Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 40, 5 October 1922 — E MAKAALA I NA BILA DALA APUKA. [ARTICLE]

E MAKAALA I NA BILA DALA APUKA.

Eia ke laha nei iloko o ke kulanakauhale nei i keia mau la he mau bila dala apuka, o iwakalua ame kanalima dala, he heluna o kela mau bila i hoea aku i na hale banako o kakou, mai na kanaka kalepa aku; nolaila i wahi e komo ole mai ai kekahi o kela mau bila dala, iloko o ko oukou mau lima, e na Hawaii, e makaala loa, ma ka nana pono ana i na bila dala o kela heluna ae la, o lilo auanei oukou i mau pio na ka poe apuka ame ka poe kolohe. Eia iwaena o na halekuai o na Pake ame na Kepani, ka hapanui o kela ano bila dala apuka e pahola nei, mamuli paha o ka ike o ka poe kolohe, o na wahi wale no kela e nalowale ai ka lakou mau hana kolohe; nolaila i ko oukou hele ana ma na halekuai o na Pake ame na Kepani, mai poina i ka nana mua ana i na bi!a dala, e haawiia mai ana ia oukou, mahope iho o ke kuai ana i kekahi mau waiwai ma ia mau halekuai. He elua mau hoailona maopopo loa, e ikeia ai kela mau bila dala apuka, o ka mua, o ia no ke ano o ka pepa o na bila dala apuka, ua kaokoa ae ia, mai ka pepa o ka bila dala aupuni; a o ka lua, o ia no ke o na huapalapala, me na huahelu maluna o ka bila.

Ma kekahi mau bi?a apuka, o ka huahelu 5 ka i hoomahuahuaia ae kona waiwaiio, mai ka elima ae a i ke kanalima dala, ma ka hoopiliia ana aku o ka ole, mahope mai o ka huahelu 5.; oiai no nae, ke mau la no ka huapalapala, e hoakaka ana he elima dala ka waiwaiio o kela bila, aole hoi he kanalima.

Eia na makaikiu ma ka meheu o ka poe na lakou keia mau bila dala apuka, e hoolaha nei ma keia kulanakauhale; i wahi e uhukiia ae ai keia kikania i kupu ae nei iwaena o kakou, ina ia mai na aina mamao mai nei, a maiwaena ponoi ae nei no paha- o kakou, e pono kela ame keia mea, e lilo i makai, no ka makaala ana i keia anoano ino, a e paa hoi ka mea, a i ole, ka puulu paha na lakou kela mau bila apuka, i ka hopuia, a hahao aku noloko o ka halepaahao.

He pule hoomaemae keia no Honolulu nei, elike me ka maa ma na makahiki ae nei i hala. Ua ike maoli ia no ka hoomaemae o na makaainana i ko lakou mau pu ame ko lakou mau home; aka nae, o ka hana oi*loa aku o ka pono, o ia no ka hoomaemae mau o ka lehftl£hu i ko lakou mau pa,' i kela ame keia manawa, aole o ke kauka'i a kauohaia mai e ka poe i kuleana i ka hana hoomaemae, o ka wa iho la ia e wikiwiki ai i ka hoomaemae ana.