Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 28, 15 July 1921 — Page 7

Page PDF (1.70 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

NUPEPA KUOKOA, HONOLULU T @, POALIMA, IULAI 15, 1921

 

He Moolelo No

WILEBA DANUBA

ai ole

Mai ke Kulana Haahaa a i ka Hanohano

He Moolelo i Piha me na Hana Hoopahaohao

 

            "A'ole au i kakali aku a pau kona lepo i ka holoi, a komo mai hoi i kekahi lole maemae, aka ua puili mai au iaia imua o kuu umauma, a ua hookahe aku i ko'u mau waimaka o ke aloha kui'o, no kuu keiki i nalowale, a hoi hou mai."

            "He hana naaupo loa ia au e kuu makuahine i hooko au ai, no ka mea e nana iho oe i kena lolo hou loa ou, ua hele a haukae i ka mea hinuhinu, a ua hiki loa ia'u ke honi aku i ke ea o kou lole, he paku'i hauna i'a wale no oe e kuu mama."

            "Aole he pololei iki o kena hana au e kuu kaikamahine aka nae ke huikala aku nei no au ia oe. oiai aole he pilikia iki e oili mai ana ma kekahi ano; nolaila e Puluka, mai hoa-hewa wale mai oe i kou kaikuahine, oiai ua kamaaina no oe i ko Loi mau ano pela mau iho la no oia e hana ai i kekahi manawa."

            Aohe a Wileba pane mai no kela mau olelo a Mrs. Gawila, hooholo iko la ua keoki opio nei, he oi aku kona noho hamau loa ana, oiai e lilo ana no kona hoole hou ana aku i mean waiwai ole, o kana nae o ka nalu wale ana iho no iloko on a, aohe he maopopo iki iaia o na mea a ka lede e kamailio mai la.

            "Ua polloni i'o o Loi i kamailio mai nei no kou hele mua e auau, a komo mai i kou mau lole hou, ua ku a pelapela maoli no oe, kohu wahi keiki moelepo no na uwapo." i hoomau mai ai no o Mrs.Gawila i kana kamailio ana. "Ua hoihoiia mai no kou pahu lole, aia ma loko o kou rumi kahi i waiho ai, aole o kela rumi kahiko, aka he rumi oi ae keia o ka nui.

            "E pono oe e hele koke e auau a holoi i kou lepo i keia manawa a e hookani aku au i ka bele kahea no ka hele ana mai o kekahi o na kauwa lawelawe, a nana e kuhikuhi aku i kou rumi, i ole oe e hoaa!" alaila kaomi aku al o Mrs. Gawila i ka bele kahea, a iloko no hoi o ka manawa pokole, oili mai la he kauwa Paele, a o ia ka Mrs. Gawila o ka pane ana aku:

            "E kuhikuhi aku oe e Rome i kahi i waiho ai o ka rumi o Puluka Gawila, a e hoomakakau pu aku i ke kapu auau, no kou haku opio, a e ku makaukau mau oe i na wa apau, no ka hooko ana mai i kana mau kauoha!"

            Ku ae la o Wileba, no ka uhai ana aku mahope o ke keiki kauwa Paele, eia nae, ua kamailio hou aku la o Mrs. Gawila iaia, i ka i ana aku:

            "E loaa no maua ia oe maloko nei o keia rumi, ke pau kou komo ana i kou lole hou, no na mea e pili ana i ka aina ahiahi, e makaukau ana ia ma ka hora eiwa."

            "Heaha auanei, in a pela kau hoonohonoho ana ea, alaila e hoi hou mai ana no au i ka wa kupono loa," o ke kaha aku la no ia Wileba hele, no kahi a ke kauwa e lawe la iaia no kahi i waiho ai i kona rumi moe.

            "Auhea oe e Loi kuu kaikamahine, he keu aku maoli ka hilahila i ke kulana o Puluka i keia manawa, o kona hoi hou ana mai la imua o kaua! Iloko k ahoi o keia mau mahina kakaikahi wale no o kona noho hana ana aku me kekahi kanaka kuai olepe, ua loli ano e loa oia, mai kela kulana keonimana mai, a ke keiki o ke lelana haahaa, me ka paa rula ole, a o kana mau olelo e kamailio mai ai. o na olelo a na kanaka haahaa," i pane mai ai o Mrs. Gawila, i ka manawa i hala aku ai o Wileba. "Ina aole oia i komo kuhohonu aku iloko o ke ano o ke ola ana o na kanaka haahaa, alaila ke pulapu wale mai nei no oia ia kaua, no ka mea aole on a wahi lolo iki aw mai kona wa i komo ai ai iloko nei o ka hale, ahiki wale no i kona hoi ana aku la e komo i mau lole hou nona."

            "O ka hana pono wale no e mama,, o ia kou noke aku iaia i ka huhn, a i ole haawi aku i kekahi haawina a'o kupono loa, malia he mwa nona e ike iho ai i ka hewa o kana hana, alaila hoololi aw oia i kona ano hou, a hoimai kela ano kahiko on a, i kamaaina ia kaua," i hoike aku ai no hoi ke kaikamahine i kona manao.

            "Ina he keiki ponoi oia na'u in a ua hoounaia oia e a'u imua o Mr. Donakona, oia ka mea nana e a'o mai iaia, ahiki i kona hoomaopopo ana i kona ano, aole nae pela, he keiki hanauna wale no oia na'u, ma o kona makuakane la, nolaila aole loa au e hookau aku ana i kekahi hoopa'i maluna on a."

            Mawaena ou e ka makamaka heluhelu, ame ka mea kaukau moolelo nei, ua hkii no ia kaua ke ninau iho, heaha la ka mea pono a wileba e hana aku ai? Ua lawa kona ku'e ana, me ka hoolohe ole ia mai o kana mau olelo, i kumu nona e hoololi aw ai i kela mau ku-e ana, a noho hamau loa aku oia, me ka aw aku e loaa iaia ka noho oluolu ana, a e papahiia mai hoi ka hanohano ame ka waiwai maluna on a.

            Ua loaa maoli ka pomaikai ia Wileba Danuba, kela wahi keiki ilihune makua ole, eia ka o kela huakai ana no Amerika, he huakai ia e hapaiia ae ai oia mai ke kulana ilihune mai a i ke kulana waiwai, mai ka nele mai hoi i ka inoa; a i ka loaa ana o kekahi inoa maikai loa, e hoopuniia ana e na mea apau a kau naau e hoohihi ai.

            Ma na wahi apau a Wileba e hele ai, he halawai aku oia me na kanaka lehulehu, aole loa he hookahi iwaena o kela poe i hoohewahewa mai iaia, ma ke ao, oia maoli no o Puluka Gawila, a in a he mau hoopaapaa kekahi, a lawe okoa ia ka ninau, no ka inoa oiaio@o keika kanaka opio, aole ana e nele ke ku aku o na hoike he mau haneri ka poe i ike a i kamaaina ia Puluka Gawila mai ka wa liilii loa mai ahiki i kona kanaka makua ana, a hooia aku, o kela no o Puluka Gawila, aole he mea okoa ae, nolaila, he mean makehewa wale no na ke keiki opio ka hoao ana e onioni aw, mai kona lulana hanohano mai, ka mea hiki ole ke loaa mai iaia me ka maalahi.

            Elike nae me ka maa aku o ke kiki opio i ka noho ana iloko o ka hanhano, e hoopuniia ana e na mea nani a e noho mau ana hoi imua o Mrs. Gawila ame Loi, ua lolihikiwawae aw la kela ano paa rula ole o Wileba, a i kona lilo ana i keiki keonimana maoli, me hea mea la, o kona ano maoli no ia mai kona mau la opio mai mamuli nae keia o kona hooikaika loa, e auhee aku kela ano naaupo mai iaia aku.

            Iloko nae o kela ame keia la. aia mau ka manao hopohono iloko on a, no ka hoea mai i ka wa e maopopo ae ai. aole oia o Pilika Gawila, aka he keiki okoa loa he mea komohewa. 'Aole nae malaila wale iho la pau kana mea i hopohopo ai aka ke hopohopo pu la oia no ka hoea mai o ka la ana e haalele iho ai ia Mrs. Gawila, ke mea ana i nana aku ai he makuahine nona me na manao hiipoi, aka nae, o ka mea e hooiia aku ai ka ehaeha o kona noonoo, o ia no kona kaawale aku mai ia Loi mai, no ka mea ua kon@ohia iloko on a ke aloha ehaeha e kakali aku la, elike me ka lawehala, e kakali aku la i ka la a ke kanaka oki poo, e apahu ae ai i ke poo mai kona kino ae.

            Ua alosa i'o aku o Wieba ia Loi, me kona puuwai apau, no ka mea o kela ke kaikamahine u'i hoikahi i halawai mai me ka ike a kona mau maka, o kekahi kumu paha hoi, no kona ike mau aku iaia i kela ame keia la, e noho pu ana maloko o ka hale hookahi, a e hoohala ana i kekahi manawa nui o ka la ma ke kamailio ana ma na mea like ole. Mai na kauwa lehulehu mai, a mai kekahi mau hoa kula mai no hoi on a, i lohe mai ai oia, aole o loi ame ia he mau keiki ponoi na Mrs. Gawila, a o ka makemake iloko o kela wahine, oia ko laua nei mare aku kekahi me kekahi, o keia paha ke kumu ikaika loa o ke aloha o keia keiki no Loi.

            I kekahi la, i ka wa i hoea mai ai o kekahi o na hoakula o Puluka Gawila no ka hale, a ike mai lala Wileba Dunuba, ua kuhihewa maoli no kela kanaka opio, o Pulluka Gawila keia, a o ia ka kela keiki o ka pane ana mai :

            "Ua paa maoi no ka manao o Mrs. Gawila, e hooma@e ia olua i ko olua wa e oo ai, ua maopopo anei ia oe keia mea? Aole e hiki ia oe ke hoole aku i ka makemake o Mrs. Gawila, no ka mea pela iho la ke ano a'u i ike ai ia Ekekela, aole loa e hoihope kela wahine ma kana mau mea apau e manao ai e hooko aku, in a paha ua ae oe, aole paha," wahi a Kalema Kotani,

            "Owai keia mea Ekekela?" i ninau wale iho ai no o Wileba iaia iho, me kona ua ole aku imua o kona hoaloha. no kona hopohopo, o ike mai auanei kela keiki, i ko ia nei noho naaupo, aka ke uumi malie la no oia, ahiki mai i ka wa kupono, alaila imua ponoi no Mrs. Gawila, hooninau aku la oia, i ka i ana aku: "Auhea oe e mama, oluolu ana anei oe e kamailio mai ia'u e pili ana no Ekekela?"

            Hoholo ae la ke kaumaha ma na maka o Mrs. Gawila, no keia ninau a ke keiki opio, alaila pane mai la:

            "Pehea la oe e Puluka, i aa ai e ninau mai ia'u no Ekekela, ka mea kamailio ole ia maloko nei o keia hale, no kekahi manawa loihi? Ke manao nei au la, ua hoopolna loa oe me Loi, i ka noonoo ana nona, eia ka aole ; aka no kau ninau hoi e ke keiki nolaila e hoike aku ana au ia oe i ka mea oiaio:

            "He kaikamahine ponoi o Ekekela na'u, me ka'u kane mua. He umi ae on a makahiki ka oi mamua o Loi, he kaikamahine oi aku ia o ka u'i, me ke a'ia'i o kona ili, a he lauoho uliuli hoi kona i hele a nupanupa, ka mea nana i hooi ae i ke kilakila o kona oiwi kino.

            "I ka piha ana iaia o na makahiki he umi-kumaha, a he eha hoi ou makahiki me Loi i kela manawa, o ka makahiki mua no ia o ko'u noho pu ana ae me kou makuakane, ua lawe aihueia oia e kekahi kanaka Ailiki, no kona makemake e lilo o Ekekela i wahine mare ana, a hoi aku la laua no kona home ma ka Hema. Mai kela manawa mai ahiki wale i keia wa, aole loa he wahi leka ana i hoouna mai ai na'u a aole loa no hoi i kamailio hou ia kona inoa imua o kuu alo, a o kuu iini maoli, elike me kona kaawale ana mai a'u aku, pela no au e nana aku ai iaia, me he mea la ua make.

            ',Auhea nae oe e Puluka kuu keiki he mea pono e loaa he haawina a'o mai keia moolelo mai, mai hoao iki oe e ku-e mai ia'u ma kekahi ano. E hoomano oe, ua hoolaaia oe na Loi, pela hoi o loi nau, 'mai ko olua wa kamalii loa mai, a ke pii aw nei olua i ko olua mau la kanaka makua: O ka iini hookahi iloko o kou makuahine i make, a ua lokahi no hoi maua ma ia mea, o ia no kou law ana mai ia Loi-i wahine mare nau, i kou wa e oo ai, ke hookoke aku nei oe ia manawa, o ka'u a'o wale no ia oe e hoopoina loa oe i ka noonoo ana i na kaikamahine e ae a e kau aku i kou manao maluna o loi hookahi wale no."

            I ka hooki ana iho a Mrs. Gawila i kela mau olelo, hulili ae la kona mau maka, eia nae, ua nalohia koke aku la no kela ano mai iaia aku, ka mea hoi nana i hookau aku i ka weliweli i ke keiki opo, a nalu wale iho la no o Wileba iloko on a, iloko o ka oluolu o na ano apau o kela wahine iaia me he mea la, nae, ua like pu ua wahine nei ma kekahi ano me ke tiga, a no ka pii mai la o ka lia maka'u iloko on a no Mrs. Gawila, hooia aku la oia, i ka nui kona nana ole ae i ka nui o na kaikamahine, e hoao mai ana e hoopilipili iaia, a i wahi no kela wahine e manaoio mai ai iaia, hooia pu aku la oia, ina e loaa ole ana o loi iaia, he puupuu ikaika loa kela, e haioli loa ai oia e make,. mamua o ke ola ana aku iloko o ka ehaeha.

            "Aole au mea e hopohopo ai, no Loi, ua laa oia nau hookahi wale no, a e waiho mai oe na'i e hooponopono i na mea apau, e ike no auanei oe i ka hoea mai i ka hookoia ana o kou makemake," wahi a Mrs. Gawila.

            "Ea he ekolu manawa o keia wahine i mare ai, eia nae, he o ia mau no kona opiopio!" i nalu wale iho ai no o Wileba iloko ana. "I pepehi maoli ia no paha kela mau kane a ekolu i make ai, alaila ai aku ia lakou, in a pela, ua kohu tiga i'o no keia wahine in a paha no ka loaa pono ma keia mua aku, aole au p Puluka Gawila, owai mai ana no paha ka ilina o na hana lokoino a keia wahine."

            Aole no he olihi o ka manawa e kakali ake ai, mamua o ka hoea ana mai o ka wa e loaa ai i kela wahine, ka mea oiaio, e pili ana no ke keiki opio, a penei no ia.

            He mau mahine mahope mai, hooholo iho la ua wahine nei e holo aku no Eurpoa e noho ai, me ka law pu i kana mau keiki a elua, no ka hookomo ana aku ia Loi maloko o kekahi kula nohopaa ma Parisa, a hookomo aku hoi ia Wileba maloko o ke kula kiekie ma Kelemania. Ma ka manawa e puka pono mai ai kela mau keiki mai ka laua mau kula mai, alaila e lawe hoomaikaikai aku o Mrs. Gawila ia laua, ma @a wahi like ole o ka honua nei.

            Ua kokoke e hoomaha ke kula i kela wa, aia hoi ua wahine nei, ke hooponopono la i kona home, no ka hoea mai no i ko lakou wa e holo aku ai no Eurpoa, ua hiki ke waihoia aku kona home, malalo o ka malama ana a kekahi mea kupono, ma kekahi kakahiaka nae, ua loaa mai la he leka i ua o Mrs. Gawila ; o ka noonoo mua iloko on a, o ia no kona kiloi aku i kela leka, me ka heluhelu ole, oiai he nui kana mau hana ia manawa, aka nae iaia i nana iho ai i ke kuni mawaho o ka wa-hi, pela hoi me ke kakaulima, o kona uhae ae la no ia i ka wa-hi, a o keia na manao o ka leka maloko ana o ka heluhelu ana iho:

            "E'ka Madame:-- He mau makahiki loihi keia o ko kaua noho hamau loa ana, akahi nae a loaa ia'u ka manawa maikai loa e ninau aku au ia oe, pehea la ua palaka loa paha kou noonoo, no na mea e pili ana i kau keiki hanauna, oia o Pulika Gawila. Pehea la, aia paha iloko ou, ka noonoo maikai ole nona, no kona haalee ana i ke kula aole paha. Ma ke ano he makua aole no paha i nele ka loaa ana o ka manao inaina iloko ou.. no kela hana a ke keiki, aka nae. he mea maikai ole ka hookuu ana aku iaia e hele maluna o keia honua akea. me ka mea ole nana e alakai iaia ma ke alanui o ka pololei.

            "Ua kakali au me ka hoomanawanui, o ka ike i kekahi hoolaha maloko o @@@@upepa mai ia oe mai nona, aole nae o'u wa@@ mea a ike  @@@@ i ko'u kakau ana aku i keia leka ia oe me he mea ka @@@@ hauoliia aku ana no kou manao, ke lohe aku aole no i @@@ wale ua keiki nei au. He ewalu mahina i hala ae nei iloko o ka hooilo, oiai ke anu i iniki hala ole ana, ame ka ino e pa ana me ka ikaika, ua hoea mai la oia no ko'u home. Ua hele oia a opili i ke anu, ua nahaehae kona: loho no ka mea i hele wawae wale ia mai no eia mai nu loka mai. Ua hoike mai oia ia'u i kona moolelo kaumaha. a'u nae e kaohi nei ma ka hoakaka ana ku ia mea ia oe, o lilo anuanei ia i mea hoehaeha aku i kou manao. Ua apo aku au iaia me he keiki ponoi la na'u. No na mahina he umi-kumamawalu o kona noho ana maloko o kela kula, e ike iho ana no oe in a keia hoike a'u e hoouna pu aku nei, i kona holomua maoli, a iloko o keia wa hoomaha o ke kula, ua hoi mai no oia no ko'u home, a ke noho pu nei oia me a'u.

            "Oiai o oe kona kahu oiaio loa ma ke kahawai he makaukau loa oia e mihi aku imua ou, no kona hewa, aka i hoole mai no oe ea, alaila ua hiki no ia'u ke malama aku uaua, me he keiki ponoi loa la mailoko aku o'u. --- Uilama Fula."

            Me ke akahele loa o Mrs. Gawila o ka heluhelu ana i kela kela, mai ka mua mai ahiki i ka pau ana, alaila hoomaka koke iho la no e kakau i kana pane a hoouna aku la i kana leka ma o kekahi kauwa la, no ka haleleka, a i ka hoi ana mai hoi o Wileba mai ke kula mai, kauoha aku la oia i ua keiki nei e hele mai imua ona.

MOKUNA V.

            Ma keia wahi, he mea pono i ka mea kakau moolelo, ke hoihoi aku ia oe e ka makamaka heluhelu, ma kekahi o na mokupuni liilii, ma na kapakai o ka Mokupuni o Merelana ' aia maluna o kekahi o jela mau mokupuni liilii, e ku ana ka home nani o Kapena Uilama Fula, he keonimana aoo keia, i hele a poohina kona lauoho, a i hoohala hoi i kekahi mau makahiki lehulehu, ma ka holoholo ana ma na kai like ole o ka moana, maluna o na moku he nui.

            Ua loaa i keia kapena ka waiwai, mamuli o kona hoomanawanui ma kana oihana, a ke noho nei oia ma ke ano hoomaha, me ka lawelawe hana ole, a na kana mau dala o ka hoahu ana, e hanai mai nei iaia iloko o kona mau la hope.

            Ma keia manawa a kaua e kamailio nei no hela keonimana aoo, aia kona mau makahiki ma kahi o ke kanahiku, eia nae, he o ia mau no ka ikaika o kona kino, a he o ia mau no hoi ke kilakila o kona oiwi, me ka u'i o kona helehelena ; in a paha i kona mau la opio, oia kekahi o na kanaka h@apala.

            Aole o Kapena Fula i mare wahine, no laila aole on a ohana, aka nae o ka mea mua loa o ka hoea ana aku imua on a, a lilo hoi i ohana, oia o Puluka Gakiwa, ma kekahi po iloko o ka mahine o Ianuari, a hoike, a hoike aku la i ko Puluka hoakaka mai i kona moolelo. O ka makuahine o keia kanaka opio, he kaikuahine, a koe mai kona makuakane, me ka mare ana aku ia Mrs. Gawila kana wahine elua, he wahine waiwai kela eia nae, ua pau mua no kona mau waiwai i ka hooponoponoia, mamua o kona mare ana mai i ko ia nei makuakane.

            Ua maopopo ia Kapena Fula kela mare elua ana o Mr.Gawila, alaila hoike aku la ka opio ia Kapena Fula, aole he kumu e a'e o kona haalele ana i ke keula, a i ka home hoi o kona makuahine hou, mamuli no ia o ka maikai ole o na hana a kela mahuakine iaia, a ua hoohiki paa hoi oia, aole loa e hehi hou kona mau wawae ma na papahele o ke@a home.

            I ka lohe ana o Kapena Fula i kela mau hoakaka a ka opio, ua piha loa oia i ka mahalo no kela keiki, a, kauoha aku iaia, e noho pu laua ma kona home, me kona hookomo okoa ana aku maloko o kekahi keula kiekie o Vereginia, malalo o kona mau hoolilo ponoi.

            E nana mau ana ua kapena nei maloko o na nupepa, me ka manao e ike iho i kekahi hoolaha no keia keiki nalowale, aole nae on a wahi mea a ike iki i kekahi hoolaha mai ia Ms. Gawila mai, a i ole hoi ia mai kekahi mai paha o na kumukula oloko o ke kula a Puluka o ka haalele ana aku. Aole no hoi he poe huli i hoea mai no kona whai e ninau ai no keia keiki, a ma kana nana maoli iho no, ua haaleleia kela keiki, ka mea nana i hookomo mai i ka hoonaukiuki iloko on a, me kona hoao ole e kakau aku i kekahi leka ia Mrs. Gawila. no ka hoea ana aku o Puluka imua ona.

            O ka lua o na keiki o ka lolo ana i ohana no Kapena Fula, he kaikamahine opio, he kaikamahine, na kekahi mau mau makua Ailiki, o ka hoea ana aku, a noho maloko o kekahi wahi papaihale, maluna o ka mokupuni hookahi i ku ai kona kakela.

            O kela whai kaikamahine e ka makamaka heluhelu o Dane no ia, kela hoaloha o Wileba Danube, ke kaikamahine ahiki i kona paa ana i na kumukula o ke kula kiekie i manaoia ai he haumana oia.

            Ua pililipaa ka noonoo o Kapena Fula, no kela wahi kaikamahine, ahiki i kona wale okoa ana mai iaia i keiki hookama nana, me ka piha loa o na makua Ailiki o ke kaikamahine opio me ka hauoli.

            I ka ike ana o kela mau makua, ua loaa ke kanaka kupono nana e malame ia Dane, ua waiho okoa mai laua i kela pono nana e malama ia Dane, ua waiho okoa mai laua i kela kaikamahine malalo o kona malu, a ua lilo hoi ia i @hea hauoli loa i ka manao o Kapena Fula.

            o ka hana nui ma ka aoao o Kapena FUla, o ia no ke a'o ana ia Dane i ka heluhelu, he hana nui maolu kela ana o ke a'o ana iloko o ka hooilo, aka i ka hoea ana mai i ke kupulau ua hiki loa ia Dance ke heluhelu me ka maikai, me ka hiki pu hoi iaia ke kakau, a ua ano maikai hoi kana kamailio ana, me ka hiki pono ole no nae, ke puana pololei i kekahi mau huaolelo. i kamaaina mua ole iaia.

            I ka oili ana mai o ka mahine o Iune, hoi mai la ka malie, popohe mai la la no hoi na pua nani, a i kekahi la. oiai o Kapena Fula me Dane, e noho ana mawaho o ka lanai o ka hale, kamailio aku la ke kaikamahine opio, i ka i ana aku:

            "E kuku, ua hele au i puha loa i ka hauoli, mamuli o ka hookuku ana ae i keia ano hou o ko'u ola ana mai ke ano kahiko i maa ia'u, ma ka makahiki aku nei i hala."

            "He oiaio hoi ia au e kamailio ma le a kuu keiki, aka nae, e hooi loa ia aku ana kou hauoli, iloko o keia mau pule aku e hoea mau ana," i ane aku ai o Kapena Fula. "E huli hoi mai ana ka'u keiki o Puluka Gawila, no ka hoohala ana i kona wa hoomaha ma ko'u home nei. Ma ka makahiki aku nei i hala, he wahi okoa kana i hele ai e makaikai i kona wa hoomaha ; nolaila aole anei, e lilo ana i mea hoohauoli kou manao, ke ike aku he kaikunana nui kou a hoea mai e Dane?"

            "Owai hoi ia mea nele ole i ka hauoli! Me he mea la he hookahi wale no mea nui iloko o ko'u noonoo, mamua o na mea e ae, o ia ka loaa he kaikukane no'u. O ka loaa o ko'u hoa e paani pu ai me kekahi keiki kino loihi, me na papalina memele. o ia no oe o ka pua rose la. o ka mea auanei ia nana e hooikaika mai la'u, e nui koke ae ko'u kino Ipa no hoi o keia keiki au e hoi mai ana a ua kulike kona ano me Wileha Danuba, auwe aohe a'u ame hou aku e upu aku ai o ka noho mau wale aku no imua on a, e noke ai ke kamailio, a i ka paani i na la apau."

            'Owai keia mea Wileba Danuba e Dane? wahi a Kapena Fula, me kona kahaha.

            "He keiki opiopio wale no oia, o ke kau pu ana mai maluna o ka moku hookahi me makou, mai la@@@@ mai no Nu Ioka. O kana hana maloko o keia kulanakauhane o ia no ke kuai olepe ma na alan@@@."

            Aole loa i poina na hoomanao ana a kela kaikamahine no kaua wahi i ike hope ai ia Wibela Danuba, o ka mea apiki have, aole he hili iala ke hoakaka pololei mai i kona whai i hele mai ai , a i hapa niele mai no mai la Kapena Fula mai, aole loa e maopopo iki iaia na mea pili i keia @@@ kaikamaine opio.

            Ma ka Dane hoakaka, o kona wahi i noho ai, mamua o kona kau ana mai maluna o ka mokuahi a holo mau no Amerika, maloko no ia o kekahi home nui, me na k@uwa lehulehu, i kahikoia me he poe koa la, a he keu aku no hoi ka oluolu o ka pe o kela hale iaia."

            "E hiki ana anei ia oe ke hoike mai i kahi i ku ai o kela hale?"

            "O kela kekahi o na ninau paakiki loa, aole e hiki ia;u ke pane aku, oiai he mau makahiki loihi maoli a poina no hoomano ana no na mea o ka wa i hala."

            "Ma ke ano hea oe i haalele aku ai i kela home nani?"

            "Aole he meea maopopo ia'u, me he mea la nae, iloko o ko'u wa e hiamoe ana i laweia mai au mai kela hale mai, me ko'u ike ole ae a ie ke kaakaa ana ae o ko'u mau maka, eia ka au maluna o ka mokuahi, i hele a puha i na ohua he nui. O ka mea mua loa a'u i hoomaopopo ai, he wahine malihini loa ka mea nana au e malama ana, me kona lohe ole mai i ka'u olelo, pela hoi ko'u lohe ole aku i kana mau mea e kamailio mai ana."

            Ma ka noonoo akahele ana nae o Kapena Fula, i hooholo iho ai oia, he kaikamahine kela na kekahi ohana hanohano loa a me kekahi ano nae i maopopo ole iaia ua lawe aihueia mai la e na mea kapa ia laua iho, he mau makua no Dane, me ke a'o ana iaia i ka olelo malihini, ahiki i ke luhihewaia ana aku, he kaikamahine poni kela no laua.

            O kana i koho iho ai, ua kaa mai o Dane malalo o ka malu o keia mau makua i kona manawa he ekolu a i ole he eha makahiki, a in a he ohana hanohano a waiwai ko keia kaikamahine, elike me kana e manaoio la, alaila aole on a kanalua iki, no ka hoea mai i ka la, e loaa aku a i kona ohana oiaio loa.

            Ma ka la mua o ka mahine o Iulai, i hoea mai ai o Puluka Gawila maluna mai o ka mokuahi, e holoholo ana maena o Bolatimoa ame na mokupuni liilii, a hoea wale mai i kahi i noho ai o Kapena Fula. Ma keia huakai a kela mokuahi, e holo ana ia no kekahi mokupuni okoa aku, no ka hooili ana i ka paka, a o Puluka Gawila hookahi wale no ka ohua o ka Mukupuni Fula. Ua iho aku o Kapena Fula no ka uawapo, no ka nui pu ana me kana keiki, a i ka lele ana mai o Puluka i ka uwapo, aia ka hauoli maluna o kona helehelena, i kona wa ike mai ai i kona makuakane hanauna, a ke nana aku iaia, ua kanaka makua maoli, oia, nae, he umi-kumamaono wale no on a mau makahiki i kela wa.

            I ka hele ana mai o ke kanaka opio, a lululima pu me Kapena Fua, pane mai la me ka piha hoihoi loa :

            "Auhea oe e kuu makuakane, ua loaa ia'u ka hanohano kiekie loa maloko o ke kuela, a e ike ana no oe i ko'u inoa, me na pakeneka kiekie loa ma ka'u mau haawina apau."

            "Ua maopopo ia'u e loaa naa ia oe ka holomua loa ma kau mau haawina apau," i pake aku ai o Kapena Fula, me ka haawi ana aku i kana minoaka imua o kana keiki, me ke kaohi pu ana aku no hoi i ka lima o Puluka, mai ka haawi ana mai i ka pepa hoike iaia nei.

            "He nui loa ka manawa no ka nana ana aku i kena hoike o ka mea mua e kuu keiki, o ia no ko kaua hoi ana ae no ka hale, ua makaukau ka aina ahiahi i keia manawa."

            Hoi aku la ka makuakane me ke keiki, he loihi no ia wahi a hoea aku i ka hale, aia hoi o Kapena Fula, ke hoike la, no kona hookama ana ia Dane, e hua'i pau ana i ka moolelo o kela kaikamahine, elike me kaua i manoaio ai, he kaikamahine o Dane na kekahi ohana hanohano a waiwai, a ua lawe aihueia mai oia e na mea i kapa ia laua iho, o na makua ia o kela kaikamahine, eia nae aole o uluka hoolohe pono mai kela mau olelo, no kona manao, he mau mea koho wale iho no kela na kona makuakane.

            I ko laua nei hoea ana aku no ka hale, hoi pololei loa aku la no o Puluka no kona rumi, holohoi aku la i kona lepo, me ke komo ana mai i paalole hou nona o kona iho mai la no ia no ka hale malalo, no ka ai ana i kona aina ahiahi.

            "Auhea oe e kuu keiki, ke hoolauna aku nei au ia oe ia Dane, ka'u kaikamahine hookama, a kaikuahine hoi nou. O Puluka keia e Dane, o kona hoi ana mai keia e hoohala i ka manawa hoomaha o ke kula me kaua. E kamailio aku oe i kou kaikunane nue e Dane!"

            Ma kahi nae o ka hoolohe ana aku o Dane i kela kauoha, ke ku malie loa la oia, me ka pane ole, aohe wahi mea a hopu aku i ka lima o Puluka e haawi mai la iaia no ke aloha ana, aka ke haka pono loa la kana nana ana maluna o na maka o ka opio a o ia ka Kapena Fula o ke kamailio ana mai:

            "Heaha ke kumu o kou kamailio ole ana mai ia Puluka e Dane? He hana paa rula ole, ka nana pono i kekahi mea elike me kau e hana nei." wahi ana me ka maikai ole o kona noonoo, no kela hana a Dane.

            "O Wileba Danuba keia, ka mea o ka holo like ana mai me a'u, maluna o ka mokuahi hookahi no Amerika nei," wahi a Dane, me ka mau no o kana nana ana ma na maka o ke keiki opio.

            Ua hookahaha loa ia o Kapena Fula, no kela mau olelo a Dane, me ka pane hou ana mai nae o ka ua kaikamahine nei: Aole loa e hiki ia'u ke hoohewahewa, he kuai olepe ka ia nei hana ma ke kulanakauhale o Nu Ioka!"

            Ma kela wahi, o ka Dane mu olelo hiki hou ole iho la ia Puluka ke uumi i kona aka, ua noke ae la oia i ka akaaka me ka leo nui maoli, ahiki i ka i hou ana mai o Dane:

            "Aia hoi paha la, ua pololei ka'u mea i kamailio mua ae nei, o oe maoli no o Wileba Danuba, ua hiki loa ia'u ke ike ia oe ma ke ano o kau akaaka ana, in a no aia oe iwaena o kekahi mau haneri kanaka. He o ia mau no kela mau maka uliuli poniponi ou. pela me kou lauoho, kou waha ame kou mau ano no apau i kamaaina ia'u, o oe maoli no o Wileba Danuba."

            "Ua kuhihewa loa oe e ke kaikamahine, aole loa au i hele iki e kuai olepe iloko o ko'u ola ana : aole no hoi o Wileba Danuba ko'u inoa, aka o Puluka Gawila, he pua mai au, na ka ohana Gawila, i noho mua ma ENelani i ke au e noho ana ka Moiwahine Elikapeka i ka noho kalaunu o Pelekane," wahi a Puluka Gawila, me kona noke hou ana ae i ka akaaka.

            'Pehea la oe i hoao ai e Wileba Danuba e huna mai i ka mea oiaio imua o'u? Ua lohe pono au i kou kahea me ka leo nui, i na kanaka e kuai mai i kau olepe ma na kakahiaka apau ma na alanui o Nu Ioka. Aia hoi paha la, ke hoomanao nei au i keia ano pipilipaa loa ia oe, o ia ka @@@@ o kou lehelehe luna!"

            "Ea, heaha ka manao o na mea a Dane e kamailio mai nei?" i huli ae ai o Kapena Fula, a ninau aku la i kana keiki

            "No'u iho, aole loa he wahi mea hiki ia'u, ke hoomaopopo. O keia ka manawa mua loa o ko'u ike ana i kei kaikamahine opio," me ka nana ana aku o ka opio ia Dane me ka piha i ke kahaha.

(Aole i pau.)