Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXV, Number 43, 28 October 1926 — HE MOOLELO NO IVANE MIKAELE a i ole He Moolelo Kahiko no Rusia i Piha me na Hana Koa a Hoopihoihoi Noonoo [ARTICLE]

HE MOOLELO NO IVANE MIKAELE a i ole

He Moolelo Kahiko no Rusia i Piha me na Hana Koa a Hoopihoihoi Noonoo

niakemake nae e ike pono, ina paha he halelole i'o a. a liealia la ke ano o ka lahui o ka mea nona kela halelole, t.:;e!e pololei loa aku la oia ahiki i ke kokoke ana i ua hale-l-!c nei, ike mai !a oia he ekolu mau hoki e ku ana ma kekahi l.i:;riiilaau ma ka aoao o ka hale; a iloko no hoi o kela manav ;; hookahi ua ike aku la oia i ka maalo ana ae o kekahi mau ka-aka elua. ma ka aoao o kekahi kumulaau. e pili ana i ke V-.ha;v ai. # . \wj\vi aku la kana hele ana, me he mea la, ua hoolana loa i; Miai la kona manao, i ka ike ana i na kanaka elua, a manao ~ n ]r,aa o na hoa kamailio a mau kamaaina no hoi o kela kuai' csa ,lae 1 k °na kokoke loa ana aku i ua halelole nei, lohe :iy aku la oia i kekahi leo uwe mailoko māi o kela hale, he ana e hoohewahewa ole la, mai kekahi wahine opio niai ia'. T wall ' " ae e kuhihewa ole ai oia, i kana mea e lohe la, ku !a o Rurika hoolohe, he oiaio, ua lohe hou aku la no oia i h leo uwe mailoko mai o ka hale, he. heo no kekahi \\*ahine, .f .t e hoomaopopo aku la, aia kela wahine iloko o ka pilikia a":«' ka poino. Me kona kakali ole iho, a hoohakalia wale iho paha, a i ole k «ino iho ka manao iloko ona, e hele aku e ninaninau i ke kur:v! o ka leo uwe ana o ka lohe ana a|:u, uilani ae la kekahi mar;:w iloko o ka kakou koa opio, he oi aku ka pono, e hoike mai ol.; iaia iho imua o ka mea iloko o ka pilikia, a ina he mea hik'. alaila e haawi no oia i kana kokua ana no ka pono o kela v. nhine. Ile oiaio iloko o na sekona helu wale no, aia o Rurika ma kahi o ka puka o ka halelole kahi i ku ai, a ma ka malamala' ma o kekahi kukui e lew r alewa ana ma ka pou i kukuluia iwaer.a o ka halelole, ike aku la oia i kekahi wahine noke ana i ke kupaka, i wahi nona e kaawale aku ai, ma ka paa ana & kekahi kanaka kino nui. Me kela manao paa iloko o Rurika, e hoopakele aku oia i ka wahine iloko o ka poino, aole oia i hoohakalia iho, i ka haawi ana aku i kana mau kokua ana no ka pono o kela wahine, P 'laila unuhi ae la oia i kekahi o kana mau pu panapana iwaho. a hahau aku la i ke kuau ma ke poo 0 ke kanaka e noke la i ke aumeume me ka wahine opio, me ka hina ana aku o kHa kanaka a malie ana iluna o ka honua, a iloko no hoi o īa manawa hookahi, i poh& aku ai ka leo o Rurika, i ka pane ana aku: 4, Owai kou inoa a heaha ke ano o keia mea i hanaia aku ma--Ivna ou?'' wahi ana me ka nana pono ana aku ma na maka 0 ka waliine opio. "O, e aloha mai oe ia'u. E hoopakele ae oe ia'u mailoko mai o ka poino, a e kau mai no na hoopomaikai ana maluna e-u!" i pane mai ai 4<a wahine opio, me ka pahdla okoa ana! mai. i kona mau lima a elua imua o Rurika. Ke makemake nei au e hoike mai oe ia'u, i ke ano o ka hana 1 lawelaweia aku e keia kanaka maluna ou! Owai keia kana-1 ka a ka hilahila ole?" \ "O keia kekahi o na kanaka na lakou i lawe mai ia'u me ka !ima ikaika mai ke alo mai o kuu makuakane nawaliwali; aj e lawe ana lakou ia'u no ke kuai hoolilo ana aku i ka poe e uku j mai ana ia lakou i kekahi puu dala nui. O, e hiki ana anei ia oe ke hoopakele ae ia'u mailoko mai o ka mana o keia poe kanaka ino?' "Eia ihea ka nui o ka poe na lakou i lawepio mai ia oe? M "He elua o lakou ua hele aku nei no kahi a'u i maopopo ole ai. a i ke koe hookahi ana iho o keia kanaka, ua hoao au e holo mahuka mai iaia mai, a oia kau i ike mai nei i ko'u noke i ke aumeume me keia kanaka. He manawa pokole wale no koe, alaila hoi hou mai kela kanaka elua, nolaila e nonoi aku ana au ia oe, e lawe aku oe ia'u mai keia wahi aku!" Ua hoopaia mai ko Rurika uhane me kela leo nonoi a ka wahine opio, e hiki ole ai iaia ke nanamaka aku i ka mea iloko o ka poino, elike no me kona ano mau o ka oluolu, ke aloha i ka hoa-kanaka ame ka lokomaikai; nolaila nana iho la oia i ke kanaka e w-aiho oni ole ana, alaila huli aku la imua o ka wahine opio, me ka i ana aku: "Heaha la hoi, elike me kau noi, ke ae aku nei au e lawe !a oe mai keia wahi aku, nolaila e ukali mai mahope o'u, a e haawi no au i ka'u mau hoopakele ana no.kou pono, elike me ka hiki ia'u. He kokoolua no ko'u, aia ke hooluolu mai la malalo o ke kumu o ka mauna, a me he mea la, e hiki ana no iaīa ke kokua mai ia'u, ma ke ku ana aku e paio nie kou mau enemi." Me kona hoohakalia ole aku, holo mai la ka wahine opio, a paa i ka lima o Rurika, o ko laua puka mai la no ia iwaho o ka hale. me kona pane ana mai: U E awiwi aku ko kaua hele ana, no ka mea ke hopohopo loa nei au np ka huli hoi koke mai o kela mau kanaka o ko'u paa hou no ia i ka hopuia! O, ke pule nei au i ke Akua, e loaa iat'u ka palekana malalo o kau mau kiai ana, ina aole, alaila ua ahor.a ka make ana, mamua o ke kaa hou ana aku malalo o ka mana o kela poe ino." "\i hoolana i ka manao e ka wahine opio, no ka mea ke hooh aku nei au imua ou, ina he elua a he ekolu wale no kela poe, ma kekahi aoao mai, aole loa e hiki ia lakou, ke kaili ia 'oe nai ia'u aku," i hoolana aku ai o Rurika i ka manao o ka wahine opio, me ko laua haalele koke ana aku i ka halelole, a huli hoi mai la no ke kahua hoomoana o Rurika ma. Ke hele la ka wahine opio ma ka aoao o Rurika, a ke ike la hoi ke kanaka opio, i ka hele o ua wahine nei a haalulu, aole nae ona nana i na niea e ae, hookahi wale no mea nui iloko ona, o ia ko laua hoea koke aku no kahi o kona alakai e hiamoe mai la, mamua o ko laua loaa ana mai i na kanaka na lakou i lawepio i kela wahine. Ua holopono loa kela huli hoi ana mai a Rurika me kona kokoolua ahiki i kahi i waiho ai o kona mau ukana, hoala aku la oia i kona alakai, mai kona hiamoe mai, me kona hoakaka pono ana aku i na # mea apau, e pili ana i ke kailiia ana o ka % uahine opio nie ka limanui e na kanaka ekolu, a ma ka ulia pomaikai wale no, i hoopakeleia mai ai kela wahine eia ma kela po. "He oiaio anei, ua aihue maoli ia mai oe e kela poe kanaka me "ko lakou uku ole aku i kekahi dala, i ka mea i kuleana wiaoli ia oe?" i ninau mai ai o Lafela ke kanaka alakai, iaia i

ala ae ai a noho iluna, me ke kuwakuwai ana i kona mau maka. "O, aole au he kauwa, malalo o ka malu o kekahi meu i kuleana ia'u, aole loa, aka ua hanauia mai au e ko'u makuahine me na pono pilipaa apau i loaa i na kanaka malaloiho o ka la; aua like hoi ko'u kuokoa me ke kuokoa ona w r ai e kahe ana ma na kahawai/ i pane ae ai ka wahine opio, no ka ninau a ke kanaka alakai. "E noho ana no au me kuu makuakane, a oiai oia e moe ana ma kona wahi moe me ka ma'i nawaliwali, ua hoea ae la kela poe kanaka ino, he ekolu ko lakou nui, a lawe aihue mai la ia'u mai ke alo mai o kuu makuakane. Ua hoopiha kela poe kanaka i kuu waha me ka welu, i hiki ole ai ia'u ke kahea i mau kokua, ua hauhoa hoi i ko'u mau lima me ke kaula, a lawe mai la ia'u me ka limaikaika." "Owai keia poe kanaka na lakou i lawe aihue mai ia oe?" i ninau hou mai ai no.o Lafela, me he mea la, ua lilo na olelo a ka wahine opio e kamailio aku nei, i mea ;ano nui loa iaia. "He poe kanaka Kosake lakou ekolu, he poe kanaka eleele r māa ma ka noho ana ma na kapakai." "Ua kamaaina au i kela poe kanaka ekolu au e kamailio mai la, o lakou kekahi poe kanaka ino loa. O ka hana a kela poe kanaka, o ia no ke kuai ana aku a lilo mai na wahine me ke dala, a ke loaa ole na wahine a lakou i makemake ai ma ke kuai, alaila e aihue maoli ana lakou, no ka mea he niau manawa ko lakou loaa ana aku ia'u, ma ke kuahiwi, me na wahine e hoao ana e holo mai ia lakou mai. O keia iho la ka hana j nui a kela poe kanaka, o ka lawe i na wahine, a hoolilo aku ma ke kuai, a ua nui na wahine a lakou o ka lawe ana ae no Mainiai." "Ma kena mau niea au e kamailio mai nei ia'u e Lafela, e hooia mai ana anei oe imua o'u, no kou komo pu mai me a'u ma ke kupale ana no ka palekana o keia wahine i hoopilikia wale ia e kela poe kanaka ino?" i ninau aku ai o Rurika i kona alakai. "Ma ke ola ana o na kaula kahiko, ke hoohiki nei au imua ou. aole loa e kaa hou aku keia wahine opio fnalalo o ka malu 0 kela poe kanaka, ina aole ona makemake i kela poe." "Alaila e ku pu anei oe me a'u, a paio aku no kona pono, ina no ia he mea e hookauia mai ai ka make maluna o kaua?' "Me kuu uhane oiaio apau, ke haawi aku nei aU i ka'u hoohiki paa, e hooko no au i ka'u mau olelo, me ka hoi hope ole," 1 pane mai ai o Lafela me ka hoohakalia ole aku, no ka mea ua paa loa kona manao, e hookau aku i ka poino maluna o kapoe ino apau. "Ua kamaiana loa au i ke ano o keia poe kanaka ino, ma kahi o.ko lakou komo ana iloko o ka pilikia, aole a lakou mea e ae e nana ai, hookahi wale no o ia ke ola ame ka make, a o ia ka'u i olelo nuia ae nei, ua makaukau au e ku aku a paio no ka pono o keia wahine opio, ina no ia he kumu e kau mai ai ka make maluna o'u." Ua loaa like ka ike ame na hooia ana ia Rurika ame kona alakai, ua laweia mai ka wahine opio, miai kona hottie mai, ma ke ano limanui e kela poe kanaka ekolu, malalo iho la o kela kuniu, i lokahi ai laūā, e hoopakele iaia mai ka poe apau e hoao mai ana e hoopilikia hou iaia. No ka pono ame ka palekana o ka wahine opio, ua haliiliiia iho la na huluhulu ma kekahi wahi kupono, me ke kauohaia ana aku o kela wahine e hooluolu, a ala aku la hoi o Rurika ame Lafela, no ke ku kiai ana, no ka mea aole he kanalua iki iloko o laua, no ka huli mai o na kanaka ekolu, ī ka" lakou waiwai makamae, i nalowale mai ia lakou aku. Hoi ae la o Rurika ame Lafela a ma kekahi wahi niai maikai no laua e kiai ai, me ka waiho malie ana aku i ka wahine opio e hiamoe, alaila ninau aku la o Rurika i kona hoa i ka i ana aku: "Mamuli o kou kamaaina loa i na mea i hana mau ia ma keia wahi, pehea la aole aku la no hoi e nele kou ike, i kekahi poe wahine he nui, i hooliloia aku ma ke kuai, me ko lakou ku-e ole mai i kela ano hana." "He mea oiaio hoi kena au e ninau mai Ia ia'u, a i hoike aku no au i ka mea oiaio loa ea, aia iwaena o na Kosaka o ka papa haahaa, he nui o lakou i makaukau loa e hoolilo aku i ka lakou poe kaikamahine ponoi ma ke kuai i keia po, ina e loaa mai ana he mau kumukuai maikai loa ia lakou no kela mau kaikamahine. "Ma ka aoao no hoi kekahi o na kaikamahine a na makua ilihune, e hauoli loa ana lakou, ke kaa aku malalo o ka malu 0 ka poe waiwai a kuonoono, mamuli o ko lakou manaoio, o ka u'i āme ka nani o ko lakou mau helehelena, o ka mea ia e hoopailaniia ai lakou, me ka hoonu'anu'aia mai me na mea nani he nui, na mea i hiki ole ia lakou ke loaa maloko o ko lakou mau home iho. "Aia no nae he heluna nui o na wahine opio i makemake ole no ko lakou hooliloia aku ma ke kuai, no ka mea ua ike maka maoli no au i ke ku-e ikaika o kekahi poe'kaikamahine, no ko lakou kaa ana aku malalo o ka poe i kuai mai ia lakou, 1 ka wa i hoea ae ai ma Maimai; aka no ka hapanui no nae o na wahine opio. ua oi ae ko lakou makemake e kuapo i ko lakou wahi e noho ai, mai na kuahiki mai a i na wahi toana." Me na hoakaka mai ia Lafela aku, no kana mau mea i ike a i kamaaina, i ka hana mau ia maluna o na wahine, kulou hoi la o Rurika ilalo, me ka noonoo nui ana, maluna o na manao like ole o ke ala ana ae iloko ona; a mailoko mai o kona napea, i hoopa aku ai o Lafela ma kona poohiwi. O ke kumu o kela hoopa ana aku a Lafela ia Rurika, ua lohe aku kona mau pepeiao, i kekahi nakeke, me kona hoike ana mai, e makaala loa laua no ka hoea mai o kekahi poe, oiai ke lohe la oia i ke pahupahu kapuaiwawae. He oiaio loa, aole i loihi kela kakali ana aku a laua nei, ike ana no laua i ka hele pololei ana mai o kekahi poe kanaka ekolu, no ka laua wahi e noho aku ana, a ia wa i pane mai ai o Lafela: "E noho malie oe maanei, a e hele ae au e hui pu me kela poe kanaka, o ka'u kauoha walfe no ia oe, o ia kou noho me ka makaukau i na manawa apau, a mai hoohakali» oe, a hopohopo paha i ka hoohana ana i kau mau ilio bulu, no ka mea aole e hoohakalia iho ana kela poe kanaka, i ka hookau ana mai i ka poino maluna o kakou, iua ia he kumu, e kaa hou aku ai keia wahine opio malalo o ko lakou malu." Ua kokoke loa mai la ua poe kanaka nei ekolu no kahi a Rurika ma e noho aku ana, a ua hiki loa ke ikeia aku ko lakou mau helehelena ma ka malamalama o ka mahina, a o ja ka Lafela o ka ninau ana aku ia lakou, i ka lakou meā i makemake ai, a he hookahi o kela poe i pane mai: "Eia makou ke huli nei i kekahi kaikamahine o ka pakele ana mai nei mai ia makou aku ; ua ike anei oe iaia?" "Ae, eia kela kaikamahine malalo o ko maua malu, a malalo hoi Q ka maua hoopakele ana. Oiai ua aihue maoli ia kela kaikamahine e oukou, mai ke alo mai o kona makuakane ma'i, nolaila aole oia e loaa hou aku ia oukou."

"Auwe, o oe no ka kela e Lafela ke kanaka alakai. ua kamaaina au ia oe," i pane hou mai ai kekahi o na kanaka ekolu. ''Ua makemake makou i kela kaikamahine!" "Ina ua kamaaina oe ia'u ea, elike me kau i olelo mai la, alaila ua ike no oe, aole au he kanaka hoihope ma ka u mea « olelo ai, a no'u iho, ua kamaaina au ia oukou apau, o oukou leekahi poe kanaka ino lapuwale loa; nolaila aole e loaa hou ia oukou kela kaikamahine opio." Kukakuka ae la na kanaka ekolu no kekahi manawa, a i ka maopopo ana paha o ka lakou mea e hana mai ai, unuhi like ae la ua poe kanaka nei i ka lakou mau pahikaua iwaho, a o ia ka Lafela o ka pane ana mai ia Rurika: "E ku oe me ka makaukau loa, no ka mea i ka \va e lele mai a; kela poe kanaka maluna o kaua, e lele like mai ana lakou i ka manawa hookahi, a o ka puuhonua wale no no kaua, o ia ka pololei o ko kaua ki ana aku i na pu panapana maluna o lakou." Aole nae i pau pono na olelo maluna ae i ke kamailioia mai e Lafela, ua kahea ae la kekahi o na kanaka ekolu me ka leo nui, a hoomaka like mai la lakou apau e holo imua me ka lajcou mau pahikaua. Mamua nae o ko lakou hoea ana mai imua o Rurika ame Lafcla, ua kani mua aku la ka laua nei mau pu panapana, me ke ku ana aku o kekahi kanaka i ka poka o ka Rurika pu, aka no kat Lafela kanaka o ke ki ana aku, aole i ku i ka poka, nolaila ua ki hou aku la laua no ka elua o ka manawa, a ku ka elua o na kanaka, a koe aku la hookā:hi kanaka i pilikia ole, nolaila tia holo pololei mai la oia a hahau mai la i ke kuau o kana pahi ia Lafela, a mai poino paha ke kanaka alakai, ina aole 0 Rurika i holo koke mai, a hahau aku la i ke kuau o kana pu pānapana ma ke poo o kela kanaka, o ka haule aku la no ia iluna o ka honua. pau ka onioni ana. No ka manawa pokole wale no kela waiho ana o Lafela i ke poniuniu, ua ku ae la oia iluna, me ka hopu ana iho ma ke kuau o kana pahikaua, a ia wa o Rurika i pane aku ai: "Ua pau loa kela poe kanaka ekolu i ka make. nolaila e waiho malie i kau pahi, ma kona wahi." "O ka hopena iho la ia o ka poe ino apau, a ke hauoli loa uei au no ko lakou make ana, no ka mea ina i pakele kekahi © lakou, aole e moe ana kona rn.au maka, ahiki i kona ike ana, ua kau mai ka make maluna o kaua. Aohe a kaua hopohopo ana i koe, e hoi kaua e hooluolu no keia koena aku o ka po, aia a ao ae ma ke kakahiaka o ka la apopo, alaila lawe aku kaua e huna i na kino kupapa'u o keia poe kanaka, ma kekahi wahi kupono." I kinohi, ua manao o Rurika, he hana maikai na laua ka hooponopono ana i na kino make, aka nae iaia i hoolohe aku ai i na olelo a kona alakai, a ike pu aku la no hoi i ka naauao o kana hoolala ana, nolaila apono aku la oia, no ka waiho malie 1 kela mau kino, ahiki ma kekahi la mai; o kona hoakaka aku la no ia i na mea apau i hanaia i ka wahine opio, me ka hoauhee lao ia ana aku o ka maka'u ame ka hopohopo mai iaia iku. Ma kekahi wahi ano mamao iki aku, mai kahi e hiamoe ai 0 ka wahine opio i haule iho ai o Rurika ame Lafela hiamoe. O keia ka hana mua loa i halawai mai me ko Rurika ola " ana, iaia i komo aku ai iloko o na palena o kona home hou, he hana hoopihoihoi noonoo, he ana hoi, e kono okoa mai ana 1 ka kakou koa opio, e hoohana aku oia, i na ano kilakila i pipilīpaa iloko o kona ola ana. Aohe ona wahi noonoo iki, a minamina iho paha no ka poe ana i pepehi aku ai a make, aka hookahi wale no ana mea nooīioo nui, no ka pono no ia o ka wahine opio hewa ole, ame ka hiki ana iaia ke keehi aku i kaino, ka mea ana i olelo wale iho ai no iloko ona, ua hooko wale aku no oia i kana hana. Aia na ho-ku o ka lani ke nana iho la maluna ona, me ka imoimo ana o ko lakou malamalama, a aia pu hoi ka mahina ke hoolele mai la i kona malamalama palaweka ma kona helehelena, aole nae ona ike ae, no ka mea ua lulumi mai la ka makehiamoe maluna ona, a ke lilo la oia iloko o ka aina moeuhane. Kc pa'uhia loa la oia i ka hiamoe, a ke loaa la hoi iaia na moeuhane lehulehu, aole nae he mau moeuhane, no ka hana ana i hooko aku ai, nana i waele ae i ke alahele a malaelae no kona ola ana omua aku, a aole hoi no na maawe lopi silika ana i mawehewehe ae ai no kona ola ana. . MOKUNA VIĪ. ' Ma kela la hookahi a ke Kauna Rurika i haalele aku ai ia Maimai, no ke kumu o ka mauna, o ka la hookahi no ia a ka Emepera Nikola o Rusia i haalele iho ai ia Dologa no Sana Petaboro. Ma ke ahiahi loa o kela la, i hoea aku ai ka emepera no kona halealii nani, a maloko o kekahi o kona mau rumi mehameha, i hoi aku ai oia, no ka hoopumehana ana iaia iho, mai ka hu'ihu'i mai o ka makani ma kana huakai hele. Mahope iho o kona wehe ana aku i kona kuka koloka hoopumehana mai iaia aku, kauoha aku la oia e laweia mai na meaai no kona aina ahiahi, a iloko o ka manawa pokole, aia oia ke ai la, me ka malie. laia nae e ai la, me he mea la, aia na kumuhana lehulehu iloko o kona poo, kahi i hana ai, oiai aia wale no kona mau maka ilalo kahi i nana ai. a he malie loa hoi kana ai ana. Ma ka mea oiaio maoli, aia kekahi mau hana he nui, nana i hoonioni i ke kulana pili kalaiaina maloko o Europa hoiookoa, ka hoi nana i hoopilikia loa mai i ka noonoo o ka Emepera Nikola. Ua kaa aku o Hunegaria malalo o ka malu o Aukulia ame Rusia i huiia, aka nae, o na manao uilani iloko o na makaainana, aole ia i hiki ke keehiia aku e ka mana o Rusia. >fe he mea la, ma kana mau wahi apau e hele ai, e lohe mau ana oia i ka manao o na kanaka, no ka oi ae o ka pono, e loaa ia lakou he noho aupuni kuokoa ana, a o kana mau hooikaika ana e hoohiolo aku i kela noonoo iloko o lakou, ua hoopahu'aia ia i na manawa apau. O ka ai hoi ia o ka Emepera Nikola i kona aina ahiahi ahiki 1 kona maona ana, ua hoea mai la kekahi o kana mau kakauolelo pilikino, a o ia kana o ka ninau ana aku: "Auhea oe e Pokovika, ua lohe anei oe i ka nuhou?*' wahi ana me ka aaki ana iho o kona mau ku'i. "Heaha auanei ia meahou, aole a'u nuhou i lohe?" i pane mai ai no hoi ke kakauolelo ma ke ano kahaha. "Pehea ua lohe anei oe i ka pane a ke Suletana o Tureke i hoouna mai ai ia'u?" | "Ae ua lohe iki no au i kekahi mea, o ia kona hoole loa i ka haawi ana mai i ka poe pio, elike me kau koi/' j "Ua pololei kau mea i lohe ai e Pokovika," me ke ku ino ana ae o ka Emepera Nikola iluna, a holoholo iho la maloko o ka rumi no kekahi manawa, a iaia i hoi hou mai ai a ku

mamua aku o kana kakauolelo, hoomaka hou ae la e kamailio: "Ua hoole mai ke Suletana o Tureke ia'u ia Nikola, ka emepera o Rusia, a o keia ka mea nana i hoopii mai i ka inaina wela iloko o'u. Ua kauoha aku au iaia, e haawipio mai oia i ka poe kipi o ka holo ana aku no kc?na aupuni, ua hoole loa mai nae oia, i ka haawipio ana mai ia lākou ia u. "Ke hoomanao nei no oe no kela kanaka kipi 110 Luka Kosuka, kekahi o na alakai nana e hoeueu nei i ka manao kipi iloko o na kanika a e a'o nei ia lakou i ka makai o ke aupuni repubalika. "O keia kekahi o na kanaka kipi i makaukau e molia i kona ola, no ka haulehia o ko kakou nohoalii, aia ua ino nei, maloko o Tuleke kahi i noho ai, a malalo hoi o ka hoopakele ana a ke Suletana." "O kela kekahi o na hana ku i ka limanui," i pane ae ai ke kakauolelo no ka loaa ole o kekahi olelo kupono nana e kamailio ai, me ke kaohi ana i kona manao ponoi, ahiki i kona lohe īhaopopo loa ana i ka manao o ka emepera. "He limanui mai hoi kau a koe aku, a o ia ka u e olelo ae nei, ma ka inoa o ko kakou hoomana hemolele, e ike ana kela Suletana opio i ka naka o kona mau kuli, maluna o kona nohoalii; aole loa e hiki. i ka pahikaua hemolele a Oma ke hoopakele ae iaia! "Auhea oe, i hoike aku au i kuu manao ea, e hoea māi ana ka la a kela kanaka hookano, e ike ai i ka mahanahana o kona mau papalina, ke lohe ika hoopukaia o kuu inoa. Mai ka Muliwai Danube mai ahiki aku i Boro, he ehuwawae wale no ia no'u. E hookaawale loa oia iaia iho mai kuu alahele ae, o keehi aku auanei kuu mau wawae maluna ona, me he ilio ka-wa-u la, kona holopee mai kuu mana aku. "Ma kuu ola ana, he mea pono loa e uhukiia kela ano manao e kawowo nei iloko o na kanaka, a me he mea la ia'u e nana aku nei imua, aia iloko o Pelekane ame Amerika ka hauoli, ke ike mai i ko'u hookaawale mai ko'u mau enemi mai. Ua hiki hoi paha, aole laua i moeuhane mua, he hana maalahi wale no na ka Emepera Nikola, ke keehi ana aku ia laua me ka hila 0 kuu mau kamaa buki." Keehi ino iho la o Nikola, i na hila o kona kamaa buki 'iluna o ka papahele, aia hoi ke okoko ahi o ka inaina ma kona mau maka a ke pinapina'i la hoi ka pana kapalili ana o kona puuwai, me ka pupuu ana ae o kona mau'lima, mamua o kona umauma. Hele holoholo iho la oia no kekahi mau minuke lehulehu me ka pane leo ole, a i ke akakuu ana mai o kona manao pihoihoi, akahi no oia a hookokoke mai no kahi o kana kakauolelo e ku ana, me ka pane ana mai: "E Pokovika, heaha kau mea i ike ai, a i lohe ai paha no ke Keikialii Menikopa?" "No kena ninau au ea, ma ka'u mau mea i lohe mai- ai, me he mea la ua hoopunipuniia oe e ke Keikialii Menikopa," wahi a Pokovika, me ka hoomamaia ana ae o kona manao, no ke kulana o ka Emepera Nikola ana i ike ai i na minuke mamua iho. "Aha, ke oili mai la ka mea oiaio, no ka mea ua hoohuoi 110 au i ko Menikopa ano, no ka manawa loihi," i pane mai ai ka emepera, me ka hooko'iko'i ana i kona leo. "E hiki ana anei ia oe ke hoakaka mai ia'u, i ke ano o kana mau hana?" "Me he mea la, ua pulapu mai oia ia oe ma na ano he nui. Ma kona kulana waiwai, ua oi kela loa aku ka nui o kona mau Waiwai, mamua o kau mau mea i manao aku ai nona. "Ke loaa nei ia Menikopa he mau kaukani o na kaukani dala me kona hoike ole mai ia oe i ka ike no ia mea, a ua hoopunipuni mai oia ia oe e pili ana i kekahi poe lehulehu au i hookau aku ai i ka hoopa'i maluna o lakou, mamuli o kana mau hana imihala." "Ke makemake loa nei au e loaa na hooiaio no keia mau mea au e kamailio mai nei ia'u." wahi a ka Emepera Nikola, me ka luliluli ana ae o kona poo. "Ma ko'u manaoio, ua hiki loa ia'u ke kuhikuhi aku ia oe 1 ke alahele e hookoia ai kou iini; o ia keia; aia malalo o ke Keikialii Menikopa kekahi kauwa lawelawe o Ivana kona inoa, 0 kela kekahi kanaka akamai loa ma ka oihana enekinia a ua hilinai piha o Menikopa maluna ona, o kela no ke kanaka na.na e malama nei i na waiwai like ole o kona haku, a ma ko'u manaoia, o kela wale no ke kanaka e loaa mai ai ia oe na ike apau no kau mau mea e makemake nei." "Ua lohe wale no au no keia kanaka kauwa au e kamailio mai nei ia'u, a no keia mau mea hoi au e hoakaka mai nei ea, hele mai la ko'u makemake a nui e kamailio pu me ia. Pehea j i noho hana mai al kela kanaka malalo o ke Keikialii MeniI kopa ?" 1 "Ma ko'u manaoio, he kanaka lawelawe oia no ka waiwai 0 ka ohana Bosilo, a he elua ae nei makahiki i hala, mamuli no o kona koi ikaika ia Menikopa, ua laweia mai la oia no ke kulanakauhale nei." "Alaila manao anei oe, ua hiki ke hilinaiia aku kela kanaka?" "Aole o'u wahi kanalua iki no ia mea, no ke kumu, aole he aloha iloko o kela kanaka no kona liaku, eia nae, aole no ona pakike wale mai i na kauoha apau e haawiia aku ana iaia." "Ina pela ua pono, e hoouna mai oe i kela kanaka imua o'u. ma ke kakahiaka nui o ka la apopo." "E hoao au, ma na ano apau e loaa ana ia'u i wahi no'u e hui pu ai me kela kanaka, a ke holopono ka'u mau hooikaika ana, aole loa o'u wahi kanalua iki no kona ae e hele mai e hui pu ine oe." "E akahele loa oe, o loaa aku auanei ka ike ia Menikopa, o ka hooko ole ia no ia o ka mea a kaua e kukakuka nei." "Mai hopohopo oe nona, owau ka mea nana e makaala no'u iho, o kau wale no o ke kakali." Ma kela wahi o na kamailio mawaena o ka Emepera NikoIa ame kana kakauolelo, ua haalele mai la o Pokovika i ka emepera, a iaia hoi o ka hala ana aku, i noho hookahi iho ai ka Emepera Nikola, no ka nponoo ana ame ka lawelawe ana 1 na hana ana i hilinai ole ai maluna o na kakauolelo ame na kuhina no ka hooko ana mai, a aole oia i haalele iki i kela keena, ahiki i na hora o ke aumoe. ] Ma ke kakahiaka nui o kekahi la ae, ua hoea hou ma; la! no ka Emepera Nikola maloko no o kela keena hookahi, aole i loihi kona noho ana iho maluna o ka noho, komo ana no kekahi o na koa kiai o ka halealii, a hoike mai Ia iaia, aia kekahi kauwa mawaho o ka hale kahi i kakali ai, me ka makemake e hui pu me ia. Haawi aku la o-Nikola i ke kauoha i ke koa kiai, e hookomo mai i ke kanaka i makemake e ike iaia, a iloka o ka manawa pokole, aia o Ivana Mikaele imua o ka emepera kahi i ku ai, no ka hooko ana i ka makemake o ka Emēpera Nikola. "Ea, he manao nui hoi keia au i hele mai nei no ka hui pu ana me a'u!" i kamailio mai ai ka emepera me ka haka ana mai o kona mau. maka māluna o ka helehelena o ka malihini. "0 Ivana ; Mikaele ko'u inoa." (Aole I pau.)