Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXV, Number 43, 28 October 1926 — Page 6
| | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| | Nupepa Kuokoa KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII | | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| | NA MOOLELO HOONANEA, NA NUHOU KALAIAINA ME NA NUHOU O KA MANAWA | | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| | AOAO NO NA MANAO PEPA SOLOMON HANOHANO, LUNAHOOPONOPONO | | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| | EONO NUPEPA KUOKOA, HONOLULU, T. H. POAHA, OKATOBA 28, 1926 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |
| | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |
| | E HAAWI I NA KAKOO ANA IA NORMAN K. LYMAN. Mr. Solomon Hanohano; Lunahooponopono o ke Kuokoa:—E ae oluolu mai no'u kekahi kowa kaawale o kau hiwahiwa, i ike mai ai na kini makamaka ame na mana koho apau o ka Apana Elima i kekahi o na kumu kupono loa e haawi ai lakou i ka lakou mau kokua ana no ka Mea Hanohano Norman K. Lyman, i wahaolelo no kakou i ka hale kaukanawai ma keia kau o hoea mai ana. O Norman. K. Lyman, oia kekahi o na opio Hawaii i kamaaina i na hana o kela hale, a no ka mea oia kekahi o na hoa o kela hale no kekahi mau kau lehulehu i hala ae nei. Ma kela kau aku nei, ua kohoia oia me ka lokahi e na makaainana o ka Apana Lunamakaainana Ekahi Hawaii Hikina. Mamuli o ka hili- nai o kona mau hoaloha o kela ha- le o ia kau maluna ona, ua kohoia oia ka lunahoomalu o ka Hale o na Lunamakaainana, he kulana hoi ana i paa ai no na la he kanaono me ka hanohano a na Hawaii oiaio haaheo ai. Iloko o kona mau kau ma kelu hale kaukanawai, ua ikeia kona wiwoole ma ka paio ana maluna o na ninau like ole no ka pono o kona apana ame na mokupuni e ao. Oia ka hikimua ma ke ku-e ana i na bila kanawai hoohaiki, a oia no ka hikimua ma ka paio ana no ka holo o na bila kanawai e pono ai ka lahui. Ma kela kau ahaolelo aku nei, oiai e paonioni ana ka Hui Mahiko o Waiakea me ka poe home | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| | loaa ka mana koho o Kaleoaloha, hiki iaia e koho baloka no ka mea he haole oia iloko o ka oihana kaua moana, a ma ia mau kumu e hapai mai nei na Demokarata i keia mau mea. O ke kumu o lakou e hapai mai nei i keia mau mea, haalulu, maka'u lakou e lanakila ana o Kaleoaloha, ma ia mea e koho ole ai na hoa Hawaii ia Kaleoaloha, hapai lakou i keia mau mea opala, aole na lakou e olelo mai aole i loaa ka mana koho ia Kaleoaloha, he ninau ia na ka Aha Kiekie e apono a apono ole mai, a i ka lanakila ana o Kaleoaloha, waiho aku lakou i ka lakou mau hoohalahala i ka Aha Kiekie, a i apono mai ka Aha Kiekie i ka lakou, he mea maopopo loa, no Haalilio ka noho. Ke kiani aku nei lakou i keia welu ulaula i ka maka o ka lehulehu, mo ka manao e hei mai ka lehulehu i ka lakou mau mea e hakuepa aku nei. O ka olelo kaulana a Socratee, "e ike ia oe iho" a hoopili aku kakou i kela olelo no kakou na mana koho, o ike hoomaopopo kakou i na mea e hakuepaia nei, a o ka olelo kaulana a Marcus Aurelius, "e kaohi ka manao lelemua", hoopili hou kakou i keia olelo, e pili ana ia kakou na mana koho, o ia hoi, ma ka hoopuka ana i na mea oiaio aole e lona ia makou ke kuleana e pane aku ai ia lakou. O ka olelo kaulana a ka Haku, i kona ola no ka hewa o ke ao nei, make kauliaia ka Haku ma ke ke'a molia aku o Kaleoaloha i kona ola no ka lahui Amerika, no ka lahui Hawaii, a ma kau haawi ana ia oe iho, e haawi oe e haawi kakou i na baloka i ke kanaka e hoinoia nei. Me ka mahalo, HUKAAKAAKA. LADANA, Oct. 24—Ma ka hoakaka a ke keena o ka adimarala Pelekane i keia la o ka heluna o ka poe i mako ma ka manawa o ke piholo ana o ka mokupuna Valerian he 80. He mokukuna ka Valerian no ka oihana kaua moana i piholo ai iloko o ka wa e pa ana ka makani ikaika ma ka hema aku o Bermuda. | | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| | NA KUMU E KOHOIA AI KA PAA BALOKA REPUBALIKA HOLOOKOA. He mau la helu wale no koe, alaila hoea mai kakou, i ka la elua ae nei o Novemaba, ka la a na mana koho o ke Kulana o Honolulu nei, e hooholo ai, ma ke koho ana i na moho, na lakou e lawelawe mai i na hana oloko o ko kakou aupuni ku- lanakauhale, pela hoi na hana maloko o ko kakou mau hale kaukanawai. Ua lawa loa na la aku la i hala, no na mana koho apuni o Oahu nei, e kilo ai, aole wale no ma na kulana o na moho, aka ma ka lakou mau haiolelo ame ko lakou mau kulana, me ka hooholo ana i ko lakou mau manao, i ka poe oi aku o ke kupono, e lilo i mau kauwa na ka lehulehu. Kikoo aku iloko o ka lawelawe oihana ana a kela poe moho, ka poe o lakou i koho mua ia ma na oihana aupuni, he mau makahiki ae nei i hala; ke ku okoa mai nei ka lakou mau hana, i kahua no ko lakou hoomau hou ia aku, ame ka ole. Ma ka hookuku ana i na moho, e holo nei ma na aoao kalaiaina kuloko o kakou, no ka Mokupuni o Oahu nei; hookahi mea i loaa mai i keia nupepa, o ia no ka oi kela aku o ke kupono, ke kulana makaukau ame ka ike lawelawe oihana iloko o na moho o ka aoao Repubalika, mamua o ka aoao Demokarata. Ma na kahuahana ame na loina kalaiaina, i ku mai ai na moho imua o na mana koho, a uwalo mai e koho aku ia lakou, i mau kauwa na ka lehulehu, o na moho Repubalika wale no, ka i hoakaka mai, i na kumu ame na kahua e pono ai lakou e kohoia aku a puka, a ma ka aoao Demokarata hoi, o ka ohi'uhi'u i na kee, a o ke kamailio i na olelo hoinoino, i na moho ame ka aoao Repubalika, o ka lakou mau maunu kii baloka iho la ia, ma ka lakou mau haiolelo. Ua hala na la i pulapula ai kakou, me na olelo hoole'ale'a wale no, ame na kumu kupono ole; aka ua hookaakaa maoli ia ae ko kakou mau maka i keia manawa, a ike aku me ka maopopo loa, i ka kakou mea e hana ai, ma keia ninau nui i pili i ko kakou kuleana koho baloka. No ke kokua ana aku i na mana koho apuni o Oahu nei, ma ka lakou wae ana ame ke koho ana i na moho, ma keia Poalua ae; ke kuhikuhi aku nei keia pepa, o na moho Repubalika na moho oi ae o ko lakou kupono, e pono ai lakou e kohoia a puka, mai ka elele mai i ka ahaolelo lahui, na hoa oloko o ko kakou ahaolelo kuloko ame na poo o ko kakou niau oihana o ke aupuni kulanakauhale. No ka Moho Elele Lahui Victor Kaleoaloha Houston, he makaukau piha ma ka olelo Beritania, e hiki pono ai ke hoakaka i kona mau manao, no ka pono ame ka holomua o Hawaii nei. Aia he koko Hawaii ke holo la iloko ona; a ua oi kela aku kona makee no Hawaii nei, mamua o kekahi poe e ae e olelo mai nei he aloha lakou ia Hawaii. Francis Ii Brown, moho senatoa no ke kau loihi. He keiki Hawaii, i pipilipaa ka noonoo no na Hawaii ame kona aina hanau. James K. Jarrett, he loio makaukau, ua kamaaina i na hana oloko o ka ahaolelo, ke ku mai nei kana hana i kiahoomanao poina ole iloko o ka noonoo o na mana koho. William H. McInerny, eha makahiki iloko o ka aha senate. No Hawaii nei ame na makaainana o keia Teritore, ka hikimua o kona noonoo. Oia nei ka hoopakele o ka poe hookuohoono. Lawrence M. Judd, moho senatoa no ke kau pokole. He keiki hanau no ka aina, makaukau i na hana o ke senate no eha makahiki. Robert Shingle, he hoaloha oiaio no na Hawaii, he makaukau, a he hooikaika no ka pono kaulike o ka lehulehu. No na moho lunamakaainana o ka apana elima, oia o Albert K. Akana, John C. Anderson, Ned Chillingworth, Harold Godfrey, Norman Lyman ame Nollie Smith, pela hoi na moho lunamakaainana o ka apana eha, oia o Huron Kanoelani Ash-ford Clarence H. Cooke, T. H. Petrie, Mark A. Robinson, O. P. Soares, ame Roy A. Vitousek, he poe kupono wale no lakou, e hoohewahewa ole ai na Repubalika oiaio, ma ke koho ana i keia poe kupono i mau wahaolelo maloko o ko kakou ahaolelo. No na moho o ke Kulanakauhale a Kalana o Honolulu nei, ua hoike maoli mai no ka hapanui loa o na mana koho apuni o Oahu nei. i ko lakou hookau ana aku i ka hilinai maluna o Charley N. Arnold, e lilo iaia ka noho meia ana no ke aupuni, ma ke koho baloka wae moho aku nei i hala, aole keia malalo o na kumu e ae, aka no ka hoike maoli ana mai no o ka Meia Wilson, i kona kupono ole ma kela kulana, mamuli o kana mau hana i paa ma ka moolelo, e hiki ole ai iaia ke alo ae, mai kela limakuhi, e ahewa mau mai ana i kana hookele aupuni ana, i na manawa apau. I holopono ai kana hookele oihana ana, e haawi aku iaia I papa lunakiai Repubalika; e nana i na moolelo i pili i ke ola oihana ana o Wm. M. Ahia, Alfred L. Castle, S. P. Correa, Jos L. Sylva Herman V. Von Holt, John A. Hughes ame George F. Wright, ka poe e alualu nei i ke kulana lunakiai; aohe poe oi aku o ke kupono, i mau hoa no kela papa, mamua o lakou. Ua kohoia o David Kalauokalani, i kakauolelo kalana, me ka heluna baloka oi kiekie Ioa, ma ke koho baloka wae moho aku nei i hala; me ia heluna baloka no auanei, e koho aku ia David L. Desha, i makai nui; ia David Conkling i puuku, ia Charles S. Davis i loio kalana, a ia James Bicknell, i lunahooia, o ka lawa pono ana ia o ka lei, o ka lanakila i na moho Repubalika. I MEIA HOU KO KE KULANAKAUHALE E PONO AI Ua piha na makahiki elua a oi i kaahope ae nei i na ea hoho no o ka paani kalaiaina, iloko o ka lawelaweia ana o na hana o ko kakou aupuni kulanakauhale, e pono ai, i na mana koho o Honolulu nei, e hoonoho aku i meia hou ma ke poo o kela aupuni, no keia nee ana aku, ina ia aole no kekahi mau kumu kupono lehulehu, aka no ka hoomaemae ana i ke aupuni, ma: na hana aku i hapalaia ai ke kupono, ka maemae, ka makaukau ame ka lawelaweia ana ma ke ano pili oihana me ke kanaka makua. Oiai nae he mau makahiki keia o ka noho poo ana o John H. Wilson no ko kakou aupuni kulanakauhale, ke mau nei no ke omamaka, o na hoomanao ana iloko o ka hapanui o na mana koho o keia kulanakauhale, no ka hana hemahema ana I lawelawe ai i na hora hope loa e mauliawa ana ka papa lu- | | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| | | | I o'u Mau Haku Makaainana: Oiai, ela kakou ke hookokoke aku nei i ka la koho baloka ka la hoi a oukou e koho ai i mau kauwa na ou-kou no na kulana like ole, a oiai hoi owau kekahi o na moho e alualu nei no ke ku-lana Lunakiai no ke Kalana o Honolulu nei. nolaila k" noi aku nei ia oukou e hoomanao iho hoi, no'u kauwahi baloka a e hoolilo ia'u i kauwa na oukou. O KE KAULIKE KO U MAKIA a o ka pono ke hanaia. Me ka haahaa, S. P. CORREA (PILIPO) | | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| | HOOLAHA KUAI O NA HOOLI- MALIMA AUPUNI. Ma keia ke haawiia aku nei ka hoolaha akea ma ka hora 10:00 a. m., Poalima, Novemaba 26. 1926, ma ka puka mamua o ka Hale Kalana, Lihue, Kauai, malaila e kuai hoolilo ia aku ai ma ke kudala akea i ka mea koho kiekie loa malalo o na manao o ka Pauku 73 o ke Kanawai Kumu o Hawaii a o na Kanawai Hooponopono Hou ia o Ha-waii 1925, na Hoolimalima Laula o na aina Aupuni mahope ae nei. 1. Apana 3, Kuea Q, na Apana Taona o Kapaa, Kapaa, Kauai, nona ka iliaina o 7145 kapuai kuea, oi aku a emi mai paha. 2. Apana 1, Kuea K, na Apana Taona o Kapaa, Kapaa, Kauai, nona ka iliaina o 6338 kapuai kuea, oi aku a emi mai paha. 3. Apana 5, Kuea R, na Apana Taona o Kapaa, Kapaa, Kauai, nona ka iliaina o 7560 kapuai kuea, oi aku a emi mai paha. 4. Apana 6, Kuea S, na Apana Taona o Kapaa, Kapaa, Kaimi, nona ka iliaina o 6945 kapuai kuea, oi aku a emi mai paha. E kaa na apana e hooliloia aku ana malalo o na kumu aelike ame na kuleana apau i paa maloko o na Hoolimalima Laula Aupuni i hoopukaia e ko Keena o ke Komisina o na Aina Aupuni. E kaa ke kuai maluna ae malalo o na kulana mahope ae nei: A. Manawa o na Hoolimalima, 15 makahiki pakahi mai Novema- ba 26, 1926 aku. B. Na Kumukuai Haahaa: $25.00 pakahi no ka makahiki, e uku hapa-makahiki mua ia. C. E uku ka mea e lilo ai, ma ka haule ana o ka hamare i ka uku hoolimalima o na mahina mua eono, nui pu mo na hoo- lilo apau o ka hoolaha ana ame na kaki e ae apau i pili me ka hoomakaukauia ana ame ka hoopuka ana aku i na hoolima- lima i oleloia. No ka hoakaka aku i koe e ninau ae ma ke keena o ka Hope-akena, Mr. J . M. Lydgate, Hale Kalana, Lihue, Kauai, a i ole ma ke keena o ko Komisina o na Aina Aupuni, Hale Kapitala Honolulu, kahi o ke kii palapala aina o na aina e hoolimalima aku ana ame ke ano o na Hoolimalima Laula Aupuni e waiho nei a o ikeia ai. Hanaia ma Honolulu, maloko o ke keena o ke Komisina o na Aina Aupuni, i keia la 20 o Okatoba, A. D. 1926. C. T . BAILEY, Komisina o na Aina Aupuni. 6434—Oct. 28; Nov. 4. HOOLAHA KUAI O NA HALE O KE AUPUNI. Ma keia ke haawiia aku nei ka hoolaha akea ma ka hora 10:00 a. m., Poakahi, Novemaba 22, 1926, e kuai hoolilo ia aku ai ma ke kudala akea i ka poe koho kiekie loa, na hale apau loa maluna o ka aina aupuni mauka o ka Hale Waiho Buke o Hawaii, a e apoia ana e na alanui Likelike, Hokele ame Puowaina, Honolulu, Oahu. E kaa ko kuai malalo o na kulana mahope ae nei: 1. E lawelaweia ke kuai maluna o ke kahua o na hale e hoo- liloia aku ana. 2. E kauia na kumukuai haahaa o ka poe koho. 3. Kumu Aelike Kuike ma ka ha- ule ana o ka hamare, hui pu me na hoolilo apau o ka hoo- laha ana. 4. He mea pono e hooneeia aku na hale apau i hooliloia e ka poe i lilo ai iloko o kanakolu la, mai ka la aku o ke kuai. e kaawale ka aina mai na opa- la aku apau, a e waiho aku ma ke kulana i aponoia e ke Komisina o na Aina Aupuni. No ka hoakaka aku i koe e ninau ae ma ke keena o ke Komisina o na Aina Aupuni, Hale Kapitala, Ho- nolulu. Hanaia ma Honolulu, maloko o ke keena o ke Komisina o na Aina Aupuni, i keia la 20 o Okatoba, A. D. 1926. C. T. BAILEY. Komisina o na Aina Aupuni. 6434—Oct. 28; Nov. 4. | | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| | nakiai kahiko, i noho mana ia e na Demokarata; a ke ku mai nei no hoi na hoopii kanawai kipaku i kekahi mau hoa Repu- balika o ka papa, ame kana mau hookohu oihana ku-e kanawai; kela mau hana, i kaawale loa aku ai na ahewa ana a ke kanawai, mai ka poe aku ana i makemake ai e hoopilikiaia, i mau kiahoomanao iloko o keia mau la, e pono ai i na Repubalika oiaio apau, e hapai ae i ka moho meia o ko lakou aoao kalaiaina a hoonoho ma kela kulana; no ka hooi ana aku i ke kupono ka maikai ame ka holomua o ko kakou aupuni kulanakauhale. Me kekahi meia Repubalika nae ma ke poo o ke aupuni kulanakauhale; ua loaa mai he haawina a'o maikai loa ia kakou, no keia papa lunakiai e noho mai nei i keia wa, e koho pu kakou i papa lunakiai Repubalika, i kuikahi mau ai na lawelawe hana ana, me ke ala ole mai he mau ku-ee pili kalaiaina. O ka aoao Repubalika ka aoao mana iloko nei o keia kulanakauhale, a maloko no o Hawaii nei apuni, aole keia pepa i ike i kekahi kumu maikai e hiki ole ai ke lanakila na moho ma ka aoao Repubalika, ke koho lakou me ka manao pololei, ame ka lokahi. Kupanaha no paha ke ano o na kanaka ma keia kulanakauhale; eia ko lakou noho hana ana malalo o na haku hana ma ka aoao Repubalika; o kela poe Repubalika, ka poe na lakou e haawi mai ana i ka lakou palaoa ame ka waiubaka, ma ke kalaiaina nae, holo aku la ma ka aoao Demokarata, a koho aku la i na moho o kela aoao kalaiaina, me ko lakou ike maopopo no, aohe mea loaa mai ia lakou, mai kela aoao kalaiaina mai! Ma ka hikimua i ke kupale ana i na pono o na Hawaii ame Hawaii nei, ua oi kela aku ka makee iloko o Victor Kaleoaloha Houston, mamua o kekahi poe i hanauia ma Hawaii nei, a e kapa aku nei iaia i ka malihini; ua ikeia keia ma ka ninau, i pili i ka manao o na kahuwaiwai o ke Kula Kamehameha e hookomo mai i na keiki o na lahui mawaho ae o na Hawaii maloko o kela mau kula, aole malaila wale no, aka ua kupale pu mai oia i na pono o na Hawaii, ma o ka hoolaha hookapu, a kekahi Kepani, e papa ana i ka hele ana o na Hawaii, e lawai'a mai Puuloa aku ahiki i Nanakuli. Ma na ninau apau i owiliia aku ai ka pono o na Hawaii, aole oia i hoohakalia iho, i ka hoakaka ana mai i kona manao i ke akea, no keia kumu, a no kekahi mau kumu kupono lehulehu e ae, e hoouna iaia i Wakinekona, i hoopakele no ka aina o kona mau kupuna, ame kona lahui kanaka! | | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| | E KUPALE KAKOU NO KE ALII KUHIO Ia oe e Mr. Lunahooponopono o ka Hiwahiwa a ka Lahui, Aloha kaua:—He lono kaumaha ka'u e hookau aku nei maluna o kou hokua no ka ahai ana aku i ua kini o ka aina. Ma ka Nupepa New Freedom o kekahi la i ka pule i hala ae, ua haehaeia ae ke Alii Kuhio me kana mau hana i hana ai no ka pono ou e Hawaii, a ua weluwelu. Pau ke ino, ka molowa, ka hoopalaleha, ka loaa ole o na pomaikai no na kau loihi ana i noho Elele ai no ka La- hui. Ua hele ka hoi a me he mea la aole wahi pono a ke Alii Kuhio i hana ai; ua kokoke maoli no e olelo mai ua apuka. o Kuhio i ka baloka ou e Hawaii. Ua lilo i mea ole ka hamau o -ona leo, oiai oia e moe mai la ma Maunaala. Aohe no hoi e hoihoi mai ka hakaka i ke kanaka e ola aku ana, i hiki ai iaia ke kupale nona iho. Aole, noke iho nei i ka hoino ia Kaleoaloha Houston, a o ka loaa ole o na kumu kupono e hapai hou mai ai i ka hoopunipuni, alaila holo wale aku la no i ke Alii e moo mai la i 1- . moe kau moe hooilo. O kakou e ka Lahui i.. i ike i na pono a ke Alii Kuhio i lawe mai ai no kakou e na oiwi aloha, Eia nae he hoinoino ka mea e loaa iaia. Aloha no kakou. o ke kaulaiia ae o na iwi o ke Alii aloha o kakou i ka la. Ina no hoi he oiaio na olelo hailiili a ua nupepa nei, ina no hoi aolo olelo ana. Aka, he hoopunipuni a he hoinoino ma na ano apau. Heaha ana kau pane e Hawaii. Heaha ana kau pane e na oiwi. E ae ana anei kakou ua pololei keia Nupepa ka wahaolelo a na Demokarata. Aole, aole loa. Ina e hooho like kakou pela, alaila, o ko baloka ma ka la elua o Novemaba no Kaleo aloha, he baloka ia e kakoo ana i na hana maikai a ko kakou Alii aloha i hala e aku. Me oe ame na keiki hoonohohua kepau ko'u welina. OIWI HAWAII. | | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| | | | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| | Ina i makemake oe i kulanakauhale maemae, i na i makemake oe i kanaka e hooikaika ana no ke kinai ana i na hana karaima, ka mea nona ke keena oihana i hamama i na kanaka apau o ke Kulanakauhale a Kalana o Honolulu nei, me ka lawelawe ana i ke kaulike maluna o ka poe waiwai me ka poe ilihune— KOHO IA Howard Hathaway I LOIO KULANAKAUHALE A KALANA O kona moolelo maemae, kona kamaaina me ka makaukau ka mea nana i hooia mai i kou lunaikehala no kona kupono. KOHO IAIA. | | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||