| | HE MOOLELO NO ALIKA A I OLE Ke Ao Omamalu o Kekahi Karaima Pohihihi
Mamuli o ka Manoa Lili Huli ino mai la o EIioka ihope, a ike mai la i ke ku aku o Alika, ua holoi mai ua kaikamahine nei i kona maka, a ua kahi hoi i ka lauoho, a hoopaa me ka lipine mahope o ke poo, e "--.-no ana hoi oia i kekahi lole keokeo kahiko, a ma kona helehelena, e hoike mai ana i kona piha hoihoi, me he mea la ua hele oia a makemake loa e loaa kekahi hana nana e lawelawe ai. "Ea. aole oe o Alika kahiko, aka he Alika hou oe a'u e ike aku nei !" i pane mai ai o EIioka Hakoka, ma ke ano hoomakeaka mahope iho o kona kilohi pono ana mai ia Alika, mai-luna mai o ke poo ahiki ilalo o na wawae. "Ina ua makaukau oe alaila he manao ka'u e waiho aku ana imua ou." "E noi mai oe i kau mau mea apau i makemake ai, e loaa aku no ia ia oe, ina no ia o ka hapalua o kuu aupuni," wahi a Alika me ka noke okoa ana ae i ka akaaka. "O oe kekahi o na kaikamahine akamai loa, aka nae he hookahi wale no a'u wahi mea e noi aku ana i kou oluolu, he wahi mea liilii loa, aole hoi elike me kau haawi, he lilo no ka hapalua o ke aupuni." "Heaha ia mea au i makemake ai a'u e haawi aku ai ia oe?" "E hoomanawanui iho oe pela, ahiki i kou ike pono ana, alaila ia wa oe e haawi ai i kau olelo hooholo o ke kaulike. O ka hana a'u i makemake ai, he hana ia o ke ano hoao wale no a e noi aku ana au ia oe, e lilo ia hana i meahuna mawaena kaua wale iho no, me ka ike ole mai o ka lehulehu." "Auwe no ka hoi e! Nani maoli ka piha o kou puuwai me ka hauoli, mamuli o ka ike ana iho, o kaua wale no ke ike iho ana ia meahuna; aole hoi o ka nui me ka lehulehu." "Ua piha eu maoli no oe e Alika," i pane mai ai o EIioka me : i hiki ole iaia ke uumi iho i kona aka. "E hele mai oe maanei ke ka noho malie ana no hookahi minuke, alaila hoakaka aku au imua ou i ka'u hana i makemake ai ; a ina aole oe e noho malie ana, alaila e hoonohoia aku ana oe e a'u, ma ke kihi o keia keena, ahiki i ko hooia ana mai imua o'u, aole oe e hookahi hou, alaila aeia oe, e haalele i kela wahi." Hele aku la ua o Alika, a kalele aku la kekahi lima, ma-luna o ka noho o EIioka, me ka nana ana mai ma na maka o Elioka, ma kela ano kolohe no, me he kaikamahine uuka la ia, a ke nana aku i ua o Alika, e kalele la, he keu aku a ka u'i me ka pane okoa ana mai o EIioka: "Ua maopopo no anei ia oe e Alika na mea e pili ana i ka helehelena?" "Heaha auanei ka pohihihi o ia mea," wahi a Alika me ka hoopinana ana ae i kona mau poohiwi a elua. "O na maka no hoi, ka ihu, ka auwae, ka waha, a hoopiha aku me ka puna hehee o Parisa. Ua hoopoho mai oe e EIioka i ko'u mau manaolana, no ka mea ma kahi a'u e kauka'i aku nei, no kou haawi mai i hana na'u e lawelawe ai, e hapala mai ana ka oe i kuu mau maka me ka puna." Noke okoa ae la o EIioka i ka akaaka, no ke ku maoli no o na olelo a Alika i ka hoomakeaka, a o ia kana o ka pane ana mai : "Makaukau mau maoli no kou mau lehelehe e Alika, me na lelo e hiki, ole ai ia'u ke uumi iho i ko'u aka. O ka hana a'u i makemake ai, o ia no ke pena ana i kou helehelena no kekahi kiii, aka ina no aole oe e apono mai ana, ua pau ae la no, aole olu makemake e hoehaeha aku i kou noonoo ma kekahi ano." "Heaha no hoi kou kumu i makemake ai, o ko'u helehelena ka mea e penaia aku no kela kii? Pehea no hoi oe i noi ole aku ai ia Lola, o kona helehelena kau e pena ai no ke kii?" ''Aole e hiki ia'u ke hoakaka aku imua ou, i ke kumu o ko'u makemake ana i kou helehelena, koe wale no paha no kou kamaaina loa ia'u. O ka mea oiaio ea, he mau hana hoao wale no keia a'u, no ka mea ua ku ke kino o kekahi kii, a o ka helehelena koe, a he nani hoi ia, ua hoole mai la no oe, no-laila aole a kaua kamailio hou ana maluna o keia kumuhana. Pehea nae kou manao no keia kii?" me ke kuhikuhi ana aku o Elioka, i kekahi kii pena nui ana e pena ana a hoea aku ai o Alika. No kekahi manawa pokole, aole e hiki ia Alika ke pane mai, aka hakilo pono mai la oia ma na maka o EIioka, alaila i mai "Ke ae aku nei au, o ko'u helehelena kau e pena aku ma-luna o ke kino o ko kii." "Ke kanalua nei au i ke apono ana aku i kena manao ou, no kou ake wale ana mai no e hooluolu i ko'u manao," wahi a Elioka, me ka nana pono ana mai maluna o Alika. "Ke makemake i'o nei au, e nana aku i ko kii ke paa, pehea la ko'u helehelena, nolaila, mai manao mai oe, ke ake aku nei au e hooluolu i kou noonoo, aole pela, no'u maoli ae la no keia makemake, a malia he mea ia e ike iho ai oe, i ke ano o kela waha i makaukau mau ina olelo hoomakeaka, au i hoopaani mai nei." me ka nee okoa ana ae o ua o Alika i ka akaaka. I ka holopono ana o kela manao mawaena o na opio, hoomaka koke aku la no o EIioka i kana hana, me ka hoohala ana o Alika he mau minuke maloko o ke keena pena kii i kela ame keia la, a he hookahi pule mahope mai, oiai no oia e noho ana maloko o kona keena hana, lohe aku la oia i ka himeni o Alika i ua kaikamahine la, e hoi ana noloko o kona rumi, nolaila Kahea aku la oia iaia e hele mai. Me na hiona o ka hoihoi ma kona mau maka, me na minoaka hoi ma kona mau papalina, ninau mai la oia ia EIioka "Ua paa anei kela kii au?" "Aole i holopono loa ka'u mau mea i manao ai e hana, aka nae ua pau no ka hapanui o ka hana, e komo mai iloko nei, e nana ai, i kou helehelena," alaila lalau mai la i ka lima o ke kaikamahine opio, a alakai aku la no kekahi aoao o ka mmi ma kahi o kekahi papa nui e ku mai ana, i hoohuliia i ka paia I ka manawa a Alika i nana aku ai i ke kii pena, aole e hik iaia ke hoopuka ae i hookahi huaolelo, i kau a mea o ka nan ame ka u'i maoli o ka hanaia ana, me he mea la oia no e ki aku la, a o kela kii, aohe he wahi lilo o kekahi i kekahi, o ka mea wale no i koe, o ka imo mai o na maka, a o ke kama ilio mai hoi o ka waha, i kekahi mau olelo. No kekahi manawa ka hakilo ana mai o EIioka i kona hoaloha, a iaia i ike iho ai, ua hala ae la paha na minuke o ke kahaha ame ka pihoihoi ia wa oia i ninau mai ai: "Pehea kou manao e Alika, no keia hana hoao a'u?" "Aohe a'u mea e hoohalahala ai, koe wale no ka haawi aku i ko'u mahalo nui loa ia oe, no ka nani ame ka u'i maoli o keia kii, a'u no e manao nei, ua hana oe pela, no ka hoohauoli ana mai i ko'u noonoo. Ina o kela maoli ke ano o ko'u helehelena ma kela kii, aole loa e hiki ia Anate Roke ke hoopahenehene hou mai ia'u. "O ke ano maoli iho la no ia o kou helehelena, a o oe kekahi o na kaikamahine huapala, a mai hoolohe iki oe i na olelo hoopahenehene a ko makuahine hanauna. Aole keia he mau olelo hoonui wale aku no na'u ia oe no kou lawe oe i kekahi mea nana e palulu aku i ka wela o ka la mai kou helehelena aku; a e akahele no hoi oe i ke ano o ke komo ana i kou lole. | Akahi au a hoike aku ia oe e Alika i ka mea oiaio loa, ua
holopono ka'u mau mea apau i hoolala ai, a ua aie nui loa au
ia oe, i kou kokua ana mai ia'u, ma keia hana, no ka mea ma
keia mua aku, owau ana kekahi o na kanaka waiwai, ma ka
hana pena kii."
Aea ae la ko Alika poo iluna a nana aku la ma na maka o EIio-
ka, aia hoi mahope aku o kela mau huaolelo i kamailioia mai,
e haale mai ana na kulu waimaka nunui, ma na lihilihimaka o
ke kanaka opio kahakii.
Me ka minoaka ma na papalina o ke kaikamahine opio, i
lopu aku ai oia i kekahi lima o EIioka, a hoopili mai la ma ko-
na mau lehelehe, me ke kilohi hou ana aku maluna o ke kii,
e kau hoola'i mai ana, o kona huli hoi aku la no ia noloko o
kona rumi, aole e hiki iaia ke noho hou aku maloko o kela kee-
na, no ka mea ua hele kona puuwai a piha me ka olioli, no
ka nani maoli o kela kii ona, i hanaia ai. MOKUNA III. I kela hala ana mai o Alika, kii aku la o EIioka e uhi i ke kii me ka welu, alaila hoi ae la mamua o kekahi kii okoa aku, no ke pena ana, a e nanea ana no oia i ka hana, kikeke ana no kekahi mea ma ka puka, i huli mai kona hana eia ka o Lola, me ke kahea ana mai iaia e komo aku iloko, me kona haalele ole aku i kona wahi e noho ana. "E noi mua aku ana au ia oe e Mr. EIioka, e huikala mai ia'u, no keia hoea ana mai la, e kahamaha aku i kau hana, no ka mea ua hele oe a paa maoli i ka hana i keia manawa," wahi a Lola me kona ku malie ana iho ma ka puka. "Aole e hoopilikiaia ka'u mau hana ma kou hoea an amai la, e komo mai iloko nei!" "E hiki ana anei ia oe ke hookaawale ae i kekahi o kou manawa waiwai nui no ka'u hana hooluhi?" "Heaha auanei ka hooluhi, e hoike mai i kou pilikia, ua makaukau mau au i na manawa apau e hana aku nou," wahi a EIioka, me kona minoaka pu ana mai, e hoike mai ana i kona hoihoi. "I hele mai la au imua ou, no kou kokua ana mai ia'u ma kekahi pilikia i hiki ole ia'u ke hooponopono ae. E nana mai oe i keia kii a'u "i kaha ai, ua ko'iko'i loa ka'u pena i hana ai ma keia mau wahi, ka mea nana i hapala ae i ka u'i ame ka nani o ke kii, malia paha hoi, o hiki ia oe ke kuhikuhi mai ia'u i ka mea e hana aku ai, ahiki i. ka hoopauia ana ae o keia pilikia." Nana mai la o EIioka i ke kii pena, me ka helehelena kuoo, i kaokoa loa mai kela ano mai ona, ina o Alika ka mea maloko o kona keena, i ka hala ana o kekahi mau minuke o kona nana ana, akahi no oia a pane ae : "E haawi mai ana oe i ko peni, a penei oe e hana ai," o kona hoomaka aku la no ia e pena ma kela ame keia wahi ana e ike ana, he mea ia e hooiia ae ai ka u'i ame ka nani o ke kii, he oiaio, ma ia hanaia ana, ua kaokoa loa ua kii nei, mai kela manawa mai a Alika i lawe mai ai e hoikeike iaia. I ka holopono ana, o na hoololiloli a EIioka i manao ai, haawi hou mai la oia i ke kii ia Lola, me ka hopu ana aku i kana hulu pena, no ka makaukau aku e hoomau i ke pena ana i kana ai. "Me na mahalo he nui ia oe e Mr. Hakoka, no keia kokua ana mai la ou i ka'u kii. He keu maoli no kou paa loa i ka hana, aole paha ou manawa hoomaha iki, a ke ike nei au ia oe, me he mea la aole he maikai o kou olakino." "He maikai mau ko'u ano i na manawa apau," wahi a ke kanaka opio, eia nae ke hoomanawanui la oia i ka hoonalonalo ana ae i ke ano kaumaha o kona helehelena, alaila kamailio lou mai la, no ka hoolalau ana i kekahi mea okoa: "Ea heaha hoi keia ano loli mai nei o Alika? Ua kaokoa loa oia i keia manawa mai kona ano kahiko mai." "Pela anei kau hoomaopopo aku iaia? No'u iho, aole o'u ike aku, ua loohia oia i kekahi ma'i," wahi a Lola, me ka hakilo ana aku i na manamanalima o EIioka, e lawe palanehe ana i ka hulu pena, iaia e hana ana i ka lau o kekahi kumulaau mapela. "Aole oia i loaa maoli i ka ma'i, aka he ano haka-nu kona i kekahi manawa, aole kela ano kahiko, ka piha mau i ka hoihoi." "He keu maoli no ka u'i o kau kii," wahi a Lola; me he mea la, aole oia i lohe i na olelo a EIioka i kamailio mai ai iaia, no ka mea aia kona noonoo iluna o ke kii a ke kanaka opio e pena mai la. "He maemae maoli no ke ano o kau kii ke pena a o na waihooluu keia ua kulike loa, me na mea maoli a kakou e ike nei." Minoaka iho la o EIioka, no ka mahaloia aku o kana kii, me ka oili ana ae o kekahi manao iloko ona, e hoikeike aku ia Lola i ke kii o Alika, ana i pena ai, aka noonoo hou iho la oia, aole kela he hana maikai, nolaila pane mai la oia i ka i ana mai: "He kii keia a'u e pena nei, no ka waiho ana aku imua o ke akea, ma ka hana hoikeike fea." "Ina no ka hoikeike kena kii ea, alaila i hoike e aku no au ia oe i ko'u manao maoli, e loaa ana ia oe na manao mahalo mai ka lehulehu mai." "Ina o ia wale iho lya no ka mea e loaa mai ana ia'u, alaila ua ahona ko'u hoopau ana i keia ano hana," wahi a EIioka, me ka leo kuoo. "E kuhihewa ana ka hoi au, o ke kaulana ka mea nui i na kanaka pena kii, mamua o na pomaikai mai kela hana mai." "Aole no a'u hoole ana aku, ina e loaa ana k'e kaulana ia'u ma keia ano hana, aka no keia manawa nae, aia ko'u hilinai nui ana, maluna o ka waiwai, no ka mea ina aole e loaa i kekahi kanaka ke dala, ua hooneleia mai oia, me na mea e hoohauoliia ai kona noonoo." "He mea oiaio no kena au e kamailio mai nei, aka nae i ka poe wale no e hoohana ana i ke dala, ma ke ano kupono, ia lakou i lilo ai ke dala i mea hoopomaikai mai, aka i ka poe uhauha, ua oi aku ka pono, e nele lakou ia mea maikai." "Ina no ka loaa nei ia'u o ka waiwai, me ka nui pu o ka'u dala, alaila ua ike no au i kahi kupono e hoohana aku ai ia waiwai," me ka nee ana ae o EIioka i ka akaaka. "Alaila heaha kau mea e hana aku ana me kou waiwai, ina hoi aole keia ninau a'u, i lilo i mea hoopilikia aku i kou noonoo," wahi a Lola. "Ke loaa ka hoi ia'u ka waiwai, alaila me ia waiwai auanei e loaa pu mai ai ia'u ka hauoli." "Ma ko'u manao, aole e lilo ka loaa ana o ka waiwai i kekahi mea, i kumu nona e hauoli ai, a o ka oi aku oia no oe," wahi a Lola, aia nae iloko o EIioka kekahi manao e nalu la, no ka maopopo ole i k'e kaikamahine opio ke ano o kana mau olelo i kamailio aku ai. "Aole no hoi e lilo i mea e hauoli ai, ka hoolilo ana aku i ka waiwai ma ke ano hoopomaikai ole aku ia ha'i, a ia oe iho paha," i hoomau hou aku ai no o Lola i kana kamailio ana. "He hookahi wale no mea e loaa ai ka hauoli oiaio loa, o ia no ka haawi ana aku i ka hauoli, i wahi e loaa mai ai ka hauoli." "Ea, ke hoopohihihi mai nei oe ia'u e Lola Perekona. E oluolu anei oe e hoakaka maopopo mai i ka manao o kena mau olelo?" Okoko ae la ka ula ma na papalina o ke kaikamahine opio no kona ninauia ana aku e hoakaka ae i kona manao maoli, a o ia kana o ke kikoo ana aku i ka pane a Iesu, imua o ke kakauolelo, i hoakakaia ma ka Palapala Hemolele. " 'E hele aku oe a kuai lilo aku i kou mau waiwai, a haawi aku na ka poe ilihune' " (Aole i pau.) | HE MAU HANERI O NA MAKA-
AINANA I KIPA AKU E
IKE I KE KIAAINA He mau haneri o na makaainana
maloko iho o ke kulanakauhale i
kipa aku e ike i ke Kiaaina ame
Mr. Farrington ma ka Poakahi nei
no ka haawi ana aku i ko lakou alo-
ha ia laua me ka hauoli makahiki
hou a ua wehe hamama laua i ko
aua home ma ia la ahiki i ka po
ana.
"O na Kapena Henry P. Beckley,
H. Douglas Young ame ke Konela
Leopold G. Blackman na ukali o ke
Kiaaina, ka poe hookipa.
Mahope iho o ka ike ana he mau
meaai mama ka i panaiia mai malu-
na o ka lanai akea o ka Wakine-
kona Hale, ka home mua o ka Moi-
wahine Liliuokalani e ku nei ma ke
Alanui Beritania, a i lilo ai hoi i ke
aupuni teritore i keia la ma ke kuai.
Elua mau bana i hoea aku ma-
laila ma ia, la no ka hoohauoli ana i
ka lehulehu, ka Bana o ka Pualikoa
Kiai Lahui e alakaiia ana e ka Me-
ua Kealakai, ame ka bana o na
keiki o ke Kula A'o Hanalima o
Waialee e alakaiia ana e ke Kapena
Henry Berger, ke kumua'o puhi
ohe mua o ka Bana Hawaii. O ke-
kahi ia o na la pumehana a malu o
Honolulu nei ahiki i ka po ana.
HE HOOMAIKAI. Mr. Solomon Hanohano; Aloha oe
a nui: — E oluolu mai hoi oe e hoo-
komo iho ma kekahi wahi rumi kaa-
wale i keia wahi poomanao e kau
ae la maluna, iloko o ka hiwahiwa
a ka lahui Hawaii, i ike mai ai na
hoaloha ame na makamaka e noho
nai nei mao a maanei o ke kapakai
o ka Pakipika.
Ke hoomaikai aku nei ka Ahahui
Manawalea o na Makuahine o ka
Ekalesia o Waialua, Oahu, i ka poe
i hele mai i neia kula loa, mai Ho-
nolulu mai, ahiki i ka ehukai o
Puaena, no ka hana kokua, e pili ana
i ka ahamele o ka la 16 o Dekema-
ba 1922, a pela pu hoi me na puu-
kani o Waialua Agricultural Co.,
ame na leo iiwi makapolena o ka
la'i o Paalaakai ame na keikimahi-
ne u'i nohea o Kaiulani Home
School, i hui pu ia me ke kaikama-
hine o Anahulu Stream.
Ke nonoi nei na Makuahine o
keia Ahahui Manawalea i ka Makua
Mana Loa, e haawi mai i na hoopo-
maikai ana maluna iho o ka poe
apau i akoakoa ae malaila ma ia
po.
Ma o makou la na komite,
MRS. S. K. PAELE,
MRS. HANNAH GILMAN,
MR. S. K. PAELE,
----------- ------------
Eia ka moku o Geo. P. Cooke ke
lawe mai nei i kana waiu o kona
wahi uwi waiu ma Mapulehu, Mo-
lokai. Ke hoolala nei oia e loaa
hou i waapa ea nona, a i ole e lawe
i ka waiu i Lahaina, a ma na moku
mai o ka Hui Moku Holo Piliaina,
oia hoi o Theo. Meyer ma iloko o
keia oihana o ka uwi waiu. Ua
ikeia ka pomaikai o keia oihana
ma na Mokuaina o Amerika Huipu-
ia, a he oihana keia e hoowaiwai
mai nei i kekahi poe he lehulehu
Ua pii ae nei ka waiu i keia mau
makahiki a ma kekahi mau wahi
he iwakalua keneka o ke kuaka
hookahi. Oiai nae, i na la i hala
aku, he umi no keneka o ke kuaka.
O keia pii o ke kumukuai, mamuli
no o ka nui ana mai o na kanaka
makemake waiu, ame ka uuku o ka
waiu. I nuku mamuli o ka nuku
no hoi o ka poo o lawelawe nei i
keia oihana. A i uuku no hoi na
kanaka e lawelawe nei no ka pii o
ke kumukuai o na mea ai a ka pipi.
Elike me ke emi ana mai o na aina
hanai pipi, pela no i emi mai ai na
kanaka e lawelawe nei i keia oihana.
Aka, o ka hanai ana i ka pipi ma
ka hookuu ana aku iaia e hele ma
ke kula o imi ai i ola nona, he
lawelawe ana ia o ke au kahiko.
O ka lawelawe ana o keia mau la,
oia no kou hooulu ana i ai na kau
pipi, ame ka hanai ana aku iaia
i na manu helu ekahi o ka haawi
ana mai i ka waiu, ame ka hoomo-
mona ana i ka waiu o ua pipi la. A
o kekahi o ka ohi ana i ke koko au
a makemake ai e hoolilo i mau pipi
waiu nau. Aole wale no o ka waiu
kou mea e waiwai ai, aka, o ka loaa
ana o na pipi nunui o ke kino, a i
ka hanai ana aku i na pipi e hoo-
lilo ana no ka makeke no ka io,
e loaa ke koko e hiki ana e loaa
ke kaumaha iloko o na makahiki
kakaikahi o ka hanai ana. He ni-
nau ano nui keia o ka oihana uwi
waiu. Aia kou puka ame kou wai-
wai a poho paha, mawaena o nu
hoolilo ame ke kumukuai o kau waiu.
Ina e oi ana na hoolilo mamua o ka
uku o kau waiu, e poho ana oe, a e
haalele ana. Aka, o ke kanaka e
ike ana i na huahelu like ole o na
hoolilo ame ko kumukuai o ka waiu,
oia kanaka ke kanaka naauao, a e
hoea mai ana ka la e lilo ai kana
lawelawe ana i keia oihana i mea
hoowaiwai mai iaia.
NEW YORK, Dec. 26 .— Loaa aku
ke kino o Theresa McCarthy, he
kaikamahine o 8 makahiki, maloko
o ka rumiauau ma kona home ma
Burukeline ua mawe. He puka po-
ka maluna ae o kona puuwai. Aohe
pu i loaa aku, a ua paa no hoi ka
puka o ka rumiauau i ka lakaia
maloko mai. Ma ka manaoio o na
makai ua pepehi maoli ia oia. | |