Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXVI, Number 8, 24 February 1927 — Page 2

Page PDF (1.73 MB)

ELUA NUPEPA KUOKOA, HONOLULU, T. H. POAHA FEBERUARI 24, 1927
noho mai nei a holo mai nei i Honolulu nei me ka manao e oluolu ana, he 12 wale no la i ke alo o kana wahine me na keiki, haalele mai la i ka hale honua ana i noho ai, a ho'iho'i ia aku la a waiho pu me ko makou makuakane, makuahine, me ko makou kupunawahine. Aloha wale! Kuu pokii mai ka i'a onioni pua o ka nehele o Oopuola a i na lae hauliuli puhi makani o Kahikinui. E ka wai kau mai o Keanae ame ka wai anapanapa o Honokalani, e Kaihalulu i ke alo o Kauiki, ka wai mapunapuna o Punahoa, Kapueokahi i ka poli o Kauiki. Pehea hoi oe e Kauiki lae noio kunihi mai i ka malie. Pau ko Levi Lemuela maaloalo hou ana imua o ko oukou alo. Mai poina olua e Mokuhano ame Kaihuakala i ke kama a olua. "Nani wale Kauiki i ka makani, Hao mai na noho ikalia a ke kohola; Pukukui Kawalakii i ka la o Kuakaha, Keiki heenalu no Kaanini, Maikai Waikoloa he ala noho na ka malihini, Kapehe i ke one o Kapueokahi, Akahi la nui i pii ai kou hanohano i Maui Hikina." E na Hono a Piilani e ku haaheo nei, auhea la oe pua hinahina lei o Kahoolawe, lawe aku la oe i ka makou mea aloha. E lei kaunaoa, lei o ka moku o Kaululaau, kapili oe i kau kepau ulu o ka pili no ia o na maka o ka makou mea aloha. O, e Molokai nui a Hina, lei kukui poina ole o Lanikaula, nau i lei hope ka makou mea aloha. Aloha no! "He kaulana o Maui no ka oi, Me na Hono ae a Piilani, A na wai eha e haaheo ai, O Maui no la ka oi." E ka lei roselani lei o Maui, aole o Levi Lemuela Iosepa e honi hou i kou ala onaona. E ka M^aa wehe launiu o Lele, lele la, noho iluna me na lehua o Lihau ke aloha, aloha wale Haleakala e pehia mau ia mai la e ka ua ulalena me ka ohu moe kokolo o Kula. E na ale kualoloa huleilua o Alenuihaha, i haha iho la ka haua, ua meha Puuloa, ua niau aku la aia i Waiolono, ua lono no ia Limaloa he ahikanana no Mana, he ihupani no ka Liula. E ke kai o Alalakeiki, ke alala nei na keiki a kakou i ke aloha ia oe ua nele i ka makua, heaha no la hoi kau o ka haalele ana iho nei. Hamau, kou mau ale wiliokai e Pailolo, na kou mau ale wiliau hapahapai i pai i ke kumu o ka hana, hoonaue i ka nui kino, o ka naue no ia o koluna me kolalo poe i ke aloha hooluhi kino. Eha oe la i ka eha lima ole, na ka waimaka nae i hoike mai ka ukana peepoli a loko, aloko hana nui pau ole i ke anaia. Aole o Levi Lemuela Iosepa i poina ia oukou e na moku o na Hono a Piilani, ua haawi mai i ke aloha a nui ia oukou. E ka ua apuakea hookuakea i ka ili o ke kai, hoapili o ka ua kupunikapa o Lanakila me ka ua Lanihaahaa, ua pau ka hoopulu ana a ko oukou mau pakaua eloelo iaia. Na ka ua kukalahale e hooma-u mau iaia. Aloha no na ua kulike o ka aina kulaiwi. Aloha kuu pokii heleloa, aloha aku i na kupuna ame na makua o kakou. Nou hoi ke aloha e Mr. Lunahooponopono hoakula o maua o ia heiau Owau iho no JOHN UILANI IOSEPA. He hookuku no na wahine oi o ka ui me na lole auaua ka hana hoikeike a ka Ahahui Elks no ka piha ana o ka iubile o ke ku ana o ia ahahui, a ua lehulehu ka poe i komo ae no ia hookuku, he kaa otomobile Sedan ka makana e loaa ana i ka helu ekahi, a he holo makaikai ma-luna o ka mokuahi Malolo ka ma-kana e loaa ana i ka helu elua.
HE HOALOHALOHA NO IA KU-
PUNAWAHINE O MAKOU OIA
o MRS. REBECCA ROBACK.
Mr. Lunahooponopono o ka Nupepa Kuokoa; Aloha kaua a nui loa: —E oluolu hoi oe e hookomo iho ma kekahi rumi kaawale o ka kaua hiwahiwa, a nana e uwila aku ma ka paeaina o Hawaii nei, i ike mai ai na makamaka, na hoaloha na keiki, ame na moopuna o Mrs. Rebecca Roback, ua hala i ke ala hoi ole mai, Aloha no! Ma ka la eha o Dec. i haalele mai ai oia i keia ola ana. Ua loihi no ka hoomailo ana o ka ma'i maluna o kona kino a ua hele oia ia Dr. Lee, ua nana mai ke kauka a ikeia mai ke anu mai ke kumu o ka pilikia. Ma Keanae no oia i mare ai i kana kane a ua holo laua i Ha-waii a loaa ka laua mau keiki, a mamuli no o kona aloha i ka aina, ua hoi hou mai la no laua a noho ma Keanae, malaila laua nunui na moopuna a o kekahi o kana mau keiki aia no i Hilo a ua nunui na moopuna ilaila. Aloha no kamaaina o Waialohe (Keanae). O kona ano he heahea i na malihini hookipa ma na ano apau, aloha no oe e Aunty Louise i ka hooneleia i ka makua! Aloha no na moopuna o Waianu i ka hooneleia i ke kupunawahine, Walohia wale. Auwe kuu kupunawahine aloha ', ua pau ko makou lohe hou ana i kou leo, ame kou hea ana mai ia makou he mea nui makou ia oe. E hoonaniia ka Makua ame ke Keiki, a Nana no e lawe aku i na luuluu ame ke kaumaha mai ia ma-kou aku. Ke haawi aku nei au i ka mahalo i ka Lunahooponopono ame na keiki o ka papapa'i ko'u hoomaikai nui. O maua iho no me ka luuluu. MR. & MRS. MOSES KAINA.
HE HOOMAIKAI.
Ke haawi aku nei makou ka ohana i na hoomaikai ana he nui i na makamaka ame na hoaloha apau i hui pu mai me makou iloko o na hora o ke kaumaha ame ka luuluu mamuli o ka haalele ana mai o ko makou makuakane Akoni Unea i aloha nui ia, ma ke ahiahi Poalua, la 15 o keia mahina o Feberuari, hora 6:10 minuke, ma Waiau, Ewa, ma ka home ponoi o kana kaikamahine Mrs. Koleka John Kuhalahala. Na hanauia ko makou makuakane hookahi i koe ma Kealia, Ko-na Hema, Hawaii, i ka la 5 o Kehe-muai makahiki 1837, nolaila MI piha i ko makou makuakane na makahiki he kanaiwa me na la ka he umi a hala wale aku la no oia, me ko makou minamina nui nona. Nolaila, i ka haalele ana mai o k -makou makuakane ia makou, a P' -Ia hoi me ka ohana i ike ole i ka hanu hope loa a hala wale aku la no, a ke haawi pu aku nei no hoi makou i ka makou hoomaikai pu ia oukou o na lunanui ame na lala o ka Ahahui o ka I'a Hainau Leo o Ewa i ka oukou mau makana pua no ka hoohiwahiwa ana, a pela pu hoi ma-ka hale kino o ko makou makuakane, Akoni Unea, i haalele mai, a ke noi nei ka makou leo pule ma ' ie Akua la Nana no e haawi mai ia oukou pakahi i na mea e hooholomua ai, a e pomaikai pu ai no hoi i ka poe i hoomau me ke kupaa iloko o ka ahahui, a pela pu hoi me na pomaikai o keia noho kino honua ana. A na Oia mau, ke Akua ka Makua, Na Oia mau ka makua ke keiki. Na Oia mau ka Makua ka Uhan , Amene, Na makou na ka ohana. MRS. K. KUKAHALAHALA MR. SIMEON UNEA MR & MRS. P. KOAHOU.
KA PUUHONUA.
(Kakauia e Kaleionamoku)
(Hoomauia mai.)
Ma ka Nupepa New York Times i ike iho ai makou, eia ka poe kamalu i hoonaauaoia ma na kula nui "University", ke komo nei iloko o ka oihana makai o Nu Ioka, a o keia ke ano makai e makemakeia nei e kela kulanakauhale, no ke kumu, ua hoonaauaoia lakou a ua maopopo i keia ano makai na ka-nawai like ole. Ae, e, hoea mai ana la la e ikeia ai ma Hawaii, keia ano makai, o ia Loi, e hoea mai ana ka manawa, aia wale no a hoonaauaoia ma na "High School", alaila hiki ke komo iloko o ka oihana makai o Honolulu nei. Nolaila, e makaala mai kakou, na makua, a e hoomanawanui no i ka hoouna ana i na keiki a kakou i na kula kiekie.
Hookahi makahiki ame eiwa ma-
hina alaila noho na halawai no ka
koho ana i na moho no ke kulana
peresidena o Amerika, aka, eia ke
hoolala a ke hoomakaukauia mai nei
keia kumuhana i kela manawa, e Mr.
ame Mr. McAdoo ame ko laua poe
hoaloha, no kela kulana, ma ke ano
moho no ka aoao Demokarata, a eia
no hoi na hoaloha o Peresidena Coo-
lidge ame Senatoa Borah ke liuliu
mai nei, ma ka aoao Repubalika.
O Mr. Boyce, he Amerika oia, a iloko o Ianuari o 1910, i Ladana oia. O Ladana he kulanakauhale uhi mau ia e ka ohu, a oiai oia e hali hoi ana no kona hokele, huhewa oia, a na kekahi "Boy Scout" i hoihoi iaia ahiki i kona hokele. He maa makahiki wale no ke kukuIuia ana ma Pelekane e General Sir Robert Baden-Powell, ka "Boy Scouts", a aole i ikeia ma Amerika i ka makahiki 1910. I ka manawa i hoea ai o Mr. Boyce ma kona hokele, ua noi aku oia i keia "Boy Scout" i kona uku, a hoike aku la keia keiki, "He Boy Scout au a aole o'u lawe dala no keia ano hana", a na keia keiki i lawe ia Mr. Boyce a halawai me Mr. Baden-Powell, a i ka hoi ana o Mr. Boyce i Nu Ioka, kukulu oia i ka "Boy Scouts", a oia ka makuakane "father o ka "Boy Scouts" ma Ame-rika, i kukuluia eia iloko o Feberuari 8, 1910. I keia manawa, 17 makahiki o ke ku ana o keia hui, 800,000, ka hui o na lala.
Ma ka la 29 o kela mahina aku
nei i hala ua haiolelo aku la o
Viscountess Rhondda, kekahi o na
Kaukaualii o Enelani, ma Ladana,
ma ka 'Radio" a ua oleloia 800,000
poe Pelekane i lohe iaia, o hoaka-
ka ana i ka waiwai ole o ka poe
wahine waiwai o Enelani, no ka
mea, aole noonoo o ka poe wahine
waiwai no ka poe e ae, aole kokua
ka hapanui o na wahine waiwai i ka
poe ilihune, a o ka hana ike a keia
poe wahine, o ka akiaki a hoino wa-
le no i ka poe wahine ilihune e ae.
Mamao makou, pololei keia wahine
haole Pelekane. Kona haiolelo ana
i ke akea a i ka " Radio ", he hoike
ana mai ia ia kakou he wahine ma-
kau ole keia. Ina no hoi elike ka
manao o na wahine waiwai o kakou
me ko keia wahine haole, nani ma-
oli.
Ma Rochester, Nu Ioka, kekahi o na kulanakauhale nui o Amerika, aia ma keia wahi e hanaia nei "manufacture" na "kodaks," ua hooholo ka aoao Repubalika e uku na lala repubalika i ka huina o umi dala pakahi o ka makahiki, no ka uku ana i na hoolilo o ka aoao, a manao makou, he mea maikai e hanaia kela hana ma Hawaii nei. Na ka poe waiwai wale no e uku nei na hoolilo politika, nolaila, o ka hapanui o na makemake o ka poe wai-wai ke aponoia nei e ke aupuni.
Ua ku a haiolelo ae la o General Harbord, ma kekahi anaina "banquet" ma Nu Ioka (o keia kenerala kekahi o na aliikoa kaulana o Amerika), o ka aoao Repubalika, e hoino ana i ka hapanui o ka poe kakauolelo "expert o ke aupuni, no ke kumu, he poe hoonuinui wale no ke-ia i na hoolilo, i hiki ia lakou ke paa i ka lakou oihana. Apono loa makou i ka manao o keia kenerala, no ka mea, eia no kekahi poe kakauolelo o keia ano ma Honolulu nei.
Kekahi o na hana kupaianaha o keia au, o ia no ke kamailio ana ma ke kelepona, elike me ke ano o ke kelepona ana a kakou ma Honolulu nei, mawaena o ka Nupepa New York Times o Nu Ioka ame ka Nupepa London Times o Ladana, no 13 minuke kamailio a pau ka makemake. Ekolu tausani mile mawaena o Nu Ioka amo Enelani. E hoea mai ana no ka la, ho mau makahiki wale no koe, e hiki ana ia kakou ke kelepona i na makamaka o kakou na Maui a ma Hawaii paha.
Eia ke lohelohe nei ma Berlin,
e hoi mua ana ka wahine hou a ka
Moi Emepera o Kelemania Kaiser
Wilhelm, e hoomakaukau i kekahi o
na kakela i hookoeia no ke Kaiser
e ke Aupuni Repubalika o Kelema-
nia Berlin. He hoike ana mai
keia, eia no ke mau nei ke alohaia
o leia moi e ka hapanui o ka lahui
Kelemania.
Na pu panapana a Napoliona e lawe pu mau ana me ia i na kaua apau loa ana i kaua ai, mai kona wa iloko o ko kula a'o kaua o Palani a i kona wa i lilo ai he Emepera no Palani a no Europa no paha, a i kona wa i make ai he pio maluna o St. Helena, ua haawi makana ia aku nei i ko kula a'o kaua o Amerika, ma West Point.
Ua hoike ae la o Peresidena Coo-
lidge, elima makahiki aku nei i hala, ka aie o Amerika he $23,977,-000,000,00 a iloko o keia mau elima makahiki ua uku ia $4,334,000,000.00. Ua hoolalaia e uku wale ia no iloko o keia elima makahiki $2,000,000-000.00, aka, o ka mea i ikeia, ua papalua a oi aku na loaa o ke aupuni; a ua ukuia aku Ia keia huina elike me ia i hoikeia maluna. He aupuni waiwai maoli no o Amerika, he hoike ana mai hoi i ka nui hewahewa maoli no o ka poe ona giliona o Amerika. I Kona aku nei makou i kela pule aku nei i hala. He aina u'i kela. Eia makou ke manao nei e hoi a noho paa i kela aina mahope koke iho o ka makahiki 1930, ka piha ana o ke kanalima o ko makou makahiki. Hanai moa, kanu akaakai a me na meaai, malama pipi-waiu, no ka ai aua, hele i kahakai i wahi i'a, hele holoholo wawae i ke auwina la kakau no na nupepa a kakau buke paha, a hele haiolelo ina e makemakeia mai ana, a hele kipa kauhale no ka paipai ana i na makua ame na keiki a hakaka, e "fight" wahi a ka haole, no ka holomua o ka Lahui Hawaii. E pule mau ana no makou i ke Akua e kokua mai i keia manao o makou ina kulike ia me Kona Manao. Makemake ma-kou e hoi no na kuaaina, no ka mea he oluolu ka noho ana o na kuaaina, ua oi aku ka maikai o ke ola kino o na keiki ma na kuaaina mamua o na keiki o Honolulu nei. E ike mai no oukou, manao makou, ua oi aku ke pakike ame ka hookano o na keiki a kakou ma Hono. lulu nei mamua o na keiki a kakou e noho mai la ma Kona a ma na kuaaina, no ke kumu, o na keiki ma na kuaaina, e hana mau ana lakou, e holoi mau ana i na ipukukui, e hoowali mau ana i ka poi, e ohi mau ana i ka opala o ka pa hale, e hele mau ana i ka makeke, e holoi ana i kahi lole, e malama ana i na pokii, e hoi mau ana e moe mamua o ka hora ewalu, a o na keiki o Honolulu nei, aole, no ka mea, he uwila ko kakou, aohe o kakou pa ma Honolulu uei a he nui kahi o hele ai elike me na kii onioni a pela wale aku. Elike me ka ma-kou e olelo mau nei "Aia i ka poe o na kuaaina ko kakou manaolana", nolaila no keia manao o makou e hoi no na Kona. He mea oiaio aole hana aole "industry'", o Kona, aka ua hoomaka ko makou hoohihi ana no kela aina iloko o ka makahiki 1905 a ina o ia ka makemake o ke Akua, e hoi ana makou ilaila mahope aku o ka makahiki 1930.
KA HOIKEIKE FEA O KE KULA
KAPIOLANI HILO, HAWAII.
I ka lunahooponopono o ke Kuokoa, Aloha: — Ma ka hapa hope o ka makahiki i hala aku la i malama ae ai na kumu o ke kula ame na makua o na keiki o ke kula i mau halawai "Parent Teacher's Association" ma kekahi rumi o ke kula no ka noonoo ana e loaa kekahi huina dala kupono a e hoolilo ana i mea e hiki ai e loaa he mau lako kupono o na mea paani a hooikaika kino no na keiki o keia kula ma ko lakou kahua paani, a oiai aole he mau mea o ia ano e ku nei i keia manawa, aole no mai ka wa i ku ae ai o keia kula, nolaila, he hana na kela ame keia ke komo pu ana mai e kokua like me ka nana ole ae i ke ano o ka ili ame ka lahui, a no ka mea, eia maloko o keia kula na lahui like ole, he mau haumana malalo o ka lakou kumu elike no hoi me na kula o ae. Ua hui mai ma keia halawai na Hawaii, Pukiki, Pake, Kepani, Haole, Korea a koe aku ka lahui Pilipino. Ua heluheluia mai kekahi pala-pala e ke kumunui o ke kula Mrs. Wakefield, maloko o ia palapala e hoakaka ana ia i na mea i hoolalaia elike me ia mamua ae, oia hoi e kukulu ao i fea a kuai aku i na mea i hanalima ia e na keiki, na kumu. ame na makua ma ka la 12 o Feberuari o keia makahiki. Ua hoonohonohoia na mahele hana Iike ole penei. Ka mahele o na Hawaii eha komite; ka mahele o na Pukiki eha komite; ka mahele o na Pake eha komite; ka mahele o na Pake eha komite; ka mahele o na Kepani eha. Na kela ame keia mahele pakahi e hoomakaukau i na mea like ole i hanaia a kuai aku me ka hookaawaleia o kela ame keia ma kona wahi iho i hoomakaukauia, e loaa ana he manawa loihi kupono o hoo-makaukau ai ahiki i ka wa o wehe ai. Ma ka aoao o na Kepani ua haawi mai la lakou i ka huina o $140, oi aku a emi mai paha me ka nana ole ao pehea ka nui o na loaa e komo mai ana ma ko lakou waihona i ka la e weheia ai ka fea, he kokua nui hoi ma ka aoao o keia lahui lokomaikai no keia hana. Ma ka Poalima, Feberuari 11 ka la hana nui ma ka aono o na Hawaii; ua akoakoa ae ma kahi o Mr. ame Mrs. Bell he heluna mahuahua o na makuahine Hawaii no ke kokua like ana i na hana i hoomaopopoia
no ia la, ka okioki puaa ame na hana i na laulau, a ua pau no hoi keia hana nui i ka hanaia i ka wa kupono, no ka mea, ua hanaia me ka manao lokahi, he mahalo nui ma ka aoao o na kumu i ka hooikaika pauaho ole o na Hawaii ma ko lakou mahele hana. Ke haawi pu aku nei no hoi ke komite hoolaha i kona hoomaikai nui ia Mr. ame Mrs. Bell, a pela pu no hoi na kumu ma ia manao hookahi, ko laua haawi ana mai i ko laua home i wahi e hanaia ai o na laulau. He hoomaikai nui no ia Mr. Henry ame Mrs. Wahineikaiu no ua hooikaika pauaho ole ma ko laua aoao no ka imi ana aku i kekahi mau nani oi ao no ka mahele hoikeike o na Hawaii; ke hoomaikai pu aku nei no hoi ia Mrs. Sarah White ame Mrs. Kalaulin no na lei nani hanaia e ko olua mau lima akamai, noeau, a mikioi no hoi no ka holomua o na hana hoikeike o ka la Oiai e nee ana na hana me ka holomua, ua hoea ae la ka puali Boy Scout ma ke kahua o ke kula a kukulu i na halelole elua ame ka hoomakaukau pu i na pakaukau loloa ma ka malumalu o na kumumanako makai o na halekula. Ua hoea mai la ka la 12 o keia mahina ka la hanau o kekahi o na peresidena kaulana loa o Amerika, Aberahama Linekona, a o ka la hoi e wehe hamama ia ai o ka fea imua o kekahi heluna mahuahua i akoakoa mai ma ka hora 10 o ke kakahiaka. Aia na mea hoikeike a na Hawaii maloko o kekahi halelole i kukuluia, o na mea hoikeike a na Pake maloko o ka lua o na halelole, maloko o keia mau halelole na laulau, na lei maile ame na lei pua o na ano like ole, na moena lauhala nani lua ole, na eke lauhala, na peahi, na lei kukui i hana maiau ia. ma ka mahele hoi o na Pake na meaai Pake i hoomoaia me ka maikai, ina e pololi oe ua hiki ke komo ae malaila a hoolawa i kou makemake no ke kumukuai haahaa loa. Malalo o ka malumalu o na kumumanako na pahu ice cream a na kumukula, na meaono hua o na ano liko ole i hoomoa maiau ia, e ai iho ai no oe a ka'u ka puu i ka wai a ka naulu no ke kumukuai makepono loa; aia hoi na pakaukau a na makuahine Pukiki i hoopihaia me na palaoa i hoomoaia ma ke ano helu ekahi, ku ka paila a nana ka haawe maluna o na pakaukau, e wae oe a pau ka makemake no ke kumukuai oluolu loa. Maluna o na pakaukau a na Kepani malaila oe e ike aku ai i na meaai like ole, na mea nani like ole i hana maiau ia e ko lakou mau lima noeau; ma kekahi pakaukau okoa aku na mea i hana maoli ia o na haumana o ke kula, o ia hoi na mea humuhumu, na eke lauhala nunui a liilii. Ua kipa mai na malihini makaikai honua ma na manawa like ole o keia la no ka makaikai ana i na nani like ole o ka fea, me ke kuai ana i kekahi mau wai-wai he nui wale. Ma ka hora 4 p. m., i hoea mai ai ka bana puhi-ohe o ke kalaha no ka hoonanea ana i ka lehulehu a hookuu na hana i na hora koliuliu o ke ahiahi iloko o na manao hauoli. Ma ka aoao o no kumu ke haawi aku nei i ko lakou hoomaikai nui i ka lunahoomalu o ke kalana o Hawaii no ka ae ana mai i ka bana o ke kalana, a ke hoomaikai aku nei no hoi i na keiki puhiohe o ka bana no na mele nani i meleia mai. Ke hoomaikai hou aku nei i na makuakane ame na makuahine i komo pu mai ma ka hooikaika pauaho ole ana e holopono na hooikaika ana no keia hana nui, a he mea hauoli nui no hoi ke hoike ae, "Ua holopono na mea apau", e oluolu o lawe aku i ka makou mau hoomaikai. O makou iho no ma o, MOSES MALAKAUA Komite hoolaha no na Hawaii. AOHE NO HOI HE PULE HALA ME KA LOAA OLE O NA ULIA
Elike me ka mea i ike mau ia o na la hope o ka pule ka oi aku o ka hana a na makai ame na kanaka o na halema'i mamuli o ka lehulehu o na ulia kaa otomobile, pela no i ka pule i hala iho la. He iwakalua a oi aku poe i eha a i lapaauia maloko o ka halema'i mawaena o ka Poaono ame ka po Sabati, a o na eha o ka poe i lapaauia he nahu ilio kekahi, he paholehole ko kekahi a he haki o ka iwi umauma lei ko kekahi. Ma ka wanaao, aneane i ka hora 3 o ka Poaono, he kaa otomobile me eono mau ohua a e kalaiwaia ana e M. Shiraki ka i holo ae a hookui ana me kipaepae ma ke kihi o na alanui Alapai ame Magellan a haki kekahi huila omua a kahuli ke kaa a paa na ohua apau malalo. O Mr. Masao Shiraki mokumoku kona helehelena ame ke kino. O ke kumu mai o keia, pela ka moolelo, ua hiki ole i ke kalaiwa ko hoopaa i ka holo o ke kaa. Ma ke ahiahi loa ana iho o ka po Poaono o ke kaa o kalaiwaia ana e E. P. Rego hookui me ko kaa olo e kalaiwaia na e Robert H. Kani ma ke liihi o ke alanui 6 ma Kaimuki. Paholehole me ka mokumoku ko Robert, H. Kani kino a ma ka halema'i o ua poino ulia oia o ka laweia ana ae no ka lapaauia mai. No na kaa a elua ua nahaha like e nui hou aku ai ka lio no ka hana hou ana. Hookui ke kaa otomobile e kalai-
NA HANA O KA AHAOLELO
(Mai Ka Aoao Ekahi Mai)
i $7500 no ka uku ana aku i na hoolilo o ka hoakea ana a pau pono ame ka hana ana i ke alanui Front, ma Lahaina, Maui, ame ka hana a hooloihi ana aku i ka papohaku ma luhi e pili ma i ke kai ma ka aoao e pili ana ia alanui. — Mossman. B. S. 15. — He bila kanawai e hoakaka ana no ka hoopakele a pale ana aku i ka ma'i makapo mai na bebe hanau hou loa mai. — Tavares. B. S. 16.-He bila e hoakaka ana no ka hoopaa ana i na hanau, na make ame ua mare maloko o ke Teritore o Hawaii. — Tavares. Na Oleho Hooholo S. R. 2 — E noi ae ana i ke Kakauolelo Brown o ke Teritore o Hawaii e hoolako ae i na hoa o ke senate me na komite o ke senate me na kope o na Kanawai i Hooponopono Hou ia o Hawaii, ame na kanawai o ke kau ahaolelo o ka 1925.— Mossman. S. R. 3.— E kuhikuhi ana i ke Kakauolelo o ke Teritore o Hawaii e hoomakaukau koke i kekahi kuahaua no ka hoopuka ana aku a ke kiaaina e hookumu au ai mau mahele koho baloka hou maloko o ke kulanakauhale a kalana o Honolulu i hiki ai ke maopopo elike me ka hiki iaia ke hooholo iho i ka huina o ka poe i hoopaa i ko lakou mau inoa maloko o kela ame keia mahele koho e oi ole aku ai mamua o ka 600 poe koho maloko o ka mahele koho hookahi. A eia hou, e hookumuia i mahele koho e komo pu ai na kauhale o Waipahu, me kahi koho ma a i ole ma kahi kokoke i ka hale oihana o ka Hui Mahiko o Oahu. — Brown. S. R. 4. — He olelo hooholo e hoike ana i na manao kaumaha ame ka minamina no ka make ana o Levi L. Joseph, ka lunamakaainana i kohoia, a e hoakaka ana i na manao kaumaha no na lala o kona ohana. — Tavares. S. C. R. 1 — E noho ka halawai hui o ka Hale o na Lunamakaainana ame ke senate ma ka auwina la Poaha, Feb. 17, ma ka hora 3:30 maloko o ka rumi halawai o na Lunamakaainana, no ka hoolohe ana i ka haiolelo a ke kinaina.
La Hana 2; Feb. 17
Na bila i hookomoia ae ma keia la:
B. H. 3.— No ke kukulu ana i halekula kiekie ma ka apana o Kalihi. — Lyman. B. H. 4.— E hookaawale ana i $15,000 no na alanui no na apana pahale ma Piihonua, Papa 2, ma Hilo.— Silva. B. H. 5. — E hookaawale ana i $1500 no ke alanui o na apana pahale ma ka aina hookuonoono o Waiakea, Hilo Hema.— Silva.
NA HANA O KA HALE La Hana 3; Feb. 18 Na bila: B. H. 32.— E hookaaawale ana i $10,000 no na alanui ma Kekaha, Kauai. — Marcallino. B. H. 33. — E hooloihi ana i ke kaupalena ana i ka manawa a ma-loko o ia manawa, o loaa mai ai ke apono ana a ka ahaolelo lahui i ke kanawai, 248 S. L. o Hawaii no ka haawi ana mai i ka aelike no ke kukui uwila no ka apana o Kawaiahau, Kauai. — Marcallino. B. H. 34.— No ke kukulu ana i kula kiekie Junior ma ka apana o Waimea, Kauai. — Marcallino B. H. 35. — E pili ana i ka hoomakaukau ana o kekahi poe noi laikini loio no ka lilo ana i mau loio ame na rula e pili ana ia hana. Viveiros. B. H. 36. — E pili ana i na aie o ke kane ame ka ae oluolu ana.— Vivei-
ros.
B. H. 37. — O ka ukuhoomau a ke Kalana o Kauai ia Henry H. Holi i $90 o ka mahina.— Gomes. B. H. 38. — Ka ukuhoomau a ke Kalana o Kauai no ka wa e ola ana o Samuel K. Kaeo o Nawiliwili i $150 o ka mahina. — Gomes. B, H. 39.— E pili ana i ka papahelu waiwai ma o na luna aupuni kalana la.— Ewaliko. B. H. 40.— No ka hoomakaukau ana no ke koho hou ia o na luna aupuni kalana kohoia ame kulana. kauhale a kalana. — Ashford. B. H. 41. — E hoopau loa ana i ke kanawai lole auau a Desha. — Ash-ford. B. H. 42.— E hoakaka ana i ka hana ma ke kanawai a iawai e kauoha aku ai. — Ashford. B. H. 43.— E hookomo pu ana i ka moa, pelehu, kaka, ame ku iloko o
waia ana e K. Miyahara me ke kaa
e kalaiwaia ana e T . Fuginaka ma
ke kihi o na alanui Beritania ame
Keeaumoku ma ka po o ka Poaono
a nahaha like ia mau kaa. He be-
be 3 makahiki, o Minoiu Miyahara
ka inoa, a e kau ana hoi iluna o ke
kaa o ka makuakane, ka mea i mo
kumoku ma kona helehelena i ha
apana aniani nahaha o ke kaa, a
ma ka halema'i o na poino ulia i
lapaauia aku ai.
O Helen Kam, o ke alanui Wil-
der, ame E. E. Boyle na mea i la-
paauia ae maloko o ka halema'i o
na poino ulia no na mokumoku ame
na paholehole ma ko laua mau hele-
helena, he mau eha mauwale i loaa
a laua mamuli o ka hookui ana o
ke kaa a laua e kau ana me ka
pou kelepona ma ke alanui 10 ame
ke alanui Kilauea, Kaimuki. O ka
hana keia o ka helu i na ulia aohe
manawa e pau ai.
na "Holoholona laka. "— Ashford. B. H. 44.-E pili ana i ka hana ame ka hookapu ana i na hana lea-lea ma ka la Sabati.— Char. B. H. 45.— E pili ana i ka papa inoa o ka poe no lakou na auhau haule hope i hiki ole e ohiia na auhau. — Silva. B. H. 46.— E kuhikuhi ana i na luna auhau e hooponopono i na moohihia auhau e haalele a e hoopau loa ana. — Silva. B. H. 47.— He bila e pili ana i na kuaau, ke ako'ako'o ame ke one. — Soares. B. H. 48.— He bila e hoopehu hou ae ana i ka uku o ka loio kulanakauhale a kalana o Honolulu mai ka $6000 a i ka $10,000.— Soares. B. H. 49.— He bila e hoakaka ana no na pono o na kanaka i hopuia e ike i kona loio a e hoakaka ana i ka hoopai no kona hooleia ana. — Soares. B. H. 50.— E hookapu ana i kekahi mau lunakanawai a mau luna e ae o ka olohana hookolokolo mai ka lawelawe ana i ka oihana loio.— Soares. B. H. 51. — E pili ana i ka haawi ana aku i ka waiwai i ka poe na lakou ka hoopii ma ua hoopii e koi ana i ke kino o ka waiwai. — Soares. B. H. 52.— E pili ana i ka hookuu ana i ka auhau maluna o ka waiwai — Soares. B. H. 53. — He bila e hoopehu hou ae ana i ka uku o ka lunakanawai apana o Honolulu a i ka $6000 o ka makahiki, a e haawi ana i $600 no ka makahiki no ka hooliloia aku e ka lunakanawai elua o ka aha hoomalu o Honolulu. — Lyman. B. H. 54. — Aole mahele koho baloka e oi aku maluna o 700 poe koho baloka a e haawi ana i ke kiaaina i ka mana e hookumu ai i mau mahele koho baloka hou i ka manawa e ikeia ai ke kupono e hana pela. — Lyman. B. H. 55. — E hoopau loa ana i ke kapu o ke kuaiia o ka nehu a e ae ana e kuaiia. — Lyman. B. H. 56, — E hoopau ana i ke kanawai auhau maluna o na aina pili ma ke alanui Moiwahine Akau, a maluna o na aina mai ke alanui Waiakamilo ahiki i Moanalua. — Lyman. B. H. 57.— E haawi ana i ke kuleana i kela ame keia kanaka e lawai'a i eono amaama no ka la iloko o ke kikina kapu o ka amama. — Lyman. B. H. 58. — E pili ana i ka meanoi ame ke akeakea ana iloko o ka manawa hoomaamaa kanawai. — Vitousek. B. H. 59.— E hoakaka ana no ka auhau pakai no ka halekula nui o Hawaii, ka halema'i kuokoa no ka ma'i akepau ame na halema'i e ae. B. H. 60.— He bila e hoakaka ana no na ukuhana ame na hoolilo o na aha hookolokolo kaapuni. — Petrie. B. H. 61. — Ka bila no na haawina dala no na keena oihana o ke teritore, no ka manawa o elua makahiki, mai Iulai 1, 1927 ahiki i Iune 30, 1929. Holo ma ka heluhelu ekolu ia ana na B. H. 1 e hookaawale ana i $55,000 no na hoolilo o ka hale no ke kau, ame ka B. H. 2, i hookomoia ae ai e Clark no ke kahea ana i koho baloka kuikawa ma ke Kalana o Maui no ke koho ana i pani ma kahi o Lunamakaainana Joseph i make. Loaa mai i ka hale ma keia la ka B. S. 1 e hookaawale ana i $45,000 no na hoolilo o ke senate no ke kau, a holo ma ka heluhelu ekahi ia ana. Hoopaneeia mai ka heluhelu elua a ekolu ana a ka Poakahi. MOOLELO O KA AHA SENATE La Hana 4; Feb. 19. Na bila i hookomoia ae ma keia la: B. S. 27.— He bila e hoakaka ana no ka ukuhoohoomau ia ae o James B. Mulholland ma ke $75 no ka ma-hina e hoomaka mai ka mahina aku o Iulai, 1927, no kona manawa e ola ana.— Mclnerny. B. H. 28— He bila o hoakaka ana no ka ukuhoomau ia ae o William Henning, ka lunakanawai apana o Makawao ma ka $100 no ka mahina o hoomaka ana ma ka mahina o Iulai, 1827, a e pau ma ka mahina, 1929. — Tavares. B. S. 29.— No ka hoolako ana i dala na na hana hou o ke aupuni dala no na hana hou o ke aupuni o $4,260,000.— C. A. Rice. Hoike a na Komite Na ke komite wae o Oahu ame Maui he hoike e apono ana i na B. S. 9 ame 14 a o ka S. R. 3 ua waihoia ae e ke komite, na senatoa o Oahu, i ka komite waiwai. Na bila i komo aku i na komite like ole: I ke komite hookolokolo ka B; S. 17; i ke komite o na loaa ame na hoolilo na B. S. 20, 23, 25; i ke komite wae o Kauai na B. S. 18, 19; i ke komite o ka oihana Mahiai ame Ululaau ka B. S, 21; i ke komite o na aina aupuni ame na hana hou kuloko ka B. S. 22, i ke komite o ka mokupuni o Oahu na bila 24 ame 28. Ua pau mua keia mau bila i ka heluhelu ekahi a elua ia mamua o ke komo ana aku i na ko. mile like ole. B. H. 20.— E hookaawale ana i $30,000 no ka hale hoomaha ma Puukapele, Kauai.— Marcallino. B. H. 21.— E pili ana i ka oihana hoonaauao ame ka manawa a ke keiki oo ole e kupono ai ke hoohanaia a e hookuuia ai mai ke kula mai. — Marcallino. B. H. 22.— E haawi ana i ka mana i ke Kalana o Hawaii e haawi ia Samuel K. Pua i ukuhoomau o $250
o ka mahina. — Pedro. B. H, 23.— E noi ana e hookaawaleia ae i $83 no ke kokua ana aku ia David K. Richards.— Pedro. B. H. 24. — No ke kukulu ana i halekula a 'okumu ma Hilo.— Pedro. B. H. 25. — E hoopii hou ae ana i ka auhau kino mai ka $5 a i ka $10 no ka makahiki.— Kawaha. B. H. 23.— E noi ana no ka hoololiia o ka mana hookohu i na lunakanawai apana mai ka lunakanawai kiekie o Hawaii ae i na lunakanawai kaapuni o kela ame keia mokupuni. Ahuna. B. H. 27.— E kau ana i ukupaa no na kanaka hana me ke aupuni ma ka $3 o ka la.— Gomes. B. H. 28. — E hookaawale ana i $8000 no ka hoohui ana i ke alanui o ka aina hookuonoono o Opihikao me ke alanui nui Pahoa — Kalapana ma Kamaili, Puna, Hawaii. — Pedro. B. H. 29. — E hookaawale ana i $6000 no ke alanui mawaena o ko alanui Kinoole ame ke alanui Kaluaopele, ma na aina hookuonoono o Waiakea, Hilo Hema.— Pedro. B. H. 30. — E hookaawale ana i $8500 no ke alanui mawaena aku o na aina hookuonoono o Papaaloa, Hilo Akau.— Pedro. B. H. 31.— E hooakaka ana no ka hoomalu, ka paa ana ame ka hoohana ana aku i na kaa otomobile o ke teritore. — Ashford. Na Bila I Holo Ma Ka Heluhelu Elua Ana B. H. 1. — E hookaawale ana i $50,000 no na hoolilo o ka hale no ka 1927.— Silva. B. H. 2. — E hoakaka ana no kekahi koho baloka kuikawa ma ke Kalana o Maui no ka hoopiha ana i ka hakahaka mamuli o ka make ana o Lunamakaainana Joseph. — Clark. Hoike a ke Komite Pa'i Na bila i pau i ko paiia a haawiia aku i na komite kumau o ka hale: I ke komite waiwai na B. H. 6, 8, 9, 11, 12, 13, 25 ame 31; i ke komite hookolokolo na B. H. 7, 14, 15, ame 26; i ke komite hoonaauao na B H. 3, 10, 16, 21, ame 24; i ke komite kalana ame ke aupuni kulanakauhale na B. H. 17, 19, 20; i ke komite ola, makai ame ka oihana koa ka B. H. 18. Holo ma ka lehulehu ekolu ana na B. H. 1 ame 2 a hoounaia aku i ke senate.
O LEVI LEMUELA IOSEPA UA
HALA
Ma ke kakahiaka poniponi hora
4 o ka la 15 o keia mahina i haalele
mai ai kuu pokii aloha Levi Lemuela
Iosepa i ka hale kino kanaka una i
noho ai no na makahiki he 54, eiwa
mahina ame na la keu elua, haalele
iho la i kana mea aloha mahope nei
he wahine, ke kihei pili e pumehana
a o na po loloa hu'ihu'i o ka hoo-
ilo, na keiki lehulehu, owau nei koiu
hanaumua ame ko maua kaikuahine
Mrs. Mary Ann Kolomoku Baker.
Hanauia ma Kipahulu, Maui, mai
ko makou mau makua mai J . K. Io-
kepa me Hana Laakila Iosepa i ka
la 12 o Mei., 1873, ka hope loa o ka
hanau ana a ko makou makuahine.
Aloha no ka aina hanau kahi a na
maka i ike mua loa ai i ka malama-
lama ame ke pumehana o ka la, a
waiho iho la na iwi i ke one o Ka-
kuhihewa.
Pau kou honi hoomau ana e kuu
pokii heleloa i ka makani kaulana
pa kolonahe o ua aina aloha nei o
kaua me na kini o kaua olaila, me
kolaila mau wai owe pu a'u e poina
ole nei.
"E aloha ae ana no au,
Ka makani kaulana o ka aina,
Au i noho ai a kupa,
Ka makani kaili aloha."
O ke kaili no ia i ke aloha la
haha poele ka papa'i o Honolulu.
Aloha no ka aina o kakou, ka aina
mai ka i'a kau mai iluna i ke ao
opua, a ka makani kapaepae kohola
lele halihali wai o ka aina e — aloha
k- wai nahu pu o ua aina nei e!
Na ia makuakane no o maua e
noho hope lunahooponopono nei no
ke Kuokoa, J . K. Nakila, i hoona-
auao mua ia maua ma ka olelo Beri-
tania, a mai iaia mai no i komo ai
i ke Kula o Kamehameha, a puka
pono mai oia i ka 1894.
Hemo no mai ke kula mai, noho
me ka Lunakanawai Kiekie A. F.
Judd no kekahi mau makahiki, mai-
laila aku noho me ka Loio Kuhina
Dole, hoahanau o Peresidena Dole i
make i kela makahiki aku nei. Mai
ia keena mai i hookohuia al oia i
Hope Makai Nui no Kipahulu, oiai
he Apana Hookolokolo okoa no o
Kipahulu ia manawa.
I ka hoohuiia ana o Kipahulu ame
Hana i hookahi Apana mahope mai ,
noho ai oia i hope makai nui no
Iana holookoa.
Ma ke kau ahaolelo o ka makahiki
1907 i koho mua ia ai oi., i lunama-
kaainana mai na mokupuni mai o
na Hono a Piilani. Aole oia i holo
mai kona kolo mau ia ahiki wale i
mai kona holo mau ia ahiki wale i
keia kau e noho nei, a na ka lima o
ka make i hoopau mai la i kana ha-
na ana no ka lehulehu.
Ma ka mahihiki 1920 i lawe hou
ai oia i ke kulana hope makai nui
no ka Mokupuni o Molokai nui a
Hina. I kela makahiki aku nei i hoi
mai ai oia a noho ma Molokai, a
mailaila no oia i holo hou mai nei
no keia kau.
Mahope iho o kona puka hou ana
mai nei, i loaa ai oia i ka ma'i, a
hoi iloko o ka haukapila, malaila i