Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXIV, Number 37, 10 September 1925 — Page 4

Page PDF (1.66 MB)

EHA NUPEPA KUOKOA, HONOLULU, T. H. POAHA, SEPATEMABA 10, 1925.
kaua: e hoea aku ana au ilaila elike me kau i hooholo ai. "Ma
na ano apau, mai hoole mai oe i keia noi!"
Aole i kakauinoaia kela leka, nolalia ua heluhelu hou iho la
i a Makaikiu Demona i kela leka, me ka hoopohihihi Ioa ia o
kona noonoo, alaila hoala mai la oia i kekahi manao, ina paha
na hoounaia aku kela leka, me ka manao maikai a kui'o, maoli
a i ole he leka paha kela i hoounaia aku no ke pahele ana iaia
e poholo iloko o kekahi umii, i hoolalaia e ka poe hakihaki ka-
nawai.
MOKUNA XVIII.
Ma kela mauawa a Mode Linekona i puana ae ai i na huaolelo
e hoakaka ana no kona ae e lilo aku i wahine mare na Kala-
kona, ua lamalama ae la na papalina o kela kanaka ino, no ka
holopono o kana mau mea apau i hoolala ai, a ke pinapina'i la
hoi i ona hanu ana, i kau a mea o ka piha olioli, eia nae he
olioli r/alt no, no ka manawa pokole, no ka mea hakalia no a
..nu na olelo i ke kamailioia ae e Mode, o ka hehee iho la no
ia o ke kaikamahine opio, a waiho ana kona kino iluna o ka
]vv.-«!i«"jc.
O Kalakona hookahi wale no ka mea i ike a i maopopo i ke
kumu o kela maule ana o Mode Linekona, o ia ka pau ana
o ka ikaika o ka laau a ke kauka i haawi ai ia Mode; a i ka wa
i hoi pono mai ai ka noonoo maikai o kela kaikamahine, a ike
i kona ku ana imua o ke kahunapule me kekahi kanaka ana i
hoihoi ole ai e mare aku iaia i kane nana; ua hiki hou ole iaia
ke ku malana o kona mau wawae, pela oia i maule ai.
No kela ike ana iho nae o Kalakona, i ka hoopahu'aia ana o
kana papahana o ka hoolala ana, ua hoopuka ae la oia i ke-
kahi mau huaolelo kuamuamu, a oiai hoi ke kahunapule e ku-
kuli ana ma ka aoao o Mode Linekona lohe mai la oia i kela
mau olelo a no ka manawa mua loa; akahi no a komo aku ka
manao hoohuoi iloko o ua kahunapule nei, no kekahi hana epa,
i hoolalaia mawaena o kela kanaka no ke kaa aku o ke kaika-
mahine opio, malalo o kona malu, a o ia kana o ka ninau ana
mai:
"Pehea he loaa mau no anei keia wahine opio, i ka malule
elike iho la me keia ke ano?"
"He kaumaha loa nei au i ka hoike ana aku ia oe, he loaa
mau no keia haawina i keia kaikamahine, i kela ame keia ma-
nawa e hoomaka ana mai kona wa opiopio loa mai."
Aole nae he puni o ke kahunapule aoo, i kela mau hoakaka
a Kalakona, aia no kela hoohuoi mau iloko ona, he epa ka ha-
na a keia kauaka ma ka imi ana i wahi e lilo mai ai ke kaika-
mahine opio i wahine nana, a o ia ka ua kahunapule nei o ka
pane ana aku:
"Iloko o na makali iki loihi o ko'u paa ana i ka oihana kahu-
napule me ka lawelawe ana i ka oihana mare, aole au i ike
i kekahi pilikia elike iho la me keia ke ano, nolaila ke manao
nei au, aole loa he mea pono, e hookoia ka mare mawaena ona
ame oe.
"O ko'u manao maoli, ina e pohala ae ana oia mai kona ku-
lana maule mai, alaila e hoike okoa aku ana au imua ona, aole
loa au e ae o lawe mai i ke ko'iko'i o ka hooko ana aku i ka
oihana mare."
Pupuku ae la na ku emaka o Kalakona i ka manawa i lohe
aku ai i kela mau olelo a ke kahunapule, a mamuli nae o kona
hooikaika ana e hoolalau, ua auhee aku la kekahi manao -mai-
kai ole o ke ala ana ae iloko ona, a o ia kana o ka pane hoolalau
wale ana mai no:
"O ka mea oiaio ea, ua paa maoli no ka manao o kona mau
makua, owau kana kane e mare ai, a no ka hooko ana ia make-
make o laua, pela iho Ia maua i hoea mai nei imua ou i keia po."
"Ina hoi ha o kena ka mea oiaio, alaila heaha ko laua kumu
o ka hele pu ole ana mai me ka laua kaikamahine, i hoike no
ka lokahi o ko laua manao no ka haawi ana aku i ka laua kai-
kamahine i wahine mare nau?"
"He mea hiki ole ia laua ke hele mai no ka ike maka ana i
ka mareia o ka laua kaikamahine i ke kane, oiai ma ka maka-
hiki koke aku nei no i hala, i make ai laua a elua."
No kela mau olelo hoopunipuni a Kalakona, aole e hiki i ke
kahunapule ke pane hou mai; eia nae aia mau no kela hoohuoi
iloko ona, no ka lawelaweia o kekahi hana epa kolohe ma ka
aoao o keia kanaka, o ke ano nae o ua hana kolohe la aole he
maopopo iki iaia.
Iloko nae o kela kulana pohihihi o kona noonoo, nana iho la
eia ma ka helehelena o Mode Linekona, ua pohala ae ua kai-
kamahine nei, malalo o na hooikaika ana a kela wahine a Ka-
lakona o ka lawe pu ana aku me ia, kaakaa ae la hoi kona mau
maka, a nana mai la i ka poe maloko o kela keena, me ka hiki
ole nae iaia ke hoomaopopo pono mai ia lakou, alaila hooikaika
ae la o Mode e ku iluna me ka pane ana ae:
"Ua hele au a piha loa me ka maluhiluhi," wahi ana me ka
pahemo pu o kana olelo. Ke makemake nei au e loaa ka hia-
moe maikai ia'u !"
''Auwe no hoi oe e kuu aloha e!" i pane iho ai o Kalakona,
me ka leo o ke kanaka i komohia maoli ka manao kaumaha
no Mode Linekona. "E ae mai oe e kokua aku au, ma ka hapai
ana ae ia oe a ku iluna, a hoihoi aku au ia oe no ka hale, a hoo-
kuu aku ia oe e hiamoe elike me ka loihi au i makemake ai."
Apo ae la kekahi lima o Kalakona ma ka puhaka o Mode
aohe r. ahi mea a papale ae o ke kaikamahine opio i ka lima o
ke kanaka kolohe, aka ua ae aku la no ua kaikamahine nei, i
kona hapaiia ae iluna, alaila huli aku la o Kalakona imua o ke
kahunapule a i aku la:
"Aia hoi paha la he maule manawa wale no ko ia nei, a oiai
ua hoi pono mai la kona noonoo maikai, e noi aku ana au ia
oe e hoopau pono mai i kau hana, ma ka hoolilo ana ia maua
i hookahi iloko o ka berita o ka mare."
"Ua hoike mua aku nei au ia oe i ko'u manao, aole loa au
e hooko aku ana i ka mare maluna o olua, no ke kumu, aole
keia wahine opio iloko o ke kulana maikai, e mareia ai oia i
ke kane, a ina no paha mamuli o kana kauoha ame kona make-
make ponoi, aole Ioa no ia he kumu no'u e ae aku ai, e hookoia
keia hana laahia maluna o olua."
Ua hele ka hoonaukiuki a nui iloko o Kalakona i kela ma-
nawa, no ka hoole paakiki loa o ke kahunapule, aole e hooko
nai i ka oihana mare, a mamuli o kona uumi ana me ka hoo-
manawanui, pela hoi ka hoolalau wale ana iho no, i hiki ai iaia
ke hoauhee aku i kela manao inaina mai iaia aku, alaila nanae
iho Ia iloko o kona pakeke a unuhi ae la he bila dala o umi dala
ka waiwaiio, me ka waiho ana aku maluna o ka pakaukau imua
o ke alo o ke kahunapule me ka i ana aku :
"Ua oi loa aku ka ikaika o kau mau olelo i kamailio mai nei,
mamua o ka mea hiki ia'u ke hoakaka ae," wahi ana me he
mea la ua hoehaeha i'o ia aku kona noonoo, no na olelo ame
na ano o kela kahunapule.
"Ke kaumaha loa nei au i ka hoike ana aku imua ou, no keia
haawina i kau mai maluna o kuu wahine hoopalau nei; a ina
ua pupuahulu Ioa ko'u manao ma ka uwalo ana aku imua ou,
e hooko mai i ka mare maluna o maua, aole ia malalo o kekahi
kumu e ae, aka no ka makee wale mai no ia, e lilo au, i mea
kokua pu aku, ma ka imi ana i na alahele apau e hoihoi hou
ia mai ai ke ola kino maikai iloko ona.
"Heaha la hoi, ua hiki ia'u ke hoomanawanui, no kekahi ma-
nawa hou aku, malia i ka wa e loaa ai ka oluolu maikai i kuu
wahine nei, e hoihoi hou aku ana oe i kou manao mua, a ae
mai e hooko i ka mare maluna o maua. No na hana hoopilikia
nae ame ka'u mau hooluhi ana ia oe, ke lana nei ko'u manao,
e lawe aku ana oe i keia mau dala, ma ke ano he makana mai
ia'u aku me ka manao maikai."
Ua hoopaia aku ka manao o ke kahunapule no kela mau olelo
a Kalakona, aka lalau mai la no nae oia i ka bila dala, a hoo-
komo hou mai la iloko o ka lima o Kalakona, me ka hoakaka
ana mai i keia mau olelo:
"Malia paha ua pupuahulu loa ko'u hooholo ana i ko'u ma-
nao, aole e hooko aku i ka oihana mare i keia po, aole nae e
hiki ia'u ke hoihoi hou mai i ka olelo i puka mai kuu waha aku,
a oiai aole a'u hana i hooko, maluna o olua, aole loa e hiki
ia'u ke lawe mai i hookahi keneka o keia mau dala."
"No kou ae ole hoi e lawe i keia mau dala ea, o ke aloha
no ko'u," o ka huli aku la no ia o Kalakona hele no kahi o ka
puka, me ke kuikuilima no ia Mode ma kona aoao, oiai hoi ke
kahunapule e ku aku ana nana me ke kahaha, a ukali aku
la no hoi na mea a Kalakona o ka lawe ana mai i mau hoike,
mahope o ko laua haku no kahi o ka puka.
Ma kela haalele ana iho o Kalakona ame kona mau hoa ia-
loko o ka hale o ke kahunapule, he nanaina kaumaha maoli ke
halii la maluna o Kalakona, o ia ano hookahi no, ma ka mana-
wa i hoea aku ai o ua kanaka nei nowaho o ke alanui akea,
aka nae, hakalia no a hoonoho aku oia ia Mode iluna o ke
kaa, me kona noho pu ana iho ma ka aoao o ka wahine opio,
hoopuka ae la oia i keia mau olelo kuamuamu :
"Aole Ioa e hoohokaia ka'u mau mea apau i hoolala ai; e
ilo mai ana no keia kaikamahine opio i wahine mare na'u, me
ko'u nana ole i ka hoole mai o kela kahunapule ino, aole e
hooko i ka oihana mare mawaena o maua. No ka hoohoka
ana mai nae o kela kahunapule i ko'u makemake, e ike ana
oia. o kona ola auanei ka'u e hoao aku ana e omu o mai iaia
ae."
Ua loaa mua aku nei ka ike ia oe e ka makamaka heluhelu,
o Kalakona kekahi o na kanaka ino loa, aole no he wahi kao-
koa ae o ke ano o kana mau hana mai ka Kapena Paka mai,
nolaila me kela manao e hooko aku i kekahi hana ino ua hoi
aku la oia a noho ma ka aoao o ke kalaiwakaa, kamailio aku
la iaia i kekahi mau kauoha, o ka lilo aku la no ia, na ke ka-
laiwa ka hana, he hoola'i malie wale no ka na ohua oluna.
No kekahi mau kuea ka hoIo ana aku o ke kaa, mai ka hale
aku o ke kahunapule, kaohi mai la ke kalaiwa i kona lio, i ka
wa i kaalo pono ae ai mawaho o kekahi hale, me ka lele ana
aku o ua kalaiwa nei ilalo a kaa mai la na kaula kaohi o ka
lio ia Kalakona, o ka lilo aku la no ia o ke kaa, na ka lio ka
hana me ka haaleleia ana iho o ke kalaiwa, ma kela wahi no
ana i lele aku ai ilalo.
Mai kela manawa mai a Kalakona ma o ka haalele ana aku
i ka hale o ke kahunapule, ua noho malie loa kela kahunapule
maluna o kona noho, hookahi hana o ka noonoo, ina paha ua
pololei, a pololei ole kana mea i hooholo ai, ma ka hoole ana,
aole e hooko i ka mare maluna o Kalakona ame ka wahine
opio.
He kahunapule oiaio Ioa kela, a no kona makemake ole, e
kuihewa oia ma kana mau mea e hooholo ai, pela oia i hoo-
hala nui ai i kekahi manawa o kela po, no ka noonoo ana, i ka
mea pololei maoli, a no ka hapalua hora paha a oi kela noonoo
malie ana a ua kahunapule nei, aia hoi, ua hoopuiwaia oia i
ke kikeke ana mai o kekahi mea mawaho o ka puka o ka hale.
O kekahi o na kauwa lawelawe ka mea nana i kikeke mai
i ka puka, no ka hoike ana mai imua o ke kahunapule, he ka-
naka kekahi i makemake loa e ike iaia no kekahi pilikia ano
nui loa, o ia hoi he pilikia mawaena o ka make ame ke ola.
I ka lohe ana o ke kahunapule i na hoakaka mai ke kauwa
aku no ka makemake o kela kanaka o ka hoea ana aku e ike
iaia ma kela po ; haawiia aku la ke kauoha e hookomo mai i ua
kanaka nei iloko.
O keia kanaka e ika makamaka heluhelu, o ke kalaiwa no ia
o ke kaa nana i hoihoi aku ia Kalakona ame kona mau hoa,
mai ka hale aku o ke kahunapule he hora mamua aku, a oiai
nae aole i maopopo mua i ke kahunapule, o keia no kekahi o
na kanaka me Kalakona i hoea aku ai imua ona, ua hoolohe
mai la oia i na hoakaka hoopunipuni ame ka epa a keia kanaka,
me kona puni maoli a manaoio mai la i na mea e kamailio aku
ana imua ona, ma ke ano he mau mea pololei loa ia.
Wahi ana i hoakaka mai ai imua o ke kahunapule, ua hoea
mai oia no ke koi aria i ua kahunapule nei, e hele pu aku me
ia no ka ike ana i kona makuahine, i kokoke loa ma ka'e o ka
make e waiho mai la ma kona home. He makuahine hewa loa
kona, a oiai nae e hookokoke mau mai ana ka make iaia i kela
ame keia minuke, ua nonoi ikaika mai ua makuahine nei ona,
e kii mai i ke kahunapule, no ka hoea ana aku imua ona, i hiki
ai iaia ke mihi mai i kona mau hewa imua oha.
Ua hooko'iko'i aku la ua kanaka nei i kana kamailio ana, no
ka paakiki loa o kona makuahine, e kii koke mai oia i ke ka-
hunapule, a no ka hooluolu ana aku i kona manao, pela iho la
keia kanaka i hoea mai ai, me ka nana ole ae i ke aumoe ma
kela po.
Ua puni maoli ke kahunapule, no kela moolelo hoopunipuni,
hakalia no a pau ka hoakaka ana a kela kanaka kolohe, i ke ano
o kana misiona i hoea aku ai ma kela po, o ke ku ae la no ia
o ke kahunapule iluna, me ke kii ana aku i kona papale, ame
ua mikinilima, a mahope o ke kamailio ana mai i ke kauwa la-
welawe e hele ana oia ma kekahi misiona ano nui loa, e hala ai
paha iaia he mau hora ma kela po, mamua o ka huli hoi hou
ana mai no kona home, o kona haalele iho la no ia i ka hale,
malalo o ke alakai ana a ke kanaka malihini, no kahi o ke-
kahi kaa e kakali mai ana ia laua.
Aole no i loihi kela hele ana aku a laua, loaa aku la he kaa-
pio e ku ana ma ke kihi o ke alanui, o ko laua kau aku Ia no
ia iluna, a kaa aku la ka hana na ke kalaiwa ma ke alahele e
hoea aku ai no ke taona.
No ka hapaha hora paha kela holo ana aku o ke kaa, ua ku
iho la mamua o kekahi hale kahiko, ma kekahi wahi pelapela
o ke taona. Lele iho la ua mau. kanaka nei ilalo, me ka ukuia
ana aku o ke kalaiwa no kona luhi, o ko laua nei hele aku la no
ia no kahi o ka hale e ku mai ana.
Aole i Iakaia ka puka o kela hale, nolaila kaa aku la i ke
kalaiwakaa ke alakai ana i ke kahunapule, ia laua maloko o ka
hale malalo, ke ike la ke kahunapule i na hoailona,
apau o ka nele ame ka pelapela, aole nae he wahi mea a ka'u-
ka'ulua iho o ke alakai, ke pii la no oia no ka hale maluna, ahiki
i kona komo ana ae maloko o kekahi wahi rumi uuku ma ka
papahele elua.
He rumi keia aole he mau lako hoonani oloko, he waiho
wale iho no ka papahele, me ka hele a manoanoa ka lepo,
aia hoi maluna o kekahi wahi pakaukau uuku, e a ana he iho-
iho kukui, a aole he wahi hoailona iki no ka nohoia oloko o
kela rumi e kekahi mea.
Ke alaalawa la ka nana ana a ke kahunapule ma kela ame
keia wahi, o ka ike aku i kekahi mea, a no kona ha'oha'o loa
i na ano oloko o kela rumi, ninau okoa mai la oia i kona alakai
i ka i ana mai:
"Eia ihea kou makuahine ma'i kahi i noho ai?"
Mamua o ka pau ana o na huaolelo i ke kamailioia aku; e
ke kahunapule, ua wehe e ia mai la ka puka o kekahi keena
aua e manao aku ana he wahi waiho lole, a oili mai Ia he elua
mau kanaka iwaho, a mamua o kona hoomaopopo ana iho i ka
mea i hanaia mai maluna ona, iloko o kela mau sekona pokole
loa, aia hoi ua owiliia ae la kona mau lima a elua mahope o
kona kua, e kekahi o kela mau kanaka, a kau mai la hoi ke-
kahi i kana pu panapana mamua pono o kona lae:
"I kou manawa e hoopuka ai i hookahi huaolelo mai kou
waha ae e ike no oe i ka napoo o keia poka iloko o ko poo," i
pane mai ai ke kahaka nana e kau pono mai ana i ka puu pana-
pana imua o ke kahunapule.
Aole e hiki i ke kahunapule ke kamailio koke aku, no ke
kumu, ua lilo kona kahaha i mea hoohamau i kona waha; o ka
mea nana i hooi loa aka i kona kahaha, o ia no kona ike ana aku
o kekahi o kela mau kanaka nana i hopu mai i kona mau lima
a ope'a ae la mahope o ke kua, o Kalakona no ia, ka mea o ka
hoea ana aku imua ona, no ka makemake e hookoia mai ka oi-
hana mare maluna ona, ame Mode Linekona; a o ka elua o
na kanaka, oia no ka mea i laweia aku i hoike, no kela hookoia
ana o ka mare.
Me na lima ikaika i kulakula'iia mai ai ke kahunapule ahiki
i kona hoonohoia ana iho maluna o kekahi noho, alaila haa-
wiia mai la he palapala iaia no ke, kakauinoa ana iho, me ka
panee pu ia ana mai o ka ipu inika me kekahi peni kakau.
He palapala kela i hoopiha mua ia me na inoa o Kalakona
ame Mode Linekona he palapala hooia mare, i hoomakaukau
mua ia, no ka holopono o ka hana kolohe a Mr. Kalakona i hoo-
lala mua ai, ina no ke kakau iho o ke kahunapule i kona inoa
maluna o kela palapala, alaila, e lilo ana i mea mana, ka ma-
reia ana o Kalakona ia Mode Linekona.
Oiai ke kahunapule e nana la i kela palapala maopopo iho
la iaia ka hana i hoolala mua ia e Mr. Kalakona, o ia no ka
makemake ana o kela kanaka e kakau aku ke kahunapule i ko-
na inoa, a ke paa ka inoa maluna o ka palapala, alaila o ka uka-
li aku mahope, o ia no ka pepehi ana mai o ua o Kalakona i ke
kahunapule a make.
Iloko nae o ka nanea o ke kahunapule i ka nana i kela pala-
pala, poha ana no ka leo kauoha o Kalakona i ka i ana mai:
"E kakau koke oe i kou inoa maluna o kena palapala, i keia
manawa ano, o make auanei oe iloko o ka imo ana a ka maka."
MOKUNA XIX.
No kekahi mau minuke mahope iho o ka heluhelu ana o ka Makaikiu Demona i ka leka mai ke kaikamahine uuku mai, aia wale no ilalo kona poo kahi i kulou ai, a iaia no paha ka maopopo no kana mea e hana aku ai aea ae la kona poo iluna me ka nanao ana iho he hapaha maloko o kona pakeke, a haawi mai la i ke kaikamahine me ka ninau pu ana mai: "Owai ka mea nana i hoouna mai ia oe no keia hale me ka palapala na'u?" "Na kekahi wahine a'u i kamaaina mua ole ai. E ku ana kela wahine ma ke kihi o kekahi mau alanui elua, a i kona manawa i ike mai ai ia'u, kahea mai la. me ke kauoha ana mai, e lawe pololei mai au i kena palapala no ka halewai nei, a haawi pololei aku ia oe. Wahi ana i kauoha mai ai ia'u, ina e hoihoi aku ana au i kekahi pane no kana leka, alaila e haawi mai no oia i hookahi dala ia'u." "Ihea kahi a kela wahine i olelo mai ai ia oe, mailaila oe e haawi aku ai i ka pane no kana leka?" "Ua kauoha mai oia ia'u, e lawe aku i ka pane a haawi i kekahi kanaka elemakule ma ke kihi no o kela mau alanui, ana i haawi mai ai i ka leka ia'u." "Pehea na ike mua no nae paha oe i kela elemakule ea?" "Aole au i ike iaia mamua." "Alaila pehea iho la e maopopo ai ia oe, o kela elemakule i makemakeia ai oe e haawi aku i ka pane iaia, a i ole he elemakule okoa no paha kela?" "Ma na mea a kela wahine i kamailio mai ai ia'u, e makaala mai ana no ka oia, i ko'u wa e hoea aku ai, alaiia hopuna mai oia i ka elemakule," a ma ke ano o kela mau olelo, ua hiki loa i ka makahiki ke ike aku, ke kamailio wale mai la no ke kaikamahine uuku, i na mea oiaio, nolaila he mea makehewa wale no ka hoomau ana mai i ka niele ana iaia. Kauoha mai la ka makaikiu i ke kaikamahina uuku, e kakali malie ahiki i kona hoea hou ana mai, o ke komo loa aku la no ia o ka makaikiu maloko o kekahi keena uuku, a o ia kana o ka ninau ana aku i ke kakiana makai: "Eia ihea kahi Peke?" "Eia no oia ma kekahi wahi; ina ua makemake loa oe iaia ea, ua hiki ia'u ke kahea ae, e hoea mai no oia i ka manawa pokole loa. "E kahea i'o aku oe, ua makemake loa au e ike iaia!" Kikoni iho ta ke kakiana makai, i kekahi bele kahea e waiho ana maluna o ke pakaukau, a i ka manawa i oili mai ai kekahi o na makai, no ka pane ana i kela bele kahea, haawi aku la oia i ke kauoha, no kona makemake e ike i kahi Peke. No na minuke he umi kela kakali ana aku o ke kakiana makai, hoea mai la ka mea i makemakeia imua ona; he mea i hele a kamaaina i ka poe kahiko iloko o ka oihana makai. Ma na manawa apau e kaheaia ai kona inoa, e ala mau mai ana na hoomanao ana iloko o na makai kahiko, no kana, mau hana. Ua hele a kahiko na makahiki o kela kanaka, aia ma kahi o ke kanaha, i keia manawa e hoolaunaia aku nei oia imua o ka poe heluhelu, o kona wahi kino nae, he pahaahaa ia, o ia no oe o ke kino o ke keiki uuku,he umi wale no ona mau makahiki. Iloko nae o kela ukulii, he aiwaiwa oia ma ka hookolo ana mahope o ka meheu o ka poe hakihaki kanawai, a mamuli o kela kanaka, i holopono mau ai ka hookolo ana a na makaikiu, mahope o kekahi mau hihia ano nui loa, i paa maloko o ka moolelo o na hana karaima, ma kela kulanakauhale. Hookahi nae kumu holopono loa o ka hookolo ana a kela kanaka i ka poe hakihaki kanawai, o ia no kona komo mau i na lole i kamaaina iwaena o na kamalii o na alanui, nolaila aole oia e hoohuoiia mai ana e ka lehulehu, aia kekahi hana a ka oihana makai i waiho aku ai nana e hooko, oiai e hoomakakiu ana i ka poe hakihaki kanawai. .
(Aole i pau.)
HAINA NANE.
Mr. Sol. Hanohano, Lunahooponopono o ka ipukukui pio ole i ka ma-kani i aa kau a kau; Aloha oe: E oluolu oe ina e loaa ana kekahi rumi kaawale no ka'u haina nane, no ka nane, a ke keiki o ka pali kapii o Keoua; i kukuluia ka nane a ua eueu nei penei: Mahele Ekahi. He holoholona ke-ia e loaa ana ma na wahi apau e nohoia ana o ke kanaka, maluna o ka honua nei. Haina KIA. E loaa no ke pookia maloko o ka hale o kekahi mau ohana ulakolako he mea kau papale, a hoonani hale. Mahele Elua. Aia i ka paa iluna a i ka paa ilalo. Haina. AINA. Aole keia o ka paa iluna aka o ka paa keia ilalo, no ka mea ilalo iho kaua e pono ai, pela kekahi mau ohana nui i manao ai, maluna o na nina aupuni e loaa ai ka pono, elike me Molokai. I ka hoohuiia ana o ka mahele ekahi, me ka mahele elua. Nele loa iho la ka loaa ana o ka inoa pololei o ke tama a ke keiki o ka pali kapu o Keoua mai Hawaii moku o Keawe ahiki i ka mokupuni kaili la. Loaa iho la aae, i ke kapitala o paha nei. Haina. KIAAINA: Poo Aupuni o Hawaii nei. Me ka lana o ko'u manao, ua kuaku la oe ma ka piko ma kahi momona. Me na keiki oniuhua kepau o ka papapa'i ame ka Lunahooponopono ko'u welina pau ole. Owau iho me ka haahaa, W. K. KOA KIAI O KE ALO ALII, Honolulu, T. H.
Ku paewa mai la kau pahuna ma ia puka mahope, a koe aku la no ka piko na ka mea waiwai. Huli hou ia mai! — L. H. No ka hooko ana aku i kela manao kipaku i ka poe e noho nei ma na aina o ke aupuni hia Kaakaukukui, i hookomo ae ai ke keena o ka loio kuhina, he hoopii imua o ka aha ma ka Poalua iho nei, a o ka poo wale no i noi aku e hooloihiia aku ko lakou noho ana ahiki i ke kaawale ana o ko Iakou mau home, o lakou ke hookomo olo ia ae ana na palapala hoopii kipaku.
HOOLAHA KUAI O NA APANA
AUPUNI
Ma keia ke haawiia aku nei ka hoolaha akea ma ka hora 9:00 a. m. Poaha, Okatoba 8, 1925, ma ka puka mamua o ka Hale Kalana, Lihue Kauai, malaila e kuai hoolilo ia aku ai ma ke kudala akea i ka poe koho kiekie loa malalo o na manao o ka Pauku 73 o ke Kanawai Kumu o Hawaii a o na Kanawai Hoopono pono Hou ia. o Hawaii 1925, na apana maloko o na Apana Aina Taona o Kapaa, Papa Elua, Puna Kauai, no na hana noho wale no elike me ia mahope ae nei:
Apana Iliaina (kp. kuea) Kumukuai Helu (Oi a emi mai paha) Haahaa 2 ................ 10,633............... 532.00 3 ...... 12,443.............622.00 4 ........... 13,348..............400.00 5 .......... 12,234..............367.00 6 .................. 11,039..........331.00 7 .....9,846...........295.00 8 ................... 7,722................232.00 9 .................. 5,539..............277.00 10 .............. 7,589 ..........380.00 11 ................ 10,815.................541.00 12 ................ 11,250..............363.0C 13 .................. 11,250..................563.00 14 .................. 11,250............:...563.00 15 .................. 11,250.............563.00 16 ................. 11,250.............563.00 17 ............. 11,250.....563.00 34 .............. 11,250......... ....338.00 29 ... .. 10.175............. . .305.00 46 .... 10,125..............304.00 47 ..... ............ 7 .341 ...................220.00 48 .......... 8,807..............264.00 77 ........ 19,014...............570.00 78 .................. 1 1,255.............394.00 79 .............. 11.255. ............394.00 80 .......... 18,594....................651.00 81 .............. 17,510..................613.00
E hooliloia aku ana na apana ma luna ae malalo o na kumu aelike apau anae na kulana o na Aelike Kuai Kuikawa i hoopukaia e ke Keena o ke Komisina o na Aina Aupuni, a malalo no hoi o ke kulana paku'i e hookomo ia aku ai maloko o na Aelike Kuai Kuikawa e hoopukaia afr-^ ana mamuli o keia ku i elike me ia mahope ae nei: "He mea pono e kukuluia i hale noho nona ka lilo aole e emi iho malalo o $1,000.00 maluna o na apana pakahi e hoo-liloia ana iloko o ekolu (3) ma-kahiki mai ka la aku o ke kuai." E kaa ke kuai maluna ae malalo o na kulana mahope ae nei: 1. Kumu aelike; Kuike ma ka haule ana o ka hamare, ke ma-kemake ka poe e lilo ai, a i ole hookahi-hapaha (25%) o ke ku-mukuai e lilo ai ma ka haule ana o ka hamare, a o ke koena aku i koe iloko o ekolu (3) uku liilii like ana ma ka makahiki me ka ukupanee ma ka 6% maluna o kekahi kena i uku ole ia. 2 . E hoopukaia no na palapala sila nui ekolu (3) makahiki ma-hope aku o ka la o ke kuai a i ole ma kekahi manawa i ka wa e paa ai ka hale noho i ke kukuluia elike me ia i kolia ai ame ka uku piha ia ana o ke kumukuai i lilo ai, ka ukupanee ame na auhau i hoea mai no ka uku ana i ke Teritore o Ha-waii e pili ana i na apana pakahi i hooliloia. 3. E hana koke ka poe e lilo ai, mahope iho o ke kuai, i na uka ana i koiia maluna o ke kumukuai i lilo ai, hui pu me na lilo apau o ka hoolaha ana ame na kaki e ae apau e pili ana me ka hoomakaukau ana i Ua Aelike Kuai Kuikawa e hoopukaia aku ana mamuli o keia kuai; 4. Ua kuleana kekahi mea e kuai i hookahi apana wale no, a o ka makaainana wale no o na Mokuaina Huiia o Amerika a i ole o kekahi mea e ae paha i loaa na pepa kukala no ka ma-
nao e lilo i makainana ke lilo
i mea kuai mai.
5. E hooliloia aku ana na apana
no na hana noho wale no, a o
kela ame keia Aelike Kual Kui
kawa i hoopukaia mamuli o ke-
ia kuai a o kela ame keia pala-
pala sila nui e hoopukaia ana
e haawi ana i ke kuleana o na
apana i hooliloia i ka poe e lilo
ai malalo ia o ke kulana ina
e hooliloia ana kekahi o na
apana i oleloia uo na hana o
ae mawaho o ka halenoho, e hoi
koke no ke kuleana no ia mea
a pili me ke Teritore o Hawaii.
No ka hoakaka aku i koe e ninau
ae ma ke Keena o ka Hope-akena,
Mr. J. M. Lydgate, Hale Kalana, Li-
hue Kauai, a i ole ma ke Keena o
ke Komisina o na Aina Aupuni, Hale
Kapitala, Honolulu, kahi o ke kii
palapala aina o na apana e hooliloia
aku ana ame na Aelike Kuai Kuika-
wa e waiho nei a e ikeia ai.
Hanaia ma Honolulu, maloko o ke
Keena o ke Komisina o na Aina
Aupuni, i keia la 31 o Augate, A. D.
1925.
C. T. BAILEY,
Komisina o na Aina Aupuni.
6376— Sept. 3, 10.
HOOLAHA KUAI O NA APANA
AUPUNI.
Ma keia ke haawiia aku nei ka
hoolaha akea ma ka hora 9:00 a, m.,
Poalima, Okatoba, 9, 1925. ma ka
puka mamua o ka Hale Kalana, Li-
hue, Kauai, malaila e kuai hoolilo
ia aku ai ma ke kudala akea i ka
poe koho kiekie loa malalo o na
manao o ka Pauku 73 o ko Kanawai
Kumu o Hawaii a o na Kanawai
Hooponopono Hou ia o Hawaii, 1925,
na apana maloko o na Apana Aina
Pahale o Kekaha, Waimea, Kauai, no
na hana noho wale no, elike me ia
mahope ae nei:
Apana Iliaina (kp. kuea Kumukuai
Helu (Oi a emi mai paha) Haahaa
85 22,000 330.00
85A. 22,000 330,00
129 29,885 598.00
131 31,135 623.00
13f 32,412 648.00
135 34,331 687.00
337 35,338 . 707.00
139 36,602 732.00
140 27,500 413.00
141 28.545 571.00
142 27.500 418.00
143 26.180 524.00
W 4 27,500 413.00
14.1 23.815 476.00
346 27.500 413.00
148 27,500 413.00
149 19.058 381.00
130 27,500 415.00
132 27,500 550.00
153 22,822 456.00
155 22,822 342.00
157 22,822 456,00
171 20,851 417.00
172 22,000 440.00
173 20,851 417.00
174 20,631 413.00
176 17,892 269.00
178 27,566 «1.00
180 30.525 611.00
181 27.786 555.00
182 25,047 501.00
183 22,308 446.00
184 20.876 417.00
192 20.831 417.00
193 20.851 417.00
222 33,435 502.00
223 27,750 416.00
224 27.750 416.00
225 43.890 658.00
230 22.703 454.00
231 21.854 437.00
234 38,534 578.00
235 38.832 582.00
236 41,513 830.00
E hooliloia aku ana na apana ma-
luna ae malalo o na kumu aelike
apau ame na kulana o na Aelike
Kuai Kuikawa i hoopukaia e ke
Keena o ke Komisina e ta Aina Au-
puni, a malalo no hoi o k kulana
paku'i e hookomoia aku ana maloko
o na Aelike Kuai Kuikawa e hoo-
pukaia, aku ana mamuli o keia kuai,
elike me ia mahope ae nei:
"He mea pono e kukuluia i
hale noho nona ka lilo aole o
emi iho malolo o $1,000.00 ma-
luna o na apana pakahi e hoo-
liloia ana iloko o ekolu (3) ma-
kahiki mai ka la aku e ke
kuai."
E kaa ke kuai maluna ae malalo
o na kulana mahope ae nei:
1. Kumu aelike; Kuike ma ka
haule ana o ka hamare ke ma-
kemake ka poe o lilo ai, a i ole
hookahi-hapaha (25%) o ke ku-
mukuai e lilo ai ma ka haule
ana o ka hamare, a o ke koena
aku i koe iloko o ekolu (3) uku
liilii like ana ma ka makahiki
me ka ukupanee ma ka 6% ma-
luna o kekahi koena i uku ole
ia.
2. E hoopukaia no na palapala sila
nui ekolu (3) makahiki mahope
aku o ka la o ke kuai a i ole
ma kekahi manawa i ka wa o
paa ai ka hale noho i ke kuku-
luia elike me ia i koiia ai ame
ka uku piha ia ana o ke kumu-
kuai i lilo ai, ka ukupanee ame
na auhau i hoea mai no ka
uku ana i ke Teritore o Ha-
waii e pili ana i na apana pa-
kahi i hooliloia.
3. E hana koke ka poe e lilo ai
mahope iho o ke kuai i na
uku ana i koiia maluna o ke
kumukuai i lilo ai, hui pu me
na lilo apau o ka hoolaha ana
ame na kaki e ae apau e pili
ana me ka hoomakaukau ana i
na Aelike Kuai Kuikawa e hoo-
pukaia aku ana mamuli o keia
kuai.
4. Ua kuleana kekahi mea e kuai
i hookahi apana wale no a o
kela ame keia Aelike Kuai Kui-
kawa i hoopukaia mamuli o ke-
ia kani a o kela ame keia pala-
pala sila nui e hoopukaia ana
e haawi ana i ke kuleana o aa
apana i hooliloia i ka poe e lilo
ai, malalo ia o ke kulana ina
e hooliloia ana kekahi o na
apana i oleloia no na hana o
ae mawaho o ka halenoho, e hoi
koke no ke kuleana no ia mea
a pili me ke Teritore o Hawaii.
No ka hoakaka aku i koe e ninau:
ae ma ke Keena o ka Hope-akena,
Mr. J. M. Lydgate, Hale Kalana, Li-
hue, Kauai, a i ole ma ke Keena o
ke Komisina o na Aina Aupuni, Hale
Kapitala, Honolulu, kahi o ke kii
palapala aina o na apana e hooliloia
aku ana ame na Aelike Kuai Kuika-
wa e waiho nei a e ikeia ai.
Hanaia ma Honolulu, maloko o ke
Keena o ke Komisina o na Aina
Aupuni, i keia la 31 o Augate, A. D.
1925.
C. T. BAILEY.
Komisina o na Aina Aupuni.
6376— Sept. 3, 10.