Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 31, 2 August 1923 — Page 1

Page PDF (1.56 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Hokoke e Kuekaaia ka Meahuna

Pili i ka Pepehiia Ana o Conant

Paa Kekahi Poe i ka Hopuia Malalo o na Kumu

Hoohuoi me ka Loaa Ana i na Makai na

Ike no Kekahi Pepehikanaka Kahiko

@@@@@@ike ai me na lono meahou @@@@ mai i keia kulanakauhale, @@@@@wa e hua'iia ae ai imua o @@kea, na meahuna pohihi e pili @@ ka hana pepehikanaka, i lawe u@aluna o Mr. C. C. Conant, @@nanui o ka aina hanai holo@@@ o Molokai.

M@@aho ae nae o keia karaima @@@kanaka pohihihi i hanaia, e @@ pu mai ana i ka ikeia ana ae @@kahi hihia pepehikanaka i la@@@@@@a maluna o kekahi Pake,, @@@@@ ae nei makahiki i hala.

@ ka make ana o kekahi Pake @@ ka inoa o Wai Bow, he ninau @@@hihi ia na ka oihana makai o @@@ @me Molokai.  I noke ai i ka @@@@ mahope o ka meheu o ka @ na lakou i pepehi i kela Pake mak@, aka nae, he poe kekahi i @ mai nei i ka hopuia, malalo o @@ kumu hoohuoi, o ka mea apiki @@, he elua o na hoike ano nui loa, @iii i ka pepehikanaka i hanaia @@@@ o ka Pake. o ka make koke @@@ mai nei no ia.

O kekahi o kela mau hoike he Kepani nona ka inoa o Suga, ua @@@ okoa ae oia i knoa ola ma ke @@ana iaia me ka pu, mahope o @@a noi ana aku i na kanaka o ke @@puni e hookuu mai iaia e hoi no @@ua home: no keia kumu, ua kaohi@@@ @@lumua o na hana huli a noii @@@@ @@aua makai, e pili ana i ka @@@@@ o Mr. Conant.

M@ ka oleloia, o kela Kepani @@ @@ike ano nui loa ma ka aoao o @@ aupuni.  a ua huai pau ae oia i @@ mea apau ana i ike, imua o na kanaka o ke aupuni a ma ka oleloia, @a n@i maoli na ike i loaa i ke aupuni i keia manawa.  e a@ew@i@ ai @@ koe na lakou i pepehi iaia, me @@ nana ole ia no ka make ana o @@@ Kepani.

O ka lua o na hoike i make mai @i, he kanaka Hawaii o Iona kona @@@. o keia mau hoike kekahi mau mea nana i hookomo mai i na manaolana iloko o ka oihana makai, no ka maweheia ae o kekahi ninau pohihihi, aka nae aole e lilo ana ko laua make ana, i kumu e ku malie ai na hana noii, no ke karaima i @anaia aku maluna o Mr. Conant.

Ma ka manaoia, o ka poe i komo iloko o kela karaima i hanaia maluna o Mr. Conant, aka nae o ka makaikiu ka i maopopo i na mea apau.

No na makahiki ehiku ae nei i hala, ka waiho malie ana o ke karaima i hanaia maluna o Wai, me ka maopopo ole o ke kumu i make ai o kela Pake, aka nae, mamuli o ka pepehiia ana o Mr. Conant, i hoomaka ai na kanaka o ke aupuni e hookolo ai na kanaka o ke aupuni e hookolo, ai kekahi poe i ka hopuia no kela hihia karaima kahiko.

He loko'ia ka Wai Bow ma Molokai, a ma kekahi po, oiai oia e kiai ana i ka lokoi'a mai ka @ele ana mai o ka poe kolohe.  e kii i ka i'a ua @alowale honua iho la oia me ka maopopo ole, ua noke i@ na wahi like ole i ka huli, ahiki iloko o ke kai, aole no he loaa iki.

He lehulehu ka poe i hopuia ma ke ano hoohuoi, eia nae, ua hoole wale no lakou apau.  no ko lakou pili i ka hewa, aka he hookahi nae keiki, i hoike ae, no ka pepehiia ana o kela Pake a make, a kiolaia knoa kino iloko o ke kai, o ka mea apiki nae, ma kekahi la mai, ua hoole oia no ka pololei o kana mea i kamailio mua ai.

He elima haneri dala, ka uku mukana i baawiia ae no ka loaa aku i kekahi mea nana e hoike mai i na mea e kau aku ai na ahewa ana m@@@@ o @@@@ mea, @ poe paha @@ lakou i pepe@i ia Mr. Conanct a make:  a ma o kela makan nui la, i manaoia, e hoea mai ana, i ka wa e loaa pono ai na meahuna pohihihi i pili i ke karaima pepehikanaka i hanaia.

 

KEKAHI MAU HIHIA O KA OIHANA HOOMALU

O ka hopena poina i loaa ia M. @ka, he keiki o 11 makahiki, mamuli o kona lelekawa ana ma kahi papau o ke kai ma kahi auau o ka lehulehu ma Waikiki ne nei ma ke kakahiaka Sabati nei o ia ka waa@aa ana o kona poo a laweia ae i @@ halema'i o na poino ulia e ka @@na ia mai ai o kona mau wahi i poino.

 

No ka hoomau o S. Murata i ka @olo o kona kaa, oiai ke kaa uwila @ ku ana mawaho mai o ka pa ilina @ Koula ma ka nuwina la Sabati nei, i paa ae oia i ka hopuia e ka makai C.H. Gulick a ma ke kakahiaka Poakahi nei oia o ka hoaka@a ana ae i ke kumu o kona hoomau ana i ka holonui ana i knoa kaa imua o Bob Lillis.

 

No ka hoomau o George Farrington ame Juan Angeles i ka hana @@@lahi he kuai waiona i paa ae ai @@ua i ka hopuia ma ka auwina la Sabati nei a hoopaaia ae i ka hale@ai no ko laua ninaninauia mai.

 

No ka hooku'iia ana mai o ke @@@ a ka Lutanela C. S. Meyers e kau ana e ke kaa oto no@a ka Helu @@@, ma ka huina o na alanui Pali @ ke alanui Waimanalo ma ka @@wina la Sabati nei i hoike ae ai @@ i ka oihana makai.  Wahi a Meyers o ka hoike ana ae, ua hoao @@ kekahi o na kanaka e kau ana @@na o ke kaa i hooku'i mai ai me @@@a kaa i ka namawa a Meyers i @@@e iho ai e nana i ka helu o ke kaa @ @@eha iaia.  Ke huli mai nei ke Kapena Bob Lillis i ke kalaiwa no@@ ka helu o ke kaa a Meyers i @@ke ae ai.

 

No ka hoao ana o kekahi haole @@ @ Scotty Judd, e hoohaunaele @@loko o ka halekuai o kekahi Ke@@ni ma kahi kokoke i ka Uwapo @@ ma ka auwina la Sabati nei i @@@ ae ai oia i ka hopuia a noho ana i ka halewai.  Ekolu mau makai na lakou i paa i nei haole hooiapa ahiki i ka hoea ana aku o ke kaa makai, a me ka hana nui @@a i paaia ai maluna o ke kaa oiai @@@ e hoao mau ana e hakaka me @@ makai.  I ka hoea ana ae o nei haole on a i ka halewai malaila oia i kalahea leo nui ae ai no ka hiki @@@a ke hoeha i na makai apau o ka @@iewai.  No ia hoolapa on a i kaihu@@huluia ae ai e kekahi mau paa@@@ ahiki i ke komo ana iloko o ka @ale paahao a hoomoeia iluna o ka

 

MAKEMAKE E HOOPII HOU AE I NA UKUHANA

Ma ka halawai a ka papa o na lunakiai o ke Kulanakauhale a Kalana o Honolulu nei, i noho ae ai, ma ka po o ka Poakolu, o ka pule aku la i hala, i waiho ae ai ka Lunakiai Hollinger, he olelo hooholo, e hoomahuahua hou ia ae ka ukuhana o na poo o kekahi mau keena oihaua ame na limahana, mai ke kenikeni hou iho no ka hora, a i ka hookahi haneri dala o ka mahina.

Ua kakoo na hoa Repubalika apau o k@apapa lunakiai i ka olelo hooholo, eia nae, ua ku na hoa Demokarata eha o ka papa, ma ka aoao ku-e i ka olelo hooholo ukuha@a o ka Lunakiai Hollinger, ame koua mau hoa lunakiai Repubalika.

O kekahi o na kumu ku-e i hoalaai mai e na hoa Demokarata o ka papa, i kela olelo hooholo, o ia ke kaulike ole, o ka hoomahuahua ukuhana i manaoia, o ia hoi, o ka poe nunui mua no o ko lakou mau ukuhana o ka mahina, o lakou no ka i hoopii hou ia ae ko lakou uku, a o ka poe haahaa loa o ko lakou uku, he uuku loa ka hoopii ukuhana e loaa ana ia lakou.

Ma ka manaoio o ka Lunakiai Kumalae, o na limahana uuku o ko lakou uku, o lakou ka pono, e hoopiiia ae ka ukuhana, pela wale no e hoomamaia ae ai lakou, mai na kumukuai pipii o na meakuai i keia manawa.  aole hoi o ka poe nunui o ko lakiu mau uku.

O ka Lunakiai Pachecco kekahi i hoike ae i kona manao ku-e ikaika i kela olelo hooholo, me ka olelo ana, o na hoa apau o kela papa, e koho ana ma ka aoao kakoo i ka olelo hooholo, aole lakou i kupono, e koho hou ia no keia nee hou ana aku, no ka mea he poe lakou i hiki ole ke hilinaiia aku, no ko lakou hana i na mea kaulike.

Ua kupale ka Lunakiai Hollinger i kana olelo hooholo, eia nae, ma ke koho ana a na hoa o a papa, ua haule wale ka manaolana o ka makuakane nana ua olelo hooholo nei.  mamuli o ke koho ku-e ana a na hoa Demokarata o ka papa, i na hoa Repubalika ekolu.

Ina nei no ka holo o kela hoopii uku@ana i manaoia e ka Lunakiai Hollinger.  alaila e loaa ana i ka enekinia kalana, he elima haneri kala o ka mahina, oiai nae ke ukuia nei oia, ma kahi o ka eha haneri dala no ka mahina, a o kekahi poe nunui e ae o ko lakou mau

 

HOPU HOU IA AE KEKAHI POE NO KE APUKA DALA

Ma Kahi o ka Umi a Oi Poe Kepani Hana Bila Dala Apuka i Hopuia MANAOIA E OILI AE ANA HE HIHIA HOU

 

Eia na Luna Oihana Federala Mahope o ka Poe Hoopae Opiuma Malu

 

HOPU HOU IA KEKAHI POE NO KA HANA DALA APUKA

 

Ma ka Poaono aku la i hala, i paa hou ae ai he poe Kepani i ka hopuia, no ka hana i na bila dala apuka, ua like me umi-kumamawalu, ka nui o ka poe i paa i ka hopuia no kela hewa, i na kanaka federala.

Mawaho ae o ka hihia hana i na bila dala apuka, ua loaa pu i na kanaka o ke aupuni he kumu hoopii e ku-e ana ia lakou, o ia ke kuai ana i ka opiuma, me kela ma udala apuka, mai kekahi poe Pake mai.

He hookahi o na Kepani i hopuia ai, ua paa oia ma Kauai, me kona hoihoiia ana mai no Honolulu nei.

Ma ka hoomaopopoia, he nui na Kepani i komo pu iloko o keia hana hakihaki kanawai, i holo aku no Iapana.  aole nae he manao iloko o na luna oihana federala maanei nei e hookolo aku mahope o lakou, no ka mea ma ko lakou manaoio, ua loaa no na alakai o kela poe, eia no lakou apau ma Hawaii nei, a ua kaa aku hoi malalo o ka malu o ke aupuni.

Ua hiki aku ka waiwaiio o na bila dala apuka e paaia nei e na kanaka o ke aupuni federala, ma kahi o ka $200,000.  O @a bila dala apuka i hanaia ai no kela haneri dala, kanalima dala, iwakalua ame umi dala.

Ua kulike loa keia mau dala apuka i hanai@ ai, me na dala pepa aupuni, e pulapula ai no kekahi mea, ke ole e loaa mua aku iaia kekahi ike, no ke ano o ka bila dala maikai.

O ka like ole wale no ma keia mau bila dala a elua, he moakaka na maka upena i hanaia mana bila dala aupuni, aka ma keia mau bila dala apuka, he hapala pu wale no, a he eleele pu wale no hoi, ma kekahi mau wabi, aka nae ma ke auo nui o na bila dala ke nana iho, me he mea la aole i apukaia.

O ke keena o ka Loio Amerika Carden, na kanaka hopuhopu opiuma ame ke keena o ka ilamuku Amerika, ka poe na lakou i hookolo ahiki i ka paa ana o kela poe Kepani i ka hopuia; o ke alahele nae i loaa pono ai keia poe hana dala apuka i ka hopuia, he meahuna ia na na kanaka o ke aupuni federala, koe wale no ke koho ana aku, me he mea la, mai ka poe mai, a keia mau Kepani i haawi aku ai i na dala apuka.  no ke kuai ana i ka opiuma, mailaila mai kahi o ka ike i loaa ai, ahiki i ka paa ana o kela poe kolohe i ka hopuia.

 

OLELO HOOHOLO

O@A@, o Mrs. Emily Freeman moe aku la i ka moe aku a moe hooilo oia kekahi o na kumukula Sabati mikiala hana a he paahana hoi i minamina a i aloha nui ia e na haumana Kula Sabati o ka papa o na opio, he makuahine oluolu, a iaia i hala aku la@ua ili iho maluna o ke K@l@ Sabati holookoa o Kawaiahao ke kaumaha ame ka minamina nui nona, aka, oiai ke ola he mea hiki ole ke kuaiia a ke paaia mai mahope o ka imiia ana o ke ola, a

O@A@, iaia i hala aku la ua haalele iho oia ma keia ao i kona luaui makuahine palupalu e kumakena mau aku nona, oiai e kauka'i aku ana i kona pono o ke ola ana ma keia ao maluna o kana kaikamahi@e i haalele mai la iaia.

Nolaila e hooholoia, ke komo pu aku nei na haumana Kula Sabati ame na hoahanau o Kawaiahao ma ke kumakena pu ana me ka makuahine palupalu o Mrs. Emily Freeman, a

E HOOHOLO HOU IA.  e hoounaia aku i hookahi kope o keia olelo hooholo ia Mrs. Malualani Kahele, ka makuahine o Mrs. Emily Freeman i hala aku la, a i hookahi kope i ka Nupepa Kuokoa.

Na makou, na na haumana Kula Sabati ame na hoahanau o Kawaiahao i huiia ma o ko makou komite la.

Hanaia ma Kawaiahao.  Iulai 29, 1923.

MISS LYDIA KAWANUI

MRS. MARTHA HAILELE

ukuhana, elike me ka Makaikiu McDuffie, ke loaa nei iaia he $295. me kahi o ka ekolu haneri dala a oi aku.

 

NUI NA POINO MA'UWALE I IKEIA MA KA SABATI AKU NEI I HALA

Mamuli Mai o na Ulia Kaa ke Kumu o Kela Mau Poino he Hookahi Nae Mea i Laki Loa ai Aole he Mea i Lilo Kona Ola

Iloko o ka moolelo o keia Kul@@@kauhale me he mea @a o ke Sabati i hala iho l@ ka heiu ekahi o na poino i loaa a i halawai me na poino mauwale mamuli o na ulia kaa otomobile, no ka mea, ma ia la he elima ka nui o ka poe i hoehaia, elua o ia poe i kukonukonu loa ka eha iloko o ekolu mau hooku'i ana o na kaa otomobile i nahaha, i kau ua mea o ka holonui o na kalaiwa me ka noonoo ole no i ko hai pono.

Mamuli o ka hooku'i a@a o ke kaa otomobile e kalaiwaia ana e Frank McKenzie me ke kaa otomobile e kalaiwaia ana e W. D. Medcalf ma ka hora 5:30 p.m., o ke ahiahi Sabati nei ma ke kihi o na alanui Papu ame Kula he keiki uuku o William, na Frank McKenzie, nona na makahiki clima, ka i naha ka iwipoo, a o ka muli@@iho nona ka inoa o Rutto McKenzie, ke keiki muli a McKenzie, oia pu kekahi i eba kukonukonu loa ma kona poo, aole nae i like ke koikoi o kona eha me ko ke kaikuaana.

No ka on a mai no ke kumu o keia poino ana o nei mau keiki; i kulike me ka ke Kauka R. G. Ayer o ka hoike ana ae ua on@ o Medcalf ma ka manawa e kalaiwa ana i kona kaa.  Ua hopuia no ke kuli ana no ka hopena o @@ keiki elua i poino.

O ke Kapena Makai S. Kauhaiaho ka mea nana i ninau pono i keia hihia, wahi ana o ka hoihoi ana ae i kana hoike e holo mai ana o McKenzie i ke kaona ma ke alanui Papu a  i ke kokoke ana Kula ua hoohuli ae la i kona kaa i ka hema no ke alanui Kula.  @a manawa ua ike mai la oia i ke kaa oto e kalaiwaia ana e Medcalf e holo mai ana ma ke alanui Kula a ua aneane loa e ap@ ka holo o kona kaa o ka manawa ia i hooku'iia mai ai o kona kaa e ke kaa o Medcalf.

No ka ikaika loa, o kela hooku'iia ana mai o ko McKenzie kaa ua kio@aia aku la na keiki liilii elua e noho ana ma ka noho mahope o ke kaa a waiho ana laua iluna o kipaepae paakiki mahai o ke alanui a pela iho la i loaa ai ka eha ia laua ma ko laua mau poo.  Ua lawe koke ia ae laua i ka halema'i o na poino ulia a malaila i haawiia ai ke kokua mua ia laua, a mahope iho i lawe  loa ia ae ai no ka halema'i o na Kamalii, a ma ka lono i loaa ae mai ka halema'i mai o ua Kamalii ma ia po aole he kanalua, no ko laua lanakila

He Wahine ka mea i Eha

Mamua iki iho o ka hora 6 o ke ahiahi Sabati nei ua @ooku'i ae la he kaa otomobile e kalaiwaia ana e Ed. Doney me ke kaa e kalaiwaia ana e R. Sampson ma ke kihi o na alanui Moi ame Kalihi.  He wahine Pilipino o Mrs. @. Salimento ke kau ana iluna o kekahi kaa oia ka mea i eha ma ka manawa o ka hooku'i ana o na kaa, a no ia eha i laweia mai ai i ka halema'i o na poino ulia; o kona mau wahi eha, elike me ka moolelo aia maloko o kona kino.

I kulike me ka hoike a ka Makai Kalauli o ka hoihoi ana ae e holo mai ana ka Ed. Doney kaa mauka mai o ke alanui Kalihi a i ka hoea ana mai i ke kih@ o na alanui Kalihi ame Moi hoohuli mai la i kona kaa no ka holo hikina ana ma ko alanui Moi o ka manawa no ia i hooku'iia mai ai e ke kaa e kalaiwaia ana e Sampson oiai oia e holonui mai ana ma ke alanui Moi.  Mamua o ke ku ana iho o ke kaa uwila ma ke kihi o ke alanui ua kaa e aku la ke ka@ e kalaiwaia ana e Do@ey ma ka aoao makai o ke ala@@o o ka manawa no ia i hooku'i mai ai ke kaa e kalaiwaia ana e Sampson, ua hoohuli ae la o Doney i kona kaa i ka hema o ka manawa no ia i hooku'i aku ai i ka po@ kelepona a haki pu ia pou a na@a@a kekahi hapa o ka pa laau o Hopkins.  Ua nahaha like na kaa i elua.

Pakika a Hoohi'i i ka Pa Pohaku

Ma kekahi manawa kokoke aku noi i hala ua lehulehu @a ulia kaa @to i @keia ma Manoa a ma ke kakahiaka o ke Sabati i hala ua ike kou ia he ulia kaa oto malaila o ia ano no ma ka manawa o ke kaa e kalaiwaia ana e J. W. Neary o ka holo ana mai a pakika helo mai la maluna o ke alanui ahiki i ka hooku'i ana i ka pa pohaku.  I kulike me ka Kapena Makai Fieldgrove hoike i hoihoi ae ai i ka halewai e hole mai ana kela kaa a Neary e kalaiwa ana mauka mai ma ke alanui Manoa ma kela manawa o ka pakika ana, ua hooku'i mua mai ia i ke kaa uwila mamua o ke kapalulu hele ana ae a hooku'i i ka pa pohaku, a nahaha.  Ua eha o Meary. ame kekahi hoa on a e kau pu ana iluna o ia kaa, a no ia eha mauwale i kaweia ae ai laua no ka halema'i o na poino ulia no ke kamanaia ana mai o na wahi o laua i mokumoku ma na poo a ma na helehelena.

 

E HOLO LUNAKIAI ANA O SENATOA QUINN

Ua oili ae nei o Senatoa E. W. Quinn iwaho, a hoike imua o ke akea, he moho oia no ke kulana lunakiai, no ke Kulanakauhale a @alana o Honolulu nei.  ma ka aoao Repubalika, ma ke kau koho @aloka wae moh@ e hoea mai ana.

Aole o Senatoa Quinn he mea ma malihini i na mana koho o Oahu nui, no ka mea he mau kau kona o ka holo ana, a kohoia i hoa noloko o ka hale o na lunamakaainana ame ka aha senate.

Iaia i hoike ae ai i knoa manao e holo moho no ke kulana lunakiai, wahi a Senatoa Quinn, aole no kekahi kumu okoa ae, aka no kona manaoio, ua hoea mai i ka manawa, a na kanaka lawelawe oihana, e hoolilo ai i kekahi o ko lakou manawa, no na hana o ka lehulehu, no ka mea ke pii nei ke kulana holomua o ke kulanakauhale iluna, e pono ai e loaa na kanaka kupono, na lakou e hookele i na hana o ke aupuni kulanakauhale iloko o keia mau makahiki eha e nee mai nei.

Ua hoike pu ae oia, aole ana mau hoohalahala ana e kue ana i na @oa o ka papa lunakiai e noho mai nei i keia manawa, a iaia e komo aku ai iloko o ka hakoko kaliaina, aole oia i makemake e lawe mai i na mea pilikino, i kumu piepiele kalaiaina imua o na mana koho:  aka e ku aku ana oia, maluna o ka moolelo o kana mau hana, iloko o ka ahaolelo, i kona mau kau e noho ana iloko o ka hale o na lunamakaainana ame ka aha senate.

Aole on a manaoio, i ka hoonuinui wale no imua o na mana koho, ma ka olelo ana aku ia lakou.  i kekahi mau mea hiki ole ke hookoia.  aka nae, e ku ana oia maluna o kona kahuahana iho, no ka holomua o ke aupuni kulanakauhale, a ma ka hana e ikeia ai, kona kulana oiaio, aole ma na olelo oiaio ole.

He hoa o Mr. Quinn no ka ahaolelo o 1905, ma ke ano he lunamakaainana.  a i ke kau o 1907, i kohoia ai oia he hoa noloko o ka aha senate, ahiki i ka 1919, a wahi ana, i@a he mau kumu hoohalahala kekahi e ku@e ana iaia, alaila ua hamama kona moolelo, ma ke ano he mea hana kanawai, no kela ame keia e nana aku ai; a pela hoi ma kana mau hana ponoi.

Ma Bani@ia.  Kaleponi o Mr. Quinn i hanauia ai, a i ka makahiki 1899, i hoea mai ai oia no Honolulu nei.  a iloko o ka 1901.  i lawelawe ai oia i ka oihana hoomoe paipu ma keia kulanakauhale, a mai kela manawa mai kona lawelawe ana ia oihana, hiki i keia wa, mai ke kulana @awaliwali mai o kana oihana, ahiki i ka loaa ana o ke kahua onipaa.

Ma kana lawelawe oihana ana, ua malalo nui ia o Mr. Quinn, no kona hoopono, no ia ano on a, i lilo ai oia, i mea mahaloia, a makemakeia e ka poe apau i noho hana aku malalo on a, ame ka poe na lakou na hana i kaa mai malalo o kana mau lawelawe ana.

Aole o Mr. Curry i waiho i kana mau olelo no Hawaii nei a hiki i Kaleponi hoike aku i na Nupepa, aka, i Hawaii nei hoike oia i kona mau manao.  Aole paha na hui mahiko o kakou e makemake nei e loaa mai na Pake i mau limahana na lakou e kue ana ia Mr. Curry, no ka mea ua hoke mai oia me ka maokaka loa.  aole oia e makemake ana e hoouna hou ia mai kekahi mau lahui i makemake ole ia e lilo i mau makaainana no Amelike iloko o Hawaii nei.  Ma keia mau olelo a Mr. Curry ke ike iho la kakou. i kona kue i ka loaa mai o na Pake ame na Kepani iloko o Hawaii nei.

 

Hoole ka Aha i Ka Pani no Kona Pili i ka Hewa

Makemake o Freitas e Ae i ka Hewa Hoopoino i ke Kaikamahine Opio

KA-UA KA AHA I KE APONO I KELA PANE

Manao ka Lunakanawai Andrade Aole i Ike o Freitas ke Ko'iko'i o ka Hewa

Mamuli o ka manaoio o ka Lunakanawai Andrade, aole i hoomaopopo o John Freitas i ke ko'iko'i o ka hewa ana i hana ai, i hoole mai ai ka aha, i ka lawe ana aku i ka pane a Mr. Freitas, e ae ana no kona pili i ka hewa.  o ia ka hoopoino ana i ke kaikamahine umi-kumamaha makahiki a kana wahine, ka hewa hoi i ala mai ai o ka hoopii okimare ma ka aoao o ka wahine a kela Pukiki, a lilo ai i hana na na luna oihana o ke aupuni, e huli pono mai nei i na mea oiaio, i pili i ka hoopii okimare.

Ua ninauia ka hihia hoopoino o John Freitas e na kiure kiekie, a ua loaa he hoopii hoahewa e ku-e ana iaia, me ka hopuia ana o John Freitas, a hoopaaia iloko o ka halepaahao, no ke kakali ana ahiki i ka hooloheia ana o kona hihia.

Ma ka Poakahi iho nei, i laweia ae ai o John Freitas imua o ka Lunakanawai Kaapuni Andrade, a no elua manawa a ka mea i hoopiiia, i hoike aku ai i ke kahu o ka eha, ua makemake oia e ae maoli aku, no kona pili i ka hewa, i hoopiiia ae ai oia eia nae, ua kanalua ka Lunakanawai Andrade, i ke apono ana i kela pane, mamuli o kona manaoio, aole i maopopo i kela Pukiki ke ko'iko'i o ka hewa a@a i hana ai.

Mamua @@e o ka hoihoi hou ia ana o John Freitas e hoopaa maloko o ka halepaahao, ua ka@@ilio ae la oia i ka Hope Loio Kalana Kelley no kona makemake loa, e hoikeia aku i kana wahine, e pono oia e hoi a noho ma ka hale mawaho o Kaimuki a e hanai aku i na moa ame ka ilio.

Ua hoike okoa ae o Mr. Freitas i kona ano kaumaha.  mamuli o na plilkia i ala ae iloko o kona noho ohana ana, a i hua'iia ae ai hoi kekahi moolelo hoohilahila imua o ke akea.

Ua hoopanee ka Lunakanawai Andrade.  i ka hoolohe hou ana i kela hihia uo ka manawa o hookahi pule.

 

NUI KA POE PILIWAIWAI I PAA I KA HOPUIA

Ma ka po o ka Poaono aku la i hala, i huluiia ae ai e na makaikiu.  he heluna nui o ka poe piliwaiwai a noho i ke puhi, mamuli keia o ka hoi hou ana ae o Kam Kwai, iloko o ka oihana makaikiu, eia nae, ua kokuaia aku oia e na Makaikiu Oxiles ame Moon.

He makaikiu o Kam Kwai, iloko o ka oihana makai o Honolulu nei, no na makahiki lehulehu ae nei i hala, aka ua haalele nae i ka noho hona ana maloko o ke keena o ka makaikiu.  a lilo i kiakaa no k@ kaa makai, no na makahiki ae nei ekolu, no ka mahuahua iki ae o ka uku o kola kulana.

I ka hoomahuahuaia ana ae nei nae o ka oihana makai, i keia manawa, ua hoihoi hou ia ae o Kam Kawai i makaikiu, a no ka hooko ana aku i kana oihana, ua hele aku la oia me kona mau hoa, i hoakakaia ae nei maluna, me ka nui o kapoe piliwaiwai i pau ia ka paa ia lakou a noho ana no ka halewai.

O ka punana mua o ka poe pili waiwai a na makaikiu o ke komo ana aku, ma na alanui Kamika no ia me Hokele.  He umi-kumamalua mau Pake piliwaiwai i paa i ka hopuia ma kekahi hale malaila.

I ke kaa makai, e lawe ana i ka poe hakihaki kanawai no ka halewai, ua mio aku la na makaikiu no kekahi hale ma ke alanui Pauahi, o ka pau ana ae no ia, o ke kakauia ana o na inoa o kela poe Pake, mua, maloko o ka halewai, ua kani hou mai la ke kahea, no ka hoouna ana aku i ke kaa makai, ma ka Helu 123, alanui Pauahi; he umi-kumamaiwa ka nui o na Pake piliwaiwai i hopuia ma kela wahi.

He elua piha o ke kaa makai, i hoohikihikiia ai kela poe Pake.  aka nae me ke kakali ole iho o na makaikiu, ahiki i ka pau ana o kela poe Pake no ka halewai, ua haaleleia aku la lakou mamalo o ka malu o ke Kapena Makai Fieldgrove, alaila mio aku la na makaikiu ekolu, a maloko o kekahi hale.  maluna ae o ka hale kuai poi o Sun Hop.  ma ka Helu 334.  alanui Moi.  i paa mai ai he kanakolu-kumamaono poe piliwaiwai, iwaena o kela poe o ka ho

 

Ae no Kona Pili i ka Hewa

Pepehikanaka Imua o ka Aha

Kauia Mai ka Hoopa'i Maluna o Kekahi Rukini e Noho Oia Maloko o ka Halepaahao a Pau ke Ola no ka Make Ana o ka Wahine

 

Imua o ka aha a ka Lunakanawai, Kaapuni Andrade, ma ka Poakahi iho nei, i kauia mai ui ka ho'opa'i maluna o kekahi kanaka Rukini o Temofey Jerabin ka inoa.  e noho oia maloko o ka halepaahao a pau kona ola ana, mamuli o kona ae okoa ana ae,.  no kona pili i ka hewa pepehikanaka ma ke degere elua.  o ia ka pepehi ana i kana wahine a make mahope mai.  ma o na palapu i kau aku, maluna on a, ma kela pepehiia ana.

O Harry T. Mills ka loio ma ka aoao o kela Rukini.  a mamuli o ke a'o a ka loio, i ae okoa ae ni ka mea i hoopiiia no kona pili i ka hewa.

Ma ka moolelo e pili ana i ka hihia o kela Rukini.  A i kulike ai hoi me kana hoakaka i hoohikiia, malalo o ka malu o ka Hope Loio  Kalana Kelley:  he poola kela Rukini, ma ke ano o kana hana, a iaia i hoi aku ai ma kekeahi ahiahi, ua noi aku la oia i kana wahine.  e haawi mai i hookahi dala iaia, no ke kuai ana i mau meaai.

Ma kahi nae o ka hele ana e kuai i mau meaai, ua hoolilo aku la oia he hapaha, no kekahi okolehao.  a he ekolu hapaha he @uaipa.  M@ kona opu i piha i ka okolehao ame ke @uaipa.  i hoi hou aku ai oia imua o ka wahine,  a oiai ua nohoalii iho la ka waiona maluna on a.  ua pepehi aku la oia i ka wahine.  ahiki i ka nui ana o na poino i loaa ma luna o kona kino, ke kumu hoi i make ai ua wahine nei, mahope mai.

Ma ka HOa kaka a ka Loio Mill@ imua o ka aha, ua kukakuka pu oia me ka mea i hoopiiia, a mamuli o kana mau a'o ana.  i aeia mai h@i e kela Rukini, pela oia i haawi aku ai i kana pane imua o ka aha no kona pili i ka hewa pepehikanaka ma ke degere elua.

Mamua @ae o ke kau ana mai i ka hoopa'i maluna o kela Rukini.  i hoakaka mai ai ka Lunakanawai Andrade, i kona kaumaha, no ka hookolokolo ole ia ana o ka mea @ hoopiiia.  no ka mea ua paa kona manao.  in a no ka pili o ka haew iaia.  ma o na oleloike la, e waihoia aku ana imua o ka aha, alaila ua makaukau oia e kau mai i ka hoopa'i kiekie loa a ke kanawai i ha@ kaka ai, ma ka hihia o kela ano.

keia mau wahine, a na lakou ke ala kai ana.  He hoailona keia a kakou e ike aku ai i a nui o e ohohiaia o na hana mahiai, a mamuli o keia hoailona@ ke ike@a aku nei na ma@naolana no keia mua aku.  Ina o keia iho la ka haawina e loaa mai ana, aole io no kakou e hoomakaukau ana no ka holomua o keia mau hand e lawelaweia mai nei ma @olokai.

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@, he hoike no ia i hiki e hoomao popoia @o ka mea.  no Kaleponi ae nei oia.  A ol @a kanaka apau o Kaleponi@ aole o lakou makemake e hookomoia mai na Pake ame na Kepani, no ka mea@ he mau lahui i makemake ole ia e lilo i p@@ Amelika.  Maluna o keia kue@  ke kue hou mai nei no oia i ka hoou naia mai o na Wahine Kepani@ na wahi@e e hele mai nei @ male i na ka@e Kepani ma Hawaii nei@ i hel@ mai hoi mamuli o na kii i hoouna@@ mai i na kane o Hawaii nei, a i kela ike wale no i ke kii, na hele maila e male.  O keia mal@ ana me keia ano kekahi mea e nui nei ke k@@ oki a keia lahui.  Ke kue nei o M@ Curry i keia mau hana a ke h@@ maopopo mai nei e hoi ana oia @ kue i keia mau hana.

 

NA HUIHUI KULINA KAMAHAO

Aole hiki ke oleloia ae he apa@@ o Kalihi maloko o ke kulanakauha@@ o Honolulu i like ole me na apan@ e ae, he like no@  aka nae o kona mea i oi ae ai ke kaulana mamu@ o na apa@@ e ae malaila i hoohuaia loa:  o ke kupanaha o oia keia, he ekolu mau hua kulina i loaa maloko o ia apana he lehulehu loa na op@@ i hua ae mai ka op@@ hookahi ae@ o kekahi opuu he ehiku op@@ i ma na ae mai ke au hookahi ae, a o @@ kiekie loa he umi-kumamaono ma@ opuu i puka @e mai ka op@@ h@@kahi ae.

Na Thomas Pedro Sr., kekahi @ na luna o ka hale paahao ma Kalihi@ a o ka makuakane hoi o Lunam@ kaainana Pedro ma ke kau a@aole@@ i hala iho la, mai Hilo mai@ i ka@@ i kekahi mau @@a kulina maloko @ ka pa halepule Kakolika ma Kalihi@ oia ka Halepule San Antoonio.

No kona ike ana i ke kupanaha o kela mau hua kulina, he mea ka mahao loa i kona noonoo a o k@ m@ kamua loa no h@@ ia o kona ik@ ana i kekahi mau opuu kulina o ia ano@ he ekolu ana mau opuu o k@ lawe ana mai a haaw@@a ae i ka Nupepa Advertiser@ no ka hoopuka ana aku@ i ke kii i ike mai ai ka lahui mai o a o ia mau opuu kulina kupanaha@ a ua ikeia ia ma ka Advertiser o Iulai 16 i hala, a e hoopuka hou ia aku nei.

Aole mea hiki ia Thomas Pedro Sr., ke hoakaka mai no ke kumu o ka hua kupanaha ana, a ua hool@ pu o Jared G. Smith, ka mea alakai mua o na hana o ka hale kanu laau boao Amerika ma Honolulu, he hana pookiki, wahi ana ka hiki ke hoakaka ae i ke kumu o ka leh@ lehu ana o na opuu kulina mai ke au hookahi ae, oiai, ma ka mea i  maa ia mai mua mai, he hookahi no opuu e puka mai ke au hookahi ae, i keia nae mai ka ehiku a ka 16 op@@