Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 35, 31 August 1922 — NA OLELO NOEAU. [ARTICLE]

NA OLELO NOEAU.

No ke ake ana, e hoopaaia na olelo noeau a ka lahui Hawaii maloko o kekahi buke, elike me na olelo noeau a kekahi mau lahui e ae, ua makemake ka Hale Hoikeike o na mea kahiko, ka Bishop Museum, e loaa aku na olelo noeau, no ke pa'i ana iloko o ka buke, i hiki ai ke malamaia, no na hanauna o keia mua aku, me ka nalowale ole, no ia kumu, ke nonoiia aku nei ka oluolu 0 na Hawaii, i ike a i maopopo i kekalū mau olelo uoeau a keia lahui kanaka, e hoouna ae ia mau mea, i ka hale hoikeike. He mau olelo noeau no kekahi i loaa i ka hale hoikeike o na mea kahiko i keia manawa, a ua hoounaia mai no ka hoopukaia aku maloko o ke Kuokoa, he mau olelo noeau no i maopopo i na Hawaii; a o kekahi, aole he olelo noeau maoli, aka he mau olelo hookaau paha, ma ka olelo ana ae, a he mau nane kekahi, i hoounaia mai; o keia mau mea apau, ua makemakeia e loaa aku i ka hale hoikeike o na mea kahiko, i hiki ai i ka poe na lakou e malama nei i kela hale, ke hoolilo 1 na olelo noeau, na olelo hookaau, ame na nane, i mau mea waiwai ma keia mua aku, a i hiki ai no hoi ke loaa aku, ka ike i na malihini, a i na hanauna o keia mua aku, no ke kulana o keia lahui kanaka, ma keia mahele. Eia iho kekahi o na mea i hoo-

unaia mai i keia pepa, no ka hoopuka ana aku, a e ike mai ana no ka poe heluhelu, he mau olelo hookaau kekahi, he olelo noeau "no hoi kekahi; a e hoopuka mau ia aku ana keia mau mea, ma keia mua aku, elike me ia e hoolakoia mai ana i keia keena. Mai ka po mai ka oiaio. He ala iki ko kahuna. Pa-ki kepau oo ka ulu. Alaalawa ka maka o ka aihue. Hele no a ka ulu i pa-ki kepau. Pua ke ko ku mai ka hee. Nakeke na iwi o Hua i ka la. Mahina ke alo, ku pali ke kua. Pua ka wiliwili, nanahu ka mano, Pua ka wahine u'i, nanahu ke kanawai. Nui kalakalai, manumanu ka loaa. Le'ale'a kalakalai, manumanu ka , loaa. j Lulu ka hee. Hapala i ka hawane. Kiilili pua hau o Kalena. j Kaha ka nalu o kuu aina. | Eleelepi ka waha o kanaka. | Aohe nana he mauu Hilo, Ki-ke ka a-la uwe ka mamane. O ka ua o Hilo e mao ana, 1 Oke aloha oka ipo mea pau ole. Aole e hiki i ka i'a liil.ii, | Ke ale ika i'a nui. O ka haule nehe a na lau laau, He hawanawana i ka poe ola. Iluna no ka ua waele e ke pulu. Hawawa ka heenalu ha'i ka papa. Kekahi Mau Kane ( Kuu wahi i'a maloko ka unahi? Haina: Nioi. | Kuu ipukai pau ole i ka iole? Haina; Ka opu. Kuu punawai kau i ka lewa? Haina: He niu. Puka kini, puka kini, hookahi puka e komo ai? Haina: Hina'i.