Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 38, 20 September 1923 — Aha'i Ka Makala I Ke Eo Ma Ka Hapanui O Na Heihei Waapa Naa Nae i ka Healani ka Lanakila ma Kekahi Mau Heihei me ka Lihi Launa Ole Mai o Hilo a Oki Loa Hoi na Koa [ARTICLE]

Aha'i Ka Makala I Ke Eo Ma Ka Hapanui O Na Heihei Waapa

Naa Nae i ka Healani ka Lanakila ma Kekahi Mau Heihei me ka Lihi Launa Ole Mai o Hilo a Oki Loa Hoi na Koa

0 ka manaolana o na keiki oloko o na hui hoehoe waapa like ole, i komo iloko o na heihei waapa, o ka Poaono aku nei i haia, ua poho wale ia, me ka aha'i ana nae o ka hui heihei waapa Makala, i ke eo, mai kona mau hoa mokomoko mai, ma ka heihei ano nui loa o kela la, O ka lanakila i loaa i na keiki 0 ka Makala, he lanakila ia, i moeuhane mua ole ia e ka poe i paa na manao no ka aha'i o ka Healani 1 ke eo ma kela heihei, eia nae, pela iho la i maopopo ai, ka ike ame ke akamai o na keiki o ka Makala ma ke ano o ka lakou hoe i hui pu ia me ko lakou ikaika ame ke aholoa. Ma ke .auo nui ke olelo ae no na heihei o liela la, ua aha'i ka Makala i ka lanakila no eha manawa, mailoko mai o na heiheo waapa eono he elua hoi eo ana i loaa i ka Healani, me ka loaa ana iaia o ka helu elua ma na heihei e ao, koe ka heihei o ka poe hou, ua kaa i ko Hilo poe keiki ka helu elua ma ia heihei. Ka Heihei Ano Nui. He eha mau waapa i komo ma ka hei ano nui loa o kela la, o ia na waapa o ka Makala, ka Healani, ko Hilo ame ko na koa. Ma ka wa i kani ai o ka pu hoailona, no ka hoomaka ana o ka heihei, ua oni like na waapa o ka Makala ame ka Healani mamua, me ka hahani loa aku o na waapa o na keiki o Hilo me ko na koa mahope. Oiai«e holo ana nowaho o ka boe, ua hooikaika na keiki- o ka Makala i ka lakou hoe ana ahiki i ka,oi ana mamua, me ka pili aku no nae o ka Healani mahope, a i ka liuli ana mai ma kahi o ka boe noloko nei o ke awa, ua like pu me elua waapa ka mamao o ka Makala mamua o ka Healani. Ma kela huli hoi ana mai no ka

pahu eo, i hoomahuahua mai ai na keiki o ka Makala i ko lakou ikaika hoe, e hoomamao mau aku ana iloko o kela ame keia manawa mai ka Healani aku; no kela mamao, i l»oomaka mai ai ka Healani e alualu, me ke kuupau ana i ka ikaika hoe, eia nae ua lohi loa, no ka mea i ka hoea ana i ka pahu eo, ua like pu me hookahi waapa ka ma-mao o ka Makala mamua. Ua haule loa na waapa o Hilo ame ko na koa mahope. O ka heihei o na keiki kekahi heihei ku i ka pihoihoi, no ka hahani loa o na waapa o ka Makala me ko ka Healani, ua manao maoli no ka poe makaikai, ua hoea like kela mau waapa a elua i ka pahu eo, aka nae aole pela ka mea oiaio, ua kaa kela heihei i ka Healani. Ma ka heihei mai o ka papa elua, ua aha 'i hou o Healani i ke eo o kela heihei. O leeia ka heihei i manaoio ai, e kaa ana ke eo i ka Makala, aole nae pela ka hopena i ikeia, ua hoea ka waapa o Healani i ka pahu eo, he elua waapa ka mamao mamua o ka Makala, a o ka waapa o Hilo mahope loa. Ua kaa ke eo o ka heihei mua o na wahine i ka hui Kunalu, a haule hoi ka waapa o na Kaikamahine o Honoluiu nei, aka ma ka heihei nae 0 ka papa elua, ua kaa ke eo i na Kaikamahine o Honolulu, a haule ka Hui Kunalu. Ua hiki ole'i na keiki o Hilo, ke hoopapa mai me na keiki o Honolulu nei ma na heihei o keia makahiki, koe wale rio he hookahi heihei, i hahani loa aku ai mahope o ka Makala, a loaa iaia ka helu elua. Nui ka mahaloia o na heihei waapa i keia makahiki, i ka eleu o ka hoomaka ana, me ka ui-ha ole o ka poe makaikai i ke kakali e hoopau manawa wale ai, a o lilo ana keia, 1 kumu alakai' no na heihei waapa o keia mua aku.