Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXV, Number 43, 28 October 1926 — KOHU OLE NA OLELO HOINOINO A NA DEMOKARATA NO KALEOALOHA HOUSTON [ARTICLE]

KOHU OLE NA OLELO HOINOINO A NA DEMOKARATA NO KALEOALOHA HOUSTON

Solonvon Hanohano, Aloha nui oe: —E oluolu o hookipa aku i keia vrahi puolo a ke aloha ma kekalii wahi kaawale o ka hiwahiwa a ka lahui Hawaii, i ike mai ai na kini o kaua mai ka la puka i Haehae a hala loa aku loi i ka welona a ka la i ka mole olu o Lehua. Hoko o keia mau la okooko o- ke kaua kalaiaina, ua ike iho au i kekahi mau manao awahia i hoopula ia e kekahi mau alakai o ka aoao kalaiaina Demokarata, r i pa'iia mai hoi ma na nupepa namu o Horolulu, a ua lohe ponoi no hoi i ke V- —"'i a kekahi poe mana koho o Maui nei, e olelo hoinoino ana no Kaleoaloha Hoapion, he mau olelo oiaio ole uae a ku i ka hoino pilikino wale. E lawe mai ana au i elua wale no o keia m&u manao i hoopukaia, a maluna o ia mau manao au e kamailio pokole ai i ko'u manao, a 0 ia keia: 1. Aia a holo baloka ae nei, wikiwiki ka holo i Hilo 'ē imi ai i inoa HawaiL " 2. Mai koho oukou ika malihinL Mai koho oukou i ka haole. E Mr. Lunahooponopono, ua komo kukonukonu loa aku keia mau anoano kakalaioa a na Demokarata 1 kanu ai, iloko o ka naau o na kanaka Hawaii, na ī'ukiki ame na I haole maoli no o ka aoao kalaiaina Demokarata, a i ka nana aku, me I he la, aol« e hiki ke hookomoia aku kekahi mau hoakaka a wehewehe naauao ana, e pili ana no ko Kaleoaloha kulana. Malia paha ke lawo nei lakou nei i ka olelo a kahiko, penei: "He kaulike wale no na mana apau i ka wa kaua ame ka wa hooipoipo". Ina hoi ha pela, alaila, aole hoi au e ahewaia mai ke ae i kekahi mau oiaio e pili ana no Kaleoaloha. 2. Aia a holo baloka ae nei wikiwiki holo i Hilo e imi ai i in*>a Hawaii: Ea, e Hawaii e! Aole au e ninau aku ana i ka haole, a i ke Pukiki a i kekahi lahui e ae paha. Aka ia oe no au e ninau aku nei, he mea hewa anei ia no kekahi keiki

[Hawaii i hanauia ma na aina e, e hoi mai a e ninau i kona ohana maanei, ina he inoa Hawaii konat Aole anei oia ka makemake nui o na keiki i hanau hapa ia i keia mau la, o ka maopopo o ko lakou inoa Hawaii? Ke ohi mai nei ka hax>le ame na lahui e i ka inoa Hawaii, a pehea ke keiki i hanauia e ka makuahine Hawaii, e hoohemahema anei i kona inoa Hawaii. Ke hoike nei oia ma kona moolelo pokole, a Kealalaina Kahikiola kona makuahine, o Luika Peletuke .(makua) k»na kupunawahine, a o Luika Pelekuke (kumukula o Kehehuna mamua) kona anate. He hoopunipuni anei keia keikif Ma ka po o ka la 14 o Sept. iho nei ko 'u halawai mua ana me Kaleoaloha ma Lahaina nei, aka, ua komo mua ka manaoio iloko x>'u he kanaka pono a pololei oia, mamuli o ka ike ana i kona moolelo ame kona kulana. E hiki anei i kekahi kanaka ina he kanaka hana pono ole oia ke pii aku ma kekahi kulana kiekie iloko o ka oihana kaua moana o ke aupuni mana loa ma ka honua nei, a hookahi no anuu i koe o ke kau aku no ia i ke kulana ame ka noho adimarala, elike no hoi me kona makuakanef Ua ike a kamaaina au i kona kupunawahine, oiai lakou e noho ana ma Garden Lane, Honolulu, ma kahi e ku nei o ka OiHee o ka Mutual | Telephone Co. Ike no au i kana ' kane o Pelekuke, he lunaleta no Honolulu, a o David Manaku paha, he keiki no Lahaina, a o ka mea nona ka Bay View kaulana ma Aala ia mau la, ka hope lunaleta. Owai o na keiki heltf kula o Henelu3u i ike ole ia Luika Pelekuke, ke k«. kula o Kehehuna no na makahiki loihif Eia ae no ka ohana o Kaleoaloha a makena wale e noho mai nei ma Honolulu, a ma Hile, a ia Demokarata ma ae nei hoi he makile inoa ka! Nawai e ole ka loaa o ka inea Hawaii, oiai ua noho punahele na makua ame na kupuna i na aliil Ma kekahi aoao hoi, ke hoomanao '

nei au aole i ikeia o Haalilio ko Wm. P. Jarrett inoa Hawaii, aia wal® no a i ka wa i holo makai nui | ai i»o Honoluln, kau ama o Haalilio ma ka ba!oka. Kamaaina no au ia Wm. P. Jarrett no 40 a oi aku makahiki, aka, ahiki mai i keia la, 1 aole loa au i ike e kakau ana oia i kona inoa o Wm. P. H. Jarrett, a aole no hoi au i lohe i kekahi mea e kahea ana iaia o Haalilio, aia wale no a he manawa koho baloka, kapili wale ia ae la no malalo o ka inoa Wm. P. Jarrctt, elike me keia: (Haalilio Opio), he hoike maopopo hoi aole io no ka inoa Haalilio he inoa kupuna iloko o ka ohana Jarrett. Eia ka moolelo pokole i haiia mai ia'u he makahiki i hala ae nei, a ke manaoio nei au he pololei no ia moolelo. T ka wa o na 'Lii, Kamehameha IV y V ame Lunalilo, he lehulehu. -wale na haole o na haole keokeo ame na haole hiwapaa i hoopunaheleia e na 'lii. Iwaena o na haole a na 'lii i hoopunahele ai o Jarrett kekahi, ka makuakane o ka elele. Na na 'lii i kapa aku i inoa Hawaii no keia poe haole punahele, a pela i kapaia aku ai o Haalilio i ka makuakane o Wm. P. Eia kekahi mau inoa a na 'lii i kapa aku ai. O Maunakea no Monsarratt makua; o Pinao, wo Swinton makua; 0 Pakaka, no Bobinson, a nui wale aku, ho poe punahele wale no i na 'lii. A ina he oiaio keia moolelo a he oiaio hoi ka na Demokarata 1 ka holo i Hilo e imi inoa Hawaii ai, alaila ua pa'iapa'i laua nei ma ka hopu wale ae no i inoa Hawaii. 2. Mai koho oukou 1 ka malihini. O keia mau huaolelo na huaolelo hope a Kiakahi ame Jarrett i hoopuka a a'o mai ai i na mana koho o Lahaina, a <o ka manao paha o ia no, aole e kolio ia Houston i elele. O ka kekahi poe kanaka olelo hoi, "mai koho kakou i ka haole. Ma na hoakaka maluna ae nei ua maopopo loa, aia ke koko Hawaii iloko o na aakoko o Houaton. Pehea la ka nui o ke kapa ana aku a ka naaupo iaia he haole oia, e ku mai ana no oia a hooiaio mai. me na hooiaio maopopo aia no ke koko Hawaii iloko ona kahi i oni ai. Nolalla at>he kamailio ana no ka mea i maopopo. Aka, ke a'o mai nei o Jarrett, mai koho kakou ia Hourton, no ka mea, he malihini oia. A lieaha la ia mea he malihinil ko'u hoomaopopo ana he elua no ano o ka malihini. He malihini makamaka ole a ohana ole kekahi ma kahi ana e hele aku ai, a he malihini makamaka a ohana hoi ko kekahi ma kahi ana e hele aku ai. A ina hoi aohe makamaka a ohana o ka mea e kipa mai ana, o kana hana no ka mea nana e hookamaaina iaia, ma kahi ana e hele aku ai. Ua nele anei o Houston i keia mau mea elua i kapa ai o Jarrett iaia he malihinil Aole. Eia ma Hawaii nei kona ohana, ma na kai o Hawaii nei oia i holoholo ai no ke kukulu ana i' na hale ipukukui, a ma Puuloa oia i noho ai e kiai, e natoa, a e hooponopono i ke ku-

:;n o ko Alahukimoku Aine- • !r:jkna}a ana i ka liana a nakala 5?amuola, ka mea naapai aku iaia a i ke anuu " • p hiki aku ai i ka nol»o '• ~ r.ila no na auniokukaua o ke • :v i p -okela loa o keia ao. ;,o au ua lawa keia nia ko aoao; aka, he liookahi wa- ~ i i koe, a he uiea auo nui no. ,kc au a hoomaopopo aole - i kanaka Hawaii e ola nei, Hoio ole ana a liilhmi ole una - l.oike ana a ka Palapala He- >. He manaoio na kanaka Ha- : na kaula ame na kanaka na- . hoikeia īloko o ka Baibala. V -!.uii o ka uluhiaia ana o na *> ' 2-. i naauao o ke ao nei o ka - n ke Akua, \i3 wae ae lakou * <». - okuna 21 o >~a Solomona,

oia ka mokuna hoike niai 110 na la lianau o na keikikaue. Ua hoike niai o o k"S la 22 o lulai, kona la i hnnau ai. 0 ka la 22 no noi ko Wakinekona la i hanau ai. Ma ka pauku 22 o Na Solomona -1, eia ka mea i palapalaia, "Pii ae la ka mea naauao maluna o ke kulanakauhale o ka poe ikaika, Hoohiolo oia i ka ikaika a lakou i paulele au" Pii ae o Wakinekona maluna o ko Beretania Nui mana, a hoohiolo oia i ka ikaika a na Pelekane i paulele ai, a kapa aku na kanaka Amerika iaia, Ka Makua o Kona Aina. Kc pii nei o Houston maluna o ke ala o ka pono ame ka oiaio, a e hoohiolo ana oia i ka ikaika a na Dcmokarata i paulele ai, a e kapa aku aila na kanaka Hawaii iaia o J£aleoaloha i Wakinekona. Aloha kaua, JNO. M. BBIGHT.