Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 43, 25 October 1923 — KE HOONAAUAO HOU IA AKU NEI. [ARTICLE]

KE HOONAAUAO HOU IA AKU NEI.

No ka makee no i ka pono koho baloka o kakou na Hawaii, mamuli o ke kiola wale ia o kekahi heluna haloka mahuahua, no ka hewa a pololei ole o ke kaha ana i ka haloka, pela ke Kuokoa e hoonaauao hou aku nei, ia kakou, Y loaa ai ka ike ame ka makaukau, mamua ae o ke leoho baloka nui o Novemaba ae nei e hoea mai ana; me ka manaoio e hapa loa mai ana na baloka e kiolaia, a o ia mau baloka, aole ia no na Hawaii, aka no kekahi mau lahui e ae mawaho o kakou na Hawaii. Ma ke koho baloka no na luna oihana o na kalana e hoea mai ana, he hookahi no baloka e pa'iia ana, aole he elua aku nei me ko ke koho baloka i hala. Aole e hookaawaleia ana na moho o na aoao kalaiaina ma na kolamu, o ia hoi e kaawale na moho ma kekahi kolamu, a o na moho Repubalika ma kekahi kolamu; aka e kauia ana na moho elike me na hua piapa o ko lakou mau inoa, a ma ka aoao hema o ka inoa, e kau ai na hoailona o ko lakou aoao kalaiaina pakahi. Maluna o ke poo o kela ame keia kulana oihana, e. kau ana na hoakaka no na oihana i holo ai na moho; pela me ke kahape'a ana, ame kahi e kau ai ke kahape'a. No ke Kulanakauhale a Kalana o Honolulu nei, ua hookaawaleia ke kulana oihana o ka meia, me na moho e holo ana no kela kulana; i hookahi no o keia mau moho e kahape'a ai, iloko o ke kuea, ma ka akau aku o ka inoa. Ma keia ano hookahi no hoi, e koho ai i ka moho makai nui, ke kakauolelo kalana ame ka loio kalana. No na hoa 0 ka papa lunakiai, e ikeia ana he umi-kumamaha ka nui o na moho, he ehiku Demokarata ame ehiku Repubalika; i ehiku wale no, maiwaena mai o kela mau moho lunakiai hevumikumamaha e kaha ai, a ma na huapalapala D ame R. i kauia ma ka heiha o ka inoa e maopopo ai ka aoao kalaiaina o na moho, nolaila aole he pohihihi ma ka aoao o na mana koho ke kaha ana i ko lakou mau baloka, ma kahi o na inoa a lakou 1 makemake ai. O ka ike ole maoli no i ka heluhelu, a i ole nele maoli no paha i ka ike ame ka makaukau ke kumu e hewa ai o ke kaha ana i ka baloka. O ka hoonaauao ana i na mana koho, kekahi hana pono, a na alakai kalaiaina o na aoao a elua e hooikaika ai iloko o keia mau la, i ke ano o ke kaha ana i ka baloka me ka pololei, he pomaikai nui, aole wale no, no ka lanakila o na moho, aka ma ka aoao pu kekahi o na mana koho, no ka hoopakeleia ana ae o ko lakou baloka, mai ke kiola wale ia me ka waiwai ole o ka pono koho baloka ia lakou. Ina ua hewa kekahi baloka, mamuli o ke kuhihewa o ke kahape'a ana o ka mea koho baloka i ka moho a mau moho paha ana i makemake ole ai. mai hoao e holoi, aka e hoihoi mai i kela baloka i kaha hewa ia, a e noi mai e haawiia aku i baloka hou iaia, a maluna o kela baloka hou, e kaha aku ai i kona baloka me ka pololei. Nui a lehulehu wale na baloka i kiolaia ma ke koho baloka aku nei i hala, mamuli o ka oi wale aku o na moho i kohoia, mamua o ka heluna i hoakakaia mali īa o ke poo o ka baloka; o ke koho ana a emi mai malalo o ka heluna o na moho i makemakeia, aole ia i hewa. * Mai inu no hoi i ka waiona, alaila hele mai e koho i ka baloka, lehulehu ka poe o kela ano i ikeia ma ke koho baloka aku nei i hala; me ka waiona e hana ana iloko o ko lakou noonoo, he kanalua loa, ka hiki ana i ka poe o kela ano ke kaha i ko lakou mau baloka me ka pololei; o ka mea maopopo loa, e kiolaia ana ko lakou baloka, a ua lilo hoi ko lakou koho ana, i mea waiwai ole. He ma'i ahulau keia maluna o na lahui kanaka apau i loaa ia lakou ka mana koho baloka, .no kakou nae no na Hawaii, ka.ke Kuokoa e makee nei, e lilo ka pono koho baloka i mea ano nui loa ia kakou, mamua o na mea e ae, ,no ka mea iloko o ka baloka, ka mana e kio|a ae ai i na luna oihana kupono ole, a e hoonoho aku ai hoi i ka poe kupono, no na oihana o ka lehulehu. He haawina a'o kupono loa ke koho baloka aku la i hala, no kekahi mau moho i holo iho nei, no ka lilo o ka hana alualu oihana i hana nui o na hoolilo. Ma kahi o ka aneane na moho makai nui ma ka aoao Repubalika i haūle, no kona mau hoolilo, ua emi iho nae na baloka i kohoia nona, malalo o kela mau dala, nolaila ma kahi o ke elala a oi kona lilo, no kela ame keia kahape'a i kohoia nona. He hookahi kaukani dala a oi a David Trask i hoolilo ai no kona waeia ana i moho makai nui, ma ka aoao Demokarata; ma keia ano iho la i maopopo loa ai, aole he hana uuku ka holo moho ana no na kulana oihana o na kalana o kakou, aka me ka nui no o ka lanahu e pono ai, a e pono ole ai no! Anehenehe wale no o Sam Kalama, ka lunahoomalu o ka papa lunakiai o ke Kalana o Maui,.aohe wa a haule i kona h°a mokomoko o ka aoao Demokarata; o ka hahani loa o kona hQa paio kalaiaina mahope ona, ka lioike maopopo loa, no ke emi ana mai o kona kulana ikaika, a ohohia mau ia o na makahiki ae nei i hala Ma na hana a kekahi mea e lawelawe ai, i kona wa e aa ana i ka oihana o ka lehulehu. e nanaia mai ai oia e na mana koho, ka poe ia lakou ke kuleana e hoonoho hou mai ai iaia ma ia ojhana, a e kaiehu aku ai paha iaia mai ka oihana aku.