Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 37, 16 September 1921 — Page 3

Page PDF (1.65 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

HOLOPONO KA AHAMELE AME HULAHULA A KA HUI HOLO PA-U

(Kakauia e J. K. Mokumaia)

Ma ke ahiahi Poaono hora 7:30 o Sept. 3, i weheia mai ai ka puka no ka poe makaikai e hookuene pono iho ai, aia un mau u‘i nei ke hoohehelo la iloko o ka rumi i hele a piha pono, oiai ka alaweta kaa, e lawe ana i na ohua i luna, ilalo, e holokake ai, a haupuae la au i kela mele a na holokahiki:

             O Kapuukolo i ka Nekina,

            Hololio laau me ka ulua.

            O ka a mai no ake kukui,

            A ole e ka mea i manaoia.

             Okeia rumi, aia i ka hapalua o ka lewa, e ku nei i ke alanue Papu, a i Kapaia ka rumi halawai o ka hui Odd Fellows, he u‘i ke nana aku i na mea apau i ke kakau mai, i hana paku in.

            I ke kani ana ae o ka hora eqalu i hoomaka ai na hana, o ia ka himeni wehe, mai na lala mai o ka hui, o ko lakou kahiko, o ia ka waihooluu kai in a ame na lei ilima. nana aku oe, he popohe mai hoi kau i ua mau u‘i nei; he ku maolio i ke kaili puuwai oe ke nana aku e hiki ole ai ia oe ke noho maile iho; aia au ke ike la i kela keiki kaulana o ke alanui Liliha, imua a ihope e kulana ai, iluna o kona noho, in a paha e  nana aku i kana ewa, me nei in a paha aole e onioni, oiai nae ea, ua ike no kahi kaaka, a kou kiu e anana aku ana, a pela no hoi me kela keiki o ka ulukiawe o Waialai i ke kau mau o kahi minuaka, o ka uuku iho no o kahi kino, nana aku oe i ua keiki nei, he kaukemio hoi kau.

             Oiai na hana e nee mau ana imua i ku mai ai ekolu mau lele hookahi o ia mau lede me ka pila kika nui, ame kahi kila i ka lima e hoonioni ai i na kaul, keleawe o uwehone, o kekahi no hoi me ka ukulele, o kekahi me ke kika, i ka hana ana mai o na may lede nei, he u‘i maoli np; o ko‘u ma nao la, o na keikikane wale no ka poe hiki ke hana mai ia ano hookani ana eia ka hoi ka oi, o ka palupalu mai no hoi o ka maka, ame ka ula a popohe iho o ka lauoho loaa ka oleleo a kahiko, kau ehu hana olu kela.

            Ua nui ka pa‘ipa‘iia, no ka mea i ka maka no oe ha‘alulu ou man wawae o ka oni no a ke kino lilio ou mau maka i ke kua, na keia mau lede i hehihehi mai ke kahua, a hoi ae no ua may lede nei i kekeahi apana hana o ka waiolina oe, o ia oi aku no ia, a i ka  oe, uaua aku oe ia mau iiwi makaonaona, o ia oi aku no ia i alakaiia e Mrs. J. Ross; he pu‘ipu‘i a poupou ko ia nei kulana aka ke nana aku oe wali ke au o ke kino:

            Wahine poupou pauhananuu,

            Ula waliwali kuli palupalu.

            Kikula iho ia o Maunaloa,

            A e noke ae a luhi ko kino.

            Olelo hoi oe he aloha kou,

            He aloha wale no i ko lehelehe.

            Ke maikai aku la, a hoi ae i ke pa‘i paipu, ame ekolu oia mau lede e haa mai ai, nana aku oe o ia nani okoa no ia, ke hele la ia o ka pau la-i, kapalili i ke kikala o ua mau u‘i nei, ame ke mele a ko lakou alakai i mele mai ai i hu ai ka aka o ke anaina:

            Ko ma‘i hoeueu,

            Hoekepue ana oe.

            Ko ike i ka mea nui,

            E akaaka auanei oe,

            Oka hana ia a kuahine,

            O ka hapahapi kikala.

            O kau hana ike iho ia,

            I poniunie ai ou maka.

            Na  keia meleia ana ua nui na dala i kiloiia mai imua o ua mau lede nei aia na mea apau ke oni la no ka piha maoli no i ka hauoli, a hoi iho, a hoi iho no, i na manawa apau, oiai o na hana apau e hanaia mai ana, me ke eleu wale no.

            O ke kahi mea oi loa aku, o ia kekahi opiopio i mele mai ai kekahi mele kaili puuwai, he kani maoli kona leo, o ka pii no ia a kau iluna o Kaala o ka palena pau o kona leo, aia iho o Danmana Hila, ua nui ka akaaka ia o keia mea kupanaha aka o ke kalexa ia i loaa i keia keiki a pela no hoi me kela ui nana o honohone mai ana na kaula kekeawe o ke kika, nana aku oe, he owe mai hai ia o ua kika nei i ka pala nehe o na lima o ua u‘i nei me ke kila, o ia nani okoa no ia, oia o Mrs. C. Bridge, iloko o kela kulana ke uaua aku oe aia o Maunakea iluna on a aka o ka olu o kona leo o ia mau ka miomio ke hoolohe aku ame kahi minoaka no hoi a pele no hoi me ia u‘i o ke ala olowi kukui Lane. Mrs. J. Akana; nuku kahi kino o ka leo aia iluna kahi i piiai i ke aouli he u‘i o ke hoolohe aku, oiai aia no hoi ia mau u‘i ke hoomakaukana mai la i na pau o lakou, a i ka makaukau aua, i kai ae ai kou meakakau nei mamaua, oiai ke mele e pili ana no na molupuni i puka mai ai ka moiwahine o Hawaii, me kona pau hololio. he u‘i ke pana aku, a ku ai la imua o ke anaina a kou meakakau nei hoolei aku ai i ka lei lehua, ma kona ai.

            Aia hoi o Maui ke opi mai la me kona kulana pua rose lani me kona nani nui aia hoi o Molokai nui a Hina ke oni mai la me ka pua o ke kukui, he u‘i ke nana aku; aia hoi o Oahu me ka pua ilima. elima o‘u po i hoi uele ai, aia hoi o Kauai, ke ku mai la me kona lei lei apa i ka mokihane iaiki ikiki maile; he u‘i ke nana aku.

 

            O ka panina no hei keia o na hana, a hookuu na hana me ke mele ana ia Hawaii ponoi a lilo aku la ka papahele i ka hulahula Haole, anan aku oe i ua mau u‘i nei, ke niniu pohai la.

            E kalaia mai ka meakakau nei i ka pakika loa o ka“u wahi oo peni o ke kahi o na mea nanai oa o kela po, o ia ka hana ana mai a ka mauahine maikai Mrs. J Uahinu, o keia kekahi o na mea nana i hapai mai ka ulumahiehie o ka anaina o ke mele i meleia mai  ai ua hanaia ma ke ano hoohepa ame ka like o ka manawa, oiai ma ko‘u lohe aku ua hoihoi hou ia mai kou lohe aku, ua hoihoi hou ia mai ko‘u mau hoomanao ana i na la i hala ae mahope.

            Ma ka hana ana mai a keia lede i keia mele he ano hoohepa ma ka mea Hawaii a lele aku la i ka leo Haole ame ka leo Pake, nolaila, ua loaa ekolu mahele leo o kei mele.

            Ua nui ka pa‘ipa‘iia o kela ano wahine u‘i iho no hoi kekahi lilo loa i ke kehau; a ma ka naua aku a ka meakakau nei ua holopono moali keia hana ana a ua mau lede nei no ka imi ana i mea e hoopauia ae ai kekahi may hemahema a iakou i manao ai.

            On na lala o keia hui, aole no i nui loa. Mrs. W. L. Mossman, peresidena; Mrs. O Bridges hope; Mors. J. D. Holt, kakauolelo; Mrs. J. Akana, puuku; Mrs. J. Ross hope kakauolelo.Na lala Mrs. P. M. Naluai, Mrs. Uahinui, Mrs. Lui, Mrs. Munea, Mrs. Harkiuaon, Mrs. E. Fleishi, Mrs. G. L. Kaiawe, Mrs. Ida, Mrs. Musician, a pela no hoi me kou meakakau nei, ma kana mahele o ia ka lawelawe ana i na mea e pono ai ka pau oiai o ka mea i manaoia, o ia ka loaa ana o kekahi waihona no ka pono o ka hui a ua manao na luna nui e akahele ka oni ana a e makaala i na mea maikai e pili aua no ka hui ame kona inoa, hui Hololio Pa-u Hawaii, a na ke Akua e malama mai ia oukou na lede ame na luna nui o keia hui ma na mea e pono ai ka hui.

 

HOALOHALOHA NO KA MAKUA D.W NAPIHAA I HAALELE MAI

            Mr. Solomon Hanohano. ALoha nui kaua: Ke hoelauna hou aku nei i kou oluolu no ke noi ana aku in a paha e loaa ana ke kahi rumi onek, o ka hiwahiwa nene aukai o ka moana Pakipika, ka Nupepe Kuokoa, e aha‘i aku hoi i ka makou puolo kaumaha o ke aloha e kau ae la maluna, i ke mai ai hoi na kini e noho ana ma ka hikina a ka la i Ha‘ehe‘e a ka welona a ka la i Lehue.

            Aole o kakou kulanakauhale e may ana maanei. No ka mea he mau malihini hele kakou iloko o ke ao nei, a o ko kakou ola ana ua like no ia me na pua i mohola i ke kakahiaka a mae iho la i ke awakea pela ka mae ana o ke ala o ke kanaka.

            Ma ka la 29 o Augate i hala aku la, ua oluolu i ka Maku Lani lawe ana aku i ka hanu ola o ko kakou hoapaahana maikai, ua pau kana hana me kakau a ua hoi aku oia i ka maha may mao.

            Ke minamina nui nei kakou nona. no ka mea he hoapuahaua hoomanawanui oia no kana hana ma keia ao, a mamuli o ke kahea ana mai o kona Haku aloha iaia. Ua kau iho na kaumaka ua ehaeha ame na luuluu mahuna iho o ka Ekalesia Kula Sabait ame C. E.

            No kakou iho no ka poe i koe iloko o ko ke ao nei, e noho makaukau, e kiai me ka makaala, no ka mea, aole kakou i ike i ka hora ame ka manawa, e hiki mai ai ke keiki a ke kanaka me he aihue la ia i ka po.

            E hooholoia; o makou o ka Ekalesia Kula Sabait ame Ahahui C. E. o Keanae, ke komo pu aku nei makou me oe, ka wahine i hooneleia i kau mea aloha he kane, ame na moopuna hoi i hoomeleia i ke kupunakane, e auamo puana hoi i na ehaeha o ke manao kaumaha, o keia noho kanikau ana.

            Ehooholo hou ia: Ke pule nei makou i ke Akua, e hoomaha ia ae na kaumaha iloko o ka noho ana, a na ka lokomaikai o ke aloha o ko kakou Haku, e holoi ae i waimaka o keia noho kanikau ana.

            E hooholo hou ia no: E hoounaia aku keia kope o ka oleleo hoalohaloha i ka Lunahooponopono o ka Nupepa Kuokoa, no ka hoopuka ana.

            O makou iho no na komite i koho pono ia.

                        Komite Ekalesia:

                                    REV. J.P INAUNA.

                                    S. K. KAAIUUA.

                        Komite Kula Sabati

                                    J. HAMALA.

                                    MOSES INAINA

                                    MRS. PLANKETT,

                        Komite Ahahui C. E.:

                                    MRS. PEKE IKAAKA

                                    MRS. CITIRIA HAMAIA.

 

HE HOOMAIKAI NUI

            Owan o ka oukou kauwa haahaa, ka mea nano ka inoa malalo iho nei; ke haawi aku nei au i ka‘u hoomaikai nui i na haku ame na lunanui o ka Hui Hale Hana Hao ka H. I. W. no ka lakou haawi lokomaka ana mai ia‘u i ka hoopiaha ana mai ka hana mai, ame ka loaa pu ana o ka ukuhoomau ia‘u no na makahiki loihi a‘u i hana ai ma ka hale hana ipuhao me ka aoomanawanui.

            Owan iho no ka oukou kauwa haa.

                                    JOHN I KIKOO

 

HOOMAHA I NA LA IKIIKI WELA O KE KAONA

(Hoomauia mai.)

            Ke ice nei a ke hookokoke aku nei i ke awa hookomo o Pukoo.

            Ku ka moku o kahi opeope o kamahele a paa i ka lima no uka o ka aina, a hehi iho la na kapuai i ka moku o Hina me kuu kamaaina e noho aku ai i keia aina , hoi aku la a kipa i kahi o kona hanauhau E. K. Devauchelle, e kku koke mai ana no mauka o ke alanui, aole no i manao loa mai ke awapae aku, haawi ke aloha hui  malihiui, haule iho la kahi elemu i ka honua, hoonanea i ka olu oiai he aina makani keia. Kohu no ka olina leo, a ia kupa od keia aina.

            Ke pa mai nei e ka Moae,

            Hu‘ihu‘i i ka pili o kuu houpo,

            I punahana au i ko aloha.

            I ke ao wili kau a ka ohu.

            Oiai au âme ka‘u aliiwahine a lupea ana e ka olu, eia kuu mau kamaaina ke hoonohonoho waineki mai nei kauhale a Lima loa, aole no i u iho pa ana kahea a ke Koolauwahine, eu mai , ua kuu iho la ka nae, ua hiki i ka hale. O ka houpo ka mea nui, a piha aku, eu ae la no ka rumi aina, I ka hiki ana aku i ka aoao o ke pakaukau, auwe no hoi e ua hele no hoi a.

            Hoohanini Mana i ka Waiopua,

            Hoaleale i ke kaha o Kaunalewa,

            Ua hoopiha e piha Kalanamaihiki,

            Haupu o‘u kini no Honokohau,

            I iho no kanaka i Kalauloaloa,

            I ka ono e, i ka ono hoi.

            Hakalia i ka huaolelo moke a ainama ae, o ka iho iho la no ia i na mapuua hoe, a Kaneipalua, o ia ko ihe. Iho koluna, piikalalo ke uno nei. ke ho-o nei, ke hookomo nei, ke hoopiha nei, me ia mau nanea no ia o“u i ka peki peki malie, a pili ana au ma ka aoao o kunana ka le.

            He kanalua ka ohi aka aole i ana i ho ka puu moni ai, o ka namu hoi ka keia Haole, Sam no more room, yes, wahi a‘u aiai ua hele a piha pono ua kuineki, na papahele oluna. pau keia hana nui, ua pohu aku la loko, i ka lahalaha o ka umauma o kuu may halekipa, a‘u e poina ole ai, ke puaua ae:

            Kuu aikane i ka lele manu o Kaupe‘a I haupu ia e ka makani Waikoloa o

                        Lihue.

            Puhene ke manu i ka pua o ka Wiliwili. Hoomakeli e he i ka wai o Kaiona.

            Mahole ke kanaka i ke kaune a ka ipo,

            Hoa moe ipo i ke kaha o Kaolina e,

            I alina haoi au ia oe e ke aloha,

            I kou nahunahu pu iho no iwaena la.

            Me u-a o Luhi e hoouka mai la.

            Pae mai la ku leo o ka lede puuwai palupaluo Keliana Mrs. Anne Devachelle, eu ae hoomaha aku mawaho i ka olu o ka aina o au mau aikane, na ia la ka olelo na‘u me ka‘u Eva ka hooko; a eia maua ke hoohehelo uei i ka olu, me ka nani hoi o ka aina.

            Ke eli mai nei ka palau a kamaaina oiai he wa ia o ka ha‘iha‘i lau oltlo, nana aku hoi oe o ka uhi heehee pali, he molale ke ike aku monimoni ka puu, komi ka ono, aia wa hoi au i lu aku ai i ka‘u maili hua palau oluna o Halekala, hele ka aka a naliiwahine o makou pu ia laelae.

            Pau ka nanea ana hoeu no o Iukini Devachelle in a kakou e hele ihea wahi a‘u. E hoi kaua ilalo o Mapulehu, ilaila kaua e noho ai, aole elena ana, he hooluu wale no, hiki ia home punana a ke onaona, aole no i mamao loa mai kahi mai o kona hanaumua he hapaha mile paha o ke ahupuaa keia o Mapulehu, a o Mr. Geo Cooke. ka mea nona keia aina a o kahi o ka‘u kamaaiha e noho nei, ua pili kokoke aku ia i ka hale liana hau e ku nei.

            Eia iluna o keia aina. ka Heiau o Iliiopae, he heiau nui keia, i kukuiluia e ka ikaika hoomana akua o ke au kahiko. Ke waiho nei kona kaliua mai kekahi aoao o ke kahawai a i kekahi aoao o ke kualapa alanui, e pii ai ma ke kuahiwi a iho i Wailau, aia he moolelo ko keia heiau ame kekahi mau wahi e waiho nei maanei.

            Owau auanei ka makamaka nana e ualo mai wahi a Hiiaka oiai he hapa Palani ko‘u kamaaina a o kona one oiwi keia aole nae i ikei na liilii a ke aka mai o kona ouehanau o ka‘u nae e lohe aku ai i ka houhene mai i ke ahiahi ke luana iho

            I Parisa aku nei u.

            I ka lele paluna poniuniu.

            I nanea i ka lele a ka paluna

            Alawa iho oe ani ka makani.

            Kohu no no ka mea he manu Ehako he hapa Palani he mau la ia o ka hoomaha ana pai no ke aikane e holo kaua i ke Koolau okalakala ae la ka heu panini ke hanoli nei loko i ka ike aku ia mau wahi.

            O ka paha no ka Kuapakaa o liuliu o makaukau o ka hooko ka‘u paa ke kookoo Hekili me kahi puolo i ka lima o ka lilo mai la no ia me Poahi kaa ka luna o Kilauea, kaa na hope oni lewa a ka Awaawu Kiauau Koanau o au aku o au mai, ke ana makou i ka uwapo me ka mana keiki Hanale Kevauchelle o ka wiliki hoi uana e hoonee nei pauku looa (aila ea) huki mai la i ka moku ike aku la au i ko‘u mau hoa palamino aku la kekahi a poholo iloko o ka rumi enekini nana aku la au iaia e hookaa ana i na ki o wela ka hao.

            I ka oni ana o na mea hana hemo ka laina ko ke au i Halae no waho o ke awa puka i ke akea huli pono ka ihu i ka makani no ke Koolau kapahuhopu ke holo nei ke nana nei iuka o ka aina, kenee ae nei ihope ahiki i Honoulimaloo pau kahi kauhale a ma o aku olaila, e hele la i Halawa o Kaneoneo ame Keanomeha hiki i Mokuhooni, aui mahope hiki i ka Lae o Kapuupoi maanei huli o Kona, a pela ke Koolau ke hooiho nei ka moku i ka pehuini ke waiho pono mai nei ke awawa o Halawa mauka, mai o kalae mai o Puupoi hoomaka ka pali mai ka haahaamai a huli ma ke alo Koolau o ka hele ia o ka pali a niape iluna o ka pili o ko makou wahi moku iloko e holo nei ha‘i ka a-i ke nana ae ke hai mai nei ko‘u kamaaina o mea kela a o mea keia he ae wale no ka‘u aka o ka noonoo ke pii pu la me Hiku i ke Kualono Ka lala e kaukolo ana ua keekeehia e ka ua ua helelei ka pua ilalo helelei pu me ka inoa o kekahi mau wahi.

            Ke kore nei no kahi huila ke neenei no imua a hoea ana makou ma waho o Wailau ka Nile Aikupika o ka moku o Hina lele i ka honua hoi i ka hale kamaaina hoamoe ilaila hui iho la me kekahi kamaaina olaila ame kana malihini pu nui ka mahalo ia hui ana a hookamaaina.

            O keia malihini e nho ana i ka pali Koolau ia mau la, oia ka mea nana kekahi manao hoike no kana mau mea i ike ai ma na wahi i hele ia eia a i hoopukaia iloko o ke kino lahilahi o ke Kilohana ma ka inoa Mrs. Berenger a‘u i monimoni ai ka ono i kuu ike aua i kona mau manao a‘u e puana ae ai i keia mau olelo aohe loa i ka wai Ooopu i na manao hooheno o keia Ui Puaahiahi o Kauakukalahale nei.

            I ke ao ana ae nana ae la ma o a maanei o keia awaawa he anani wale no a kahu no ka inau a ia malihini i puana iho ai, i ka pali o keia awawa he ku na ka wahine u‘i pali ke kua malamalama ke alo me he mea la ia‘u e nana aku ai ma kekahi aono o ka pali e ike aku aua au i ke aka maalo o Leinaala ka u‘i e hina ai ka manaoio he hoohie mai ana i ke kuemaka pali a ke huli ae hoi ma kekahi aoao me he la e ike aku ana au i ke Kihapaipua o Elenale iluna o na mea uliuli ia ia‘u e huli aku ai mamua o ke alo o ka hale kakela o ko‘u mau kamaaina e ku nei e qaiho pono mai ana ke kahi lokowai nui hohonnuu ma ka aoao he mau kapuai wale no ka mamao.

            Auwe o ka loko wai anei keia o Dubelina Eia anei au i ka pa kaua o Kulina a piki O aole eia nae ke kilohi iho oe i ke au o ia mooleleo a nana ae hoi i keia mau hiona ua like no laua me Lulupali ka piha pono o ke kowa o wainiha pa-e ana ke leo o kamaaina pehea mai oukou Maanei ma ka mehana pau no ia mapuna leo noho ana maua me Kailahi ma ka aoao a oka papaaina puka no ka hua o ia o ko‘u hoomaka iho la no ia e hao.

            Hoa la e hao

            Hao ka inu wai maleo

            I hoi e noho i ka uka o Kawailoa

            I ola no maua ia Kaieiekini.

            Mao ae la keia kuaau maulu no ka mea ua hele a ku malie ke kaula likini o mua i ka hele a piha i na mea ono.

            Makaukau no ka aile ea holo aku l aike Pelekunu me ka puu nee o Haupu ka malino a moi ka pa-u o Nuakea Anapuhi me Pap paiki ilaila hapai ke kookoo Hekili ua hele aku la i ke ki kao eono kao, kau i ka moke no Wailau, paina i‘o kouka iho la ia ahiahi hoomaha iho la ia mau la a ika Poalima huli hoi mai la no Pukoo ku i ke awa lu na pe‘a hai aku la i ka hale e hoola‘i mai ana no o Puakinamu, hui iho la me ka waalu a mi nei.

HE HOALOHALOHA NO MRS. WAHINAHAOLE KAEHIMANU

            Mr. Lunahooponpono, ALoha nui kaua: Oiai ua oluolu ike Aukua Mana Loa ka lawe ana aku i ka uhane mai ke kino aku o kau mea aloha ha kane ma ka hora 3 p.m. o ka Poaha la 25, o Augate 1921 ma ko olua home aloha ma Maulua Kauai molaila ua ili iho maluna ou ame ka olua mau keiki ame na moopuna ka ohana ame na hoaloha apau na manaoi luahu a ka maka ua no ka lawe ia ana aku o kau mea aloha he kane.

            Nolaila o makou o na lala apau o ka Hui Aloha Kokua Manawalea o na wahine o Lihue i akoakoa ae in a ka hale halawai  o Nawiliwili ke komo pu aku nei makou me ke kani kau kumakena pu ana me oi ame ka ohana no kau mea aloha he kane i haaeie iho nei e paiauma ana ma keia ao.

            Ake nonoi ae nei ka makou leo pule i ke Akua Mana Loa e hoomama mai i kou mai kaumaha luuluu no kau kane aloha i hala e aku. A no ka mea aole oia e hoi hou mai ana aka o kakou ke hele aku ana i on a la Ehooholoia i hookahi kope o keia olelo hoalohaloha i ka wahine kane make ame ka ohana.

            A hookahi i ka Nupepa Kuakoa ame ka Hoaloha

            O makou iho no me ka walohia ma o ko makou mau komile la.

                        MRS WM KAIAWE

                        MRS K. MONTGOMERY

 

HOIHOIIA MAI KA LAWEHALA NO HONOLULU NEI.

            Ma ka mokua hi Matsonia o ka Poalua nei, i juli hai mai ai ka Makai Nui Rose me Fred Law, ka lawehale i loaa ai ke kumu hoopii he lawe i na waiwai i hawwiia nana e malama, ke kiure kiekie o ke Teritore ma kekahi manawa ae nei i hala.

            Oiai ka mokuahi Matsonia mawaho ae nei o ka nuku o ke awa i holo aku ai ka Makaikiu McDuffie no ka lawe ana mai i ka lawehala malalo o kona malu, a ma ka manawa hoi i pili mai ai ka mokuahi i ka uqapo, i hoihoi loa ia aku ai oia, no ka heopaa ana maloko o ka halepaahao, ahiki i ka wa e hooloheia ai o kona hihia.

            Ma ka hoakaka a Mr. Law ua hookaha loa ia aku ka kona manao, iaia i hoea aku ai no Kapalakiko a lohe ua hoopina oia, a i ka maopopo pono ana iaia o kela kumu hoopii, ua hoea kino aku oia imua o ka aha me ka Makai Nui Rose, a hoike aku i na luna oihana o Kapalakiko, ua makaukau loa ia e huli hoi mai no Houolulu nei, me kona manao ole e paio aku imua o ka aha malaila, i wahi nona e kaawale aku ai, mai ke kumu hoopii aku e ku-e ana iaia.

            No ke kumu hoopii nai elike me ia a ka Loio Andres i waiho ae ai imua o ke kiure kiekie, e ku-e ana ia Mr. Law, ua hoole ae ioa no kona pili i ka hewa, imua aku nae o ka aha, ma ka manawa e hooloheia ai o kona hihia, e maepopo ai kona hewa ole.

            I kulike ai nae me na mea a ka Loio Andrewes o ka waiho ana aku imua o ke kiure kiekie, mahope iho o ka holo ana aku o Mr. Law no Kapalakiko, ua haawi aku oia i ka huina o ekolu haneri dala, i kela kanaka no ka uku ana aku i kekahi noka a Mr. Law o ka aie ana mai ka banako aku, he noka hoi i kakauinoaia e ua o Andrews a i kona manawa i ninau aku ai no ka noka aie i ukuia ia Mr. Law, o ka pae a kela kanaka, aia no kela noka aie i ka hale, a ma kahi nae o kona lawe ana mai e hoike i ua o Mr. Andrews, ua kau aku la oia maluna o ka mokuahi no ka holo ana i Kapalakiko.

 

HOALOHALOHA A KA EKALESIA O NAHIKU NO D.W. NAPIHAA

            O makou ka Ekalesia o Nahiku Kula Sabati ame na Ahahui C.E. a ma o ko makou mau komite l, ke hoike nei i ka pili pu ana aku me ka wahine i hooneleia i kana mea aloha he kane, e noho ana iloko o na manao ehaeha, kaumaha a luuluu, na moopuna, na ohana na hoaloha ame na makamaka o ka mea i hala aku mao. Pela iho la no ko ke ao nei, e hooko ana i na wanana i hoikeia i loko o Kana olelo. (Elike me ke ao e nee ae aua a nalo aku ma-o o ke kuahiwi, pela no ka mea e iho aku ana iloko o ka lua kupapau) Walohia wale! Elike me ka Hekili kui pa malo o ka mahina o Ikuwa pela no ka nei nakolo ana ai ka lono e pahola ana ma ke kakahiaka Poakahi, Augate 29, 1921. O ka makua D.W. Napihaa ua haalele mai i keia ola ana, ma ka home noho o D. K. Wailehua ma Hana, Maui. Aloha ino! Ua pau kana hana, ua kuu kona luhi ua hoi aku la me kona Haku aloha mao- Ke ku nei au a nana no ma Ioredane ae, i kela Kanaana hou malaila kuu waiwai. Maha no ma ke kahakai lai- A memele ae la me lakou ma o ae a noho mau la me Iesu.

            E hooholoia o makou, o ka ekalesia Kula Sabati, ame na Ahahui C. E. I hoikei, ke komo pu aku nei makou me oe, ka wahine kane make, na moopuna na ohana, o ka mea i hala aku mao, e auamo pu i na ehaeha, na kaumaka ame na luuluu i na la o kou oukou noho kanikau ana, a Nana no e hoomaha mai ia kakou ma keia noho ana.

            E hooholoia e heluheluia aku keia olelo hoalohaloha imua o ka wahine kane make, ame na moopuna, ame ka ohana o ka mea i hala aku mao.

            E hooholoia  ke pule nei makou i ke Akua mana loa ka mea nana i hana mai i ke kino ame ka uhane e hoomaha mai i na ehaeha, na kaumaha ame ua luuluu o ko kakou noho kanikau ana.

            E hooholoia e hoouanaia aku keia kope o ka olelo hoalohaloha no ka holaha ana ma ka Nupepa Kuakoa, i ka Lunahooponpono.

            O makou iho no na komite i koho pono ia.

            Komite Ekalesia: S.K. Kaaipua, D. K. Kahookele. Komite Kula Sabati. Mrs. Emily Manae Jr. David Kahookele J. komite C. E. P. Mauae Jr., H. H. Kauihou

            Kaenae, Maui. Sept. 9. 1921.

 

HOOLAHA O KE KUAI O KA HOOLIMALIMA AUPUNI

            Ma ka hora 1:30 p.m Poakahi, Okatoba 10, 1921, ma ke keena o ka Hope Akena Aina, Mr. G. W. Sahr, ma Lihue, Kauai e kuaiia aku ana malaila ma ke kudala akea i ka poe koho kiekie loa, malalo o ka Pauku 380 o na Kanawai i Hooponopono Hou ia o Hawaii o 1915, na Hoolimalima Laula o ka Aina Aupuni i hoakakaia malalonei:

            1. Apana Helu 25, na apana kanu laiki ame kula o Hanapepe, Hanapepe, Waimea Kona, Kauai, maloko olaila he iliaina o 4.30 eka, oi aku a emi mai paha; manawa o ka hoolimalima he 10 makahiki mai Okatoba 10, 1921 aku; uku hoolimalima haahaa, ohe $80.00 no ka makahiki, e uku mua ia ma kila ame keia hapa makahiki.

            2. Apana Helu 37, na apana kanu laiki ame kula o Hanapepe, Hanapepe, Waimea Kona, Kauai, malalo olaila he iliaina o 8.70 eka, oi aku a emi mai paha; manawa o ka hoolimalima, 10 makahiki mai Okatoba 10, 1921. aku; uku hoolimalima haahaa, he $87.00 no ka makahiki, e uku mua ia ma kila ame keia hapa makahiki.

            3. Apana Helu 53, na apana  o Hanapepe, Hanapepe, Waimea Kona, Kauai, maloko olaila he iliaina o  13, 658 kapuai kuea, o iaku a emi mai paha; manawa o ka hoolimalima, he 10 makahiki mai Okatoba 10, 1921. aku; uku hoolimalima haahaa, $100.00 no ka makahiki, e uku mua ia ma kela ame keia hapa makahiki.

            4. Apana Helu 60, na apana kaona o Hanapepe, Waimea, Kona, Kauai, maloko olaila he iliaina o 10, 393 kapuai kuea, oi aku a emi mai paha; manawa o ka hoolimalima he 10 makahiki mai Okatoba 10, 1921. aku; ku hoolimalima haahaa, $100.00 no ka makahiki, e uku mua ia ma kela ame keia hapa makahiki.

            5. Apana Helu 69 na apana kaona o Hanapepe, Hanapepe, Waimea, Kona, Kauai, maloko olaila he iliaina o 15,530 kapuai kuea, oi aku a emi mai paha; manawa o ka hoolimalima he 10 makahiki mai Okatoba 10, 1921. aku; ku hoolimalima haahaa, $100.00 no ka makahiki, e uku mua ia ma kela ame keia hapa makahiki.

            6. Apana Helu 73 na apana kaona o Hanapepe, Hanapepe, Waimea, Kona, Kauai, maloko olaila he iliaina o 25,302 kapuai kuea, oi aku a emi mai paha; manawa o ka hoolimalima he 10 makahiki mai Okatoba 10, 1921. aku; ku hoolimalima haahaa, $150.00 no ka makahiki, e uku mua ia ma kela ame keia hapa makahiki.

            7. Apana Helu 79, Koena o ka Aina Aupuni, Ili o Niulii, ma ke Awawa o Waimea, Waimea Kona, Kauai maloko olaila he iliaina o 1.14 eka, oi aku a emi mai paha; manawa o ka hoolimalima he 15 makahiki mai Okatoba 19, 1921 aku; uku hoilimalima haahaa, $20.00 no ka makahiki, e uku mua ia ma kela ame keia hapa makahiki.

            8. Apana Helu 80, koena o ka Aina Aupuni, Ili o Nania, ma ke Awawa o Waimea, Waimea Kona, Kauai maloko olaila he iliaina o 10,860 kapuaikuea, oi aku a emi mai paha; manawa o ka hoolimalima, he 15 makahiki mai Okatoba 19, 1921 aku; uku hoilimalima haahaa, $60.00 no ka makahiki, e uku mua ia ma kela ame keia hapa makahiki.

            9. Apana Helu 81, koena o ka Aina Aupuni, Ili o Nania, ma ke Awawa o Waimea, Waimea Kona, Kauai maloko olaila he iliaina o 10,987 kapuaikuea, oi aku a emi mai paha; manawa o ka hoolimalima, he 10 makahiki mai Okatoba 19, 1921 aku; uku hoilimalima haahaa, $15.00 no ka makahiki, e uku mua ia ma kela ame keia hapa makahiki.

            Na ka poi e kuai ana e uku i na lilo o ka hoolaha ana ame kekahi mau kaki e ae e pili ana i ka hoomakaukau ana i keia mau hoolimalima.

            O ke kuai o na Hoolimalima Laula maluna ae ua kaa no ia malao o na kumu ae like o ka Hoolimalima Laula Aupuni i hoopukaia e ke keeua o ke Komisina o na Aina Aupuni.

            No na palapala aina, ke ano o ka Hoolimalima Laula ame kekahi mau mea ano nui e ae, e noi ae ma ke keena o ka Hope Akena Aina, Mr. G. W. Sahr, ma Lihui Kauai, a i ole ma ke keena o ke Komisina o na Aina Aupuni, ma ka Hale Kapitala, Honolulu, T. H.

                                    C.T. Bailey,

                        Komosina o no Aina Aupuni. Hanaia ma Honolulu, Sept. 2. 1921. 6468-Sept. 9 16.

 

HOOLAHA O KE KUAI O KA HOOLIMLIMA AUPUNI

 Ma ka hora 10 a.m Poakahi, Okatoba 10, 1921, ma ka puka ma ke aole o ka Hale Kapital, Honolulu T. H.m malaila e kuaiia aku ana ma ke kudala akeam i ka mea koho kiekie loa, i kulike me na hoakaka a ka Pauku 380 o na Kanawai i Hooponopono Hou ia o Hawaii o 1915, ka Hoolimalima Lauda o ka apana aina Aupuni i hoakakaia malalonei:

            Na koena aina aupuni he umi-kumamakolu ma Aiea, Ewa, Oahu, no lakou ka huina iliaina o 52.48 eka, oi aku a emi mai paha e komo pu ana maloko olaila 3.36 eka, oi aku a emi mai paha he aina wai 29.58 eka oi aku a emi mai paha aina kula ame 19.54 eka oi aku a emi mai paha, he aina ko, a e kuaiia aku ana ma ke ano hookahi hoolimalima; manawa o ka hholimalima, he 15 makahiki mai Ianuari 1. 1922 aku; uku hoolimalima haahaa, $1,500.00 no ka makahiki, a e uku hapa makahiki mua ia.

            E uku ka mea e lilo ai ika aboolimalima o na mahina mua eono ma ka manawa e haule ai ka hamare.

            Na ka mea e kuai mai ana e uku i no hoolilo o ka hoolaha ana ame kekahi mau kaki e ae e pili  ana me ka hoomakaukau ana i keia hoolimalima.

            O ke kuai o ka hoolimalima laula maluna ae e kaa no ia malalo o na kumu ae like o ka Hoolimalima Laula Au-puni i hoopukaai ae e ke keena o ke Komisins o na Aina Aupuni.

            No na palapala ain, ke ano o ka Palapala Hoolimalima Laula ame ua hoakaka ano nui aku i koe, e noi ae ma ke keena o ke Komisins Aina Aupuni, ma ka Hale Kapitals Honolulu. T. H.

                        C.T. Bailey,

                        Komosina o no Aina Aupuni. Hanaia ma Honolulu, Sepatemba. 9. 1921. 6469-Sept. 16, 30; Oct 7.

 

KAMAILIO NO KA PAKAHA

I ka ike ana o ka lehulehu i kupono o ke kuai ana i ko laka mau paalole o ka Haulelau i KIWA, aia he pakaha ana i "HalekuaiHoihoi Hou i ke Dubla." Ua hoea mai nei na ano lohou loa a ke holomoku nei a kanaka i ke kuai ana. He mi mio ko lakou ano, ua hanaia kupono me ke kumukuai oimoi e pomaikai ai na mea apau. Mai kakali oe a ike aku i ka moia mai o ka paalole a‘u i ma kemake a i e kekahi ipa mai e ike ia makou i kaia la wehe i moohelo ae me makou a e lilo i Kanaka Model.

The

Model Clothier

"Ka Halekuai Hoani Alanui Papu Makai o ka Hali pule Kakeiika

 

HALE O NA ALII O HAWAII

E malamaia ana ka hulawai kumu ka Hale o na Alii o Hawii (Ahu Poo) ma ka Phoeniz Hall, I keia @iho, Sept. 18, hora 2p.m.

Ma ke kauoha a ka Iku Hai.

W.M. J. COELHO Iku Ka

6469-Sept. 16.

 

KOI POHOIA KA MAKAI HE MA HANEEI DALA

            No ke kipakuia ana o M. L Goame kana wahine mailoko aku o hale a laua e noho aua ma ke ali Puowaina, e ka Makai Joseph P ame kana wahine a hookomo ae o (tomes i kana hoopii koipoho ku-e ana i ka Makai Perry, no huina o elima kaukani kala ola o a mea a na kiure i hooholo ai no kela hihia, o ia no ke kupe ukuia aku ka huina o elima ha dala ia mr. Gomes a ole hoi i el kaukani dala, elike me ke aumau poho.

            Ua hala okoa he eha hora a ne ka o ka poepoe ana i ka lakou olelo holo, na ka Poalima aku nei o ka i hala a mahope aku o kela mau akahi no a loaa ka oleleo hoohoo ia ka uku o ka Makai Perry, maana he poho, i ka huina o elima ha dala.

            Ua hoohalahalaia nae kela olelo holo e ka lolo o ka Maikai Pery laila e pii ploa aku ana ka hihia ua kiekie no ke kupono ame ki pono ole o ka mea a na kime i holo mai ai.

            Ma ka hoakaka a Mr. Gomes, kipaku maoli ia ka ioa ame kamahien mailoko aku o ka hale e lau noho ana me ke alanui Puowaina, hope iho o ke ala ana ae o lele hoopaapaa mawaena o lana ame Makai Perry ame kana wahine a hope o ko laua hallele ana aka i hale, i paniia aku ai na puka hale a paa, me ka hiki ole ia ano hoi hou aku e noho maloko ola ila.

            O na Loio Lorrin Andrews ame Le Soares, ma ka aoao o ka mea pii, a o ka Loio Cristy hoi mai ma ka e o ka mea hoopiina; eia nae, o na o hoonohonoho a ka Loio Soares o na kiure, ka haiolelo a ka ah haawi mai ai i kana mahalo ana, ka mea o kela ka mua loa, o ka la lawe ana o keia loio opio i kelahihia imua o na kiure me ka ike me ia aku o kona makaukau.

 

KE ANAINA HAIPULE I MALA IA NO JOHN T. BAKER

            Ma ke anaina haipule i malamai Rev. Akaiko Akana maloko o ka he kupapau o Mr. H. H. Williams ma hora 10 o ke kakahiaka Poalima nei o ka pule i hale no ke kino wa o Mr. John T. Berk ua lehulehu na hoaloha o ka mea i make i ai koa ae ma ia hale mai ia anawa hoihoiia aku ke kino wailua o ka i make maluna o ka mokuahi Mauna Kea ma ka hora 3 o ka auwiaala aono no Hilo a malail a e malama ai kekahi anaina haipule e ka hui me ma ka auwinala Sabait mai, e mahalo o kela anaina e laweia ae ame ke kino wailua ne ke kanaui ane me hiki ma kekahi wahit kokoke i mea ma kekahi ia o keia pale iho.

            On a kekikani âme a wahine lakou a pela Mr. Ame Mrs. Geo Copp o Makawao ka i ukali pu aka ke kino wailua o ko lakou makuakane no Hlo. O J. Frank- Woods kekahi manao e holo pu, aka manauli o pilikia o kani wahine oia hei ki okiia anna malaoke oia o ka malama Moiwahine kahi i nohe ai, ne hiki iaia ke aka pu aku. He kimina John T. Baker no ka mokupuni o wali i ka manawa o ke ai kekahi no hoi ia o na ma kaaina koikoi o ka mokupuni o Hawaii Loko kona mau la.