Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 42, 19 October 1922 — Page 8
| This text was transcribed by: | Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun |
| This work is dedicated to: | Dr. Michael J. Chun |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
OWAI KA KAKOU ELELE KUPONO E KOHO AI?
O ka ninau maluna ae, he ninau ia e paneia e kela ame keia makaainana koho baloka apuni keia Teritore, ma ka la 7 ae nei o Novemaba e hiki maiana.
Ua ku he elua mau noho i keia manawa, o Senatoa John H. Wise ma ka aoao Repubalika, a o William P. Jarrett ma ka aoao Demokarata. owai o laua nei ka mea kupono i elele na kakou i Wakinekona?
Ina e kapae ae ana kakou i ka ninau aoao kalaiaina, a kukulu mai i keia mau moho a elua, ma ko laua mau ano kupono, no ke kulana elele i Wakinekona, aole he pane oi aku o ka pololei, ka oiaio ame ke kaulike, elike me ia i hoakakaia ae e Mr. L. A. Kakina, maloko o ka nupepa, he pane ia e hiki ole ai i kela ame keia makaainana koho baloka noonoo akea, ke hoole ae i ka pololei; a e hookahuaia ai hoi ka lakou koho ana i kela mau moho, maluna o @aao hoakaka.
@u Hawaii no keia mau moho elele lahui a elua, o ka lilo a@ @ekahi o laua i elele na Hawaii nei, he ninau liilii loa ia, o @ninau nui a ko'iko'i, o ia no ka mea o laua e haaheo ai kakou ma o kana mau hana ma Wakinekona, a e loaa ole ai hoi he mihi ana ia kakou, no ka hoouna ana aku iaia e hana, a e makaala i ka pono ame ka holomua o keia Teritore.
Aia he like ole nui mawaena o Senatoa John H. Wise ame William P. Jarrett; ua hoike mai ka laua mau hana pakahi ame ko laua mau ano, elike me ia a kakou i kamaaina ai, he lawai'a kekahi no ke kai papa'u, a he lawai'a hoi kekahi no ke kai hohonu.
Ma ke ano he lunapaahao no keia Teritore, ua mahalo nui ia o W.P. Jarrett, no ke ano o kona lawelawe ana i kela oihana; i like ole me na lawelawe hana ana a kona mau mua ma kela kulana; o keia wale iho la no ka hana i hoomaopopoia ma kona aoao, no kona hoikeike ana ae i kona kupono. O kona kupono nae ma ke ano he lunapaahao, aole ia he kupono, no ke kulana elele lahui ana e alualu nei, a ma kekahi olelo ana ae, ua nele ioa oia i kekahi ike ame ka makaukau, e lawelawe i na hana hooponopono ahaolelo no Hawaii nei iloko o ka ahaolelo lahui.
Ua maopopo ia kakou, aole he kuleana koho o ka elele mai Hawaii aku nei maluna o na ninau apau, ame na bila a mau olelo hooholo, e hookomoia ae ana iloko o ka hale o na lunamakaainana, nolaila ua kauka'i aku ka holopono o kana mau bila i makemake ai e hookomo aku no keia Teritore, maluna o kona makaukau iho, ka nui o kona mau hoaloha ame kona noho mau imua o ka ahaolelo lahui.
Mawaho ae o kela mau ano ae la, he koa a he mea maka'u ole oia, he mea i makaukau mau me na pane kupono a naauao, e pili ana ia Hawaii nei, o ka mea i loaa ole iaia kela mau haawina, elike ana oia me kekahi kii imua o na hoa o ka ahaolelo lahui, a o ka hopena, o ia no kona nana ole ia mai, a oki loa aku ka noonooia mai o na hooponopono ahaolelo ana i makemake ai no Hawaii nei.
Ma kela mau hookupono ana maluna ae, e pono ai e loaa i ka elele mai Hawaii aku nei, i oi kela aku ai o Senatoa John H. Wise imua o W.P. Jarrett, ame he mea la oia hookahi ka mea i loaa maoli ka makaukau, ma na ninau ano nui apau i pili ia Hawaii nei, e ku ole ai i kahi o ka hoka, i ka wa e ninaninauia mai ai, e na kanaka kaukanawai loea oloko o ka ahaolelo lahui.
O ka hoonaauao i loaa ia Senatoa John H. Wise, kona paa i kekahi mau kulana oihana iloko o ke Teritore no kekahi mau makahiki, kona komo kino iloko o na hana kalaiaina ma Hawaii nei: pela me kona mau kau elua o ka noho ana iloko o ko kakou ahaolelo kuloko, pela hoi kona lilo ana he lala no kekahi mau komisina elua, mai Hawaii aku nei no Wakinekona, me ka holopono o na misioina a kela mau komisina, ma on a la, ua lawa loa oia imua o kekahi poe loea kalaiaina o kakou.
Ke hoomanao nei keia pepa, ma na mea oiaio i paa maloko o ka moolelo, o na hana a ke komisina i lilo ai o Senatoa JOhn H. Wise i lala, i ninaninauia ai imua o ke komite teritore o ka ahaolelo lahui, o Senatoa John H. Wise, ka mea nana i pane aku i na ninau apau a kela komite, ma ka aoao o ke komisina, a no ia mau pane ana, i loaa ai iaia ka inoa hoohanohano mai ka lunahoomalu mai o ke komite ka "buke kuhikuhi huaolelo Hawaii," ma muli o ka makaukau mau o na pane me ka pololei iloko o kona poo. ka mea i loaa ole i na lala e ae o kela komisina.
E koho kakou i ka moho elele lahui, ma kona mau ano kupono a makaukau, e hiki ai ke hookoia na hana a pau i makemakeia ai ka elele e hana mai, aole o ka pono koho wale aku no ma ke kulana oluolu a lolo o ke kanaka.
Ke hoomanao nei keia pepa i kekahi o na olelo a ko kakou Keikialii i moe iloko o ka maluhia, ma kekahi o kana mau haiolelo kalaiaina e olelo ana: "Ua hanohano oukou e na Hawaii m@ o ka elele la a oukou i hoouna mau ai i Wakinekona, ma o'u nei. i ikeia mai ai kakou, he lahui naauao, he lahui akamai i ka olelo Beritania, a he lahui paa rula."
Ea. e makee kakou i kela mau olelo a ke Keikialii Kalanianaole. Aole he pani kupono e ae ma kona wahi, i hiki ke hooko aku i na ano apau i makemakeia ai ka elele mai Hawaii aku nei, no kona lahui. o Senatoa John H. Wise wale no, aole o W.P. Jarrett.
Ma ke ano he poe Repubalika, e pono kakou e koho me ka lokahi i ka moho a ka aoao i wae ae nei; o na Repubalika i koho ia Norman K. Lyman. a ia Chas. E King paha, e hoopau loa lakou i ka noonoo ana, e koho aku i ka moho elele Demokarata, in a ua lilo ka haule ana o ka lakou mau moho, i kumu e hoehaehaia ai ko lakou manao, o ka Repubalika oiaio ia; a no ka mea, ua haule ka lakou mau moho, aole malalo o na kumu e ae, aka mamuli o ka hilinai ana o ka hapanui o na Repubalika, ame na Demokarata pu, no ka oi aku o ka palekana o na ninau apau i pili ko Hawaii nei pono, iloko o na lima o Senatoa John H. Wise, no kona mau ano kupono a makaukau elike me ia i hoakaka mua ia ae nei.
E lilo i hana na na luna hooikaika o na moho, o na aoao kalaiaina o kakou. ke a'o ana i na mana koho iloko o keia mau la. i ke ano o ke kaha ana i na baloka, i hoopauia ae ai na hewa i ike mau ia i na kau koho baloka apau, a i kiolaia ai hoi ia mau baloka, me ka waiwai ole. O ka poe na lakou i kaha pololei ole i ko lakou mau baloka, he ike ole no paha i ka heluhelu i kaha hewa ai. a i ole he maopopo ole maoli no paha i ke ano o ke kaha ana ame kahi e kaha ai. I ka nana aku, aia iwaena o na kane, ka nui o ka poe ike ole i ke kaha ana i ka baloka, no ka mea, mamua o ka hiki anan i ka wahine ke koho baloka, e loaa mau ana no keia mau pilikia; aka @@@ aole no nae kakou e hewa ke olelo ae, o na wahine pu no k@@@@ i loko o keia pilikia like, no ko lakou malihini loa, i ka hana koho baloka.
E HOOIKAIKA NAN KA ELELE BALDWIN NO WISE
Ua oili okoa ae nei ka Elele Harry A. Baldwin iwaho a hoike mai kona manao e hoopanee ana oia i kana huakai huli hoi no ka ahaolelo lahui, ahiki i ka pau ana o ke koho baloka i keia mahina ae, no ke kumu, e hele aku ana oia e hooikika no ka lanakila o Senatoa John H. Wise, i elele na Hawaii nei, no ke pani ana aku ma kona makalua.
He nui na kumu a ka Elele H. A. Baldwin i manao ai e komo kino aku ma ka hooikaika ana i ka moho elele a kona aoao kalaiaina i wae ae nei; o ka mua, no ka hoikeike ana ae no ia i ke akea, i ka oiaio ole, o na mea i kamailioia ae, no kona kakoo ole ia Senatoa J.H. Wise i elele na Hawaii nei.
O ka lua, ua makemake oia e hooko aku i kana i hoopaa aku ai ia Senatoa Wise, in a no kona waeia ae i moho elele lahui, alaila e hooikaika ana oia elike me ka hiki iaia, no kona lanakila ma ke koho laula ae nei e hoea mai ana.
O ke kolu, o ia no kona iini, i Repubalika ka elele a Hawaii nei e hoouna aku ai i ka ahaolelo lahui, elike me ka Repubalika ana, o ka mana hookele aupuni ma Amerika i keia manawa, a o ke kumu eha, o ia no kona pana'i ana aku, i ka hana a Senatoa Wise, i hana mai ai nona, o ia ka hooikaika ana i kona wa e holo moho elele ana, ma ke kau koho baloka kuikawa aku nei i hala.
He mea anei kekahi a kakou e hoahewa aku ai i ka Elele H. A. Baldwin, no kona hooikaika aku no ka moho elele a kona aoao kalaiaina? O ka manao ana mai o kekahi poe o kakou, ua pili iaia ka hewa hoohemahema i kana hana ma Wakinekona, he kumu ano ole ia, no ka mea, iloko o ka mahina o Dekemaba e noho mai ai ke kau pokole o ka ahaolelo lahui, nolaila aia no he manawa nui kupono nona e hoea ai i ke kahua o kana hana, ma kona kulana elele lahui, ma kekahi ano.
Ina he mau manao ku-e kekahi e hoalaia mai ana no keia hele aku o ka elele o Hawaii nei i ka hooikaika baloka no Senatoa Wise, alaila aole ia malalo o kekahi kumu e ae, aka no ka naka haalulu o na kuli, o ka pohai, e hooikaika mai ana no ka elele Demokarata, iloko o ko lakou mau kamaa buiki loloa, o ka hooiia aku o ka ikaika o Senatoa Wise, mamua o ka ikaika i loaa iaia, ma ke koho baloka wae moho aku nei i hala.
Ua ike na alakai Demokarata i ke kulana nawaliwali o @@ lakou mau moho, no ka mea, ua kauliilii ka ikaika a lakou i kaena ai i na makahiki ae nei i hala, ua weluwleu a nahanaha ka lokahi, ka mea i aha'i ai na moho Demokarata i ka lanakila ma na koho baloka Teritore me kulanakauhale; o ke aho hope wale no a lakou e hooikaika mai nei, o ia no ka loaa o ka lanakila i ka lakou moho elele lahui; mamuli o ke kauka'i ana i na baloka i ka kohoia no na moho elele Repubalika i haule, e lilo ana nae @a mau manaolana o lakou, i mea poho wale, no ka mea aole na Repubalika i like me na Demokarata, ka nuha, a hoohuakeeo, ke haule na moho.
E haawiia na mahalo kiekie i ka Elele Harry A. Baldwin. no kona ku ana mai e hoike i kana mea e hana aku ai no ka moho elele Repubalika, aole no ke kanalua o na Repubalika, no ka lanakila o ka kakou moho; aka he kumu alakai ia no na Repubalika apau, e hoohalike aku ai ole wal no, ma ka hooikaika ana, e loaa ka lanakila i ka lakou moho elele lahui, aka i na moho Repubalika apuni ke Teritore, no ko kakou ahaolelo kuloko.
MAI HOOHEMAHEMA I KA PONO KOHO BALOKA
Ma na hoike i loaa mai i keia keena, he nui okoa na kane ame na wahine Hawaii e noho mai nei ma na mahele lehulehu hele ole ae e hoopaa i ko lakou mau inoa, no ke koho baloka. Ua naaupo maoli kela poe, me ka manao iho, he wahi mea liilii ka pono koho baloka o ka hoohemahema ana.
He hana na na aoao kalaiaina o kakou, ka makaala ana aku i ka poe o kela ano, a lawe ae ia lakou mau inoa, i hiki ai ke koho baloka, ma ka la ehiku ae nei o Novemaba i ka elele lahui, ame na hoa o ka ahaolelo kuloko.
Aole o kela wale no ka pilikia i ikeia; aka he nui ka poe i hele ole ae e koho i ko lakou mau baloka, ma ke koho baloka wae moho aku nei i hala. O keia no kekahi o na hana naaupo a na mana koho. Pehea la e loaa ai ka lanakila i na moho a kakau i manao ai he poe kupono no ka ahaolelo, in a e noho ana i kauhale, a i ole hele paha no kekahi mau wah?
He mau la helu wale no koe, mai keia la aku a hoea i keia Poalua ae, ka la 24 o keia mahina, o ka paa no ia o ka buke o ka poe koho baloka, nolaila aole he wa hou aku e kakali ai, aka e hele koke ae ka poe i loaa mua ole ia lakou ke kuleana koho baloka e hoopaa i na inoa.
HE HOOMAIKAI NUI.
O wau o ka mea nona ka inoa ma lalo iho nei ke haawi aku nei au i ko'u mau hoomaikai ana a nui i ka poe i loaa ka mana koho baloka i ke kau i hala iho la, na kane ame na wahine, e nohoh ana apuni keia paeaina, ka poe hoi i koho a i koho ole paha i ka'u moho elele, i keia kau koho baloka i hala aku la, oia hoi o John H. Wise, ke haawi aku nei au i ka'u mau hoomaikai ana a nui oa ia oukou apau me ke kamawae ole, no na mea i hanaia me ka nana ole i na aoao kalaiaina, aka ua ikeia aku ko oukou oni ana mai imua e na hoaloha a waiho aku i na moho o ko oukou aoao kalaiaina ponoi iho, a hookahi ka pupukahi pu ana me na moho elele o keia aoao e koho ana ia JOhn H. Wise, a i ole ia Norman K. Lyman, a i ole ia Chas. E. King paha.
Ma keia kau koho ana wale no ia ike ia aku ai keia auo loli kupaianaha loa i ikeia ai he mea i ike mua ole ia; nolaila o ka oni ana a oukou i oni ae la, he oni ola ia. oni no a pili i ke kumu, hiki ke hoopuaia, aka kauaheahe mai oe iwaho. aohe hua e loaa, a he ohumu ka hope.
Ke haawi pu aku nei no hoi o John H. Wise i kona aloha a nui loa ame kana mau hoomaikai nui palena ole apau, no ka poe koho baloka, e noho ana mai Hawaii a Niihau, a e hui aku ana no hoi oia me kekahi poe o oukou ma kana huakai kaapuni, no kona hooikaika ana iaia iho imua o oukou, i keia mau pule iho; nolaila e na makamaka ame na hoaloha, o ke aloha no ko oukou a nui loa. a ke haawi pu aku nei no hoi i na hoomaikai ana i ka Lunahooponopono o ke Kilohana a ka Lahui ame na keiki o ke keena pa'i; me ka mahalo
C. K. KEALOHA.
NA MARE
Kelii Cash ia Elizabeth K. Kekaula, Oct. 7.
Pablo Ribella ia Louisa K. Maloʻi, Oct. 11.
John Opunui ia Olivia Kama, Oct. 16.
NA HANAU
Na C. A. Mahoe ame Rosabella coelho, he keikikane, Oct. 4
Na Lester Petrie âme Mary K. Crewes, he kaikamahine, Oct. 10.
NA MAKE
Dorothy Rose Palk, ma ke alanui Jack, Oct. 10.
William Simeona, ma ka halepaahao Oahu, Oct. 10.
L. M. Harper, ma ke alanui Middle, Oct. 12.
He bebe na Dias, ma ke alanui Asylum, Oct. 12.
Eunice Mokuelua, ma Maunalua, Oct. 13.
Mrs. Keaweheulu Freema, ma ke alanui Cummings, Oct. 13.
Helen K. Notley., ma ka Halema'i Moiwahine, Oct. 13.
Albert Lasua, ma ka halema'i Moiwahine, Oct. 14.
Daniel Kulaia, ma ke Alanui Kanoa, Oct. 14.
Alice L. Kapahi, ma Pauoa, Oct. 15.
Charles Makaena, ma ke Alanui Moi, Oct. 16.
Mrs. Nakahuelua Pua, ma Kaimuki, Oct. 16.
HAVANA, Cuba. Oct. 16– Hookahi kanaka i make ma Songo a o kekahi ma Niguero i hoikeia mai mamuli o na haunaele koho baloka.
NUHOU KULOKO
Ua waihoia ae i ka aha kaapuni ka hihia ki-pu o Mrs. Helen Hewitt i ki ai i kana kane.
O na moku e ku mai ana ia nei me ka waiona e hopuia ana e ka lunakukeawa mahope aku o ka la 21 o Okatoba.
He 10 makahiki hoopaahao ka hoopai o G. Kino, ke Kepani o Kapahulu, i ki ai ia Sagamine a make, i kauia mai e ka Lunakanawai Banks.
Oia mau ka nalowale o ke kino o ka haole i hele ai e auau ma Waikiki ae nei ma kekahi po aku nei i hala nona ka inoa o W. A. Lippke.
Ma nehinei i huli hoi aku ai ka Elele H. A. Baldwin no Maui, no ka hoomaka koke aua aku i kana mau hooikaika ana no ka moho elele John H. Wise.
I kulike ai me ka hoakaka a ka Enekinia Kalana Fred Ohrt. e panikuia naa ke alanui holopuni Kamehameha, ma keia S..bati iho, no ka manawa o ekolu mahina.
Mamuli o kekahi pilikia i ikeia i ka enekini o ka mokuahi Kilauea i hookaulua iki ia ai kona holo aku no na awa o Maui ame Kohala ma ke ahiahi o ka Poakahi nei.
Ma ka Poaono, Okatoba 28, e wehe ai na moho Repubalika i ka lakou mau hana haiolelo malalo ae nei o Aala Paka, e hoomaka ana ma ka hora ehiku me ka hapa o ke ahiahi.
Ehiku haneri mau kanaka o ka Pualikoa Kiai Lahui Hawaii i holo aku no kahi hoomoana o na koa ma Lelihua me ka lakou mau bana ma ke kakahiakaPoakahi nei no ka hoomaamaa kaua ana.
Pinana he keiki Kepani ilujna o ke kaa kalaka ma Kekele, Kaneohe, me ka ike ole mai o ke kalaiwa, a haule a palahe kekahi wawae i ka huila hope a laweia mai i ka halema'i Moiwahine ma ka auwina la Poalua nei.
Ma ka hora eiwa me ka hapa o ke kakahiaka o ka Poakahi iho nei i pauaho mai ai o Mrs. Mary Nahakuelua Pua, ka makuahine o ka Makai Nui Sam Pua o Hawaii, i keia ola ana, i ke 95 o kona mau makahiki.
Ma ka Mauna Kea o ka Poalua nei i hoea mai ai ka Makai Nui Sam Pua o Hawaii no keia kulanakauhale, no ke komo ana ma ka hoolewa o kona makuahine i pauaho mai i keia ola ana, oia o Mrs. Mary Nahakuelua Pua.
E malama ae ana ke Kalapu Demokarata o ka Mahele 20, Apana Elima, he halawai, ma ka hora elua o ka auwina la o keia Sabati iho, ma ka halekula o kaiulani; o na moho kekahi a na Demokarata i makemakeia a hoea ae ma ia halawai.
He pule ae nei i hala ka hoomakaia aua e hana ka luakini o Kawaiahao mawaho ma ka hoopihapiha ana i na pukapuka o nā pohaku akoakoa me ke kameki, a ua manaoia in a no ka pau pono o ka hana a ka mea iaia ka aelike e ku 'aku ana ia no hookahi kenekulia hou.
Ma Hilo, Hawaii, ma ka Poakahi nei, i hoohuiia ae ai ma ka mare o Chas. S Crane, ka lunanui o ka Nupepa Kuokoa, me Mrs. Emma Thompson. E hala ana ia laua he elua pule, e hoohala ai i na la mahinameli ma ka Uakanilehua, mamua o ka huli hoi ana mai no keia kulanakauhale.
Ma ka hoakaka a ka Lunakiai Jonah Kumalae imua o ka papa no ke kumu i pau ai o kona hale hana ukulele i ke ahi, aole ia mamuli o na hana hemahema a ka poe e malama ana i kona hale, aka he ahi kela na ka poe kolohe, oiai ua ikeia ka holo ana o kekahi mea, mamua koke iho o ka a ana o ke ahi.
NA LETA I KII OLE IA MAI AHIKI I OKATOBA 14, 1922
Aki, Henry Akiu,
Geo. E. Hano,
Joshua Hookuanui,
Mrs. A.W. Kaai,
Mrs Mary E Kaahakiure,
Robert M. Kaehu,
Hiram C. Kaeka,
Ili Kaniliuli,
Mrs. Luka Kaopua,
Bouma. Kauka,
Miss Lottie Kamalani,
Jona Kamalani,
Mrs Abbie Kananiahiahi,
Kapiko,
Noa Kekoanui,
Henry Keohokalole,
Morris K Kipu,
Mrs Mary S Mahelona,
Mrs Emily Mahelona,
Miss Emily Mahelona,
Miss Maria (3) Maka,
Mrs. Kailimai Makia,
Peter Makue,
John K Nahale,
John Pupuhi,
Mrs Kailaakanoa Waikoloa,
Mrs M Simeona,
Helen Simeona,
James Simeona, Paona
E ninau ma na leka i hoolahaia ia ke kii mai.
D. H. MACADAM, Lunaleta.
HOOLAHA HALAWAI
E noho ana ka halawai Pa Ilina o Kaiaepohaku ma kahi noho o D. Maunakea, ma Kunawai Lane, ma ka hora 2:30 o ka auwina la o ke Sabati, la 29 o Okatoba, no ka hoike a ka puuku ame ka hope kakauolelo.
Ma ke kauoha a ka Peresidena.
A. KAHAAWINUI.
2526–Oct. 19, 26.
MAKEMAKEIA.
O ka põe e malama mai nei he mau noho panee ka lakou, no ka poe lolo ahiki ole ke hele, e hoike mai ia'u ma ko'u home ma Kewalo, a i ole i ke keena o ke Kuokoa.
MRS. NAOPALA.
Kewalo. Kelepona Helu 5877.
6526–Oct. 19, 26; Nov. 2.
NUHOU KUWAHO
TOKIO, Oct. 14.– Ma ka lono kelakelapa i loaa ae i ka Nupepa Nip@pu Jiji i keia la ua oleloia o ka ma'i piwa typhus ka ma'i nana e luku mai la i na kanaka ma Ping-Yang, Korea. HOokahi kaukahi Kepani i loaa pu ia 'ano ma'i, a he 280 o lakou i make, wahi hou a ka lono.
YONKERS, N. Y., Oct. 14.– I kulike me ka hoolaha i hoopukaia ae ma ka la i nehinei e Claus A Spreckels, ka peresidena o ka Hui Hoomaemae Kopaa Federala, o ka halehana hoomaemae maanei, nona na limahana aneane 1000 i hoohanaia ai, ua panikuia i keia la.
BERLIN, Oct. 16.– Ua manaoia e hooholo ana ka ahaolelo maloko o kekahi manawa kokoke i kekahi bila kanawai e hoololi ana i ke kumukanawai o ka Repubalika Kelemania i mea e hiki ai ke hooloihi aku i ko Peresedena Fritz Ebert manawa e noho ai ma ka oihana ahiki i ka 1926.
HOOPAA NA REPUBALIKA IA LAKOU NO KA LANAKILA
Me na manao ohohia, no ka hopena o ke koho baloka wae moho aku la i hala, me na manao lokahi hoi, e haawi aku i ka lanakila, i na moho Repubalika apau i waeia. apuni keia Teritore, i akoakoa ae ai na alakai Repuabalika, maluna o kaupoku o ka Hokele Iana, ma ka po o ka Poakolu aku nei o ka pule i hala.
Ma kela halawai ae ka moho elele John H. Wise, a iloko o na leo huro, i hoike ae ai ka poe apau i akoakoa mai ma ia halawai, i ko lakou manao ohohia, no ka mea paahae ma ka aoao Repubalika i keia kau.
Ua noho hoomalu ia kela halawai e Senatoa L. M. Judd, ka lunahoomalu o ke komite kuwaena Teritore, me kona hoakaka ana mai, o na manao ku-ee mawaena o kekahi moho ame kekahi, mawaena hoi o kekahi Repubalika ame kekahi, ua hoea mai ia i ka pau ana, ma ka hala ana aku nei o ke koho baloka wae moho, me kona houeeu ana mai hoi i ka manao o na Repubalika apau, e ku mahope o na moho i waeia, a e haawi aku me na manao lokahi, no ka lanakila holookoa, o ka paa baloka Repubalika.
Mahope iho o ka pau ana o na hoakaka manao ana mai iaia mai, i kahea mai ai oia i kekahi mau moho i waeia ame kekahi mau moho i haule, ma ke kau koho baloka wae moho, he hookahi no mea ano nui, ma ko lakou mau haiolelo apau, o ia no ka waiho ana in a manao maikai ole, a e ku na mea apau mahope o ka poe i waeia; aole i lilo ka haule ana o kekahi poe i kumu no lakou e eha ai, aka o ke ano iho la no ia o ke kalaiaina, o ka makemake o ka hapanui ke hookoia, aole o ko ka poe kaikahi.
O ka mea hope i haiolelo ma kela halawai, o ia no o Senatoa Wise, me kona haawi anan mai i kona hoomaikai i ka oe apau i hooikaika, a i koho iaia, a wahi ana in a no aole oia i waeia, aole no ia e lilo i kumu nona e ehaeha ai, aka e hele ana no oia e hooikaika, no ka moho i lanakila, malalo iho la o kela kumu, ua makemake oia i kona mau hoa i haule, ma ka pahu baloka, e hooikaika nona.
Oiai no nae, aole no anan mau hoohalahala ana no na mea e oleloia ana, i ka ikaika o ka aoao Repubalika, pela no hoi kona kulana ikaika, aole loa e maha kona noonoo ahiki i kona ike ana ua a'e aku oia ma o o ka uwapo.
"Ke manaoio nei au, o Jarrett ka moho ikaika loa i kukuluia mai e ka aoao Demokarata, me ka paakiki ka hoohaule ana iaia, nolaila me ka hooikaika wale no kakou e hana ai i loaa ai ka lanakila ia'u," wahi a Senatoa John H. Wise.
O ka pilikia nui wahi ana ma ke koho baloka i hala aku nei, o ia no ka hele ole ana ae o kekahi heluna nui o na mana koho e koho i ko lakou baloka, me kona kamailio ikaika ana mai, o kela kekahi hana nui a na Repubalika e makaala loa ai ma ke koho baloka e hoea mai ana.
Ua kuhikuhi pu mai oia o na luna oihana ma na oihana aupuni, o lakou kekahi poe kupono loa, e ku mai imua a komo kino iloko o na ho'oikaika ana, no ka lanakila o ka aoao kalaiaina, aole o ka noho aku ihope, me ka lawelawe ole i na hana kalaiaina.
Mahope iho o kona haiolelo ana i haawi aku ai kela anaina i na leo huro me ka piha ohohia, a hookuuia kela halawai me he mea la, aole he wahi hoailona o na manao ku-ee iwaena o na Repubalika, i komo kino iloko o ka enaena o na hooikaika kalaiaina, o na la mamua aku, aka he hookahi wai o ka like o na mea apau, o ia no kela manaolana no ka lanakila o na moho a ka aoao.
E KOHO ME KA LOKAHI
E na kini lehulehu e noho ana mai Hawaii ahiki loa aku i Niihau, ka poe hoi i loaa ke kuleana mallao iho o ka mana o keia poomanao, e kau @e la maluna, na kane ame na wahine ame na opio hoi i loaa pu keia pono ka'ilike, ano ua hiki mai kakou elele kupono e koho aku ai no keia koho ana aku i ka la 7 o Novemaba e hiki mai ana, oiai ua hala aku la na la ooloku o ka huikau i kela koho ana aku la, a ua hoi mai nei hoi kakou, a ka wai ua lana malie, he elua wale no, a iloko o keia elua kakou apau e haawi ai i ka kakou noonoo ana i ke kanaka kupono, na kakou e koho ai. a hoouna aku i Wakinekona, no ke ku kiai ana i ka pono o keia lahui kanaka Hawaii.
He elua a kakou moho elele e koho aku ana, he hookahi no nae mea i makemakeia, o John H. Wise ame W. P. Jarrett, a i keia mau inoa ihoa i kakou e haawi ai i ko kakou mau noonoo akahele ana, a koho me ka manao e hana ana kakou me ka manao kanaka makua, me ka manaolana ana, aia he mau haawina hanohano ke ili iho ana maluna o ka lahui kanaka nana oia i hoohiwahiwa aku i ka lei o ka hanohano, elike ai me ka hana ana a ka mea i noho mua ma ia kulana, oia hoi ka elele alii J. K. Kalanianaole.
No'u iho he mea no'ju e hilahila ole ai ke ku ana aku imua o na kini lehulehu apuni keia paeaina, ka poe hoi e paa ana i ke kuleana koho baloka, ka mana ku kaokoa hoi i hookumuia ai e ke Akua i kinohi nou e ke kanaka e ola ai, maluna o ka honua ana i hana ai a koho nou iho, o ia hoi, e koho ana paha oe i ka pono a i ole oe e koho no ka pono, ua maopopo, ua koho oe i ka hewa, ka mea nana e ume aku ia oe a kahi nihinihi o ka ho-a-a mau loa, e noho mihi mau ai ka naau no ka wa mau loa.
Nolaila ma ko'u aoao ke hoolauna aku nei au imua o oukou apau loa i ka'u moho elele i manaoio ai oia ka moho e ukali aku mahope o na lawelawe hana ana a ka elelo mua. J. K. Kalanianaole, oia hoi o John H. Wise. ka mea i ike a kamaaina i @awelawe hana ana ma Wakinekona, he kanaka e kuia ole ai ka lahui, malalo o ua ninau naauao, ame na moolelo e pili ana i keia lahui, elike me ia i hoikeia aku ai e Alika Lopikana i ka molowa o keia lahui kanaka palaualelo, kapulu. hiki ole ke malama i ka aina. ke haawiia aku ia lakou, a pela wale aku.
Ai ka manawa i onouia mai ai keia mau manao imua o Kuhio me Akaiko Akana,. ua kanaka laua me ka hiki ole ke pane, oiai o ka mea i loaa ia laua ia wa he huhu me ka manao kuaki no keia mau olelo ino haahaa loa, i hookomoia mai iloko o ko laua mau pepeiao, no ko laua lahui kanaka, a i ka manawa i ninauia mai ai laua no ke kupale ana no kela mau kumu ku-e i keia lahui, e noho ana o John H. Wise mahope o laua, he kakauolelo no na hana o ia la imua o na komite, a na ka elele Kuhio maoli no i olelo kanaka mai ia John H. Wise: "E Keoni e pane ae oe i ka ninau a na komite."
I ku ae ai o John H. Wise iluna me kela kulana pu no i loaa ai ia Kuhio ame Akaiko Akana a hoomaka oia (J. H. Wise) e pane i na ninau apau me ka naauao piha, e uwao ana imua o na komite no ka @ono ou e Hawaii lahui, a eia iho ka hoike oiaio nou e ka lahui, e ninau ae ai, o Akaiko Akana, ke kahu a kahunapule o Kawaiahao, a in a ua maopopo le'a aku la ia oukou keia mea maikai i banaia imua o ka poe hanohano, a naauao o ka hale ahaolelo o Amerika Huipuia, heaha hoi ka'u e hilahila ai, ke nonoi aku imua o oukou e kuu i'o ame kuu iwi. elike me ke poomanao e kau ae la maluna, "E koho me ka lokahi ia John H. Wise," i elele lahui na kakou i ka la 7 o Novemaba, e hiki mai ana."
E ka põe i hookuioia ko lakou noonoo no na mea i hanaia i keia kau iho la i hala. ke nonoi pu aku nei au me ka haahaa ia lakou apau, in a paha ua eha lakou i ka'u mau mea i pane ai maloko o ka Nupepa Kuokoa, a haule ai ka lakou moho, a manao ae e hoomau aku i ke ku-e ana i ka moho lanakila, ke mihi aku nei au imua o oukou e o'u mau hoa o ka inea, a e kala mai hoi oukou ia'u, a e hoi mai kakou apau e hoomanawanui ae i ka luhi a kakou i luhi like ai ma ke koho like ana iaia (John H. Wise), i moho elele na kakou i keia kau iho, Nov. 7.
E o'u mau hoa ohumahumu o na a i hala aku la, ua mihi aku la au, aole nae o ka mea i oleloia o ka mihi ana mahope iho o ka haule ana be mihi make ia, aole loa pela, ke ano o keia mihi ana aku la a'u, aka, he mihi ana keia no ka hoohui hou ana ia kakou apau a hookahi, a hana like ma ke koho like ana ia John H. Wise, a o na pakalaki o na la i hala, no kela makapaa lima muumuu, i ikeia ai i Aala Paka i kela popoina ole i hele ae ai a aloha i kekahi o kakou, oia ka'u i mihi aku la, e hoopau ka noonoo ana, no ia mea, i wananaia.
Nolaila hala ia, hala pu me kana mua ouli pakalaki a koe iho ka hana o keia mau la na kakou e hana aku.
E o'u mau hoa hoomanawanui o ka hana kalaiaina, e noho ana me ke kaniuhu i ka nele, mamuli o ka lilo o na pono ame na pomaikai i ka aoao lanakila, he hana pono anei na kakou ka noho aua a hakaka e komo hou mai no kela poe, a hao aku i na pono ame na pomaikai? Ke manao nei au e pono oukou e hoopau i kela hana a e hoi mai kakou a ka pupuu hookahi a hana like, e hoopau pu hoi i ka hoomakaleho ana, aia a ukuia alaila oili mai a hana. e pono kakou e hoopau ia mau alahele, a e huli ae kakou a nana aku i ke alahele o ka hana, kahi e loaa mai ai ua dala la, a piha ka umeke. ame ka ipukai, kahi palaoa hoi me ke ko ame ka waiubata.
Aia ka hoi a hoi hou mai nei ko kakou mau hoaloha haole, a pili me kakou ka poe ulakolako, o ka aina ka poe ia lakou na ki o na pipuwai apuni ke Teritore nei, alaila o keaha kahana pono e hana ai kakou.
E hoopili aku hoi oe i kou paipu a pili, hookomo a komo iloko, na lakou la ka wili ana i ke kiwai, o ke kahe no ia a loaa ana kou wai, a manao ke ola hala na la makapehu @ kaona.
Nolaila e hoi e pili, a nana ak@ ke koho kalana e hiki mai ana, @ ua makaukau ka pulumi no ke k@ ehu ana aku i ka opala, a ku iwaho, a hoi aku hoi paha ua kanaka, @
Nolaila i keia koho ana, ua mea popo no ka Repubalika ka lana@@ mai ka moho elele John H. Wise na Senatoa R. W. Shingle, J. K. Jarrett ame W. H. McInerny; na @@@makaainana o ka apana eha ame ka apana elima. aia nae he noho a'u i manao ai no G. H. Holt, ke pa@@ o nae kekahi o ka makou he kai h@@@ maoli keia e na hoaloha, nolaila hoi mai.
E na Demokarata e ku mai nei. me nei hoi mai komo ae i na ka'apa Repubalika, o na mahele like ole i loaa kahi puolo o kahi alii, aohe o oukou hope e hoololohe aku au, ua kuleleiaiwi oukou, ua kukahale@@ ke kai o Mamala, ua opa'ipa'i ka @@una, a ua naueue ka honua i ka @@ na a ka makani Kona, nolaila @@ @@ mai a hana like elike me ka oukou i hana iho nei i ke kau aku la i @aia koho ia Pilihale ame Makanani ame Haalilio Opio, a haalele i ka oukou poe senatoa, a pela no auanei oukou e hana hou mai ai a koho no auanei i na elele ea, a koho mai nei oukou ia John H. Wise, a hoomalule aku no ia Hanalilio, oiai he hookahi no elele i makemakeia aole elua.
Nolaila o ka'u mau upu ana aku ia oukou, ke manaoio nei au, e pono ana no ia mai ia oukou mia, a ke nonoi ae nei au i ke Akua ka Makua mau loa, e loaa Iaia ke aloha ana mai i keia leo nonoi imua On a. no kona komo kino ana mai iloko a keia leo pule, no ka hoopaa ana i ka inoa o John H. Wise iloko o ka naau o na kane ame na wahine, ame na opio koho balota, no ka la 7 o Novemaba e hiki mai ana, a oia ka lakou moho e koho lokahi ai, o keia ka'u leo pule ma ka inoa o Iesu Kristo, Amene.
Owau iho no me ka haahaa.
CHAS. KAMOA KEALOHA.
HAINA NANE.
Solomon ka noeau, a i ole ia. @ ke kapena paha o ke Kahulihuli. na na e uwese a e alo nei na kai ehueu o ka Pakipika, Aloha oe: – Ina he wahi rumi kaawale ae kahi o kou oneki, e aho hoi no'u ia wahi rumi, a maloko hoi auaneio ua rumi laau, e hamare aku ai i ka lae o ke Keiki o Waialua, me kela koilipi, koiholu o ka paepae okipoo o $10, 000 makana.
Sua kela ea, e ke keiki lawe ehukai o Puaena, a i ae auanei ko waha ia, he la ino keia, aohe ino i lono mai no oe, a no ka mea:
Ua hoi ke ao a ke kuahiwi,
Ua hoi ka makani a Kumukahi,
Ua hoi ka opua i Awalau,
Ua hoi ka pauli makani kualau,
Ua hoi ka waa hooulu he awa ka. koo,
Ua hoi ka wai a Manawainui.
Mahea auanei kau ino e ke keiki o na la? O ia nae paha ea, o ka uu ma ana aku la o ko lae a lohe aku la Kauai Moku o Mano i ka ai a Po-ha ma ko kumu pepeiao, manao ae la oe, he la ino keia!
Eia mai ke kino o ko mea lealea e ke keiki o Waialua la a o ia iho keia:
He kama kana i pokepokeia a elua ka mahele. Ka mua: Eia ka ke peepee akua nui mai nei ma na mokupuni apau i nalo ka, a i ole pela, e hoihoi iho no ka i ke kino.
Ho! noho mai a lilo ka ua o Kohalawaho, ua like laua me Kohalaloko, he ua oe, he ua ia no kuu aina, e kunihi mai la i ke ahe a ka makani, a o ia ka ua keiki lawai'a upapalu nei e ne mai nei penei: Owai kuu inoa ma ka mahele mua?
Huina: Lae. Wehewehe ana: Aole hookahi mokupuni iloko o keipaeaina i nele ia mea he lae, a ka hoihoi ana iho a ku i ke kino. loaa hou no he lae maluna ae o ka pou ihu o ke keiki o Waialua.
Pehea iho la la ua keiki u@i o Waikakalaua i manao ai, he wahi aku kahi on a i koe e nalo ai? Aole. aole loa oe e nalo ana, a no ka mea. ke i mai nei hoi na akua oia nei o Olekukahi, Olekualua, a pau na ole ekolu mauka, aole i'o no ka oe o nalo ana i ka oehu a ka makani @iliani o ke awakea; pehea, awaawa aku la paha ka ai ea?
Mahele elua: E loaa ana ia nei ma na huli Koolau ae nei, he kilo. he kuhikuhipuuone, a he makaula hoi, e ana ana i ka loa ame ka lauia o ke ko'a mokumoku o Heeia: a o ia ka ua keiki alo ehukai la o Kaena, e nowelo hou mai nei: Owai kuu inoa ma ka mahele elua?
Haina: Hipa, a i ole o ka hipa. Owai hoi kuu inoa pololei ke huina?
Haina: Lae o ka Hipa!
He iona keia ua kaulana apuni ka moku. Pehea aku la oe?
Masuu aku la paha oe i ke kai o Hana, hulipu i, ke kai o Muole'a, pela no ko'u manao ana a no ka mea, ua lahilahi oe wai o ka hao i ke kiina mikioi lawe siliani a ka maka o ka peni hulu kamelo a ke Keiki o ke Kakela.
J. W. K. KAKELAMALUIKALE.
Keiki o ka Peni Hulu Kamelo.
Halahu mai la ke kiina o ka peni hulu kamelo a ke Keiki o ke Kak@@ ole e loaa ka eueu o ke Ehukai o Puaena i ka lae o ka Hipa, eia @a no i ka hene wai olu lawe malie; nolaila umia ka hanu, i nui ke akamai, alaila ka hoi, wi ka niho o kahi kolohe hoonana nui wale. Hui hou ia mai. – L. H.
HE MAHALO I NA MANA KOHO O KA APANA EKOLU O NA LUNAMAKAAINANA
Ke haawi aku nei au i ka'u @@@ hoomaikai ana a nui, ia oukou @@@ mau haku makaainana, i ko oukou haawi ana mai ia'u i na baloka kiekie, a loaa ia'u ka lanakila k@@@ wae moho ana, a ke hilinai hou aku nei i ka oukou mau kakoo, e @@@@ ia'u he lanakila ma ke koho nui e hiki mai ana, a ke hoopaa nei au no ko kakou mau pono e ke Kalana o Maui, ame ke Teritore holookoa.
Ka oukou kauwa haahaa,
CHARLES FARDEN.
(Kale Papakana.) 2526– Oct. 19, 26; Nov. 3.