Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXIII, Number 33, 14 August 1924 — HOOHOHAIA KA MANAO KOLOHE O NA PILIPINO OLOHANI [ARTICLE]

HOOHOHAIA KA MANAO KOLOHE O NA PILIPINO OLOHANI

O ka manao kolohe a hoopilikia 0 na Pilipino olohani o ka mahiko Pioneer o Lahaina, Maui, maluna o ko lakou hoa lahui, i komo pu ole aku me lakou, ma ka haalele ana 1 na hana o ka mahiko, ua hoohokaia ia, mamuli o ka hoea ana aku o na makai iloko o ka wa pono loa, maliope iho o ka hora umi, o ka po 0 ka Poakahi o ka p'ule aku nei i hala, me ka paa ana mai nae i ka hopuia, he ehiku o na alakāi o kela hana, a hoihoiia aku e hoopaa, maloko o ka halepaahao ma Wailuku, 1 kulike ai me kekahi lono meahou, o ka loaa ana mai i Honolulu nei. Ma kahi o ke kanaha, ka nui o kela mau Pilipino olohani, i hoolala no ka hopu ana i na Pilipiuo i hui pu ole mai ma ka olohani ana, e noho ana ma kekahi o na kauhale. o ka mahiko, a mamuli wale no o Ua | loaa mua ana aku o ka ike, i ka Makai Nui Crowell ame kona mau makai kuikawa, o iwakalua ka nui. peia iho la i hoohokaia ai kela ban&. Maloko o ka mala-ko, kahi a na Pilipino hoopilikia i akoakoa ai, i loaa aku ai he pauku hao o elua kapuai ka loihi, he pahi oki-ko ame kekahi pahi oilua i na makai, mahope o ka hoauheeia ana aku o !ta poe olohani. Hookahi nae kumu o ka holopouo o kela hana a na makai maluua o ka poe olohani, o ia, no ka hoike mua ia ana aku o ka lohe i ka oihana makai e kekahi makai PiUpino, no ka hoolalaia aua o ka hana hoopilikia e ka poe olohani, a ma ka po o ka Poakahi e hookoia ai ia hana, nolaila ua haawiia aku la ke kauoha, i na makai kuikawa he umi-kumamakolu ka nui, e kiai anu ma ua kauhale o ka poe olohani ole, e ku me ka makaukau. Ma kela po Poakahi, i hoea -iku ai ka Makai Nui Crowell, me eiwa poe wakai mawaho ae ona maluna o na kaa otomobile, no na kauhale 0 na limahana, a oiai e hoomakakiu ana, me ke kakali ana o ka hoea aku o ka poe hoohaunaele, a na kekahi o na makai na Humehume, 1 ike i ka maaloalo o kekahi poe Pilipino iloko o ka mala-ko, ia manawa i ho-aia ae ai na kukui, ,o ke kaa otomobile, o ka Makai Nui Crowell, akahi no a ike maopopo ia aku ke kino o kekahi poe eono, ia wa i haawi aku ai ka Makai Nui Crowell i ke kāuoha ia Adam Paii e hookele aku i ke kaa no ke alanui Kauaula, e kokoke ana i na kumuulu. Ma kela wahi, i loaa aku ai he heluna nui o na Pilipino e akoakoa ana mawaena o na kumu manako, 0 ka wa ia i kiia ai na pu pauapana 1 ka lewa, ma ke ano hoon?aka'uka'u, o ka hoomaka no ia o na Pilipino olohani, e puhee, me ka noke i ke kukahala-k«. Ma kela holo ana, he nui o na Pilipino i oha mamuli o ka hooku'i ana me na mea alalai, a haule okoa kekahi poe o lakou iloko o na lua i hookaawaleia no ka hoahu ana 3 na pulapula-ko. He eha mau Pilipino i paa i ka hopuia ma kela po e Joe Hinau, a he hookahi ia a hui me elua hou ae mau Pilipino, ua like me ehiku ka nui o ka poe i hopuia, a hookauia maluna o na kaa otomobile, me ka laweia ana aku e hoopaa maloko o ka halepaahao ma Wailuku. He kanaiwa mau Pilipino hou o ka hoea ana aku mai Honolulu nei aku no ka noho ana ma Puukolii, »ie mau kauhale i haaleleia e na Pilipino, i komo ma ka hana olohani, a no ka hopohopoia, o hoopilikiaia aku auanei lakou e ka poe olohani, i hoomahuahua hou ia ae ai ca makai kuikawa, no ke kupale ana i kela poe, a no ka makaala ana i na waiwai o ka mahika.