Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 25, 24 June 1921 — Page 2

Page PDF (1.08 MB)

This text was transcribed by:  Maryann Acker
This work is dedicated to:  Maheaiani, thanks

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

NUPEPA KUOKOA, HONOLULU, T. H., POALIMA, IUNE 24, 1921.

 

ka Peresidena o ka Papa Ola me na huina e ae ia ana e ka papa ola no ka hoomaha ana aku i ua poe kanaka la.

 

            PAUKU 2.      E mana keia kanawai mai a mahope aku o kona aponoia ana

 

            Aponoia i keia la 27 o Aperila, A. D. 1921.

 

C. J. McCARTHY,

Kiaaina o ke Teritore o Hawaii.

 

KANAWAI 228

 

[B. S. Helu 130.]

 

HE KANAWAI

 

E HOOKAAWALE ANA I KA HUINA O EONO TAUSANI DALA ($6,000.00) E UKUIA AKU I NA KUMUKULA AUPUNI I PILIKIA MAMULI O KA LAWEIA ANA AE O KEKAHI O KO LAKOU MAU UKU NO KA HIKI OLE ANA MAI I KA HANA I KA MANAWA KUPONO.

 

E Hooholoia e ka Ahaolelo o ke Teritore o Hawaii:

 

            PAUKU 1.      Ma keia ke hookaawaleia nei ka huina o eono tausani dala ($6,000.00) mai na loaa laula mai o ke Teritore, no ka hoolilo ia ana aku e ke keena aihana hoonaauao no ka uku ana aku i na kumukula aupuni no na huina i laweia ae mailoko ae o ko lakou mau uku no ka hiki ole ana ae o na mau kumukula la e hoike ae ia lakou iho on ka makaukau i ka hana ma ka la i wehe ai o ke kula maloko o ka mahina o Sepatemaba o na makahiki 1918 ame 1919.

           

            PAUKA 2.      O ke-keena o ka oihana hoonaauao, ma ka halawai mua o na komisina mahope iho o ka aponoia ana o keia kanawai, e lawe ae lakou a noonoo i na koi a na kumukula aupuni i lawe ia ae ai kekahi o ko lakou uku hana no ko lakou hoea mua ana ae ma ka la wehe makahiki kula. a ma kela ame keia koi e hiki ana ke hoike aku ka mea koi me ka lawa kupono ana i ka makemake o na komisina he kumu kupono kekahi a ua kumukula nei i hiki ole mai ai ma ka la wehe ana o ke kula, e ae ia aku no a e uku ia aku ua koi la.

 

            PAUKU 3.      Aole dala e uku ia aku malalo o keia haawina e hookaawaleia nei aia wale no a mahope iho o ka waiho ana ae o ke kumukula i ae ia aku ai kana koi e na komisina me ka luna hooia o ke Teritore, i hookuu piha a likiliki piha o na koi apau i ke Teritore no ua mau laweia ana o kona uku e oleloia nei.

 

            PAUKU 3.      Aole dala e uku ia aku malalo o keia haawina e hookaawaleia nei aia wale no a mahope iho o ka waiho ana ae o ke kumukula i ae ia aku ai kana koi e na komisina me ka luna hooia o ke Teritore, i hookuu piha a likiki piha o na koi apau i ke Teritore no ua mau laweia ana o kona uku e oleloia nei.

 

            PAUKU 4.      E mana keia Kanawai i kona aponoia ana.

 

            Aponia i keia la 27 o Aperila, A. D. 1921.

 

C. J. McCARTHY,

Kiaaina o ke Teritore o Hawaii.

 

KANAWAI 229.

 

[B. H. Helu 48.]

 

HE KANAWAI

 

E HOOMAOPOPO ANA I HAAWINA MAILOKO AE O NA LOAA LAULA NO NA MAKAHIKI ELUA E PAU ANA I IUNE 30, 1923.

 

E Hooholoia e ka Ahaolelo o ke Teritore o Hawaii:

 

            PAUKU 1.      O na heluna malalo nei ke hookaawaleia nei ma keia no na kumu i hoakakaia mahope aku nei no na makahiki elua e pau ana i Iune 30, 1923, mai loko ae o na dala iloko o ka waihona puuku i loaa mai mamuli o na loaa laula:

 

KE KIAAINA.

 

Na hoolilo, hoolaulea................................  $  6,000.00

Kakauolelo a ke Kiaaina, no ka pakui

      ana aku i ka uku federala......................       800.00

Na hoolilo like ole .....................................     3,000.00

No hoolilo ..................................................    1,500.00

            Mea Ike Kauu Ko:

Ukumahina, poe lawelawe .........................  11,160.00                  $   22,460.00      

Ukumahina, mea ike kanu ko, $500............  12,000.00

Uku kaahele ame na hoolilo laula ..............    3,000.00

Hoolimalima kakauolelo ame na hoo-

      lilo keena ...............................................   2,500.00                       17,500.00

            Keena Koa:

Ukumahina, kenelala, $400.........................    9,600.00

Ukumahina. na poe lawelawe ....................  12,360.00

Na hoolilo, laula ame puali ........................   18,000.00

Na hana hooikaika kino ............................     6,000.00

Halekoa, Kohala, Hawaii ..........................     3,000.00

KE KAKAUOLELO.

 

Halekoa, Honomu, Hawaii ......................      3,000.00

Halekoa, Kaua .........................................      3,000.00                       54,960.00

Na kakauolelo, na kokua ame na ka-

      kaupokole ...........................................    12,600.00

Na hoolilo .................................................     2,500.00                       15,100.00

            Hoopaainoa Hanau Hawaii:

Na hoolilo ................................................      5,000.00                         5,000.00

            Koho Baloka:

Na hoolilo ................................................    20,000.00                       20,000.00

            Na Kanawai o ke Kau:

Pa’i ana, humu ana, helu aoao ame

      hoolaha ana i na kanawai o ke Kau

      o 1923 ma ka olelo Beritania ame

      Hawaii ................................................      3,500.00                         3,500.00

            Hale Hoahu Buke Kahiko:

Uku mahina mea malama buke, $300             7,200.00

Uku mahina, kakauolelo poo, $200..              4,800.00

Na uku mahina, kakauolelo ame na

      kokua .................................................      4,920.00

Na hoolilo, kope ana, unuhi ana, pa’i

      ana ame humu ana .............................       1,000.00                       17,920.00

 

KEENA LOIO KUHINA.

 

Uku mahina Loio Kuhina, $550.00........      13,200.00

Uku mahina. hope ekahi,   $400.00........        9,600.00

Na ukumahina. na kakauolelo, kakau-

      pokole ame na kokua .......................        8,500.00

Na hoolilo ..............................................      12,000.00                       43,300.00

            Makainui Kiekie ame Halepaahao Teritore:

Uku mahina, makainni kiekie, ame

      malama halepaahao,  $350.00..........         8,400.00

Uku mahina, hope makainui kiekie,

      ame malama halepaahao,  $275.00..          6,600.00

Uku mahina. hope malama halepaa-

      hao.  $200.00 ....................................       4,800.00

Na uku mahina, na kiai, na luna ame

      kauka ................................................      90,000.00

Na hoolilo ame malama ana ina paa-

      hao ....................................................   115,000.00

Na lako hale. pono ame na mea hana              5,537.00

Pono sua ame na hooku’i ana ................            840.00                     231,777.00

KEENA LUNAHOOIA.

Uku mahina. lunahooia.  $475.00...........      11,400.00

Uku mahina, hope luhahooia,  $350.00..        8,400.00

Uku mahina. mea malama buke,

      $3325.00 ..........................................        7,800.00

Na uku mahina. na kakauolelo ..............       16,800.00

Na hoolilo ..............................................        6,000.00                       50,400.00

 

KEENA PUUKU.

 

Ukumahina. puuku,  $475.00 ...............        11,400.00

Uku mahina, mea hoopaa buke helu,

      $400.00 ...........................................         9,600.00

Uku mahina, hope mea hoopaa buke

      helu, $300,00 ..................................         7,200.00

Uku mahina. kokua malama dala ame

      malama buke, $225.00 ...................          5,400.00

Ukumahina. hope nana banako,

      $275.00 ..........................................          6,600.00

Na uku mahina, na kakauolelo, ka-

      kaupokole ame na kokua ...............         13,200.00

Na hoolilo, keena puuku ......................          5,400.00

Na hoolilo, hope nana banako .............           2,400.00

Na hoolilo, keena inisua ......................           5,000.00

Uku mahina, kokua kuikawa, ilamu-

      ku ahi, $225.00 ..............................          5,400.00

Na hoolilo. na bona lunanui ................           8,400.00

Ukupanee, komisina ame na hoolilo.

      aie aupuni ......................................    1,500,000.00                  1,580,000.00

            Keena o na Auhau:

Na buke auhau ame na pa’ihakahaka...         15,000.00

Na palapala aina, auhau .......................        12,600.00

Na hoolilo, na hoohalahala auhau ........          4,000.00

      Mahele Auhau Ekahi, Oahu:

Uku mahina, luanhelu, $425.00 ..........         10,200.00

Uku mahina, hope lunahelu auhau,

      $350.00 ..........................................          8,400.00

Uku mahina, lunahelu auhau makahi-

      ki, $350.00 .....................................          8,400.00

Na uku mahina, kakauolelo loaa ma-

      kahiki ame kokua ...........................          8,400.00

Na uku mahina, na hope lunahelu.

      Honolulu:

            1 i ..................$ 275.00      275.00       6,600.00

            5 i .................. 225.00    1,125.00     27,000.00

            1 i .................. 200.00       200.00       4,800.00

            2 i .................. 175.00       350.00       8,400.00

            Ewa ............................................           250.00                         6,000.00

            Waialua ame Wahiawa .......... 225.00  5,400.00

            Koolaupoko ame Koo-

                  lauloa ................................               225.00                         5,400.00

Uku mahina, malama buke                                 225.00                         5,400.00

Na uku mahina, na kakauolelo ame

      na kokua, Honolulu:

            3 i ...............    125.00       375.00       @,00.00

            Ewa ............                      100.00       2,400.00

            Waialua ame Wahiawa        85.00       2,040.00

            Koolaupoko ama Koo-

                  loa .........                       65.00       1,560.00

Na komisina ame na hoolilo                          15,000.00

            Mahele Auhau Elua, Maui:

Uku mahina, lunahelu,  $350.00......               8,400.00

Na uku mahina, na hope lunahleu:

            Wailuku ..........................  175.00       4,200.00

            Makawao ........................ 200.00       4,800.00

            Lahaina ame Molokai .....  200.00       4,800.00

            Hana ...............................  160.00       3,840.00

Na uku maluna, na kakauolelo:

            Wailku ............................  165.00       3,960.00

            Makawao ........................ 100.00       2,400.00

Na kakauolelo paku’i, Maui .......  200.00       4,800.00

Na Komisina ame na hoolilo ......                  15,000.00

            Mahele Auhau Ekolu, Hawaii:

Uku mahina, lunahelu ...............   375.00       9,000.00

Na uku mahina, na hope lunahelu:

            Hilo Hema ....................    250.00       6,000.00

            Hilo Akau .....................   125.00       3,000.00

            Puna .............................    200.00     4,8000.00

            Kau ..............................    150.00       3,600.00

            Kona Hema ..................    135.00       3,000.00

            Kona Akau ...................    125.00       3,000.00

            Kohala Hema ................   225.00       5,400.00

            Hamakua .......................   200.00       4,800.00

Na uku mahina, ua kakauolelo

      lo, Hilo Hema:

            1 i .................. 200.00       200.00       4,800.00

            2 i .................. 100.00       200.00       4,800.00

Ukumahina, mea pulumi hale,

      Hilo Hema .........................       25.00          600.00

Na komisina ame na hoolilo                          12,000.00

Na hoomaemae, hoihoi hoa,

      pakui, malama, pono hale

      ame na hale ........................                      2,000.00

            Mahele Auhau Eha, Kauai:

Uku mahina, lunahelu ................. 325.00       7,800.00

Uku mahina, kakauolelo ............. 125.00       3,000.00

Na uku mahina, hope lunahelu:

            Waimea ame Niihau ........ 175.00       4,200.00

            Koloa ............................... 175.00       4,200.00

            Lihue ................................ 175.00       4,200.00

            Kawaihau ........................ 175.00       4,200.00

            Hanalei ............................ 150.00       3,600.00

Uku mahina, kakauolelo Wai-

      mea ame Niihau ...................    75.00       1,800.00

Na komisina ame na hoolilo ......                     7,500.00                     328,500.00

            Keena Kope Palapala:

Uku mahina mea hoopaa ..........    300.00       7,200.00

Uku mahina, hope hoopaa ........   225.00       5,400.00

Uku mahina, mea hoopaa inoa      175.00       4,200.00

Uku mahina, mea hoopaa inoa      225.00       5,400.00

Na uku mahina, na kakauole-

      lo ame na kakaupokole:

            2 i ................   175.00       350.00       8,400.00

            6 i ................   150.00       900.00     21,600.00

            5 i ................   140.00       700.00     16,800.00

            3 i ................   100.00       300.00       7,200.00

            Na hoolilo ....................                      7,000.00

            Kakauolelo aha aina.....     125.00       3,000.00                       86,000.00

 

KEENA O NA HANA AUPUNI

 

Uku mahina, lunanui ...............     550.00     13,000.00

Uku mahina, kokua wiliki .......     300.00       7,200.00

Uku mahina, kakauolelo poo ..     275.00       6,600.00

Uku mahina, mea malama ha-

      lekupapau alii ....................     100.00       2,400.00

Uku mahina, mea malama ha-

      lepauda, Honolulu ............      100.00       2,400.00

Uku mahina, mea malama ha-

      lepauda. Hilo ...................         75.00       1,800.00

Na uku mahina, na kakauolelo

      na kakaupokole, na wiliki

      ame na kokua ..................                       13,200.00

Na uku mahina. malama ana

      hale mana hooko ame hale

      hookolokolo ame na pa ...                       32,280.00

Na hoolilo ..............................                        7,500.00

Uku wai, waiwai teritore .......                        7,000.00

Kikowaena. telepona ............                         4,500.00

Malama ana, na paku’i, na

      waiwai aupuni, Oahu ......                       30,000.00

      Hawaii, huiia me na halekoa                   10,000.00

      Maui ...............................                          2,000.00

      Kauai ..............................                          1,000.00

Lako hale, hale mana hooko, ame

      Kapuaiwa Hale ...............                         6,500.00

Na hana hou. pa hale hookolokolo                  1,500.00

Na alanui hele aoao, na pa teritore                  1,000.00

Na hana hou, pa kupapau alii ame

      hale o ka mea mlaama ......                        1,000.00

No hale aupuni na hale teritore .                        500.00

Kukulu hou. hale mana hooko ame pa            2,500.00

Uhi hou ana i ka luawai ame na lako

      no ka hoolawa ana i ka wai, pa

      hale mana hooko ..............                        3,000.00

Hale hana pailaka, Diamond Head 750.00

Hale pauda, Honolulu ...........                       10,000.00

Keena Hale nana ola no ka manawa.

      Honolulu ........................                             500.00                     108,330.00

 

PAPA NA KOMISINA AWA.

 

Ukumahina, kakauolelo poo ..     $ 275.00      6,600.00

Uku mahina, kakaupokole, ...     $150.00       3,600.00

Uku mahina, kokua kakauolelo

      $125.00 ..................................                  3,000.00

Uku mahina, mea malama awa.

      $300.00 ...................................                 7,200.00

Uku mahina, kokua malama awa.

      $200.00 ....................................                4,800.00

Na uku mahina, na poe lawelawe ..              30,240.00

Na hoolilo ......................................                6,850.00

Na hoolilo, waapa kinaiahi. Honolulu 6,000.00

Na uku mahina, na pailaka ame na

      poe lawelawe ..........................               47,880.00

Na hoolilo, na pailaka, Hilo .........                  2,000.00

Na hoolilo, na pailaka, Kahului ...                   1,800.00

Enekinia hou, waapa pailaka, Kahu-

      lui ..........................................                   3,500.00

Malama ana. na paku’i, na awa, na

      uwapo ame na lalani paipu, Oahu.        120,000.00

Malama ana. na awaku ame na uwa-

      po, Hawaii ............................                100,000.00

Malama ana. na awaku, na uawapo

      ame eli ana, Maui, Molokai ame

      Lanai ....................................                  35,000.00

Malama ana, na awaku ae na uwa-

      po, Kauai .........................                         5,000.00

Hoolimalima ala huki moku ..                         1,000.00

Eli ana, awa o Honolulu ........                       50,000.00                     466,970.00

 

KEENA O NA AINA AUPUNI.

 

Uku mahina, na komisina, ..        $475.00     11,400.00

Uku mahina kakauolelo poo ame

      akena, mahele aina 5....         $300.00..     7,200.00

Uku mahina. akena aina, Hawaii,

      $225.00 ............................                        4,800.00

Uku mahina, akena aina, Maui,

      $225.00 ............................                        4,800.00

Uku mahina, akena aina, Kauai,

      $225.00 ...........................                         5,400.00

Na uku mahina, na kakauolelo ame

      kokua .........................                  ......                                           36,600.00

Na hoolilo ..............................                      24,000.00

Otomobile hou, akena aina, Kauai..                1,500.00

            Mahele Ana Wai:

Ulu mahina, poo ana wai, $250.00..               6,000.00

Na uku mahina, na luna ame na poe

      lawelawe ...........................                     20,160.00

Kukuhu hou ame hana pili enekinia,

      Maui .................................                      12,000.00                       38,160.00

 

Nana Ma ka Aoao Ekolu

 

HE HOOMAIKAI NUI I KA POE KO HO O KE KALANA O MAUI.

 

      I kuu Solomon Hanohano, Esq., Ka Lunahooponopono o ka Nupepa Kuokoa:--Aloha a nui me ka mahiehie.  Ke oluolu iki mai hoi oe no’u kekahi wahi rumi kaawale o ka hiwahiwa a ka lahui, no kahi poomanao maluna ke ike mai ai hoi o’u mau haku maka: nana koho balota o ke Kalana o Maui, Molokai ame Lanai, i ka’u hoomaikai nui i ka poe koho balota, i na kau ame na wahine koho pololei ma ka 21 o Mei i hala.

      No ka oukou mau balota i haawi mai no’u ma ia la poina ole, ua lilo ia ia la i kiahoomanao e poina ole ai i na ka apau o ko’u ola ana, a ua hoike ma oukou i ko oukou ikaika ma ke kona ana no eha manawa neepapa ia’u, ae kuu mau hoa apau o ka papa lunakia o ke Kalana o Maui.

      Nolaila, ke haawi aku nei au i kau lima akau o ka hoomaikai nui ia oi kou e ka poe i haawi mai i ka huina o na balota 1576; no keia mau balota ua hiki ole ia’u ke kaohi mai i ka’u hoomaikai ia oukou e na mana koho balota iloko o ke Kalana o Maui, Molokai ame Lanai, a o ia ka’u i hoomanao ae la i ka moto o Maui, “O Maui no ka Oi, a o Molokai no ka Heke. “i hookahi no koho ana ma ke koho wae moho mua o kinohi a pae no na hoa apau o ka papa kahiko, i ka pae i kula i kuhi maloo, a loaa ia’u ka wa kupu no, e hiki kino aku ana au imua o oukou e o’u mau haku makaainana, me na hemahema ame na mea pili i ko oukou noho ana, aka, he mea haneri no nae ia’u ke hoouna ae i ka oukou nana leta pili oihana ia’u ma Wailuku. a i ole pela ma ko’u wahi no ma Kaunakakai, Molokai.

      Owau iho no me ka haahaa, ka oukou kauwa.

JOSEPH N. UAHINUI.

Lunakiai o Molokai.

Kaunakakai, Molokai, Iune 15, 1921.

­­­

KA ULUMAHIEHIE O KA EHUKAI

 

            Mr. Solomon Hanohano, aloha na me ka mahiehie:--E oluolu mai i ke kahi wahi rumi kaawale o ka kaua o wahiwa ka Nupepa Kuokoa, ka aha lono o na kihi eha o ka honua.

            Ma ka la 5 o keia mahina. o ia Iune, ua haawi wahi paina aloha ae o Mr. ame Mrs. Chas. Kukea, no ka oukou mea aloha i nalowale aku no kekahi makahiki na akoa koa pu no kaikunane, kaikuaana, na keiki, na me na hoahanau apau o ka mea i hala au ka ohana apau he nui hewahewa E nana aku oe ulumahiehie, o na ka makua no hoi paha, ike ka nui ana lehulehu, he hiki ia’u ke hoomaopopo aku he kupa, he keiki papa no ka ai aole elike me keia he ee ohua mai i no nei oneki nui akea.

            Ma ka hora 12 m. i paholaia mai keia paina me ka mikioi o na mea ai i hoomakaukauia maluna o ke paa kau, na ono like a ka puu e hiki ai ia’u ke helupapa aku, makalapua na mea apau.

            Ua hiki pu mai ko laua mau hoa paa hana iloko o na hana o Kristo, mai ka betela Liliuokalani ma keia kono, pa pu no hoi me na keiki opio o ka hoi mana o na la hope nei, pela no hoi a ka makuahine o na puali hemolele o na keiki makuu ole, ka oihana makai ana na kupa o ua aina kupolua nei i ka la’i, naui na mea apau i hoomakamaka ia no ke kino i keia la me ka maluhia.

            Ke hoomaikai ae nei au i ka Mala @ Lani e wehe ae i nei manao kaumaha o ko kakou mau makua me ko laua ma ka ohana apau, a e hoomamaia ko laa mau noonoo no ka laua mea aloha.

            Me neia mau ono, me oe e Mr. Lunahooponopono ko’u aloha nui, ame ka mau keiki honoho hua.

            Owau me ka haahaa,

W. KAMAILEONAONA

 

HE HOOMAIKAI NUI.

 

            I ka Lunahooponopono o ke Kuokoa Mr. Solomon Hanohano, Aloha oe: E oluolu oe no’u kekahi wahi rumi kaa wale o ka kaua hiwahiwa no kela ma wahi mapuna olelo e kau ae la maluna, ame ka mahalo.

            I ka Ahahui C. E. ame ke Kula Sabati o Kaluaaha, aloha oukou:--Ua loaa pono mai ia makou na lala Hooikaika Kristiano ame na haumana ka la Sabati o Pupukanioe nei, na ka himeni Leo Hoonani ame Koku Ao ea no buke, Buke Baibala hookahi.

            Nolaila, ma o ko makou kakauleia o ka Ahahui C. E. ke haawi aku nei makou i ka makou hoomaikai kiekie loa iina haumana Kula Sabati ame na lala Hooikaika Kristiano o Kaluaaha. a maluna he o na mea apau, na Iehova ka kakou Makua e kokua mai ia ke no apau.

            Owau iho no me ka haahaa,

MRS. EMMA A APANA.

            Kakauolelo o ka Ahahui C. E. o Popo kanioe.

 

            HALIFAX, Iune 9.—I kulike me ka hoakaka a kekahi lono ma ke keleka lapa o ka loaa ana mai iauei ua hoo ku’i ka mokuahi lawe ukana Amerika Charlotte i holo ae ai mai Piledelepia a i Ladana, em ka hau e lana ana iluna o ka ilikai, ma kahi he 20 mile ka mamao mai ke kapakai mai o Nupauna lana. Ua upepe oinua mai o ka ihu o ka mokuahi mamuli o kela hooku’i ana a ua holo aku ka mokuahi columbia no ke kokua ana iaia.