Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 29, 19 July 1923 — He Moolelo Walohia Ko Vekinia Waiwai Hooilina Hoopuhiliia na Hana a ka Mea Manao Ino-Kau i ke Aki i ka Manawa Hope [ARTICLE]

He Moolelo Walohia Ko Vekinia Waiwai Hooilina Hoopuhiliia na Hana a ka Mea Manao Ino-Kau i ke Aki i ka Manawa Hope

"Aole o oc wale, ia hoka ana, owau pu kekahi, e Rupata," i hoike mai ai o \'eki i kona manao me ka oiaio. "Ua manao au he hana hoohoka loa ia'u ma ka manawa o ke kauka i kauoha mai ai ia mama e hele no kekahi wahi mamao, kahi e loaa ai iaia kc ola kino maikai, ma ka manawa a'u e kau nui aku ana. o kou hoea mai, a oiai he nui no hoi ko'u aloha ia mama, aole hiki ia'u ke keakea aku i ka manao o ke kauka, no ka mea o ka loaa o ke ola maikai i ko'u mama he mea waiwai loa ia i kuu noonoo mamua o na mea e ae; ia manawa ua ike iho au i ko'u ku ana mawaena o na mea aloha elua, ke aloha hoi o ka makua a o kou aloha hoi ko ka ipo. nolaila. e ike mai ©e he manawa hoao ikaika loa ia ia'u, a ua hoomanawanui no nae au elike me ka ikaika hiki ia'u oiai nae—" "Oiai heaha e Yeki?" i ninau aku ai o Rupata i ko Veki manawa i oki pokole ae ai i kana oielo ana. "Oiai aole au i maopopo loa o ka mea a'u e noonoo aku ana nou he kuko maopopo ole wale no ia, a he mau manao maopopo ! kukaia mawaena ou ame a'u no ko kaua hooliloia i hookahi i kekahi manawa maopopo e hiki mai ana, he mloeuhane palaualelo wale no, pela paha oe e olelo iho ai, aole au i ike aku { ka paa o kou manao no'u; ia'u i noonoo nui ae ai nou a no kuu mama hoi, e hai aku au ia oe i ka mea oiaio, ua eha loa au a ua lupeaia hoi loko e ka m.inao ana ole." "Alaila, mai ia manawa mai 110 anei kou hoomaka ana e aloha ia'u?" i ninau aku ai ke kanaka opio, alaila kulou aku la oia imua a honi aku la i na lehelehe i huai mai 1a i na mea oiaio loa mailoko loa mai o ka papaku o kona puuwai." Ia oe e noonoo nui ana no'u, eia nae, ma ko'u aoao hoi, ia'u paha e hele mai ai a noi aku ia oe no ka lilo ana mai na'u e kipaku mai ana oe a nele iho la au i ka manaolana no ka lilo mai ou na'u." "Pehea auanei au e kipaku aku ai ia oe. a no ka mea hoi ua aloha loa hoi au ia oe, e Rupata." "Pela anei ka mea oiaio, e V'eki. O, o keia no ka'u mea i manaolana mau ai i kuu manawa e ala ae ai e ike ilio ana au aole he hihio wale no, aka, he mea oiaio loa, a nolaila ke haawi aku nei au i kuu hoomaikai piha ia oe: akahi no au a ike maopopo iho la na'u oe a mau aku, a e lilo ana hoi oe i onohi daimana no kuu puuwai." alaila apo mai la oia ia Veki iloko o kona mau lima a hoopili mai la i kona umauma. "Mai nei manawa aku e hoopau loa oe i kou mau manao kanalua a pau no kuu lilo ole aku nau; ke hooiaio aku nei au imua ou i nei manawa he nui na hoike oiai i loaa ia'u he mau mea hoike maopopo aole he hihio wale no kau mea i ike i nei manawa. aka, he mau mea oiaio loa au e ikemaka nei iloko o kou manawa e ala ana, a ina oe e oluolu mai ana mai hoopukalaki ae hoi oe i ko'u oho i hanaia a maikai i nei manawa, elike me ia au e ike iho la. no keia kumu, he hora mai keia aku e hoea mai ana o Miss Hatinekona ianei no ke kii ana mai ia'u. a no ke kokua ana mai hoi no ka hoomakaukau ana ia'u no ka aha hulahula nui a Mrs. Danafota e haawiia ana i keia pule ae." Xee ae Ia o Rupata i ka akaaka no nei mau olelo a Veki, me ka hooponopono hou ana iho i ka lauoho o \'eki ana i hoopukalaki ae la; i kona hoi hou ana ae maluna o ka ponee a noho iho la ma ka aoao o Veki ninau mai la: "E ninau aleu ana au ia oe i keia, he wahine 'Amenka opio oe —pehea la, ina no ko kaua hoohuiia nei a lilo i hookahi, e ae ana no anei oe e noho mau iho ma Enelani nei, a i ole e uhu ana no anei kou manao e hoi i kou onehanau?" "Ua oleloia." wahi a Veki, "ma kahi o ka home aia pu malaila ka naau,' a ina no kou noho mau iho ma Enelani nei kou onehanau, ke manao nei au aole no e lilo ana o Amerika i mea ume nui aku i ko'u noonoo no ka hoi aku ilaila, oiai nae, e ike mai oe i keia, o ko'u onehanau a kulaiwi ia, a no keia kumu no. e oi aku ana kuu aloha ia oe mamua o kuu onehanau," wahi a ka Veki pane. e hoike ana hoi i ka mea oiaio loa iloko o kona puuWai. aole no oe e hoahewa ana la no kou lilo ana i makuahiūe Pelekane ma o'u la?*' i ninau hou iho ai o Rupata, me ka hamohamo pu ana iho i ke oho o Veki i like ka hinuhinu me he kilika la. <r Ke manao nei au aole no e lilo ana ko'u lilo ana i maleaahine Pelekane, a i ole no kekahi mau kumu e ae, a no keia kumu no, he makuakane Pelekane no hoi ko'u." 'Tehea, he mea oiaio anei ia au i hoike mai la? AqJc anei au i tnanao o ka inoa Alekanedero he inoa Pelekane? Ina he kanaka Pelekane oia o ka hapa hea o Enelani nei kona onehanau ?" "No ia ninau au ua hfki ole e loaa aku i haina no ka mea •ole au i ike, e Rupata," i pane mai ai o \ 7 eki, me ka helehelena kaumaha; "eia wale no ka'u mea i maopopo aia he moolelo pohihihi e pili ana me ko'u makuakane. a no ia kumu i hoike inaopopo ole mai ai o mama ia'u i kahi mea nona. I kuu manavra e haupu ae ai no ko'u makuakane a ninau aku la ia mama e ike koke aku ana au i ka haikea loa o kona helehelena ine ka hoihoi ole o kona noonoo i ka'u nana aku, no ia kumu, ! ka wa i loaa ai ia'u ka ike ua hoopau loa au i ka hoouluhua hou ana aku iaia, aka nae, ia'u i ulu m&u ae ai a nui kupono ? ka hoounauna. ua ulu nui pu kuu makemake e loaa ia'u ka ike maopopo no ko'u makuakane, no ka mea i kekahi manawa, ia*u e'ike aku ai i kekahi mau kaikamahine me ko lakou mau makuakane, e ui mau iho ana au ia'u iho aia la ka ihea ko'u makane, o kuu mama wale no ka'u e ike mau aku nei imua o ko'u alo a iaia wale no ko'u aloha e holo aku ai, oiai nae, ina nei no ka noho pu mai o ko'u makuakane aole no e nele ana ko'u mahele like i ko'u aloha mawaena o laua a elua." "He wahi mea iki no anei kekahi e hiki ai ia oe ke hoomanao ae nona?" i ninau aku ai o Rupata. **Aohe; e i auanei e ua ike au iaia. Mamua o k'ou hoopukaia ana mai i keia ao ua kauohaia ae la oia e hoi mai i Enelani nei V»e mau pule kakaikahi mamua aku, a mai ia manawa mai ana o ka hoi ana mai no ka ma'i o kona mkuahine, mai ia manawa mai kona nalowale ana ahiki i keia la. "Nalowale! Auwe, ua haule artei oia iloko o ke kai a piholo! O. he mea kaumaha loa maoli ka kela! Aole no e nele aku la ka hoehaeha loa ia o ko Mrs. Alekanedero noonoo, a ke manao pu nei au he wahine opiopio loa aku la no hoi paha oia ia manawa 0 -laua i kaawale ai, no ka mea, o ia mau no kona ano opiopio 1 ka nana aku." "Ae: he iwakalua a oi liilii wale no kona mau makahiki ia manawa," wahi a Veki. "Ae; pela no ka'u hoomaopopo aku/' i pane ae ai 0 Rupata. "A malia paha o hele aku olua e makaikai i ka home o ko makuakane oiai eia hoi olua i Enelani nei i nei manawa.'' "Ua ninau aku au no ia hele aku 0 maua i kekahi la a o ka mea kupaianaha loa-a'u i.ike aku ai ma kona helehelea» ua keo-

keo loa oia oia 110 oe o ka apana lple keokeo i hoopiliia aku ma kona papalina, a no ia anoe ana ona o ko'u hooki loa no ia aole au i ninau hou aku no ia mea ia mama. "Wahi a mama o ka pane ana mai ia'u i kekahi la, hookahi wale no kumu koikoi nana i hookokono mau iaia e holo mai i Enelani nei, aole nae oia i hoike maopopo mai ia'u, o kana wale no o ka hoike ana mai no ka imi ana no ka ia no ko'u pono, a ia manawa i pau ai o kana kamailio ana mai naka wale ae la 110 kona kino me he mea la ua haukeke paha i ke anu, a i ole he mea hcyehaeha loa paha kekahi iaia iloko o kona noonoo, a i ole he mea paha kekahi ana i weliweli a i ole i piha ai i ka inaina. Hamau! E i aku oia ke hele mai la iloko nei e hui me kaua." 0 ko Mrs. A!ekanedero inanawa ia i komo mai ai iloko o ka rumi a laua e noho ana, a iaia i ike mai ai i na helehelena hauoli o na opio haawi mai la oia i kekahi minoaka; ma ka Veki manawa i ike mai ai i kona mama ua hoohuoi koke no oia he mea huna kana e hoike mai ana ia laua, a i ole he nuhou liookaumaha noonoo paha, mamuli o ka ula o ko ka makuahine mau maka, me he mea la he uwe kana hana o ka noho ana mai maloko o kekahi rumi aku. "E Mrs. Alekanedero, ua haawi mai nei o Veki nei i kona puuwai na'u," wahi a Rupata 0 ke kamailio koke ana aku, a hopu koke iho la no i ka lima o Yeki a alakai aku la iaia imua o ka makuahine. "Hoohiki mai nei o i nei iniua o'u e lilo ana oia na'u, a e apono pu mai ana hoi i ko Veki nei manao no kona ae ana e lilo i wahine mare na'u. Pela ana anei, e Mrs. Alekanedero?" "E haawi aku ana au ia mea me ka oiaio loa," a he ano pihoihoi nae kona i ka manawa i hulei aku ai ia Veki a pili iaia a honi iho la ma ka aM oke kaikamahine a i ka papalina pu. "li haawi aku ana au iaia nau a no ka mea ua ike au he kane kupono loa oe nana i kuu manao, a ke manaoio pu nei no hoi au e hoolilo ana no oe i kuu milimili i mea punahele nau a e hoolilo ana oe ia olua iho i mau mea e ola ana me ka hauoli mau. Eia nae, e ike mai no oe i keia. he hana mama ole a maalahi hoi na kekahi makuahine ka hookaawale ana aku i kana mea hookahi i aloha ai i ke kanaka e, oiai o ka'u hanaukahi wale no keia, a o ka momi hoi 0 kuu puuwai, a i ike iho hoi ua huhukiia ae kona aloha mai a'u j ae a kanuia aku iloko o ka puuwai o kekahi mea okoa." j "O, e mama, aole loa e huhukiia ae ana kou aloha mailoko lilo ae o kuu puuwai a kanuia aku a pau loa iloko o ka puuwai o ka j mea okoa!" alaila apo mai la ika makuahine, me ka haale mai la o na waimaka ma kona mau lihilihi, "aole loa e hiki ia mea ke| hanaia. Aole kuu mare ana aku i ke kane he kumu ia e hoemiia mai ai o kuu aloha nou, aole, oiai nae au—" ! "Oiai oe e aloha aku ana ia Rupata nei a oi aku ea, i kahamaha koke aku ai ka makuahine. "O ka'u 110 ia e ike nei a e pili mau mai ana i kuu alo. aole hiki ia oe ke hoopoina i ke aloha ana aku nona. o kuu makemake no ia o ko olua aloha kekahi i kekahi, a mai ae hoi i kekahi ao hakumakuma e hoopouli ae mamua o ko olua a!ahele; mai ae i kekahi mau mea alalai e ku mamua a i ole mawaena o olua e hoopauia ai ko olua aloha a hilinai ana 0 kekahi i kekahi. "O, e kuu keiki!" me ka leo ka ehaeha, oiai oia e puliki mai ana i ke kaikaniahine a pili i kona umauma, a i ka nana aku aneane loa oia e poina aia la mahea oia kahi ikuai ia manawa. "Ua 01 aku kuu pono e hoomoe aku ia oe iloko o ka luakupapau i keia la mamua 0 ka ike ana aku e ola ana oe me ka hoehaehaia elike me ko'u hoehaehaia ana!" "E mama, heaha kou manaoio ma kena mau huaolelo, au i kamailio mai la? Ke maopopo ole aku la ia'u la kou manao; eia hou aohe a'u manawa mamua aku nei i ike aku ai ia oe i leou hoopihoihoi loa ia elike me ia i keia la. E mama, ina he m'ia'i kou a nolaila mai ke kumu o kou hoopihoihoiia ana, mai huna mai oe ia mea ia'u, e hoike koke mai ano." "E huikala mai oe ia'll, e kuu milimili, 110 ko'u hoike ana aku i kekahi hiona e hookaumahaia aku ai kou noonoo, a i ole no ka hoike ana aku paha i kekah.i aka e lilo ai ia i mea alalai i kou hauoli ma keia manawa au i jke iho ai ua !oaa ia mea ia oe, aka nae, na ia hauoli ou i keia la i hoala hou mai i na mea hoehaeha he nui i hala a lilo ko'u hauoli i mau manaolana poho, na manaolana hoi i o'u kokokeia ae iloko 0 na la makamua loa o'ke'kupulau o ka noho hauoli ana ia'u ilio me he mea kuewa la e hele ana i ke ala me ka waimaka. "Eia nae, e kuu Veki aloha, mai nana mai oe i ko'u ehaeha o na Ia i hala, mai lilo i mau mea noonoo nui nau, no kou ola ana ma keia mua aku; ke ike e aku nei no au he malaelae kou alahele a e hauoli ana oe, e nui a hu ana kou hauoii, ke olino mai la, i ka'u ike aku, na kukuna malamalama o ka noho hauoli ana, a ke ike e nei no hoi au i ko'u hewa no ka hoakaka mua ana aku ijei ia oe i mea nou e hookaumahaia ai." Emi aku la o Yeki ihope he mau kapuai a haka pono mai la kona mau maka maluna o kona makuahine me ka piha loa i ke kahaha a me ke pahaohao pu no ka ka makuahine mau olelo o ke kamailio ana aku la iaia me he olelo nane la, a i ole me he mau olelo la i kamailioia mai me ke ohewahewa o ka noonoo, a pane mai la: "E mama, ua hoopiha loa mai oe ia'u me ke kahaha i keia minuke," wahi ana; "akahi no a loaa iho la keia noonoo ia'u ua hunakele loa ka oe i kekahi mau mea mai ia'u aku iloko o na la a pau o ko'u ola ana. Ua pinepine no na manawa a'u o ka hoohuoi ana, a mamuli o kou piha loa i na manao pihoihoi ua hooiaio ia mai ka'u mau mea i hoohuoi ai nou i keia la. "Ina ua ike oe i kekahi mau haawina kaumaha iloko o k«-j wa i liala, ina ua halawai mai me oe kekahi mau hana hoopilikia o ka wa i hala, ina no ka mea e pili ana i kuu makuakane, elike me ia a'u i hoohuoi ai, ke manao nei au a no ka manawa e hoike mai ana ia'll me ka huai oleia ae, a e komo pu aku no au e auamo pu i na ehaeha apau me oe, a i ole, e hooikaika no au me ka pauaho ole e hoomamaia ae kou naau kaumaha, ina e hiki ana ia mea ke hanaia." Ua lilo keia mau olelo a Yeki i ka makuahine i mea no ka makuahine e noonoo nui ai, no kekahi mau minuke kona ku ana me ka puai leo ole, a i ka hala ana o kekahi manawa, a me ka hiona hoi e hoike ana ua loaa kana olelo hooholo, i mai la: "Ua noho like aku ilalo, e a'u mau keiki, a e hoolohe mai ia'u a mai kahamaha mai olua ahiki i ka pau ana 0 ka'u kamailio ana. Ke manao nei au ua hiki mai ka manawa a o ia no keia, e huai ae ai au i na meahuna ā pau iloko o kuu puuwai a hoike aku ia olua i na mea oiaio apau iloko o ko'u mau la o ke ola ana; imua ou. e Veki, ka pololei loa a'u e hoike aku ai, aka nae. oiai hoi o Rupata oia pu kekahi me kaua i keia manawa, a e lilo ana hoi oia kekahi lala o ka ohana ma nei mua aku, he mea pono no ia'u ke hoike aku imua o olua a elua, lie hoomama ana mai 110 hoi ia i ka hana ma ko'u aoao, aole hoi e palua aku ke kamailio ana, a o kekahi no hoi, aohe i lawa ka ikaika iloko o'u e kuekaa hou aku ai i na mea i hala no kekahi mau manawa lehulehu, nolaila e hoolohe mai. "A eia hou; malia e hiki pu ana no paha ia oe, e Rupata, ke haawi mai ia'u i kekahi oleloa'o e pili ana i kekahi hana nui a'u e noonoo nei a e hooko koke aku ana ma nei mua koke iho." 1 ka lede i hooki iho ai i kana kamailio ana, noho iho la oia ma kahi kokoke mai i na opio, he helehelena hoi kona i like me ke kii mahala a ka poe hana mamua o ke kino ola, a he hiona hoi me he mea la e aneane ana e haalele mai i keia ola ana, mahope iho o kona hoike ana i kona hewa, a i ole i ka hewa a kana kane a i ole a kona mau enemi paha i hana mai ai maluna ona, a i lilo ai hoi ia mau hewa i hanaia i kumu no ka hooluuluuia ana o kona naau no na makahiki he nui i kaahope aku. (Aole i pau.)