Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 13, 31 March 1922 — Page 1

Page PDF (1.56 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

LOAA IA BALDWIN KA HELUNA BALOKA

OI KELAKELA MALUNA O KONA MAU HOA

NO KE KULANAELELE I WAKINEKONA

Hului Pai o Baldwin ma na Mokupuni Apau

Lihi Launa Ole Aku Kona Mau Hoa Paonioni ma ke Koho Baloka i Hala

HE 5728 KA OI O NA BALOKA O BALDWIN

O Keia Koho Baloka ke Kiekie Loa Ikeia o ka Lanakila o ka Moho Republika

@ me ka makani Kona, e pa @ me ka ikaika, pela hoi me ke @ e pulumi ana i na mea ola @ apau, e loaa aku ana mamua @ alahele, pela iho la ka hopena @ koho baloka, i malamaia ma @aono aku la i hala, ke koho @ka i aha'i ae ai o Harry A. @wau, i ka lanakila haaheo loa, @ ole ia ma ka moolelo o na hana @ baloka ma Hawaii nei, no ke ku@una elele lahui i Wakinekona. Ma na mokupuni a pau o keia Te@, ua kaa wale no ka lanakila @ H. A. Baldwin, a o na wanana @ kaula o na moho kue iaia,ua ikela ka pololei ola, a ua hookahaha ia aku no hoi ka manao o ka lehulehu no keia hului pau ana o ka noho Repubalika'i ka lanakila ma na wahi apau.Me ka hoike o Niihau i loaa ole mai i Honolulu nei, ma ka Poaono @ la i hala, o 46 baloka, ua hoea mai na hoike o na mokupuni apau @na keia po, a ua hoi aku na Repubalika e hiamoe me ka oluolu o ka @, a no na Demokarata hoi, @e na moho kuokoa, he hana pau@ ka hiki ana ia lakou ke hiamoe me ka oluolu, i kau a mea e ka @ ana mai o ko lakou mau ma@ana i ka weluwelu liilii ana. O ka heluna baloka i loaa ia H. A. Baldwin, me ke komo ole mai o @ Niihau hoike, o 46 baloke, he @ L. L. McCandless, ka moho @ Demokarata, he 6806; Jonah K@malae, moho elele Demokarata @ok@a, 2223, a o Mrs. Atcherley, @ Demokarata kuokoa, 162. @ e hoohuiia ae na baloka o na @ apau ekolu, a hookuku aku @ heluna baloka o H. A. Baldwin ua like me 5728 baloka, ka oi @ o ko H. A. Baldwin mamua o ko lakou apau ekolu. Ma ka hookuku ana i ko H. A. Baldwin me ko L. L. McCandless @ baloka, ua hiki aku ka oi o Baldwin i ka 8113 mamua o ko McCandless, ua oi aku i ka papa@ke kiekie o ko Baldwin mau baloka, i ko McCandless. Oiai nai, he 1471 ka oi ae o na baloka i kohoia i keia kau, mamua @ baloka, ma ke koho baloka lau@a@u nei i hala, nolaila, o ka @ baloka oi o Baldwin, mamua o ka huina baloka oi o ka Elele Kalanianaole ma ke kau aku nei i @, ua hiki aku i ka 1141 mau @. Ma ka mokupuni o Oahu nei, ua @ aku ka huina baloka oi i loaa ia Baldwin i ka 2832, mamua o ko McCandless, aole wale i loaa iaia ka @ baloka oi kiekie loa, ma ka ap@ eha, aka ma ka apana elima kekahi, ka apana i kau aku ai ka @aolana o McCandless, no kona @ i ka lanakila, ua oili pulelo @a nae ke keiki o Maui, me @ina baloka oi o 382, he oi nae i ka@ ole aku ka huina baloka oi o Kalanianaola i ke kau aku nei i @ ma kahi o ka 937 baloka. Ma ka mokupuni o Maui, ua pa@ iho ka ikaika o Baldwin imua o MacCandless, a ma ka MOkupuni o Hawaii ame Kauai, ua aneane e @kolu iho ka oi o Baldwin ia McCandless. @ Mrs. Mary Haaheo Atcherley, ua @ulike loa kona wahi ikaika, @ me ka na alakai o ka aoao @ alika, i koho mua aku ai, i ka @ mai keia, ua aneane e hiki @ ke hoomaopopoia aku, i kau a @ o ka uuku loa; e aho iki o Ku@ ua loaa ke kaukani baloka @ apuni ke Teritore, aole nae hoi @ me kana i wanana au ai, ka hiki iaia ke hoohaule ia McCandless me ka pahu baloka. Ua maopopo loa i na Demokarata @ o keia manawa, o McCandless wale no ka kanaka ikaika i loko o @ aoao kalaiaina, elike me ka @ baloka i loaa iaia, ke hoo@ia ae me ko Kumalae, aka nae ua lokahi ka manao o ka hapanui o na Demokorata, he hookahi wale no hana pono iloko o keia manawa, o ia no ke kukulu hou ana ae i ka aoao kalaiaina, me ke kaa ana aku o ka hoohana ana i loko o ka lima o ka poe hou, a e noho aku ka poe kahiko mawaho.

Ka Elele Harry A. Baldwin

Na Makaikiu Imua o Ka Aha Hoomalu

No ka hoopii ana ae o James Sullivan no kona pekuia ana i hookoia ae ai ka palapala hopu maluna o ka makaikiu Rudolph J. Stein. Ma ka oleloia o ke kumu o ke ala ana ae o ia hoopuu mamuli o kekahi hoopaapaa mawaena o ka makaikiu Stein ame Sullivan no ke ano o ka Sullivan kalaiwa ana i kona kaa otomobile. No keia hewa like no he hoeha i hoopiiia ae ai o David Hao, no ka hoeha ana ia THomas R. Vradenburg ua hoehaeha aku ka o Hao i ka manao o kana wahine ma ke ahiahi o ka Poakahi ma ke alanui Hokele, a i kona manwa i keu aku ai i ka hana a ka makaikiu o ia kona manawa i kuiia mai ai. Ma ka hoolohe ana a ka aha i keia hihia o Hao ua hookuuia mai oia mai ka hewa mai on a i hoopiiia ae ai he hoeha me ka mea eha ku i ka make, mamuli o ka ike ana o ke kahu o ka aha ma o ka oleloike la ua hele aku ka makaikiu Hoa a kokoke i ka wahine a Vradenburg no ka hooko ana i kana hana, o kekahi aole i kui maoli aku ka makaikiu Hoa ia Vradenburg, ua pale wale aku no iaia ma kekahi aoao no kona makemake ole i ke kane e hele aku a akeakea i kona manwa e hooko ana i kana hana.

NU IOKA, Mar. 27. Ua hoopukaia mai he kauoha i keia la ke Komisina Makai Enright e hopuia na on a o na haleaina ame ka poe na lakou e hoohana ana i na wahi akea e ae o ka lehilehi, ka poe e ao ana i na wahine e puhipaka ma na wahi akea. I ka hoikeia ana aku o ia kauoha e na makai i ka kanaka ma na wahi akea, ua paniia mai e ka lehulehu me na olelo @ailuku u puha i @ huhu. He kauoha ia i kulike me ke kanawai a ka papa lunakiai kulanakauhale o ka hooholo ana me kekahi manawa kokoke aku nei i hala.

Lilo Ia Nahiku Maui Ka Helu Mua Ana

O ka poka pukuniahi mua loa, o ke pahu ana ae, no ke kuakala ana i ka lanakila o Senatoa H. A. Baldwin, maluna o kona mau hoa  paonioni, ma ka Poaono nei, o ia no ka loaa ana mai o ka hoike, i ke keena poo o ka aoao Repubalika, ma ka hapalua o ka hora umikumamakahi o kela la, e hoike ana, no ke paniia ana o ka pahu o Nahiku, Maui, a o na mana koho he 44 o kela mahele koho, no Baldwin wale no. O keia ka mua loa, o ka loaa ana mai he hoike o kela ano, no ke paniia ana o ka pahu baloka, mamua ae o ke kani ana o ka hora elima, o ke ahiahi, no ka mea ua hookomo na mana koho apau he 44 i ko lakou mau baloka, i na hora o ke kakahiaka, nolaila aohe he kakali hou ana aku, ahiki i ka manawa a ke kanawai i kauoha ai ma ka hora elima o ke ahiahi. O kela mau baloka apau he kanahakumamaha, no Baldwin wale no, me ka hoa kaka no na moho e ae ekolu. He mau makahiki i hala ae nei, ua kukulu ae ke komite Rebubalika o Maui, i kekahi makana, he have, e haawiia i ka mahele, e haawi ana i na pakeneka kiekia loa o na baloka i na Rebubilika, ua lilo kela makana i ka mahele o Nahiku; ma ke koho ana o ka Poaono nei, ua piha he hookahi haneri pakeneka o na baloka i haawiia no ka moho a ka aoao Repubalika, a in a ko mau la no ka makana a ke komite o Maui, alaila, e aha'i hou ana no o Nahiku i kela makana. O ka lua o na hoike i loaa mai no ke paniia ana o ka pahu baloka mamua o ka hora elima, o ia no ka mahele o Kilauea, Kauai, me ka heluna baloka kiekie i loaa ia Baldwin, a ma ka hora eha o kela la, i paniia ai ka pahu o Waimanalo; me ka lanakila ana o Baldwin ma kela pahu, no ka mea mailoko mai o na mana koho he 50, he 44 o kela mau baloka no Baldwin. O ke kiekie loa kela i ikeia no ka pahi o Waimanalo, i koho i kekahi moho Repubalika, a i ka hoea ana mai o kela mau hoike i ke keena poo o ka aoao Repubalika, ua ike koke ia, aole loa he wahi kanalua iki, no ka lanakila o ka moho a ka aoao apuni keia Teritore.

Ma ka Poakolu e Holo Aku Ai o H. A. Baldwin

Makemake ka Elele Lahui Hou o Hawaii Nei e Hoea Koke Imua o ka Ahaolelo

E UKALI PU ANA O MRS. BALDWIN ME IA

E Noho Paa Aku Ana ka Elele Baldwin Ahiki i ka Pau Ana o ka Ahaolelo

I kulike ai me na hoike o ka loaa ana mai Wailuku, Maui mai e haalele koke iho ana ka Elele H. A. Baldwin ia Hawaii nei, no ka ahaolelo lahui ma Wakenekona, ma keia Poakolu ae, ka la 5 o Aperila, aola hoi ma ka la 12 o Aperila elike me kana i manao mua ai. E ukali pu aku ana me ia ma kana huakai, o Mrs. H. A. Baldwin, no ko laua noho paa ana ma Wahinekona, a hiki i ka manawa e hookuu au o ka ahaolelo. He hookahi kumu nui o ka hoololi ana o ka Elele Baldwin i kona manao, e holo koke aku i Wakinekona, mamuli no ia o kona makemake e hoea aku i ka wa kupono loa, no ka waiho ana aku i na hooponopono ahaolelo ano nui i pili ia Hawaii nei imua o ka ahaolelo lahui. No kana kakauolelo ma Wakinekona, ua noiia aku o Mr. Dwight, ke kakauolelo a ka Elele Kalanianaole, e lawe ae  i kela kulana, aia no oia ma Wakinekona kahi i noho ai, a mamuli auanei o kana mau kokua ana mai, e hoomaalahiia ai na hana a ka elele hou, a e kokua nui ia mai ai, no ka holopono o kana mau hana apau. E haalele iho ana ka Elele Baldwin ia Hawaii nei, me ka lilo ole o kana mau hana pilikino i mea hoopilikia aku i kona noonoo, no ka mea e kaa iho ana ka lawelawe ana i kana mau hana maluna o Senatoa Harold H. Rice ame W. S. Nichol.

Hooku'i Ia Kaa Oto Me Ke Kaa Uwila

O kekahi o na kaa otomobile a ke aupuni kalana e kalaiwaia ana e F. C. Benevedes, ka lunahoohana o na paka a me na kahua paani, ka i hooku'i ma Waikiki mawaena o ka Hokele Moana ame ka Hale hookipa Waikiki Inn, mahope koke iho o ka hora 10 o ke ahiahi Poaono o ka pule aku la i hala. O ke kaa otomobile ka i manuheu. No na wahi o ke kaa oto i poino na Benevedes e uku ana i na lilo o ka hana ana a paa elike me  ia ana o ka hoike ana ae, he halehana kaa oto no ko ke aupuni aole nai i laweia ilaila e hana ai, ua laweia aku i ka halehana kaa okoa. I ke kaona nei o Benevedes aneane ma ka hora 5:30 o ia auwina la a ua haalele oia i kona kaa oto i ka halehana kaa von Hamm Young. Mahope o ka pau ana o kana hana ua haalele iho oia i ke kaona no ka hoi ana i kona home, maluna o ke kaa oto a oiai oia e holo ana mawaena o ka Hokele Moana ame ka hale hookipa Waikiki Inn ua hooku'iia mai la kona kaa e ke kaa uwila a pono kekahi o na huila mua.

Aihueia He Kaa e Kekaha Luina

Aihueia ke kaa nona ka Helua 1789 a i onaia e E. A. Jones o Pearl City ma ka auwina la Sabati nei oiai ia kaa e ku ana maloko o ka pa o ka halepule ma ke alanio Papa eia nae, ma ke ahiahi loa ana iho o ia la ua loaa aku i na koa kiai ma ka pukapa o ka oihana kaua moana ma Pearl Harbor. O ke kalaiwa o ia kaa elike me ka Mike Morse, ka makai motokaikala i hoounaia ai ilaila mai ka hale aku o ka oihana makai ma Honolulu nei, no ke kii ana i ke kaa a hoihoi mahope iho o ka loaa ana mai o ka hoike i ka oihana maikai mai na luna mai o ka oihana kaua moana, he luina ka mea nana i aihue ia kaa. I ka manawa o ia luina i kauohaia aku ai e ku iho ke kaa ua lele iho la oia ilalo a hoomaka aku la ka holo ana.

Hoomakikai ke Komite hooko o Hawaii Hikina

Haawi Kela Komite i na Mahalo Kiekie i na Mana Koho no ko Lakou Lokahi

KOMO PU O HAWAII KOMOHANA ILAILA

No ke Kupaa me ka Huki Like ke Kumu o ka Lanakila o Baldwin ma Hawaii

Me he mea la, ma na wahi apuni keia Teritore, ma ke ahiahi o ka Poaono aku la i hala, o ka hauoli ulumahiehie ka mea i ikeia maluna o na Repubalika apau, no ka loaa ana o ka heluna baloka oi kiekie loa ia H. A. Baldwin, o ka oi loa aku nae ma Hilo, Hawaii, i kulike ai me ka meahou i hoikeia ae maloko o ka Post Herald o Hilo. Ma ka hoakaka a kela nupepa, i ka manwa i komo mai ai na hoike mai na mahele koho like ole mai apuni keia Teritore, ua hiki ole is Senatoa L. M. Juss, ka lunahoomalu o ke komite kuwaena Repubalika, ke kaohi iho, i kona mahalo ame ka hoomaikai piha, no na mea a na Repubalika i hana ai iloko o keia hakoko kalaiaina i hala iho la, no ia kumu i hoouna okoa aku ai oia i na hoomaikai, ma ke kelekalapa uwea ole, ia Henry Martin ame Norman Lyman, o ke komite hooko o Hawaii Hikina, e pahola aku i na hoomaikai kiekie i na mana koho apau i haawi mai i na kakoo ana ia H. A. Baldwin. O na lala o kela komite hooko, oia o Henry Martin, John T. Moir, Norman K. Lyman ame Wm. C. Vannata. Ua hoopiha loa ia aku kela komite me ka hauoli, no na kakoo a ka lehulehu o Hawaii i haawi aku ai ia H. A. Baldwin, ka mea nana i hoolilo aku iaia i panihakahaka ma kahi o ke Keikialii Kalanianaole i make, i elele lahui i Wakinekona. Maluna o na wahine kekahi mau mahalo ame ka hoomaikai kiekie ana a ke komite hooko o Hawaii, no na hooikaika a lakou i hoohana aku ai no ka lanakila o H. A. Baldwin, a ua lilo ia hana ma ka aoao o na wahine o na lahui like ole, i mea na ke komite e poina ole ai. Ma ka aoao nae o kela komite hooko o Hawaii Hikina, ua hoopuka ae o Norman K. Lyman i keia mau hoakaka mahope ae nei, ma kela po Poaono i hala: "Ke haawi aku nei makou i na hoomaikai i na Repubalika apau o k@ Teritore o Hawaii, o ka o@ loa aku, i ka poe i komo kino maoli e hooikaika ma Hawaii Hikina ame Hawaii Komohana, no ka hopena o keia koho baloka. Ua ike maoli iho no makou i ke kupaa ame ka makee i hoikeikeia ae e na kane ame na wahine o ka aoao Repubalika a ke hauoli nei makou i ka hoouna ana aku i ka Ahaolelo Lahui Repubalika i kekahi kanaka o keia Teritore i hiki iaia ke hana aku no kona aoao ame kona mau haku makaainana. "Ua haawiia mai ia makou na kakoo ana i loko o keia hakoko kalaiaina, i ikeia ka hahana. Ke makemake pu nei makou e haawi aku iloko o keia manawa, i ka mahalo pu ana i na nupepa o Hawaii ame na kanaka kakau nupepa, no ka lakou hana iloko o keia hoouka kalaiaina." Aole na@ o ke komite hooko wale no o Hawaii Hikina ka i hoike ae i na hoomaikai kiekie ana i na mana koho o Hawaii, aka o ke komite pu kekahi o Hawaii Komohana, he hoomaikai hoi i kakauinoaia e Julian Yates, Emil Muller, George Kawaha, Ernest ame Arthur Kawaha.

MILWAUKEE, Mich., Mar. 27. I loko o ka hakaka kuikui puupuu i malamaia maanei ma ka po i hala ua hina o Kinky Mitchell ia Dave Shade iloko o ka ha o na puni me ka hoohalahala loa ia nae o ka olelo hooholo a ka lunakanawai. Ma ka hoakaka a ka lunakanawai aole o Mitchell i ku hou iluna mahope o ka heluia ana a piha ka umi. Ua ku e ka poe maka@ i ka olelo hooholo. Like ole na manao o ka poe kakau meahou o na hana lealea.

Poho Wale ka Manaolana no ka Lanakila

Loaa ka Ike i na Alakai Demokarata ua Pau ka Hiki Ana ia McCandless e Holo Hou

HUHEWA KA IKE O NA KILO KALAIAINA

Loaa Nae he Haawina A'o Kupono no ka Hopena o ke Kalaiaina Haahaa Loa

Me na hoike o ke koho baloka, e komo mau mai ana iloko o ke keena poo o ka aoao Demokarata, ma ka Poaono aku la i hala, i hoike okoa ae ai o L. L. McCandless i kona manaolana poho, no ka hiki ole ana e lanakila maluna o ka moho Repubalika. Elike nae me kekahi kenerala, i honi mau i ka hohono o ka uwahi pauda o na hana kalaiaina, a i ku mau aku imua o kona mau enemi, me ka haawipio ole, pela iho la o L. L. McCandless i hoolana aku ai i ka manao o kona mau hoa, e ku maluna o ke kahua a lakou i manaoio ai, he pono a pololei. "Ua hoouka aku kakou i ka paio kalaiaina me ka hahana, elike me na kanaka ame na wahine koa, a e lawe mai kakou i ka hauleia ana, me ka manao koa a hope ole," i hoakaka ae ai o McCandless imua o ka puulu e hoopuni ana iaia ma kela ahiahi Poaono. Ma na kau koho baloka apau, he mea pono e haule kekahi, a e lanakila kekahi, aka nae, aole loa e hiki e ake'ake'aia mai ka hoomau ana aku i ka hoouka ana i ka paio no na loina a kakou i manaoio ai he pono." Ua hookahaha loa ia ka manao o na alakai o ka aoao Demokarata, o ka oi aku o ka poe i komo kino iloko o na hooikaika ana ma na haiolelo akea no McCandless, no ka haulehia ana o ka lakou moho, a ua ehaeha maoli ka noonoo o kekahi poe, me ka luliluli ana o ke poo, no ka heluna baloka haahaa i loaa ia McCandless. Ma ka oleloia, o ka mea i oi loa aku ka ehaeha o ka manao, no kela haulehia ana o McCandless maluna o ke kahua holo baloka, oia o Mrs. Minnie Paloney, kekahi o na wahine hooikaika loa, ma na wahi haiolelo apau no ka moho Demokarata, a ua hiki ole e paa iho kona mau waimaka, no ka mea a na Hawaii i hana mai ai, ka hana hoi ana i kapa aku ai i ke kipi o kona lahui ponoi, ma ka haawi ole ana i ko lakou ikaika apau, e koho ia McCandless i elele lahui. O Jack Milton keia, ka lunanui o McCandless, oia kekahi i kaumaha loa kona noonoo, a ua ku maole i ka hoonaukiuki, me ke kuaki, no ka oiaio ole o na hoike i waiho mua ia aku ai iaia no ka lanakila o ka moho Demokarata. "Ua koho maoli iho no au, e loaa ana ia McCandless na baloka oi keikei o elima kaukani, mamuli o ka hele kino mai o na kanaka e kamailio ia'u, e koho ana lakou ia McCandless, eia ka auanei, he moeuhane palaualelo wale no ia," wahi ana i hoike ae ai. "Me he mea la, aia kekahi pilikia o ke kelekalapa uwea ole mawaena o Oahu nei ame na mokupuni e ae." I ka manawa o ka hoea ana mai o na hoike, mai na mokupuni mai, no ka lihi launa ole aku o McCandless ia Baldwin, ua hoomaka ka haalele liilii ana o na Demokarata i ke keena poo oihana, a huli hoi aku no ko lakou mau home, me na manao kukule, e noke ana i ke kekahalake, me ka namunamu, no ka haulehia ana o ko lakou mau manaolana ame ka manaolana o ka lakou moho.

Ua hoopaneeia aku la ka aha hulahula o ka Hui Maile Glee CLub a keia po Poaha ae, la 6 o Aperila, mamuli o kekahi mau kumu, e naue ae hoi e hoonanea ma ia po, o ka Hui Himeni o ka Moana Hokele ke hoonanea mai ana maia aha hulahula, mawahi ae nei o Waikiki, maka Hall o ka Outrigger Club, o na poe apau e paa ana i na tikiki no ka po o ka la 31 o Maraki e hoea ae ma ka la 6 o Aperila.

Aole o Likana e Holo Hou Ana i Moho Elele

Poho Kona Manaolana no ka Loaa Iaia o ka Lanakila ke Hoomau i ka Holo Ana

NUI KONA KUAKI NO KA LANAKILA OLE

Hookahahaia na Manao o na Alakai Demokarata no ka Haule Ana o McCandless

Mamuli o ka ike ana i ka hopena o ke koho baloka kuikawa aku la i hala, i kona haule ino loa, malalo o Senatoa H. A. Baldwin, e hiki ole ae e kau aku i na manaolana no ka lanakila ma ke kau koho baloka e hoea mai na, i hoike ae ai o L. L. McCandless, ka mea paahae o ka aoao Demokarata, no na makahiki lehulehu, ua pau kona manao ana e holo moho elele lahui mai Hawaii aku nei, e waiho ana oia i keila kulana, na kekahi moho e ae, i ikeia ka oi ae o kona ikaika. Ma ka aoao hoi o ka Elele Lahui Baldwin, i ka nana aku aole oia e ae ana e holo moho hou, no keia kau koho baloka laula ae, no ka mea pela iho la na mea i hoomaopopoia, ma ka manawa ana i ae aku ai e waihoia kona inoa iloko o ka aha elele Repubalika nana i wae ae iaia i moho, o ia hoi, in a nei no kona wa@ia a kohoia i panihakahaka ma kahi o ka Elele Kalanianaole, alaila aole oia e holo hou ana no ka elua o ka manawa. Mawaena o ka aoao Repubalika ame Demokarata i keia mau la, he okoa ka noonoo iloko o na alakai kalaiaina o keia mau aoao pakahi, o ka makemake ame ka iini o na Demokarata, o ia no ka noho o McCandless, aole e holo moho elele hou, aka e noho mai no oia iloko o ka aoao a e haawi mai i kana mau kakoo ana, elike no me ka manawa i ku mau mai ai oia he moho elele lahui. Ma ka aoao hoi o na Repubalika, aole i pau ko lakou makemake e lilo mau o Baldwin i mea paahae no ka aoao, aka nae, in a no kona hoole loa mai, alaila ua nui na moho kupono e ae i hiki e loaa iwaenao na alakai Repubalika. Ua lokahi ka manao o na Demokarata apau, in a aole o McCandless ua weluwelu liilii ka aoao Demokarata, no ka mea o McCandless hookahi wale no ka mea nana ke dala, e hoohanaia ai iloko o na kau hakoko kalaiaina apau; o keia ke kumu i hiki ole ai i na alakai Demokarata ke kue aku iaia. Iloko ae nei nae o ka mahina o Aperila, e koho hou ia ai na lala o ke komite kuwaena Teritore o ka aoao Demokarata, me he mea la i ka nana aku, iloko o ia manawa e noonooia ai, na mea e hana aku ai, no ke kukulu hou ana i ka ikaika o ka aoao Demokarata. Ua loaa na hoomaopopo ana iloko o keia manawa iwaena o na Demokarata, in a aole e hoolokahi hou ia ana ka aoao, a hoopauia aku na kuee ana mawaena o na mahele like ole, alaila he hana paakiki loa ka paa ana i na kulana oihana kuloko a na Demokarata e paa nei, iloko o ke aupuni kulanakauhale, e kii mai ana na Repubalika a kaili ae i ka hanohano a lakou e noho mai nei i keia wa. No Jonah Kumalae, ua nana aku kekahi poe Demokarata, ma ke ano, aohe manaolana no ka hiki iaia ke holo moho hou no kekahi kulana oihana. ua kauia ae oia ma ke ana kaupaona, a ua ikeia kona mama ana. He nui na moho e houpuupuia m@ nei iloko o keia mau la, no ke kulana elele lahui, ma na aoao Demokarata ame Repubalika, aka nae oiai he mau mahina okoa no koe, mamua o ka hoea ana mai i ka manwa o ke koho baloka wae moho, aole e hiki ke hooiaioia, no na moho oiaio e ku mai ana. Iwaena o na moho i manaoia no ke kupono e lilo e elele lahui, ma ka aoao Demokarata, o ka Lunakanawai W. H. Hee@, ka Lunakanawai Coke, ka Makai Kiekie Jarrett, @auka Raymond ame ka Makai Nui.

Nui na Inoa i Haule o ka Poe Koho Baloka

Piha ke Keena o ke Kakauolelo Kalauokalani i na Mana Koho Hiki Ole e Koho

HANERI A OI AKU POE I AEIA E KOHO

Nui ka Pilikia i Ikeia Mamuli o ke Kanawai Hou Pili i na Mana Koho Baloka

Ua hele maoli na mana kono a have, ma ka Poaono aku la i hala, me ka hele a piha oloko o ke keena o ke Kakauolelo Kalauok@ne ke koi okoa ana aku iaia@ ke kumu o ka paa ole ana o ko lakou mau inoa, maluna o ka papainoa o ka poe kupono i ke koho baloka, maloko o ko lakou mau mahele pakahi iho. Ua nui na olelo i loheia iwaena o ka poe i paa ole ko lakou mau inoa, e hoahewa ana i ke kakauolele kalana, a i na Repubalika, no ke kapae maoli ia ana no o ko lakou mau inoa ma ke ano epa; o ka mea wale no nana i hoopau aku i na manao o kela ano, aia pu iwaena o na Repubalika, ho heluna nui o na mana koho, i paa ole ko lakou mau inoa. He elua no mau kumu maopopo o ka loaa, ana o ka pilikia i paa ole ai na inoa o kekahi poe, ma ka papa inoa o na mana koho, aia ma ka aoao o na lunanana, a aia ma ka aoao o na kakauolelo oloko o ke keena o ke kakauolelo kaiana. Ma ke kanawai koho baloka i hooholoia, e kauoha ana ia, o ka poe wale no i hele mai e koho i ko lakou mau baloka, o lakou ke loaa ke kuleana e koho hou ai na kekahi koho baloka mai, a o ka poe e hele ole ana e koho, ua nele lakou i ka mana koho, aia wale no a hoopaa hou i ka inoa, alaila hiki ke koho baloka. No Honolulu nei wale iho no, ua hiki aku ka nui, o ka poe i haawiia aku ia lakou na palapala apono no ke koho ana i ko lakou mau baloka, ma kahi o ka 145, mamua ae o ka paa ana o ka pahu baloka,  ma ka hora elima o ke ahiahi. Aole he mau kanalua ana, no ka loaa like o keia pilikia ma na mahele koho o na kuaaina aku nei, aka nae o ka loaa ole o ka manawa e hele mai ai e waiho i na hoohalahala i ke kakauolelo kalana a imua o ka papa hoopaa inoa o ka poe kupono i ke koho baloka, pela i ike ole ia ae ai. Ma ka Poalima aku, ua ike kekahi poe elima, e ke komo ole ana o k@ lakou mau inoa maluna o ka papainoa o ko lakou mahele koho, he poe no keia apau no ka mahele hookahi, nolaila ua hele okoa mai lakou imua o ke keena o ke kakauolelo kalana, a ua waihola aku ke noi imua o ka aha kiekie, no ka wehe ana i ke eke o na hoike pili koho baloka no kela mahele koho. Ma ka nanaia ana, ua ikeia aia ma ka aoao o na lunanana ka hemahema, no ka mea, maloko o ka buke, e hoopaaia ai na inoa o a@ poe i koho i ko lakou baloka, ua ikeia kela mau inoa elima, o ka pilikia nae, aole i kauia he hoailona maluna o ko lakou mau inoa, ma ka papainoa o ka poe koho baloka, no ko lakou koho ana, o keia ka papainoa i hoolakoia aku i ke kakauolelo kalana, a pela iho la i loaa ai ka pilikia. Aole paha ma ka aoao o na lananana wale no ka pilikia, aka aia pu kekahi ma ka aoao o ke kakauolelo kalana, he mea nae keia e kona mai ana, e lawelaweia na hana makaala ma na ano apau, i ole ai e loaa hou na pilikia elike ae la me kela.

Rose. Maiwaena mai nae o kela mau moho apau o Kauka Raymond hookahi ka mea i maoppopo loa, no kona holo moho elele mai, iloko o ke koho baloka wae moho ae nei. Ma ka aoao Repubalika hoi, o na inoa o Senatoa L. M. Judd, @ Cooke, John H. Wise, ka i loheloheia ae, a he nui hou aku kekahi mau moh@e ae, e nana mai nei i ko lakou @lana ik@a, @ o ko lakou mau hoaaloha.