Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 25, 24 June 1921 — He Moolelo no ko Helena Simoa Lanakila Ana A I OLE Ka Hoowalewaleia Ana o Halebatona [ARTICLE]

He Moolelo no ko Helena Simoa Lanakila Ana A I OLE Ka Hoowalewaleia Ana o Halebatona

He mea oiaio ia .au i olelo mai la, a no ka mea, e aho ko u make ana mamua o kuu ike ana aku ia oe he wahine na kela kanaka i hihia mua i ka wahine e! He mea oiaio ua liauoli oe no kou kaawale ana mai kela kanaka mai, a peiiea la, he wahi aioha iki no anei kekahi iloko ou no kela kanaka?" Alaila, ina no ka iniareia nei ou me Habati. he mare wale no anei ia no kou manao e hoopakele ia'u, aole me k'Mii puuwai ea, oia anei?" a hoomaka jho la ka makuahine i iia'uh.a'u uwe me ka hiki ole iaia ke hookuoo hou iho. ! mama, e hoomama oe i kou noonoo! O oe hookahi| wale no ko u hoaloha oiaio ma keia ao a nou wale no hoi au e ola aku ai, no ia kumu i mea nou" e ola ai ua hiki ia'u ke haawi ia'u iho no kekahi mea, ina he mea ia nou e hooj)akeleia ai—kela ame keia mea, i mea e hoomauia mai ai k«>u noho pu mau ana mai me a'u. "Ua lohe aku la oe i na mea apau, a oiai aole au e mare ;ma ia liabati, uu maopopo loa ia'u ko kaua nele i ka mea nana e malama mai, a e haawi mai hoi i kekahi kokua iloko ka manawa pilikia elike me ia i nala i aka, mai kaumaha oe, ua hiki loa ia'u ke hoopakele ia oe. Hat|iau!" i papa aku ai i ka makuahine, no ka mea, ia manawa ua lohe aku la oia i ke kani ana mai o ka bele. "O laua kela i.hookani mai la i ka bele!" wahi ana. - £ "K ae aku ia laua e hele mai," wahi a Mfs. Sirtft)a, me ka aaki ana iho o na ku'i. "Ua makaukau au no ; Caua, a v lohe koke aku ana o Habati i ka mea a'u e noonoo nei nona!" . ' "K mama," wahi a Helena, nie ke kau pu ana aku i kona lima maluna o ka poohiwi o ka makuahine. "E lawe mai ana au i ke kahunapule maanei me oe no ka hoolaukanaka ana aku ia oe. a e oluolu oe nlai hoike iki aku iaia i kekahi mea a'u i hoike aku nei ia oe ahiki i kuu hoi ana mai, oiai hoi au e kamailio mua aku ana ia Habati. He mea ano nui ka'u i makemake ai e kamailio aku iaia mawaho ae o ka ninau e pili ana i kona ano hookamani imua o kaua ; e hiki ana paha ia oe ke koho mai i ka'u men e manao nei e kamailio aku iaia a aol.e paha, a pela hoi ma ka'u mea e manao nei no kana mea pono e hana aku ai me ka hōopanee ole. ina e hiki ana ia'u?" "Hookahi no paha au inea e hana aku ana o ke noi aku iaia eae mai e marc nie Mele, ke ae mai hoi,"-i pane aku ai ka makuahine. "Ae. oia ko'u manao, a o ka hana no hoi ia a'u e noohoo nei e noi iaia; e hele ae au," a ku koke ae la a hele aku )a me ka mania maloko aku o ka holo. "E ohiolu e hoike inai owai kela mawaho?" i ninau aku ai o Helena maloko aku o ka ohe kamailio. "Owau no keia o Habati," wahi a iielena o ka lohe ana aku.

"Pii ioa mai iluna nei." i pane aku ai o Helena, a kaomi pu aku la i kq pihi: alaila wehe mai la i ka puka a ku iho Ia me ke kakali ana o ko Habati ma komo mai, me ke keokeo pii; o-koaa amel-a haalulu pu, i kona nianawa i ike aku ai i na malihini e pii mai ana. Aohe i liuliu iho ku ana no o ILabati mamua ona me ka liolehelena hoihoi ame na kaina wawae inama, no ka mea na piha hauoli o Kawelohea ia manawa no ke kokoke loa <i ka manawa e hoohuiia ae ai oia me Helena jna ka niare, a o kekahi,. ua ike mai la oia ia Helena ua maka.ukau, a mahope mai no hoi ke kahunapule o ka pii ana mai a kau ana iiuna.,^ Ia kau'-atiĀ mai no a.Habat iiluna hele mai la oia a hui me Helena a haawi mai la i kona lima no ke aloha ana. eia uae, ia hookokoke ana mai a ua o Habati na hiki loa iaia na manawa ke ike mai aole kela ano hoihoi" a Helena iaia mamua, he helehelena kukona ko Helena e nana aku ana iaia ia manawa. No ke kahi.l napule ko Habati kumu o ka hilahila ana iho no ko llelena ohaoha ole .aku iaia. Eia nae ku āe la o Habati ma kekahi aoao i hiki ai i ke kahunapule ke hele mai imua, me ka i pu ana mai ia Hclona: "E Miss Simoa, e oluolu oe e hoolauna aku au i ka Rcv. Have ia oe." "E oluolu mai ana aiiei oe e lawe aku au ia oe 'imua o mama no kekalii mau minuke, e Mr. llave, oiai hoi au e kaniailio ana me Habati nei?" - Aohe pane mai o Mr. llave, aka, hahai mai la.oia «nahope 0 Helena e alakai la mamua noloko o ka rumi hoōkipa, a ia komo ana aku a lau.a, hoolauna aku la i ke kahimapule 1 ka makuahine, alaila nonoi aku la e hookiw maf iaia, a hoi hou mai la oia no kahi a Habati e'ku ana maloko o ka liolo, kahi hoi a ua o Habati e ku ana noonoo no ka Hqlena mau mea e kamailio aku ana iaia." Ua makemake ua o Habati e hiki mua mai i ka hale o Jlelena ma mamua ae o ka hora umi-kumamalua, aka, mamnli o ke ano ulolohi o Mr. Have, pela iho la i lohi ai ko I uia hiki ana mai, a ua ano kua uluhua maoli ua o Habati i ke kakali ia Mr. Have. "Heaha kau mea nui i makemake ai e kamailio me a'u, r knu aloha?" i kaa mai ai na ua o Habati ka ninau mua ana. "L oluolu oe e komo mai iloko nei," i kahamaha koke :«ku ai o Helena me ka haalulu iki ana ae o kona kino no ka II abati olelō ana mai, "kuu aloha." Ia Helena i nonoi aku ai i ua o Habati aia ko Helena lima ke paa la ma ke pani puka, a wehe koke mai la no ia mauawa, a komo pu aku la iloko, a kunou mai la i Habati i- komo aku, a o ko ua o Habati komo a ku la no ia, me kona mau maka e haka pono ana, maluna o Helena, me. ka lia'oha'o nui iloko ona no ke āno e o ko Helena helehelena ia manawa, aole hoi elike aku me mamqa, ka ike mai iaia 'ioihoi na maka ame ke kamailio 2na. » MOKUNA XXI—Ke Kamailio Ana| me na Olelo Pihoihoi Hahai aku la o Helena i ke kanaka opio ahiki i ke komo pu ana aku iloko o ka rumi, me ke pani malie ana mai i ke panipuka mahope ona, a ia manawa i ike aku ai o Helena i ke ano piena o ke kanaka opio no ka ike ana aku ia Mele <- noho mai ana iloko o ka rumi. Ke ku la o Habati nana pono ia Mele i ka noho mai mai *ke poo a na waw\ie, me he mea la ua kuhihewa paha ka ike a kona mau maka, a eia a i ka huli pono ana mai o Mele e ; nana iaia akahi no ua o Habatr S ike aku eia ka o ke kaikamahine no ana o ka pauaka ana mamua ke noho mai ana. ■ . * . "Auwe,. o Mele Wadale!" i hooho ae ai Ua o Habati me ka leo o ka mea i ptha me inaina, "Heaha kau onei o ka miki ana mai nei? Mahaoi maoli no.oe o ka tyele ana mai! O ka hale kou wahi kupono loa e noho aku aj, aole o keia wahi!'" He helelielena leleiona ko ua o Habati ia manawa, e iele v wale ana rio kona mau maka i o a ianei, pupuku kona lae, uee aku la a ku ma ka aoao o Mele a hopu «iku Ia ,ia Mele

me ka ikaika ma ka lima, a hooluliluli ac la me ka ikaika elike me kc kaka ana a kekahi popoki i ka iole. "Pehea oe i aa ai e hele mai ianei a hoike ae ia Helena i: na mea apau?" wahi hou a ua o Habati o ka ninau ana iho, me ka hoomaha ole iho a noonoo i kana mau huaolelo ponoi no ka hulf mai a hoaliewa iho iaia. Ia ike ana aku o Helena i ka hopu ana aku o ua o llabati i ka lima o Mele a huki mai la me ka ikaika, lele koke aku la oia me ka hikiwawe loa, a ku nuiwaena o Mele ame Ilabati, a pale mai la ia llabati me ka i ana aku: "Hookuu ae oe iaia!" mai paku'i liou iho oe i mau olelo hoino hou iaia maluna iho o na hana liewa ko'iko'i inua au i hana ai maluna ona! He mea oiaio ua hoike mai oia j ia'u i na mea apau, a i ha'i aku au ia oe, ua nui kuu ma-1 halo iaia no kotig. hele ana mai nei ianei a hoike mai nei j ia'u i na mea apau au i hana aku ai maluna ona, a mamuli 0 kana mau mea o ka hoike ana mai nei ia'u, ua hoopakeleia ae au mai kekahi hana hewa ko'iko'i loa i oi aku ke ino mamua o ka make. "Ina aole oia i hele mai nei, a mahope aku paha au e lohe ai i kau mau hana epa a hilaliila ole maluna o keia wahine opio, he pilikia ko'iko'i loa ia no'u e hiki ole ai ke hoopakele ae ia'u, oiai ua paa au i ka hauhoaia malalo ou, ia manawa. Aole au e hoino wale aku ana no ia oe ia manawa, aka, e makeinake pu ana au e kaawale mai a oe niai, aka nae, ua lohi loa, ua hala loa ka manawa pono." Haule iho la ka lima o Habati ma kona aoao mai ka poohiwi inai o Heiena, no ka lohe pono ana aku )a i na olelo hoahewa a Helena, a pane mai la me ka piha i ke kahaha: "Ikaika maoli ka hoi kau inau olelo, e Miss Simoa," wahi ana me ka helehelena e ike aku ana o Helena ua piha oia i ka hilahila, a ua like hoi ke keokeo pu o kona helehelena me ke aiai o ka leia-i e paa ana ma kona kalaa-i. "Ikaika ka'u mau olelo?" i hoopili aku ai o Helena i kana olelo. "Oia maoli na huaolelo kupono e kamailioia aku ai ia oe, elike me ke kupono i kou ano ame kau hana." "Ae, ua ikaika loa kau mau olelo—he liilii loa kou ike i ka nui o ko'u aloha ia oe —oia mau ia aloha o'u nou ahiki 1 nei manawa, eia nae, ma kau mau olelo o ka hoike ana mai nei ua pilia loa oe i ke konakona ia'u, elike me ia a'u o ka lohe pono ana aku la. "me ka hiki pono ole o ka ua o Habati kamailio mai no ka piha loa i ka huhu ame ka hilahila pu. Ua ku ae o Melena iluna ia manawa, aka mamuli o ko ua o Habati kamailio ana aku i kona aloha, noho hou iho la o Helena iluna o ka noho a i mai la: "E Habati, mai kamailio hou.'mai oe no ia mea.he aloha ia'u imua o keia wahine au i hana hewa ai ame keia bebe ' au i huli iho ai, na mea i kuleana i kou aloha, a ia laua hoi oe e hpike ae ai i kou aloha, aole ia'u," wahi a Helena. "Aloha! Ha. Aloha ka auanei! He kanalua nui ko'u i. kou ike a hoomaopopo i ka manaoio o ia huaolelo laahia. He huaolelo laahia loa ke aloha la, i lohe oe. Aole e hiki ana ia oe ke hoomaopopo iho i ka mii o ka ehaeha i loaa ia'u i keia la, i ka manawa i loaa ai ia'u ka ike i na mea apau e pili ana nou ame kau mau hana hewa loa. "E Habati, ua manaoio īiiau au ia oe mamua aku nei ahiki no i keia la iho la, he kanaka opio hoopono. oiaio a maemae 'oe i kau oleia e kekahi wahi kiko eleele, elike la hoi me ka maikai o kau mau olelo, ka maikai o kau hana ame ka maikai no hoi o kou mau ano lehulehu ke nana aku, eia ka, he kanaka hiki ole oe ke hilinaiia, he hoopunipuni a he hoo«kamani p,u jjo hoi!" ****

"He kanaka oiaio au ma ka olelo a ma ka hana, hc hoopono ma ka'u mau liana apau, a he piha aloha hoi i na mea apau. "Elike me ia a'u i iioike aku ai ia oe mamua ua lilo ko makuahine i mea aloha na'u oia no ka'u e hoike hou aku nei ia oe i nei manawa. Elike me ko'u aloha i ko'u makuahine ponoi, pela ko'u aloha i ko makuahine a oi aku no paha mamua o ko'u makuahine ponoi. ' Nou hoi, ua ike na lani ua aloha aku au ia oc me kuu uhane apau, kuu ikaika apau ame kuu puuwai, a eia nae, ua papa mai la hoi oe aole au c kamailio hou aku ia oe no ia.mea hc aloha," wahi a ua o Habati mc ka hulili o na maka. "E Habati, c ae mai oe e kamailio aku au i keia, kc manaoiō nei au o kau mau mea apau i kamailio mai nei no kou hoopono, ka oiaio, ka piha aloha a pela aku, ke hoike aku nei au ia oe i nei manawa ua auhee akn ia mau ano maikai apau mai a oe aku i nei manawa," walii a Helena, me ka hoopinana ana ae i kona mau lehelehe e hoike aku ana t kona hoowahawaha i ke kanaka i aneane loa e lilo i kane nana. "Heaha kou manaoio maoli ma ia olelo ana mai la au elike me keja e Ilelena, i uinau mai ai o llabati, me ka piha loa i ka huhu. "Na'u-e hoike aku ia oe i ko llelena manao," i komo koke mai ai o Mele e kamailio ma keia wahi; "ua maopopo ia Helena nei na mea huna a olua me Lanakasa i hoolala ai." "Pehea?" me.ka huli ana ae a ua o Habati e nana ia Mele e noho inai ana me ka hulili o na maka, no ka inea, i ka ua o Habati noonoo iho la ia manawa me he mea la he pahi oilua ka i houia mai la i kona puuwai. "He mea oiaio loa keia a'u i hoike aku la ia oe, e llabati, i lohe oe!" wahi a Mele. "Aole au e huna ana i kekahi mea me ka hoike ole aku ia oe i ka mea oiaio, a oia keia: Ua loaa ia'u ka leka a Lanakasa o ka hoouna ana mai ia oe iloko o ka pakeke o ko kuka hoopumehana ma kekahi po ia oe e hiamoe ana maloko o kuu rumimoe ma kela hale a'u e noho nei. "I ike aku au i ka oioi ae o kekahi kihi iwaho, a no kuu manao he leka paha ia nau mai kekahi wahine manuahi mai au, ua piha jkoke au i ka manao lili nui nou, no ka mea ua ike au ia oe e kamailio ana me Helena ma kela la o na limahana, pela au i manao ai mai iaia mai ia leka. "Ma ka po aku la i hala, ia'u i hele aku ai e noi ia oe i elala, a oiai kaua maloko o kou nuui moe, i ko manawa i hele aku ai i ko pakaukau kakau e wehe i ka ume no ke kii ana aku i kekahi mau elala a haawi inai ia'u, ua haule iho iluna o ka papahele ko kelekalama mai a Lanakasa mai; ia ike ana aku a'u o kuu manawa ia i hele aku ai a ku ma ko aoao a kau iho la i kuu wawae maluna o ka apana pepa a'u o ka ike ana aku i ka haule ana iho, a i ole ai e loaa ia oe kekahi hoohuoi no ka'u mea o ka lalau ana iho ua hoohaule iho la au Lkuu hainaka ilalo. a ia'u i lalau iho ai i ka hainaka ua lawe pu ae la au i ka apana pepa, o ua apana pepa la o ke kelekalama ia a Lanakasa i hoouna mai ai ia oe." "O, wahine ino maoli oe! Eia ka ooe ka mea nana e hoonele mai ana ia'u i ka manaolana, a o oe 110 hoi ka mea i imi mai nei e hookomo ia'u Eloko o ka pilikia, a e mare ole ana paha au me Helena nei la i nei la!" wahi a ua o Habati, me ka hopu ana aku i ka lima o Mele a anehe aku Ik e ku'i a e pepehi iaia a eha lo.a a i ole make no paha ma ia wahi ia manawa. y Ua ike mua o Helena i kana mea e hana aku maluna Mele, nolaila me ka hoohakalia ole iho ua komo aku la oia mawaena o Habati ame Mele ma ke ano e uwao, hopu aku la oia i ka lima o Habati a puliki iho la. "Hilahila maoli au ia oe e Habati no kau mau hana limanui i keia wahine; ua hoohaahaa.oe i kou inoa maikai mamuli o kau maii hana hewa hiki ole ia oe ke alo ae, o keia wahine ame kat be!?e na hoike oiaio o kou hewa, a ke hoao nei nae oe e hou iho i kou hewa, e hoomahuahua loa ae i ke ino o kou inoa ame kou kulana, a e hoike ae ana hoi i kou ano lapuwale a noonoo kanaka ole. (Aole i pau.)