Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXVI, Number 12, 24 March 1927 — Page 6
| | |||||||||||||||||||||||||||||
| | Nupepa Kuokoa KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII | | |||||||||||||||||||||||||||
| | AOAO NO NA MANAO PEPA SOLOMON HANOHANO, LUNAHOOPONOPONO. | | |||||||||||||||||||||||||||
| | NA MOOLELO HOONANEA, NA NUHOU KALAIAINA ME NA NUHOU O KA MANAWA | | |||||||||||||||||||||||||||
| | |||||||||||||||||||||||||||||
| | |||||||||||||||||||||||||||||
| | |||||||||||||||||||||||||||||
| | EONO NUPEPA KUOKOA, HONOLULU. T. H. POAHA. MARAKI 24. 1927 | ||||||||||||||||||||||||||||
| | |||||||||||||||||||||||||||||
| | KA OIHANA KANU HALAKAHIKl MA HAWAII NEI. Aole loa he kanalua iki iloko o kakou, na makaainana ma Hawaii nei, no ke kulana holomua o ka oihana kanu halaka-hiki: ua ike maopopo loa ia keia hopena, iloko o na makahiki kakaikahi wale no o ka lawelaweia ana o keia oihana iloko nei o ka aina, mai ka manawa uuku loa mai, ahiki i kona pahola ana aku i ka loa ame ka laula ma na mokupuni apau o keia teritore. Elike me ka oihana kanu ko, ka lilo o kela oihana, i oihana kokua nui loa, ma ka hoopomaikai ana i ke aupuni, ma o na dala auhau la; ame ka hoolako ana aku i na hana na kekahi mahele nui o na makaainana, ma na mahiko, a ma kekahi mau oihana e ae, i kauka'i aku ai ke ola o kela mau oihana maluna o ke kopaa, peia no ka oiaio loa, o ka lilo o ka oihana kanu halakahiki i oihana kokua nui aku, ma ka hooi ana ae i kela kulana holomua o ka aina, e oili ae ai he mau hana hou, a kakou i manao ole ai iloko o keia mau Ia e nee nei. He mau makahiki lehulehu ae nei i hala, aole i manaoia, e lilo ana ka mokupuni o Lanai, o ia kekahi mokupuni waiwai loa: aka nae, ma ka hoohuli ana o na kanaka kuhohonu o ko lakou noonoo ame ka ike, i ka lakou mau hooikaika ana, no ka pono a no ka holomua o ka hana kanu halakahiki, maluna o kela mokupuni; ua hoea mai i ka hookoia ana o na mea a lakou i iini loa ai, a i keia la, a ma keia mua aku ua hiki ia kakou ke olelo ae me ke kanalua ole, ua hiki i ka halakahiki ke hoolilo i na aina panoa, i mau aina waiwai loa. O ke kono ma ka aoao o ka hui kanu halakahiki Hawaii, i pahola mai ai i na hoa o ka ahaolelo kuloko, no ko lakou holo ana aku e ike no lakou iho i ke kulana o ka oihana kanu halakahiki, maluna o ka mokupuni o Lanai, aole ia no ke ake mai o kela hui, e loaa aku na kokua ana a ka ahaolelo no ka pono o kela oihana, aka, i loaa pu aku ai ka ike ia lakou, o kela ka elua o na oihana ma Hawaii nei nana i haawi aku i ka waihona waiwai kiekie i ke aupuni; i hiki ai na hanahou ano nui i hoolalaia e ko kakou poe kaukanawai. Me keia oihana e nee ana imua me ka malie ame ka holomua loa, i ka nana aku, e hoea mai ana i ka manawa e lilo ai na eka aina nunui e waiho wale mai nei, i mau aina waiwai loa; no ka mea ma na wahi apau i hiki ole ke kanuia i ke ko, no ka nele i ka wai, e hiki auanei i ka halakahiki ke hoouluia; ina pela iho la ka mea oiaio loa e nanaia aku nei alaila, e lilo aku ana ka hana kanu halakahiki, i mea kokua nui, i ka hana hoopulapula, e hooikaikaia mai nei e ka ahaolelo kuloko, e pahola aku I kela hana hoopulapula ma na mokupuni apau o Hawai inei. KE HOLOMOKU MAI NEI NA MALIHINI MAKAIKAI. Elike me ka nee ana o ke au o ka manawa, pela iho la no ka loli o na kulana e nanaia aku nei e ko kakou mau makaainana lawelawe oihana, no ka lilo o Hawaii nei, i kikowaena no ka poe makaikai e kipa mau mai ai i keia ame keia manawa apuni ka makahiki: Me na malihini makaikai honua he heluna nui e kipa mai ana no keia teritore, i kukuluia ae ai na hokele nunui a kakou e nana aku nei i keia mau la, pela no na hokele hou e hoolala-ia mai nei, no ke kukuluia aku ma na mokupuni apau a kakou e ka poe haiki o ka noonoo, e hookahahaia ai, no kahi e loaa ai na pomaikai i ka poe i hookomo i na dala mahuahua iloko o na hokele; aka nae, elike no me ka holomua o na hana kanu ko, ka hana kanu halakahiki, pela no auanei ka oiaio loa, o ka lilo aku o ka hana makaikai ma Hawaii nei o ia kekahi o na oihana hoowaiwai i ka aina ma keia mua aku. Me na malihini makaikai honua e kipa mau mai ana i Hawaii nei, e piha mau ana na hokele, e loaa mau ana na hana na na kaa otomobile, e piha mau ana no hoi ko kakou mau mokuahi holo pili aina, a e hoopomaikaiia aku ana he mau haneri o na ano oihana like ole; nolaila e lilo kakou i poe komo pu aku iloko o ka ohi ana i keia mau pomaikai, ma ka hui pu ana aku, a komo like iloko o na ano hana lehulehu; e konoia aku ai na malihini, e hoohauoli ia lakou iho iloko o ia mau hana, a i ole e hoihoi aku paha no ko lakou mau home, no ka hoolaha ana ia Hawaii nei. E PAPAIA KA HOLO WALE IA O NA KAA O KE AUPUNI No ke ake ana e hoolilo wale ia no na kaa o ke aupuni, no na hana o ka lehulehu, na hana e lawelaweia ana e na limahana apau o ke aupuni, iloko o na hora a ke kanawai i hookaawale ai no lakou e hana ai; aole hoi e hoohanaia kela mau kaa, ma na manawa e ae, no ka holo lealea wale ana, he inea pono no e hanaia he mau kanawai ikaika; i wahi e hoopauia ai ka hoohana wale ia o kela mau kaa, no ka mea, he kuleana nui ko ka poe hookaa auhau e ike, i ke ano o ka hoohanaia ana o na waiwai o ka lehulehu, na waiwai i kaa aku ai maluna o lakou ke ko'iko'i o ka uku ana ae no na hoolilo o kela mau waiwai. Ua hoopuka ae nei ko kakou kiaaina he kuahaua e hoolilo ana I keia pule ae, i pule uo na holoholona; elike me ia i hanaia a: ma ka aina makua; o ka manao o ka hookaawale ana i keia pule pela, no ka hoala ana mai no ia i na manao makee iloko o ka lehulehu, no na holoholona. Ua like no na holoholona me kakou na kanaka ke malamaia lakou me ka maikai ame ka makee. He mea nui na ilio, i ka poe e malama ana i kela mau holoholona ma na home; a elike me na manao makee iloko o kakou no na holoholona ma na home, pela no e lilo ai kakou, i poe ku-e aku, i na hana ino a hoopilikia e hookauia mai ana maluna o na holoholona e kekahi poe. Ina aia na manao kui'o iloko o ka poe na lakou e hooko mai nei i ke kanawai, no ke kinai ana i na hana piliwaiwai ma keia kulanakauhale, he mea maopopo loa, e hoea mai ana ia i ka pau ana; ina aole ma ka hopu maoli ana i ka poe apau e hakihaki ana i ke kanawai piliwaiwai, aka ma ka hoonoho ana i na makai, ma na wahi e hiki ole ai i ka poe piliwaiwai ke lawelawe i kela ano hana. Nui na bila kanawai i hookomoia ae iloko o ka ahaolelo i na la aku la i hala; me ke kiolaia o kekahi mahele nui o kela mau bila iloko o ke ie opala, mahope o ke koho ana o na hoa o na hale a elua; aole no keia he mea malihini i ikeia, aka o ke ano mau iho la no ia i na kau ahaolelo apau, eia nae he mau bila kanawai maikai no kekahi, e kupono ai e kakooia me na manao lokahi. | | |||||||||||||||||||||||||||
| |
| | |||||||||||||||||||||||||||
| | No ka mau no o ko Rev. Wm. Kamau, ke kahunapule o ka hale o na lunamakaainana ma'i o ka Rev. Henry K. Poepoe o Kaumakapili ka i pani ae ma kona wahi ma ko kakahiaka Poakahi ame Poa- lua nei. OLELO HOOLAHA Ahahui Kamehameha Ke haawiia aku nei ke kauoha i na lala apau o ka Ahahui Kamehameha e akoakoa ae maloko o ka Pa'lii (Capitol Grounds) ma ka hora 9:00 a. m., o keia Sabati iho, Maraki 27 , 1927, me ka aahu piha o ka ahahui, a mailaila aku e ka'i ai noloko o ka luakini o Kawaiahao, no ka malama ana i ke anaina haipule hoomanao no ka la hanau o ke Keikialii Kalanianaole i make. Ma ke kauoha: WILLIAM CHUN HOON, JR 6455—Mar. 24. E HOOLOHE E NA KAAHUMANU! Ua makemakeia na lala apau o ka Ahahui Kaahumanu, e akoakoa ae maloko o ka pa o ka luakini o Kawaiahao, ma ka hora umi o ke kaka-hiaka o keia Sabati iho, Maraki 27, me ka aahu piha o ka ahahui, no ko komo pu ana aku iloko o ko anaina hoomanao no ka la hanau o ke Keikialii Kalanianaole, o malamaia ana e ka Ahahui Kamehameha ma kela la. Ina he mau lala lookahi o ua Ahahui Kaahumanu mai na mokupuni mai e noho ana ma keia kulauakauhale, ua makemake pu ia lakou P komo mai ma kela anaina haipule hoomanao. MRS. LAHILAHI WEBB Kakauolelo. 6455—Mar. 24. | | |||||||||||||||||||||||||||
| | | | |||||||||||||||||||||||||||
| | Nuhou Kuloko Ua makemakeia na lala apau o ka Ahahui Oiwi o na Wahine Ha waii e akoakoa ae ma ko lakou rumi halawai mau ma keia Poakahi ae e hiki mai ana, Malaki 28, no ka uoo noo ana maluna o kekahi mau kumu-hana ano nui e pili ana i ka aha hui. Maloko o ka luakini o Kawaiahao ma ke awakea o keia Sabati iho Maraki 27, e malama ao ana ka Ahahui Kamehameha ho anaina hai- pule hoomanao no ka la hanau o ke Keikialii Kalanianaole. I kulike ai me ka lono kelekalapa o ka loaa ana mai i keia kulanakau hale, eia ka Elelo W. P. Jarrett i pau, ke huli hoi mai nei uo Hono lulu nei, maluna o ka moku lawekoa Chateau Thierty; a o hoakaka pu ana kela hoike, no ka make ana ke eha mau koa maluna o kela moka, ka ma'i flu Iloko o ka aha a ka Lunakana wai Kaapuni John R. Desha ma ka Poalua iho nei, i aeia mai ai he uuu kumamakahi mau hoopii oki mare o ka waihoia ana aku imua o kela aha no ka hanaino ame ka malama ole i ke ola, na kumu ano nui i aeia a kela mau hoopii oki mare Ua makemakeia na lala apau ka Ahahui Kaahumanu, pela hoi na lala o na Ahahui Kaahumanu o na mokupuni lehulehu, ma keia kulana kauhale, e hoea ae no ka Luakini o Kawaiahao ma ke awakea o keia Sabati iho, no ke komo pu ana iloko o ke anaina hoomanao no ka la ha nau o ke Keikialii Kalanianaole. Nui na palapala i kakauia mai e na makamaka, i hiki ole ko hoopuka ia aku maloko nei o ka nupepa i keia pule, no ka loaa ole o na wahi kaa wale o ka nupepa. Ma nehinei aku la i piha ai na la he kanakolu o ka noho ana o ka ahaolelo kuloko, a he kanakolu la koe, alaila hookuu keia kau. He paikau hookahakaha ka na pualikoa kiai lahui ma ka po o ka Poalua iho nei, no ka hanohano o na hoa o ka ahaolelo, me ka huea ana ae o kekahi mau solona kau-kanawai e ike maka no lakou iho na hana hookahakaha, pela hoi me kekahi heluna nui o ka poe makai kai. Ma ka halawai a ka papa luna kiai kulanakauhale o ka. noho ana ae a aka po o ka Poalua iho nei, aponoia ai ka olelo hooholo i hoo komoia ae e ka Lunakiai Sylva, e haawi ana i ka mana piha i ka papa lunakiai, e kapa ai i na inoa o na halekula aupuni. Mamuli o ka nui loa o ka poe hopuhopuia, no ka hookele i na kaa otomobile, me ka loaa mua olo h laikini hookele kaa ia lakou, i hoo mahuahua ae ai ka Lunakanawai Apana Steiner i ka hoopa'i o kela poe, ana kahi o ke kanalima dala elike me ia i ikeia i na la aku la i hala o keia pule. Mamuli o ka ma'i o ka Luna kanawai Kaapuni Cristy, o ia ka loaa ana i ka flu, ua hoopaneeia ka hoea ana ae o na kiure no ka hoolohe ana i ua hihia imua o kana aha ahiki i ka wa e hoikeia aku ai ia lakou ka lohe no ka hoea ana ao imua o kela aha. Mahope o ka hoohala ana i ke kahi mau la kakaikahi ma keia ku lanakauhale, i huli hoi aku ai ka Lunakanawai Kaapuni W. C. Achi, Jr. , no kona home ma Kauai, ma ke ahiahi o ka Poalua iho nei. Ma ka Poaono iho nei, Maraki 19, i hanau mai ai ua Mr. ame Mrs. Noa Kalama ke keikikane ma ke alanui Charles, Kapahulu; o ka elua iho la keia o ka laua mau keiki. He kulana ma'i ko ka Rev. H. H Pareka e waiho mai nei iloko o keia mau la; ua piha iaia na makahiki he kanaiwa—kumamakolu mamua koke aku nei. No ka like ole o na hoike i waihoia ae imua o ka aha federala, no ke ano o ka omole okolehao o ko kuaiia ana mai e kekahi wahine Kepani o Miyashiro ka inoa ia Robert Ka- lama, i hookuuia ai kela wahine e ka Lunakanawai Federala Rawlins, ma ka Poalua iho nei. He eono ka nui o na hoopii oki mare o ka hookomoia ana ae iloko o ka aha a ka Lunakanawai Kaa-puni Desha, ma ka Poalua iho noi. I ke kulanakauhale iho nei o Charley Corney o na aina hoopula- pula o Palau-Hoolehua o Molokai, a ma keia ahiahi no oia e huli hoi aku ai uo ka Moku o Hina. | ||||||||||||||||||||||||||||
| | |||||||||||||||||||||||||||||
| | HE HOOMAIKAI NUI I NA MANA KOHO BALOKA I kuu mau haku makaainana o na Mokupuni o Maui, Molokai ame La nai, Aloha kakou:—Ke haawi aku nei au i kuu mahalo piha me ka hoo maikai palena ole ia oukou, no na baloka kiekie a oukou i haawi mai ai no'u, ma ke koho baloka kuikawa aku nei i hala, ka mea nana i hoo lilo mai, owau kekahi o ka oukou mau kauwa, iloko o ka hale o na lunamakaainana o ko kakou aha olelo kuloko, e noho nei i keia kau Elike no me ka'u i uwalo aku ai imua o oukou, no ko 'u hana me ka hooikaika elike me ka hiki ia'u ame ko'u mau hoa lunamakaainana, e loaa na hooponopono ahaolelo kau like no ko oukou pono, a no ka po maikai laula o keia teritore, pela no au e hooia aku nei imua o oukou e hoao no au e hana ma ua ano apau e mihi ole ai oukou, no ka hilinai piha a oukou i hooili mai ai ma luna o 'u. Me keia mau ulaleo o ka hoomai kai piha mailoko lilo mai o kuu puu wai, e oluolu oukou apau, e lawe aku ia wahi makana aloha, a e hooma nao mau ho kau au na oukou i na mauawa apau. Owau iho no me na manao mahalo kui'o loa, EDGAR MORTON NA MARE Daniel K. Kaleikini ia Libbie Marie Aweau, Mar. 12. Arthur Aleong ia Minnie Akina Mar 12. Harry W. Wagner ia Mary Almy Kibling, Mar. 15. Edward J . Ariata ia K. Kanihonui, Mar. 15. John Kahau ia Julia Paahao, Mar: 16. Edward L. Landon ia Daisy K Kaahanui, Mar. 16. NA HANAU Na Mr. ame Mrs. Vincent Garcia he kaikamahine, Mar. 11. Na Mr. ame Mrs. George. Hana-wahine he keikikane, Mar. 11. Na Mr. ame Mrs. K. Isaac he kaikamahine, Mar. 15. Na Mr. ame Mrs. John Lopex he kaikamahine, Mar. 16. Na Mr. ame Mrs. Frank K. Pahia he keikikane, Mar. 16. Na Mr ame Mrs. Wm. Ah See Afat he keikikane, Mar 17. Na Mr ame Mrs. William P. Cath-cart he kaikamahine, Mar. 18. Na Mr. ame Mrs. Daniel Bush he keikikane, Mar 19. Na Mr ame Mrs. Richard E. Wing he keikikane, Mar 19. Na Mr ame Mrs. Lawrence B. Thomas he kaikamahine, Mar. 21. Na Mr ame Mrs. Thomas Pedro Jr, he keikikane, Mar. 21. NA MAKE Emalia McGriffin ma ka Halema'i Moiwahine, Mar. 15. David Kuemaka Leleo, Jr., ma Honolulu, Mar 17. Kawahine K. Chank ma Ala Moana kokoke i Sheridan, Mar 17. John Kuhaupio Lovell ma Hoolehua, Palaau, Molokai, Mar 18. Minamina Kealoha ma ke Kuea Ah Leong;, Mar 18. John Kekua ma ka Halema 'i Teri-tore, Mar 19. Harriet K. Bush ma ke alanui Moiwahine, Mar 19. John Keohohou ma ka Home Minoaka, Mar 20. Mary Imiola Likua ma ke alanui Kokio," Mar 22. He umikumamakahi mau paamare i hooko-oia na pili maloko o ka aha hookolokolo a ka Lunakanawai Desha ma ka Poalua nei he mau hihia okimare wale no apau i paiio ole ia mai. | | |||||||||||||||||||||||||||
| | |||||||||||||||||||||||||||||
| | |||||||||||||||||||||||||||||
| | Iloko o keia mau pule kakaikahi wale no o ka noho ana ae o ka papa lunakiai kulanakauhale hou, o ke kulanakauhale a kalana o Honolulu nei, ke ikeia nei ke kulana maikai o na alanui; ua hooakeaia ae na wahi i ike maoli ia ka haiki; ua haliiia loi na wahi inoino a maikai ole, me na iliili liilii, me ka hamo pu ia i ka aila; o keia na mea a na makaainana koho baloka ake aku ai e ike, i ka hanaia mai e ka poe a lakou i koho aku ai ma ke poo o ke aupuni kulanakauhale. | | |||||||||||||||||||||||||||
| | |||||||||||||||||||||||||||||
| | |||||||||||||||||||||||||||||
| | |||||||||||||||||||||||||||||
| | |||||||||||||||||||||||||||||