Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXIII, Number 11, 13 March 1924 — Page 6

Page PDF (1.57 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

AOAO NO NA MANAO PEPA

SOLOMON HANOHANO, LUNAHOOPONOPONO

 

HE LEO UWALO I NA HAWAII.

 

            Mamuli o ka hoomapopo ana i e au o ka manawa e nee nei, o ia ka pipii maoli o na uku hoolimalima o na hale hoolimalima ma keia kulanakauhale, pela pu no hoi ka pipii o na meaai, e lilo ai na ukuhana nunui e loaa nei i kekahi mahele nui o na kanaka Hawaii i mea liilii loa, ua konoia mai makou, e kauleo aku i na Hawaii, ua hoea mai i ka manawa e komo iho ai ka manao iloko o lakou@ ua oi aku ka pono o ka hoi ana e noho ma na kuaaina. kahi e loaa ai na meaai kupono a e loaa ai ke oia kino maikai. me ka oluolu maoli o ka noho ana.

            He mea nae na makou e hauoli nei no ke ala ana mai o na manao iloko o kekahi mahele o na kanaka Hawaii e noho nei ma keia kulanakauhale, e hoi aku ma na aina hoopulapula o Molokai ke aeia mai ka lakou mau palapala noi@ mamuli keia o ko lakou ike maoli ana iho no i ka luhi makehewa o ko lakou hooikaika ana i na hana e pono ai ka noho ana ma keia kulana kauhale@ me ka ukali mau o ka nele ia lakou i kela ame keia manawa.

            Ua maikai ka noonoo o kela poe Hawaii o kakou, aka nae aole e hiki ana ke hoolawaia mai na Hawaii apau me na aina hookuonoono no lakou ma Molokai: nolaila he mea pono e hoololi i ka noonoo ma kekahi mau kuaaina e ae. na wahi e waihoia mai nei no ke kuai me na kumukuai oluolu, i mau home kuaaina.

            Eia maloko nei o ke kulanakauhale i keia la, he mau ohana lehulehu e hana nei he mau home ko lakou ma na apana kuaaina. me ka noho o ko lakou mau ohana ma na kuaaina e ma@iai. hanai holoholona, a lawai'a paha, ina no hoi pela na Hawaii apau e noonoo ai, he keu aku a ka pomaikai maoli, no ka mea mawaho ae o ka loaa ana o ke ola kino maikai. ka ikaika a me ka oluolu o ka noho ana, e kokua nui mai ana ka lakou mau meakanu. na holoholona ame ka i'a ia lakou ma na ano lehulehu he nui, ka me loaa ole i ka poe e noho paa ana n@aloko iho nei ke kulanakauhale.

            Nui na kanaka Hawaii i loaa ko lakou mau kaa otomobile, o k@ poe o kela ano, ua maalahi maoli ko lakou alahele, e pii mai ai i ka hana ma ke kulanakauhale nei, a huli hoi aku no ko lakou mau home kuaaina, i kela ame keia la, a ma na auwina la Poaono paha. ke loaa na home loa e noonoo ai, oiai e oluolu kupono ana ke kuai ana o na  aina i keia manawa : aole o ke kakali a hala ka manawa kupono, o papalua, a papakolu auanei ka lakou mea e uku ai no na aina ma keia hope aku.

            O na Hawaii no hoi i ike maoli i ka pilikia ame ke kupilikii o k@ noho ana ma keia kulanakauhale, o ka puuhonua wale no @o lakou. e palekana ae ai mai kela mau pilikia mai, o ia no @a hooikaika ana ma na ano apau e loaa na aina ma na kuaaina o Oahu nei in a aole o lakou mau aina i loaa mua. E hoomanawanui ana no paha ke ano o ka noho ana i kinohi. elike no me ke ano o na hana apau. aka nae mailoko mai o ia hoomanawanui ana, e oili mai ana na hopena maikai.

            Eia na makamaka haole o kakou. na Kepani, na Pake, ke au nei ko lakou noonoo. no na home kuaaina. mamuli mai keia o k@ lakou ike. pela wale no e loaa ai i ko lakou mau ohana he n@hona oluolu ana : aole anei hoi, o kakou kekahi e na Hawaii. @ komo pu aku iloko o keia hoomaopopo ana, no keia pomaikainui@

            O kakou na Hawaii kekahi poe e ohi nei i na ukahana nunui o ka pule. ame ka mahina, hookahi nae o kakou pilikia, o ia no ka makee ole i ka noho kuokoa ana ; mamuli o keia ano, @a hoolilo nui ia aku ka kakou mau loaa ma na mea ike maopono ole ia o ko lakou waiwai, a o ka hopena, e ku mau ana kakou i kahi hookahi, a i ole nee paha ihope, oiai nae ko kakou mau hoa o na lahui e, e oni mau ana imua. ahiki i ko lakou lilo ana i poe hoolako mai i ko kakou mau hemahema o keia ola ana.

            Ua hala na la i oluolu ai ka manao, ma ka noho ana ma keia kulanakauhale. i ka manawa e oluolu ana na meaai, a i ka manawa no hoi i komo nui ole mai ai na lahui e. a noho pu mekakou. aka i keia wa. ke hookeia ia aku nei kakou a pili i ka @@ia. a o kakou ia e hoowaiwai aku nei. a e hoopomaikai aku @ei i na malihini. me he mea la, no na malihini keia aina, a o kakou ka poe malihini.

            O ka manao ana o na Hawaii o na kuaaina e hoi mai i ke kulanakauhale nei e noho ai, ke kauleo aku nei ke Kuokoa ia lakou. he manao kuhihewa ia ; he oi aku ka pono o ka hoomanawanui ana ma na mea i loaa ia lakou ma na kuaaina. me ka loaa o na ola kino maikai, mamua o ke kauka'i ana mai na mea i maopopo ole ia lakou.

 

E AKAHELE MAI PUPUAHULU

 

            Eia na ahahui lehulehu i kukuluia no na Hawaii, ame na ahahui o na lahui e ae. i wehe hamama ia mai no kakou e komo aku ai. ke ku nei ma na kulana maikai, a holomua. mai na ahahui kokua i ka wa ma'i. ame ka wa e make ai, a i na ahahui imi pomaikai.

            Me ia may ahahui no nae a kakou i mahalo aku ai, ma ke ano he mau puuhonua ia iloko o ka wa o ka pilikia ame ka poino : a mau ahahui paha e loaa mai ai na kokua ma kekahi mau ano. aole ia he kumu e nele ole ai, ka hoalaia mai o na ahahui hou ; no ia mau ahahui nae ka keia pepa e kauleo e aku nei ia kakou e na Hawaii. e akahele, a mai pupuahulu.

            He mea maikai na ahahui ke kukuluia me na manao maikai; aka he mea maikai ole na ahahui, in a aia iloko o ka poe na lakou e kukulu ana ia mau ahahui. na manao imi pomaikai ame na hana politika, no ko lakou pono wale iho no, o ka hopena o na ahahui o keia ano. o kakou no auanei e na Hawaii ka luahi. e auamo ai i na hopena poino. Nolaila mamua o ke homo anan iloko o na ahahui hou. he hana naauao, ka huli mua ana i na ano apau o ka ahahui aole o ke komo ma ke ano naaupo. mamuli paha o ka h@ina wale ia mai. o hoea mai auanei i kala e mihi ai mah@ aku, he mihi make nae wahi a ka olelo.

 

KE HOOKO NEI I KANA MAU OLELO HOOPAA

 

            E haawiia na mahalo i ka Makai Nui Trask. i kona ku okoa ana mai imua. a hooko i kaua mea i hoopaa aku ai imua o na makaainana koho baloka. no kona wawahi i ka mikini politika o ka oihana mal ai. pela hoi kona hookaokoa i ka oihana makai. mai na hana politika mai.

            Iloko o keia mau la e hookokoke mai nei. i ka wa e noho ai na ahaelele t@ritore o na aoao kalaiaina l@uloko o kakou, aole i hoohakalia iho ka Makai Nui Trask, i ka hoouna ana aku he leka i ka Hope Makai Nui Asch. e hoike aku ana. no kona makemake ole. e lilo na makai i mau elele mai ko lakou mau mahele koho mai. no ka ahaelele teritore Demokarata e noho mai ana.

            Me kela manao paa iloko o ka Makai Nui Trask, e hooka@koa i ka oihana makai, mai na hana kalaiaina mai, aole oia hookahi wale no, iloko o ia manao makee e hapai ae i ka oihana makai ma ke ana kiekie o kona kupono, aka o ka ekolu hapaha o na makaainana koho baloka o keia kulanakauhale kekahi ma ia manao hookahi. ka poe i makemake ole e ike aku, e kikoo ana kekahi waiwai o na makai i na hana kalaiaina, a o kekahi wawae ma ka hooko ana i ke kanawai.

 

Nuhou Kuloko

 

            He o ia mau na makaikiu o ka oihana makai ame na makai hopuhopu waiona federala, e pulumi mai nei i ka poe ku-e i ke kanawai hookapu waiona federala iloko o keia mau la.

 

            Ma ke k@ena o ka papa ola i hoopaaia ae ai ka inoa o keka@i bebe kaikamahine hanau hou i ikeia ka loihi o iwakalua-kumamaono huapalapala, o ia o Kawahinehaaheoikamakakehau.

 

            Ma kahi o Mr. J. B. Kini Kapo, ke koho baloka o na elele, o ka mahela 11, apana eha ma keia Poaono iho, e hoomaka ana mai ka hora elua aku o ka auwina la, ahiki i ka hora ewalu o ke ahiahi.

 

            E hoakaka ana kekahi mea@ou mai Maui mai, no ke piholo ana o kekahi keiki Kepana o Kame Goyo ka inoa, a nona hoi na makahiki he iwakalua iloko o ka ka luawai hooki'o o Keahua, Paia, ma ka Poakahi iho nei, iaia i luu aku ai no ke kii ana i kana aho i moku.

 

            No ka manawa mua loa, i ikeia ai na puupuu hau nunui, iwaena o ka la@ahu, ma ka manawa i hu'e ia ai ka Ianahu mai ka mokuahi Azumasan Maru mai, ma ka Poalua iho nei, ma ka uwapo 26. Ua manaoia, oiai kela moku e ku ana ma Iapana, i noho ai ka hau iloko o ka lanahu, no ka hu'ihu'i. loa.

 

            Oiai he ma'u no ka manawa i koe, ahiki i ka la e noho mai ai o ka ahaelele teritore a na Demokarata, o Mrs. L. L. McCandless wale no ka wahine i manaoia, e kohoia ana oia i komite lahui wahine mai Hawaii aku nei i ka ahaelele wae peresidena ma Amerika.

 

            Maloko o ka luakini o Kawaiahao ma ke awakea o keia Sabati iho, e malamaia ae ana ke anaina haipule hoomanao no ka Moi Kauikeaouli, malolo o na hooponopono ana a ka Ahahui Kaahumanu, e hoea ae ana na ahahui Hawaii apau o keia kulanakauhale ma ia auaina i kela la.

 

            Ma ke ku ana mai o ka mokuahi Maui mai Kapalakiko mai, ma ka Poalua iho nei, i hoea hou mai ai he elua mau luna oihana. o ka oihana hoopae limahana ma Honolulu nei, a ua manao wale ia, aia kekahi mau kumu ano nui, o ka hoea ana mai nei o keia poe o ke aupuni federala, o ia ka noii pono ana aku i na hana e lawelaweia nei ma ke keena ma Honolulu nei.

 

            No ke kakoo ana o ke Komite Lahui Shingle i ka inoa o ka Lunakanawai James J. Banks, e hookohu hou ia mai oia, aole hoi o ka inoa a ka papa loio ame ke komite kuwaena Repubalika, i kakoo ai, ma ka oleloia. o ke kumu nui ia i ala mai ai o na manao ku-e no kona hoomauia aku i komite lahui no ka aoao Repubalika o Hawaii nei.

 

E PAU ANA NA AINA I KE KUDALAIA E KE AUPUNI

 

            Ma ka Poalima o ka pule i hala i lawe ae ai na aupuni teritore ame Kulanakauhale a Kalana o Honolulu i kekahi mau keehina wikani no ka ohi ana i na auhau o ka poe i haule hope loa ka hookaa ana i na auhau, a no kekahi manawa loihi loa hoi ke ku ana me ka hookaa ole ia.

            He kakini a oi aku poe no lakou ka huina dala auhau i aneane e hiki aku i ka $20,000 i loaa ae i ka hope Loio Kuhina Charles B. Dwight mai ke keena auhau ae, a i alahele e hikiwawe ai ka hookaaia ae ia o ia huina, o ka hookomo wale ia ae iloko o ke puhi aku o na aina i ke kudala ia i mea e loaa ai ke dala a ke aupuni.

            Ia manawa hookahi ua hoomakaukau ka Puuku Kulanakauhale D. L. Conkling e kuai aku ma ke kudala akea he 73 mau apana aina e waiho mai nei maloko o na apana i hoomaemae a i hanaia a maikai o ke kulanakauhale, mamuli o ka hookaa ole o ka poe no lakou ia mau apana i na auhau maloko o na apana auhau like ole. Ma ka Poaono i hala aku la, ka hoounaia ana aku o na palapala e ka puuku i ka poe no lakou na apana aina e uku koke mai, a in a e pane mai ana no ka hiki ia mea auhau haule hope ke hookaa ae, e pakele ana kona apana aina mai ke kudalaia ana aku, aka, i ole e kudalaia aku ana.

 

UA HALA I KE ALA HOI OLE MAI, O ROBERT PAPALINA KAAIHUE.

 

            Mr. Solomon Hanohano, Aloha kaua:-E oluolu mai hoi oe i kauwa hi kaawale o ka kaua milimili, nana hoi e uwila aku i ka puolo waimaka e kau ae la maluna, i ke mai ai na kini makamaka o kuu kane aloha i hala aku la i ke ala hoi ole mai a o ka hopena o na mea apau, mai Hawaii nui akea moku o Keawe ahiki i Niihau ka mokupuni kailila, o Robert Papalina Kaaihue, ua hala.

            I kulike ai me ka olelo a ka Palapala Hemolele, he mahu ke ola o ke kanaka i pua ae a nalu aku, na ke Akua no i haawi mai, a Nana no i lawe aku, e hoomaikaiia Kona inoa.

            Mahope mai o na pule eono kona kaama'i ana, ma ko maua home aloha; i ka Poa@a, la 21 o Feberuari ua hoihoiia aku la oia e ke kauka no

 

ROBERT P. KAAIHUE

 

ka Haukapila Moiwahine a i ka Poalima ae la 22, ua pauaho mai la oia i keia ola ana ma ia kakahiaka nui hora 7 a hoi aku la ka uhane me ka mea nana i hana; a o ke kino ua kaa aku la na hooponopono ana malalo o Silva.

            I ka Poaono ae la 23, hora 3:30 p.m., i hoihoi ia mai ai kona kino i ko maua home nei, a i ka hiki ana mai i ko maua home nei, e akoakoa aku ana ka ohana apau, na makamaka ame na hoaloha, iloko o ke kaumaha ka luuluu ame na hoomanao poina ole ana nona.

            I ka Lapule ae, la 24, hora 4 p.m., i ka'i aku ai kona huakai hoolewa no ka ilina o Makiki a malaila i hoomoeia aku ai kona kino iloko o ka maluhia, a ko ae la ka olelo, ke lepo oe, mailaila mai, a ilaila no oe e hoi aku ai, a e hoomaikaiia Kona inoa.

            Ua hanauia mai kuu kane aloha, mai ka puhaka mai o Mr. ame Mrs. Elikapeka Ono Kaaihue, ma Kewalo, i ka ehukai o Pikohao, i Mei la 30, 1884, make Feb. 22 1924, o keia Mei ae la 30 c piha ai 40 makahiki.

            Ua hoohuiia maua ma ka berita mare Mei la 15, 1907, make Feb. 22, 1924, a ua piha ia maua na makahiki he 17 a haalele mua iho la oia ia'u.

            Ua mareia maua e C. M. Kamakawiwoole ma Paauhau, Hamakua, Hawaii.

            Ke haawi aku nei au ka wahine kanemake ika mahalo ame ka ohana no apau i ka Hui Court Lunalilo, no ka oukou mau kokua ana mai ame ke ka'i ana i kona huakai hoolewa no ka ilina o Makik, ame ka oukoua makana pua no Brother Robert P. Kaaihue, a pela pu no hoi me na alakai o ka Ekalesia o Iesu Kristo o na lahope nei, na hoaloha i hiki mai a ala pu me makou a ao ia po, a pela pu no hoi me ka makana lina pua mai ka Honolulu Jail mai no ko oukou hoaloha heleloa.

            E oluolu e lawe aku i keia hoomaikai. a na ka Haku no e hoomaikai mai ia kakou apau me ke aloha.

            Owau iho no,

            MRS. ROBERT P. KAAIHUE, ame ka ohana

 

EHA IA MAKAI MAMULI O KE KAHI ULIA.

 

            He eha kukonukonu loa ka i loaa i ka Makai Tom Punee ma ka hora 5 o ka auwina la Poakahi nei mamuli o ka hooku'i ana o ke kaa mokokaikala ana e kau ana me ka pou kelepona i ka manawa i hiki ole ai iaia ke hoopaa i ka holo o kona kaa.

            E holo mai ana o Tom Punee maluna o kona kaa mokokaikala mauka mai o ke alanui Nuuanu, elike me ka hoakaka a ka Hope Makai Nui Julius Asch o ka hoike ana ae, a i ka wa i hoea mai ai oia i ke alanui Wyllie, ua poino iho la ke gia o ke kaa a o ka hooku'i aku la no ia o kona kaa me ka ikaika loa me ka pou kelepona. Ua koikoi ka eha i loaa ia Punee maloko o kona kino, a no ia eha i hoihoiia ae ai oia i ka halema'i o na poino ulia, a mahope o ka huawiia ana o na koku mua iaia malaila ua lawe loa ia ae i ka halema'i Moiwahine.

 

Nuhou Kuwaho

 

            GENEVA, Mar. 7.-O Abdul Medjid, ka Emepera o Tureke i kipakuia mai ai. ua hoea mai oia ianei me kona ohana i keia la.

 

            WAKINEKONA, Mar. 7.-Ua aponoia mai e ka aha senate i keia la ka hookohu ana aku ia Joseph C. Grew, i kokua kakauolelo no ke aupuni.

 

            COLOGNE, Ger. Mar. 7.-He 20,000 a oi aku mau kanaka hana o ka halehana Baden Aniline ma Lugwigshafen ame Oppau i hoopauia aku mai ka hana mamuli o ko lakou hoole ana aole e hana no eiwa hora o ka la.

 

            WAKINEKONA, Mar. 7.-Ua a'oia ae ka pohai o na elele aupuni, o na koa karina Amerika i hoopaeia aku ai ma Puerto Cortes, Honduras, ua hookaawale hou ia mailoko aku o ia kulanakauhale, a ua pau ke kaua ana maloko o Honduras.

 

            RANGOON, Burma, Mar. 7.-Aneane e hooneoneo holookoa ia ke kulanakauhale o Myanaung ma kapa o ka Moliwai Irawandi kokoke i Prome, ma ka Poalua i hala, a he mau kaukani o na kanaka i hooneleia i na home, a ke hoomoana nei ma kapa o ka muliwai.

 

            CONSTANTINOPLE, Mar. 7.-O na kane apau o ka ohana Imeperiala o Tureke ua haalele mai ia nei ma ka la aku la i nehinei, he mau wahine kakaikahi wale no koe. Ua kauohaia mai lakou e haalele iho ia nei mamua o ka Poakahi.

 

            LADANA Mar. 7. Ua hoolahaia ae @ ke Daily Telegraph kekahi lono ma ke kelekalapa mai ke Kulanakauhale mai o Cal@utta e hoakaka ana. he halawai nui k@ na ahahui Isiami@ o ke kauoha awiwi loa ana i @a lala e akoakoa mai na wahi apuni o Inia, no ka noonoo ana maluna o ka Tureke mea i hana ai ma ka hoopau a kipaku ana aku i ka Emepera Abdul Medjid me kona ohana mai Tureke aku.

 

            NU. IOKA, Mar. 7.-Ua hoikeia ae e na kanaka o ka oihana kukeawa ke kaheawai o ka waiona mai na hale inurama mai o Nu Jerese, iloko o na makahiki elua i hala aku la, ua hiki aku ka huina i ka 14,4800,000 galani rama, no ia mau galani ua poho ke aupuni he $164,150,000 ma ke dute. Ua hoakakaia ae o keia mau galani waiona i komo mai ma ka Moana Atelanika wale mai no, aole hoi i komo pu mai na waiona e ae i komo mai iloko o ke aupuni mai na wahi e mai.

 

HOOPAU I KA OHI ANA I KE DALANO KE ALOHA

 

            E hoakaka ana kekahi meahou o ka loaa ana ae mai Hilo mai no ka manaoio ana ka o kekahi wahine oloko o ia kulanakauhale ua oi aku ke aloha i ke kane mamua o ke dala. He wahine o Mary Kumukahi i hooliloia i wahine ka@e-make i ka makahiki i hala aku la, mamuli o ka make ana o kana kane ma kahi o ka hana. a e loaa mau ae ana hoi iaia he $15 o ka mahina no eono makahiki kailike mai ka hui mai a ke kane i hana ai ahiki i ka make ana, eia nae ua hiki ole paha iaia ke lawa ia mau dala a ua mare aku la i kane hou nana.

            I ka manawa i haaleleia iho ai o Mary Kumukahi mahope o ka make ana aku o ke kane, he makuahine kolea oia no eha mau keiki, a ua hiki ole iaia ke hoolawa i na mea e pono ai oia ame na keiki. Ua hooholo ka papa o na hana mikiala e uku ia lakou i $5000 ma ka uku liilii ana i kela ame keia mahina no eono makahiki, a e loaa mau ae ana ia Mary Kumukahi kana dala elike me ka loihi o kona noho mare ole ana.

            O ka mea hilu loa mamua o ka holo ana o ka olelo hooholo a ka papa ua noi ae la o Mary Kumukahi e haawi mua ia ae na dala apau $5000. I ke komo ana ae o keia noi ana ua hoole ka papa nana e uku na poho no na ulia, a no ia nele ana paha o kona makemake ua mare koke aku la oia i ke kane. Ua nele oia i keia pomaikai, aka no na keiki, e loaa mau aku ana no ko lakou mahele.

 

HE MAHALO ME KA HOOMAIKAI

 

            E oluolu mai oe e ka Lunahooponopono o ke Kuokoa; e hookomo iho ma kakahi rumi kaawale o ka kaua hiwahiwa, naua ia e uwila aku, a ike Hawaii nui Kane, a ia nana mai o Niihau i ka welona a ka la i Lehua.

            O kau hoolaha e Mrs. Helelani K. Kikaua i puka ma ka Helu 10, @ Maraki, ua hele kino au a ike pono i kau papaaina  a'u i ike ai he helu ekahi maoli na mea apau i hoomakaukauia.

            Oiai au e noho ana me ko'u mau hoa ai, i laweia me ke komo ikaika ana a Chas. Kahuakailoa; e n@e makou apau no ka hale paina, o ia hoi na boys o ka luaopala o Kewalo, a i ko makou apau noluna o ke kepakaukau aina.

            Eia ko'u ike i na meaai i haawiia na makou apau. Pa puaa kaluaia, pa moa, pa o ka hee poke, pa o ke kulolo, pa o ke koelepalau, pa haupia, uala mokaekae ono o Limahuli, pa o ka meono, koluwaka; o keia mau mea apau, ka'u i alawa iho ai a ike au ua hoolawa pakahi ia makou apau.

            He ewalu ko makou nui ua ai iho la makou apau, me na hoomaikai kiekie loa ia oe e Mrs. Helelani K. Kikaua, no na mea apau au i hoomakaukau ai, no ka piha ana o ka makahiki o kou mama aloha, i hala aku.

            Nolaila ke haawi nei au. a o makou apau i na hoomaikai kiekie loa ia oe, pela na hoopomaikai a na lani ia oe e noho lako oe ma keia noho ana.

            Me ka mahalo maluna o ka Lunahooponopono o ke Kuokoa ame na keiki ulelehua metala o ka papapa'i o ke Kuokoa.

WALAKAMILO BOY,

 

LEO KAHEA.

            Mamuli o ka hooholo ana a ka Aha Ekalesia, Aha Kula Sabati ame ka Ahahui Hooikaika Kristiano o ka Ekalesia o Waikane i ko'u inoa i komite malama ola no keia mau Aha ekolu, e noho mai ana i ka mahina o Aperila e hiki mai ana, a i kakooia mai hoi e ka puuku o ka Ekalesia o Waikane. John Kamaka, e haawi ana i kona mana piha iloko o ka Ekalesia ia'u, owau ka mana hoohana iloko o keia kau, a ma o'u wale no e hoounaia mai ai na kokua ana no ke ola o ka Aha.

            Nolaila; e na ekalesia na Kula Sabati ame ka Ahahui Hooikaikai Kristiano apuni o Oahu nei, e hoouna mai i ka oukou mau kokua ana ma ko'u inoa.

E. K. HALEAKALA,

Komite Malama Ola, Waikane.

 

NA LEKA I KII OLE IA MAI AHIKI I MAR. 8, 1924

Alana, Mrs. Esther

Ayala, Joe

Iona, Mrs. M.

Kahananui, Mrs. Esther

Kahikina, John

Kakakaikookalani Joseph

Kalaluhi, Miss Ellen

Kalua, Miss Leialoha

Kamae, Sam

Kawelo, Mrs. Annie

Keanu, Mrs. J.

Kelehiwa, Lewis

Kinimaka, A.P.

Kuehu, Mrs. J.

Kukapu, Mr.

Mahelona, Mrs. J.

Mokulehua, Mrs. V.

Molina. Mrs. J.

Naha, Mr. Aima

Piko, James (3)

Waikoloa, Mrs. Mary J.

Waiwaiole, Joseph

            E ninau mai ma na leta i hoolahaia ke kii mai.

D. H. MacADAM,

Lunaleta

 

HE HOOMAIKAI NUI.

 

            Owau o ka mea nona ka inoa mamalalo iho, ke haawi aku nei au i ko'u mahalo a nui loa i na haku, na luna, ame na hoa hana o kuu kane, i hana pu ai i ka pa alii (Capital Bldg) a me ia poe hana pu ka hale aupuni, (Judiciary Bldg) no ka lakou mau hana aloha i hana mai ai ia'u, i ka wahine kane. make a kekahi o ko lakou hoa hana, oia hoi ana ma ka po o ka Poa kolu iho nei a ao ae Poaha la 5.

            I ko lakou lohe ana i ka haule o ka'u kane ma ua la 5 la, ua hoomaka ae la lakou e hana i kekahi hana aloha ma ko lakou aoao e pili ana no'u ka wahine hoi i hooneleia i ke kane, a he hana hoi na'u i moeuhane mua ole ai pela ana e hiki mai ai ka lokomaikai o ke Akua ma o'u nei, a'u nae e poina ole ai ia lakou no ke koena o ko'u mau la o ke ola ana.

            Ua laulima pu ae la lakou ka poe o na hale aupuni a elua, a o ka hua o na mea i lokahiia, ua loaa mai la ma ko'u lima, na pua oliva ohaha he $82.00, no'u ame ka lei a-i a maua he kaikamahine Miss A. Lei Ku, a no keia lokomaikai au e nonoi ae nei i ke Akua, ka Makua mau loa, e hoopomaikai iho hoi Oia i ka poe apau i hana aloha mai ia'u, elike me ke ana ana i a@a mai ai ia'u, o keia ka'u pule ma ka inoa o Iesu Kristo; Amene.

            O keia David Ku, kekahi o na limahana i loihi kona hana ana i keia mau hale aupuni, elua, ahiki akula i kona moe ana e hoomanawanui ana i ka hana me kona ki-na me ka maiau ame ka maemae ame ko'u komo pu aku hoi e hana ma ke kokua ana aku iaia ame ka lei a-i a maua ka luhi kaikamahine e lewa hele ai i ka po ame ke ao, no ka hele ana i ka hana me ke kane, aloha no!

            I keia mau la eia maluna iho nei o kuu mau poohiwi a elua ka haawe ko'ilo'i a kaumaha o ke aloha kane me he pahi oilua la e pahu mai ana i kuu puuwai, a aia pu no hoi me a'u ka menemene, ka manaonao ke ike aku i kahi a maua e hana pu ai i ka hana, ahiki i ka olelo maoli ana mai o ka poe hana pu o lakou o oe wale no paha ka wahine e hele pu ai e hana, a pane aku no hoi au ia lakou. No ko'u aloha no i ka'u kane, he wahi kanaka uuku wale no oia, me ke ki-na hoi o kona wawae, me ia mau wahi mamala olelo i hoopau wale ia ai ka manao o ka poe hoopahulu.

            He nui no na manao e ulu ae nei aole nae au i manao e ke'ake'a wale aku i ka manao pepa o kekahi poe.

            Ke hooki nei au i ko'u mau manao maanei me ka hoomaikai nui i ka Lunahooponopono ame na keiki o ka papapa'i ko'u aloha pau ole.

MRS. EMILY D. D. KU,

 

            No ka hoopuka ana i na palapala hooia no na keiki a na lahui e, i hanauia ma Hawaii nei, no ko lakou kulana makaainana, i haalelo iho ai ke Kakauolelo Raymond C. Brown no ka Mokupuni o Maui, ma ke ahiahi o ka Poakahi nei, e hala ai iaia he elua pule ma Maui, ame Hawaii, mamua o ka huli hoi ana mai no keia kulanakauhale.

 

HOOKU'I HE MAU KAA A @@@

NA KALAIWA.

 

            He kalaiwa no ke k@@ nona ka inoa o J. W. @@@@ eha kukonukonu loa ma @@@@@

o ko kakahiaka Sa@@@@@@@ manawa o ka hooku@iia @@@@

kona kaa  kalaka e @@ @@@ @ile e kalaiwaia ana e @@@

Lamb, maluna o ke alanui kahi kokoke i ka pa ilina @ @@ mana Katolika, ma K@@@@ @@ @@

            He mau moku ma ka @@@@ o ke poo o Gri@@@@@ m@ @@@ eha e ae maloko o kona @@@ no ia mau eha i hoihoiia @@@@ i ka halema'i Moiwahine @@@ paauia ana mai. Ua paa @@@

holonui noonoo ole i ka hop@@@ Makai James A. Boyd, a @@@ ae he hoopii nona no ka @@@ ame ke kalaiwa ana i k@@@@@ kona ona. He $250 ka @@@@ mai nona.

 

HOOLAHA KUAI O KA HOO@@

MALIMA AUPNI.

 

            Ma keia ke haawiia aku hoolaha akea ma ka hora @@@@ m., Poaono, Feberuari 16, @@@@ ka puka mamua o ka Haie @@@@ Kalana, Lihue. Kauai, @@@ akea i ka mea koho kiekie @@@ lalo o na manao o ka @@@@@ ke Kanawai Kumu @ Haw@@@ Pauku 358 ame 380 @@ @@@ @@@@ Kanawai Hooponopono H@@@@@ Hawaii o 1915 ame ke Kanawai @@@ o na Kanawai Ahaolelo o 1917 @@@ Hoolimalima Laula @ ka aina @@@ ka loko paakai malalo iho nei @@@

            Hapa o ka Aina Aupu@@@ ka loko paakai ma H@@@@ Kona, Kauai. nona ka @@@@ o 59.20 eka, oi aku a @@@@@ paha, e hookoe ana i ka @@@ alanui alahao kaaahi e @@@@ ana ia mea.

            E kaa no ka hoolimalima e @@@ hoolilo ia aku ana malalo o na @@@@ aelike apau ame na kulana @@@@ Hoolimalima Aupuni Laula i @@@ pukaia e ke K@ena o ke K@@@@@@ na Aina Aupuni a e kaa pu @@@ malalo o kekahi kulana paku@@@@ hookomoia aku ana maloko @@@ hoolimalima e hoopukaia aka @@@ mamuli o keia kuai, e hoaka@a elike me ia malalo iho nei@

            "Ma na an@ apaa aole @@@ aeia ka Mea Paa Hoolimalima oki a i ole lawe i kekaha @ e ulu nei a i ole 3 @@@ ana ma keia hope aku @@@@ o @ka aina @ hoolimalima ana."

            E kaa n@ keia kuai malalo @ @@@ kulana mahope ae nei:

            1. Manawa o ka hoolimalima @@@ makahiki mai Feberuari 1924 aku.

            2. Uku hoolimalima haahaa, @@@ o ka makahiki e uku @@@ makahiki mua ia.

            3. E uku mua ka mea e lilo @ ma ka haule ana o ka @@@ i ka uku hoolimalima o na@@ hina mua @olo, hui pu @@@@@ hoolilo no ka hoolaha ana @@@ na kaki e ae apau e pii@@@ me ka hoomakaukau ana i@@ hoolimalima i oleloia.

            O ke kuu palapala aina e hoik@@@ ana i ka aina e kuai hoolilo ia ana eia ke waiho nei ma kahi@@ palapala a e ikeia no ma ke K@@@ o ka hope-akena, Hale Aupuni @ lana, Lihue, Kauai, a i ole m@ Keena o ke Komisina o na @ Aupuni, Hale Kapitala, Ho@@@ T. H.

            No na hoakaka i koe e nina@@@ ma ke Keena o ka Hope aken@@ J. M. Lydgate, Hale Aupuni K@@ Lihue, Kauai, a i ole ma ke K@@@ o ke Komisina o na Aina A@@@ Hale Kapitala. Honolulu, T. H. @@ Hanaia ma Honolulu, T. H. @@@ ko o ke keena o ke Komisina @@@ Aina Aupunia i keia la 9 o Ia@@@ A. D. 1924.

C. T. BAILEY

Komisina o na Aina Aup@@

6591-Jan. 17, @@

 

HOOLAHA DEMOKARATA.

 

            E malamala ana he Ahaelele Teritore maloko nei o Honolulu, T. H., e hoomaka ana ma ka Poaha, Aperila 24, 1924 ma ka Hokele Alexander Young no keia mau hana mahope ae nei:

                        1. Koho ana @ Komite Lahui Kane ame Komite Lahui Wahine.

                        2. Koho ana i Komite Kuwaena Teritore hou.

                        3. Koho ana i eono mau elele ame eono hope i ka Ahaelele Lahui.

                        4. A no kekahi mau hana e ae e hoea mai ana no ka nooonooia imua o ka Ahaelele.

            Ke kauohaia aku nei na kalapu mahele e malama i ke koho ana no ko lakou mau lunanui no keia mau makahiki elua e nee aku nei, a no na elele i ka Ahaelele Teritore, aole e kaa aku mahope o ka Poakahi, Maraki 31, 1924, a e hoouna mai ia Albert Harris, Kakauolelo o ke Komite Kuwaena Teritore, i papainoa o na lunanui ame na elele i kohoia ma kela manawa. O ka waiho inoa ana no ia mau kulana e paa ma ka la 24 o Maraki, 1924.

            Ua kuleana kela me keia kalapu pakahi, malalo o na @ula o ka aoao i hookahi elele no kela me keia 50 a mahele hapanui paha o ia mea o na baloka i kohoia ma ke koho baloka teritore i hala no ka moho Demokarata no ka Elele i ka Ahaolelo Lahui, a ma na hana apau, ua kuleana keua ame kela kalapu pakahi i hookahi baloka. Ua kuleana pu na lala apau o ke Komite Kuwaena i hookahi baloka.

            O na moho no ke Kulana Elele i ka Ahaelele Lahui e malamala ana maloko o Nu Ioka he mea pono e Lilo i mau lala no na kalapu mahele, a e waiho mai i ka lakou mau palapal noi holo moho me ke Kakauolelo Teritore, Mr. Harris, aole e lohi aku mahope o ka la 24 0 Maraki, 1924. He mea pono e kakauinoaia ka palapala noi holo moho e 20 Demokarata a he mea pono e uka@@ pu @a mai me ka uku 0 $10.00. Malalo o na @ula o ka aoao aole mana kekahi no@ holo moho e ae. Haawiia malalo o ka mana o na rula o ka aoao Demokarata ma ke kauoha a ke Komite Kuwaena Teritore.