pti ai oiai laua e noho ana ma home kuahiwi, me kona hoohuoi ole ae e lilo ana o Makoli i nahesa e huli..nxai"ana a nanahu ia laiia. N T o ka hora aoi ka nolio ana onā kaikainahine ma kahi ka laua hana, a no ka pio ole o ko M.akoli makemake e i ka manao o ka leka; noi āe la oia ia Helena i kiaha wai, ;ne ka olelo pu ana mai ua mākewai oia, a o ko Helena eu vf'ke ne la no hpi.ia a hele aku lā'noloko o ka nimi kuke r --"> ke kii 'ana aku i kiaha wai hau. t Ia Helena no a nalo aku, o ko Makoli.haalele koke iho la •" ia i kana peni aine ka palaki, a hele-aku la.ma kahi o ka ;une ana oka ike ana mai i ka waiho ana aku o Helena i ka -«•ka. a huna hou iho 'la mamua o ko Ilelena man&wa o.'ka • ■oi Ikhi āna mai.- s \ka?" iho, i ka manawa i loaa mai ai ka eka iaia; '•pela.-nō ko'u manao! Alp.ila, ke holo leka nei k;i • ia me kela kanaka opio helehelena u'i a'u-o ka ike'ana i -ona kii maloko o :katalabama, kohaka Egelakona. O. e haawi au i kēkahi huina .dala nui ina e hiki ana ia'u ke ike i ka mānao maloko o keiā leka!" Ma» hoao paha oia e heluhelu i ka leka ina he loaa kekahi manaw'a lāwa loa iaia, aka', no kon.a lohe koke ana aku i ka halulu mai o na.wawae o Helena, awiwi iho la o!a i ka ana i ka leka ma kahino ana p ka lalāu āna ihō.a hoi awiwi ae la a noho ma kona wahi i hoho ai māniua.

Hieīwi mai la o Helena i ke kiaha wai iaia aha'o*ke kiii ana, a ia manaw\ i haawi aku ai o Makoli i kafta,li6omai-j kai i ka i ana aku: "O, me ka mahalo nui ia ōe no kou hoo-| luhiia ana aku la ; ina e makemake hou au i ka wai ea, kuhi-! kuhi inai 110 ōe ia'u a na'u no la e kii ponoi aku, i ole oe' e hooiuhi hou i'a aku i kekahi manawa." ' | "lleaha iho la ka hooluhi o ia? Pela ka paha auanei oe; e liana mai ai ia'u ina no ko'u hele aku i kou hale? O kej kamaaina paha ka i ike i kahi o na mea apau e waiho ana | maloko o ka hale, aole ka malihini; he makemke pu no au i ka holoholo i kekahi manawa mahope o ka nōho loihi ana! iho no kekalii manawa inaluna o ka noho, oia ka mea e pau! ai ka opili ame ka maeele o na wawae, o ka holoholo mau," | i pane aku ai o līelena, me ka akaaka pu ana aku. . ■ i I ke kani ana o ka hora umi-kumamakahi o ko Makoli eil i ae la no ia a i mai Ia e hoi ana oia, a mahope o ka haawi 1 ana i na aloha ame na muki papalina ana, oili aku la o Ma-| koli a haalele iho l.a ia Helena ame kona makuahine e nohoj kokool.ua ,elike me ko laua maa i na la i hala aku, a ia Ma-i koli i hala aku ai, me he mea la ua nalo aku na kukuna oli- i nolinn o ka la mailoko aku o ka hale i ka Mrs. Simoa ame j ka I lelena uoonoo iho, no ka mea, ua lilo o Makoli i mea | Jiooh.auofi mai ia laua iloko o ia mau hora elna ana o ka'noho ana, a he mahalo wale no iloko o lau'a no ka ho-j lomua o ka Makoli haawina o ke a'o ana aku iloko o ia; manawa pokole loa. j Aole laua i manao iki a i ole moeuhane mua, o ke kaika-, mahine me na 'maka uliuli a mohaha e hakilo loa mai anal oia 110 ka laua mau meahuna me ka iini nui e ahuwale aej ko laua mau moolelo ,aole no hoi laua i moeuhane iki o kaj hoihōi o na kainailio ana a kela kaikamahine, ka maikai o j kona helehelena, kona .ano kamalii no "hoi, e lilo ana la oia | he nahcsa e kiko mai ana i kekahi la me kona alelo waiawa j iloko o ko laua mau puuwai, e lilo ai i mea hoehaeha mai; ia laua ma ia mua aku. j He mau la mamua aku ka hoi ana .ae o Miss Ewaliko a; noho me kona anate, Mre. Saevana, he wahine kanemake| waiwai, ahiki i ka holo .ana aku o ka anate no Europa, aj iloko o ia manawa ua lohe o Aīakoli i ka mahalo nui ia o j Ffclena Simoa e na mea apau no ke kaikamahine u'i, ka! oluolu, k.a naauao ame na ano maikai e ae apau, e ka poe! keia i hele pu me Helena ma kekahi huakai makaikai elua| la mamua aku; nolaila, mai ia manawa mai ua noho ka ma-j nao lili iloko ona no ka mahalo ia o Helena, a mai ia mana- | wa mai no lioi i hooholo ai oia 1 kona manao e hui me He-i Nolila, mai ia manawa mai u.a h.ooikaika oia e loaa kee hiki tiria e lilo o Ilelena i "m.aka no kana ihe" i kekahi la e hiki mai ana. ! hoi'iaia i hoaloha 110 līelena, a oiai oia e pili mau m.ai ana; kahi manawa e hoolaunaia mai ai oia ia Helena, a e hoolilo| hoi iaia i hoaloha no Helena, a e pil imau mai ana me ia f ia manawa like e hakilo loa ai oia ma na ano apau i mea e maopopo ai iaia kona moolelo, a no ka mea, ua ike oia i ka lilo loa o Helena i mea pt],nahele i na mea apau e noho ana.ma kela wahi. O kekahi mea nana i hoala ae i kona manao uluku ma ka manawa no ia a Ealani Helemuka i hoakaka mai ai iaia i ke-i kahi mea e pili ana ia Robaka; he o Robaka Ege-j lakona nona, a ua holo aku nae o Rol>aka i Kviropa, a oiai 1 k*a o Balani Hemeluka e kamailio ana no Robaka. ua ikej mai la oia i ka pii. an.a ae o ka ula ma na p'apalina o Ilelena, j a ma ia ano i koho koke iho ai o Balani he ipo o Robka na I Helena, a oia ka Balani mea o ka hoike. aua mai i ua o Makoli, a mamuli o ia hoike nna mai a Balani i koho iho ai ua o Makoli aole o Robaka he ipo wale 110 na Heiena, aka, me he mea la he kane hoopalau, a ina he tnea oiaio ia, alaila, e hoao ana oia (Makoli) ma na jino apau. e lilo māi ke keiki hanai.a ke; kanaka waiwai-Halehakona, ka mea nona ka mbolelo ana o ka lohe mau ana. i kane nana, Mamuli o keia lohe mua ana ona i noke'mau mai ai oia i ka ninau ia Helena i kekahi la ae ana 0 ka hele hoh ana mai i.ko Helena ma hale. , . . • MOKUNA Xl—Ka Hoonoelo Ana. "E Anate E1 i?.a, o.w.ai.kola ohana Simoa?" i ninau aku ai o Makoli i ka makuahiiie, mahope iho'o ka pau ana o ko j laua aina ahiahi ma ia la mua o kona hele ana ae e a'o i ke j pena kii oiai laua e noho ana maloko o ka rumi hoolūana j o ka Lede Mrs ; Satevana, ma ka liale maiuna, kahi a la!uaj e hoohala ai i ka hapanui o ko laua manawa, i ko laua ma-, naw.a e noho kokoolua ai. j Nana ae la ka lede aoo iluna ia Makoli. me'ke'kahaha noj kana ninau a i ae la: # i .'•Me ka me.a oiaio loa, ,e Makoii, aole hiki ia'u ke hoike| aku ia oe. O ka'u mea wale no i lohe mai no Mrs. Simoaj ame kana kaikamahine u'i kela halē e k,u mai la mawaho mai o ke kae o ka ululaau. No ka lede aoo aohe i loaa iki ■; ia'u ka hanohano o ka hoolaunaia ana aku me ia. No He-j lena hoi ua pinepine na manawa a'u o ka ike ana aku iaia I mawaena o ka poe opiopio, a ke hoike aku nei au ia oe ii ka mea oiaio loa ke manao nei au he kaikam&hine huapala i'o maoli no oia, aol.e oia wale no, aka, o kona naauao; ka oluolu ame ka paa rul,a pii kekahi, a ua kulike maoli no kona mau ano apau a'u o ka ike ana aku elike me ka lono i hoikeia mai ai ia'u, a mawaho ae o ia mau ano maikai oila he kaikamahine akahai a ōluolu loa ka oia ma na kukai k'amailio ana. elike me ko'u lohe mai ka poe mai i launa kino me ia. Ua lohe pu mai au he wahine u'i pu kona makuahine, he kulana lede.oiaio ma kona nanaina- a ma ke ano o ! kana mau a he kulana moiwahine ka kona." i "A.he mea oiaio 110 ia," i pane aku ai o Makoli, "he/ku-1 lana lede hanohano loa kona, ke ano o ka poe lede e ikeia aku ana mawaena o ka px>e waiwai," wahi a Makoli o ka hooia ana ae. . "Ua lohe pu mai.au," walii hou .a ka anate, "he liilii loa kona-manawa e huikau pu aku di me kekahi poe ma na anāina hoohauoli, aka nae, ua lohe mai.au i. kona konoia aha mai e hele aku me kana kaikamahine ma kela ame keia wa- j ht e malamaia ana o kekahi mau anaina hoohauoli." • j /'He niīi no nae'paha ka laua dala?" wahi a ka Makoli ninau. ; "'Koe aku ia; ma ko'u koho iho he'mau wahi dala no« paha aole nae hoi 1 ka nui loa elike me kekahi poe waiwai, aka nae, ua hoikei.a mai ia'u ina kekahi manawa k<skoke akii nei i hala, he halehana nui a njtni ka kona aia maloko 0 Nu īoka. v "He hālehana ko Mrs. Simoa !" i hooho ae ai o Miss Ela-' wok* me ke kahaha. 'He mea hookahaha maoli ka hoi kela I 1 ko u noonoo! īieaha kana ha'na?" . He wahine kela lole oia o na kaila like 6le o na W£hineJ a hē halehana nut kona aia maloko o ke kulanakauhale o! Nu-.loka, ehke me la 1 hoikeia mai iVu," wahi a ka anate o ka paue ana aku. > . "Kahuhu! He Wahine kela lqje!" wahi a Makoli, me ke ! ano hoowahawaha loa 1 ka lede ana o ka manaoio ana he wahine kulana waiwai loa la oia. Akaaka mai la ka Lede Satevana a nui ka leo, a ninau mai la: "Ua lilo anei keia.hoike ana akli .la a'u i kona kulaha ame kana hana 1 me<f hookahaha aku i kou noonoo, oiāi ua hana aku paha oe īaia ma ke ano he wahine waiwai loa īloko o na la elua 1 hala aku?" a nee hou ie'la o Mrs/Satevana 1 ka akaaka. "Ua hoopiha i'o ia niai l a au me ke kahaha nai. no ka mea, aole au i manao he kauwa kela wahine na ka lehulehu/ wahi a Mākoh. ;'Nau ia mea e noonoo nou Iho": aka'. e mikaala loa nae oe ,JD»I kamaiho iki i kekahi mea e pili ana nona oiai oe

I e huikau pu'āna me kekahi poe maloko o kekahi anaina," i | aku ai o Mrs. Satevana, "a no keia kumu, me kou nana | ole aku ia kulana haahaa loa i loaa iaia he kelalole, he hana t hoi ana i lawelawe ai aole ma kahi ma-ht, aka, imita o ke | akea, ua nnnaia mai no nae o Mrs. Simoa am ekana kaii kamahine e ka poe ko*iko'i o Nu loka bc mau ihea hanoj hano a waiwai pu, aole ina Nu loka wale, aka maanei pu | kekahi. ! "Ua lolie au i ka olelo o ka Lunaknnawai Kenedala ame kona ohana no ka nui o ko lakou mahal<i i kela mau mea ma na mea apau, ma ke ano o ko laua noho ana, ko laua kulana lede ma na ano apau, a ma ko laua nanaina ana mai hoi he mau mea hoopono." "E hoakaka mai ana oe i kekahi mea e pili ana ia Mrs Simoa, i maopopo aku hoi ia'u kona moolelo ?" i noi mai ai o Mako'i. "Ma,ka moolelo i loan iki ia'u he kuaniti maopopo ole oia, oia hoi, aohe i k maopopo ia'u kona moolelo, no ka mea, aole loa au i lohe iki mai ka Lunaieanawai Ketiedala mai i kekahi mea e pili ana ia Mrs. Simoa, o ka'u mea wale no i 'koho iho mo he m'ea la he wahine kanemake paha o Mrs. Simoa, a no kekahi mau makahiki leliulehii kona ola ana ma iā( ano. Alaila hoomanao ae la o Makoli nq ka Ilelena mea o ke kamailio ana mai iaia no kona kaumaha 110 ka loaa ole ana 0 ke kii o kona makuakane ia laua mamuli o kekahi ulia i loaa i ka makuahine a pau ai ke kii o ka makudkane o Helena i ka wawahiia oiai o Helena e bebe ana no ia manawa. nolaila hooholo iho la oia malia ua pololei ka kona anate o ke;. kamailio .ana mai iaia he wahine kanemake i'o o Mrs. Simoa. "O ka'u i manao iho la, oiai alua ae nei hoi oti mau la o ka heleāna i ka hale o kela mau mea, aole no hoi paha e nele ana kou lohe mai i kekahi rnau mea mai ia laua mai, a ke marwo nei au ua oi aku ka ike i loaa mai ia oe e pili ana no ko laua noho ana, ko laua mooielo, a pela aku, mamua o ko'u. Ua mahalo nui ia hoi oe e na kan.aka no ka nui o kou ike no kekāhi poe e aku: nolaila. ina e oluolu ana oe e hoike mai ia'u i kau mea i manao ai no kela mau lede, no Mrs. Simoa no nae, oiai aohe o'u manawa i hui a 1 kamailio pu ai me ia, o oe hoi o kaua ka i hui a launa pu no na Ia elua ae nei i hala, e loaa ana ia'u kokahi ike e pili ana 110 laua." "O, elike no me kau mau mea o ka lohe ana mai no kona kulana lede, kona kulana naauao, kona u'i, a pela aku, pela okoa iho la oia i ka'u nana aku, a ua nui no hoi ko'u mahalo n oia mau ano maikai ona i kuu manawa mua loa i hui ai me ia; he wahine oluolu loa oia, a ke ole au e kuhihewa he wahine oia me kekahi moolelo, a no ia moolelo nae ona he mea pono ia'u ke noii aku." "Pehea i loaa ai ia manao ia oe he moolelo ko kela wahine?" i ninau mai ai ka anate. - "A eia: Kona helehelena ano kaumaha ke nana aku i kela ame keia manawa, kakaikahi loa kona hoike mai i kona helelielena hoihoi; m.a kona mau inaka, me he mea Ia aia mau iloko o kona noonoo kekahumea ana i noonoo ino nui ai, me kona hoao mau e hoopoina i na mea i hanaia mai mahina ona'i na manawa aku i hala. "Ile oiaio, ke noho mai la laua me ka hauoli, maemae ko laua wahi home, maemae na inea apau oloko o ka hale, maemae ko laua papaaina, a pela no hoi me ko laua mau aahu, a me na mea apau e hoopuni ana i ko laua walii home, a kekāhi mea'no e mahalo iho ai ina no ka hele aku nei a ikemaka, a e lioohalahala ole iho ai no hoi ka naau ma kekahi • " ka, e ua hoopiha loa mai la oe ia'u me ka hauolr mamūii 6 kau mau mea enoke mai la i ka haanui. Ke manao hei au ina e loaa ana he manawa kupono e hui aku ai au me Mrs. Simoa e hele aku ana au e ike iaia a hookamaaina me ia, a malia ma ia hookamaaina ana e loaa mai ia'u kona moolelo. Ke manao nei au e liele pu aku me oe Ikekahn kakahiaka i ko manawa e hele ai no ke a'o ana 1 ko haawina, a kipa aku ma ke ano he'niau hoalauna e noho nei ma k'eia wahi me ka hoolauha mua ole ia. Pehea _la iā i kou manao?" i ninau ae ai ka lede aoo ia Makoli. "O, ke manao nei au, he manao maikai loa kena ou, a ke hauoli nui nei au ia manao ou e hele e hui me laua i kekahi la au e koho ai,' # 'wahi a Makoli. . Ua komo mai la he kauwa ia maaawa me ka lawe ana inai i kekahi pepa hoolauna mai kekahi maiihini mai. a oiai, he mea maikai iaia (Mrs. Satevana ka iho ana aku i kn hale malalo no ka halawai ana me lea malihini, ua hoopau iho la ka laua kamailio ana no ia kumuhana ia inanawa. L?i paa i'o no ko Mrs. Satevana*manao e hele ae a e hui me Mrs. Simoa ma kekahi kakahiakn a Makoli e hele ai i ka hale 6 Helena ma, aka nae, oiai he wahine oia i konh mau ia mai e na hoaloha lehulehu e noho ana ma ia wahi, a he lehulehu nō hoi na ho.aloha e k?pa mai ana i ko laua home, ua hoopaneenee inau oia i.kona hele ana aku e hui me Mrs; Simoa a hala he mau pule me ka hooko ole i kana nira i manao ai. U ahoomau no o Makoli i ka hele ana ae i ka hale o Helena ma no ke a'o ana i kana lwawina penakii, a mamuli o ia hoea ina.u ae ona ua lilo rio hoi. oia i mea makemake ia e iia lede, a ua lilo hoi oi.a i* mea punahele ia Mrs. Simoa anie Helena, a ua komohia ke aloha iloko o na lede no ko lakou hookaawaleia ma kekahi la e hiki mai ana, ka mana\va a laua e haawi iho ai i ke aloha hope loa.mamim o ko laua hoi aku no ke kulanakauhale o Nu loka. Xo ko Makoli lilo loa i mea punahele a na lede i manao kūhihewn iho ai he makemake maoli i'o no ko Makoli i ka liln aku i hoaloha no laua, ua.> hoike mai la na lede i ko laua mooleio, ke ano o ko lauā noho ana ma ia mauawa a mamua aku, nae o ko Mrs. Simoa hoike okoa ana mai i ke kum.ito kona kaawale kona home mai, a mai ke alo mai hoi o kana kane, a o ke kumu hoi i lilo ai oia i \vVnirre ktrewa i ke-aia me ka waimaka—ua hunakele loa oia 'ia mea. Ma kekahi mau manawa a Makoli,o ka hele ana ae i ka hale o Helena a ma kekahi la, iini no e loaa iaia ka moolelo piha o Mrs. Simoa mai kona hanauia ana mai ahiki ia manawa, ua hoonowelo olelo ae la oi.a ma ke ano e huai- ae ai o Mrs. Simoa i kona moolelo mai kinohi mai ahiki ia manawa—ko Mrs. Simoa wahi o ka hoonaauaoia an.i. kona wahi o ka hanauia ana, ka ipoa o kona mau makiM. a pela aku, aka, no ko Mrs. Simoa makemake ole e hoiee mai i ua o Makoii i kona mOolelo piha, ua ike mua nmi la no hoi oia i ko .Makoli'manao, a oiai he wahine piha m. ilea a akamai no o Mrs ; Simoa. ua hoololi ae In oia i ka !akou ma,u mea e kamailio ai a hoolalau ae la ke kama•ili- < ana ma na mea e ae, a i ka hope loa ua ku ae Ia o Mrs. Si;noa a hele aku la no kona rumi moe, a hoomaka iho la ka;'a hunahuna ana. me ka nalu nui iloko iho ona e makenvike ana paha o Makoli e ohiuhiu aku i mea e hemo aku ai n k-aa iaia kona moolelo, ēia nae, ūa ike mua oia ia hopena. lfookahi kumuhana a Helena i hamau loa ai oia no ka nu a e pili ana mawaena ona ame Robaka Eg-elakona. Ma kela ame keia mokuahi e. loaa mau mai ana kana leka mai ia Robaka mai, a e makaala mau ana no hoi o no iamau leka, me ka manao ina nei no ka loaa iaia o o ia mau leka. e heluheluia ana eia, a ia manawo ,-,ia e ikeiho ai i kek.ahi mea e pili ana mawaena o Robaka riJ u Helena ana no e noonoo mau ana ia manawa ua hoopulauia o, Helena na Robaka. In.a no ko Makoli aa nei e huli i kekahi o na leka a Ile]C!ia o ka loaa ana mai ia Robaka mai. e loaa ana no iaia. eia n ae. aole' oia j. hoao ikLe hana ia mea. Ma ka jnea oiaio niamuli wale' no o ke kii o ke kanaka opio ana o lea ike fi na maloko o lea buke alahamā ua haulehia maoli o Makoli

i ke aloha i ke aheahe wale no, hakalia paha a ikemaka, he oi aku .a ka pipili ,eia nae, aole oia i sioao iki e hoohaahaa iaia a e lilo ai oia i kaikamahine 'hana hewa, a e kapaia mai ai i ka aihue, i mea e hookoia ai kona niakemake. Ua ike pu oia ma kekahi la i kekahi leka i hoounaia mai ia Ilelena, a pela no lioi kekahi leka i kakauiā e Helena e hoouna aku ana ia Ilahali Alekona, a ua lilo pu keia leka i mea hoala ae i ka manao kahaha iloko ona me ka ninaa iho: "Heaha lako llelena pili ia iial>ati Alekona, a pcls hoi kela kanaka opio ia Ilelena?" Ma ka mea oiaio nae, he leka \val| no ia i hoounaia aku ma ke ano hoaloha aole ma ke ano he ipo, e haawi aku ana 0 Helena i kona mahalo ia Alekona 110 kekahi maii buke a Alekona o ka hoouna ana mai na Helena ,a he hana niaw no hoi ia na ke kanaka opio o ka hoouna mai i mau buke na Llelena, mai ko Helena ma manawa no o ka holo ana mai no ke laua home kuahiwi ahiki ia manawa. Nolaila, mamuli o ka pili mau o keia mau kaikamahine 1 na manawa apau, ma ka manawa o ka hana a ma na manawa'paani, ua pipili loa ke aloha o kekahi i kekahi aneane e lilo i mea hiki ole ke hookaawaleia laua, a aohe mauawa a kekahi o laua e hele ai i na anaina hookipa, na aina hoohauoli a ma na aha hulahula, me ka hele pu ole o kekahi, e ike mau ia mai ana laua e piii mau ana ma kela a ma keia wahi, a me ia ano laua o ka pili mau ana ahiki i ko laua la i hookaawaleia ai mamuli o ka pau ana o ko laua mau pule hoomaha a hoi hou aku Ia noloko o ke kulanakauhale o Nu loka no kahi o ka laua haYia. He eha mau kii pena wai a Makoli o ka hana ana aluki i ka pau ana me .ka maikai, a ua loaa aku no hoi iaja ka mahalo kiekie a kana kumu no ia makaukau i loaa i ua o Ma« koli iloko o ia mau l.a a laua o ke ao ana, a ua hoohauoli pu ia aku no hoi ko Makoli noonoo no kaloaa ana iaia o ia tke ana i manao ole ai e loaa koke aaa aia wale no a hoi hou aku i ke kula, ia manawa e a'oia mai ai, eia ka, e loaa koke ?.na no. "E lilo aku aua oe i kaikamahine akamai loa i ke penakii ina nei mua aku, e Makoli, ina e iioommi aku ana oe i ka hooikaika ana e. kena ike ia oe, ke loaa nae ia oe kekahi kumukuja helu ekahi nia kena ike, a ke hauoli nui nei no hoi au i ka loaa ana o kekahi haumana aapo hikiwawe loa ia'u, oia oe." i haawi aku ai o llelena i kana hoomaikai, he inau la kc ? ia mainua aku oko laua opeope ana iko laua mau wahi pono no ka hooun.kauk-iu ana e hni hou aku na Nu Joka. •'Maikai maoli oe i k ' rlo :■: i ;.ie kela," wahi a Makoli oka pane aua mai r e ' a «•! 11«>. i !oa, a i hou maila:"T\ kuai aku ana au i mau iaau 110 koia mau kii a kaa aku ra»~ loko o ko'u rnmi moe, i ka manawa e loaa ai ko'u home ponoi, ma ke ano he mau mea hoomanao ila'u no keia kau wela a kakou o ka hoohala ana ma keia wahi. "Aole e hiki ana ia'u ke nana aku ia lakou me ka hooinanao ole ae i keia mau manawa maikai i loaa ia kiiua maloko o keia honie. F. poina ana.no anei oe ia'u e Helena, ke hoi hou aku oe i Nu loka a i kau wahi hoi o ka hana oiai au e kaawale ana ma kahi mamao loa ma kela aoao o ka mo« ana?" a hooki iho la kana kamailio ana me ka imoimo ana mai o kona mau maka, me ka halo'ilo'i mai o na w<fimaka ma kona inau lihilihi. . "O, aole loa, e Makoli! Kc manao nei au ooe ana paha 0 kaua ke poina ana ia'u, no kahi manawa pokole wale iho no paha kou hoomanao mai, v a i kou manawa e liuikau aku ai me na anaina hauoli ma na aina e, a hele aku e makaikai ma na wahi kaulana like ole o ia mau aupuni, palaka loa ae kau hoomanao ana mai no'u a lilo aku la kau noonoo nui ana n ona mea nani like ole au e ike aku ana. "Kia hou, ia oe e huikau pu aku ai nie na pohai a ka poe hanohano a kaulana o ia mau aupuni, e huki nui ia aku aiu kou nooimo i na lede ame na keonimana opio, <> ka pau ae la no ia o kau hoomanao ana no Helena nei," i pane aku ai oHelena, me ke apo .ana mai ia Makoli a houi malie iho Ia ina kona lae. "Manao anei oe e lilo ana ia mau mea nani a'u e ike aku ana, na mānawa hauoli no hoi e loaa ana ia'u. a pela me na lede anie na kanaka opio a'u e halawai aku aua ma na wahi apau a'u e hele aku ana, i mau mea e umeia aku ai ko'u noonoo, a poina an ia oe, poina ka'u mau kukia aua e hui liou me oe i ka po ame ke ao, poina nle'ko'u aloha ia oe?" i ninau mai ai o Makoli me ke ano ha'uha'u uwe ana iho. "Ke manaolana nei au aole ana paha, e Makoli," i pane aku ai o Hēlena me ka akaaka pu ana aku. "Manao anei oe e poina ana au i kou aloha mamuli o ka loli o na mea apau a'u e ike aku ana ma ia inau wahi? I ha'i aku au ia oe, aole e lilo ana ka nani o na mea apau a'u e ike .aku aua i mea na'u e hoopoina ai ia oe ame na la kulolia hauoli loa a kaua o ka hoohala ana ma keia home kuahiwi," i hooiaio mai ai o Makoli. "E Makoli, ua maopopo no ia oe ia mea, tiole e lilo ana ka nani o na mea apa ue hoopuni mai ana ina he inaemae, he oiaio a he hoopono ke ano o kekahi mea, a, in ao oe kekahi 1 like me ia mea, ke manaoio nei au i kau. aole'i'o no oe e hoopoina ana. aka. he kanalua nui no nae ko'u e noho aku la n oka liiki ia oe ke hooko i kau olelo," wahi a Helena 0 ka pane ana aku. . "O, o ke ao nei ma ke ano laula aole manao pela, iiui aole au dala aaohe ou kulana waiwai a hanohano,aohc oe e ikeia mai ana ma kela .ame keia wahi ma ke ano e launaia mai ana oe e ka poe kiekie; he oi aku kou pono e hoonalowale loa ia oe." "Aole paha pela ma na \vahi apau'a ma na manawa apau. Ua ike io no au i kekahi poe o ia ano aohe ike m«*fi o ka poe kiekie i ka poe -haahaa, aka aole i pau loa na kanaka ma u ano, a aohe no he kupK mo iki o ka manao ana o kekahi poe e hana mai pela, no ka mea, aole paha lakou i ike i kou kulana makou wahi ponoi. a ke manao nei au e hiki niai ana ka manawa e liio ole ai ke dala i mea ano nui e nanaia mai ai ke kulana o ke kanaka, aka. o ka mea pololei loa. e kaupaonaia ke ano o ke kane a o ka wahine paha ma kona mau ano maikai a hoopono. e lilo ai ke ola i mea waiwai nona a maluna hM o keia ao," i p.ane ak nai o Helena. "Ea. e Helena dcar. e marc akn no ane,** oe i kekahi kanaka waiwai u'i, a i ole, no kou aloha paha iaia?" 1 i*inau mai'ai o Makoli, me ka noho pono ana ae iluna, a nana pono'mai la kona mau maka ia Helena. Pii ae la ka ula ma ko Ilelena mau papalina 110 nei ninau a Makoli, a minoaka iho la, a i aku la nae: "Ue oiaio, aole loa au e mare aku ana i kekahi kanaka wāiwai. koe wale no a maopopo ia'u ua aloha oia ia'u me ka oiaio !oa< a £ lilo ana hoi oia i hoapili mau no'u i na la apau 0 keia ola ana, aole ma kekahi ano e ae; me kuu nana ole aku i kona ilihune e ae ana a ue mare me ia ke ike aku nae au.aia iloko ōna na ano inaikai apau e ola ai me ka oluolu ame ka hauoli." "Aohe oe i niaopopo mai la i kp'u manao, e Helena; ¥ hoao ana oe e alo; eia ko'u jj»anaoio, e mare aku ana wo anei oe i kekahi kanaka e paaua man ana no kona ola o ka nolio ana ma keia ao ma kekahi hanalima e hiki ole ana ke kukulu i home nani nou, haawi mai i mau mea nani nou, a no ia kanaka hoi no kou aloha aku iaia ua komo pu aku oe 1 ka hana e pono ai ko olua noho ana no ka hiki ole iaia ke hoolako mai i kauwa i mea nana e lawelawe mai i ka.olua mau hana' ma ka hoine. Hiki anei ia oe ke hoomanawanui i kā holoi mau, ke aian.a ana, ke kuke niau na olua, humuliumu ponoi 110 hoi oe 'i ko olua mau aahu. a malia o oe po- ; noi ana no ka wahine hii keiki, me ka loaa ole o kekahi wahine nana e lawelawe mai ia liana nou ? hiki ana no anei' ia oe ke ia ano kane me ia ike'no 011 ia mau haa* we kaumaha nau ponoi e auamo?" (Aole i pau.)