Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXIII, Number 18, 1 May 1924 — KOKOKE LOA KE KAI I KE KUMUWAI O KAIMUKI AME WAIKIKI [ARTICLE]

KOKOKE LOA KE KAI I KE KUMUWAI O KAIMUKI AME WAIKIKI

Ma ka hoakaka a ke kokua enekinia John McCombs o ke keena o na aina aupuni o ka hoike ana ae ma ke akea ma ka Poaha o ka pule aku la i hala ko hookokoke mau la ka ke kai i kahi o ke kumuwai nana e hoolako aku i na apana o Kapahulu, Kaimuki ame Waikiki a ina aole e lawela ana kekahi mau keehinahana e kanpale ak\i ai i ke komo ana mai e ke kai e nele ana ka ia mau apana i ka wai huihui ono mai ke kuahiwl mai; o John McCombs ka enekinia nana e huli a e ana mai nei i na luawai aniani kahi o ka wai huihui e hoolakoia ae nei kekahi mau wahi o ke kiilanakauhalp. 0 ke Dr. H. S. Palmer o ke Kula Nui o Hawaii ka mea kokua la McCombs ma ka huli pono ana i keia mau kumuwai, malalo o ke alakai ana a E. D. Burchard, ka enekinia iaia ka mana hookele ia hana. Wahi lea ana ma ka Poaha o ka pule aku Ia i hala oiai kela pilikia aole i lilo i mea hoomakaukau mai eia nae lie manawa pono kei'a e hanaia ai kekahi mau hana e kaupal«ia aku ai ia komo ana mai o ke kai iloko 0 na kumuwai. Eia kekahi o kana mau hana makaala mua o ka lehulehu: E hoemi mai i ka huki nui nna i ka wai mailoko mai o na luauai eli. O na luawai p ikeia ana ka poino e pono e hana hou ia ae. E ana i ka wai kupono no ka hookahekahe ana mailoko mai o na luaw.'ii. Emi Mau ka Wai . .E pono e apono kokeia mau hana makaala mua, wahi a ka enekinia, aole no ke kaupale wale ana aku 1 no i ke komo mai o ke kai iloko o na luawai kahi e hoolawa ia. ao ai ke kulanakauhale me ka wai, aka no ka hooko ana no hoi kekahi i ka wai iloko o na luawai eli. Ke emi mau nei ka ka wai eha ame elima iniha i kela ame keia makahiki. "He wahi itamu uuku loa keia 5 ka nana iho nona iho, aka nae i ka manawa e laweia ai a noonoo lee hhki nei na pauma wai ma kahi o ka iwakalua a iwakaluā-kumamali-ma miliona galani wai i ka la ia wa e ikeia ai e lilo ana na hana hookoe wai i mea hookoe nui i ka wai iloko o na luawai." U'a hoaoia ka e ka enekinia na luawai Helu 1 ma ka apana o Kapahulu ame ka luawai Helu 2 ma ka apana o Kamoiliili ame Nuuanu a ua ike oia aole i komo mai ke kai iloko o ia niau luawai. ua like ka momona o ka wai maloko o ia mau luawai me ka wai o kekahi luawai liou loa akahi no a eliia. Aka nae, o ke kiekie o ka wai maloko o ia mau luawai ke emi liilii loa mau mai la elike no me ka wai maloko o na luawai eli e ae maloko o Honolulu. WAKINEKONA, Apr. 28.—110k0 o ka manawa a ka Peresidena Coolidge e haiolelo ana ma ka manawa o ka hoolaaia ana o ka home hou 0 hook<hi miliona ame hapa dala no kekalii halekula lahui o na hana akeakamai ame ka ahakuka a huli 1 na mea kamahao o ke ao, i hoakaka ae ai oia-i ka manao o ia hale, "Ka Heiau o na mea akeakamai o Amerika".