Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXVI, Number 12, 24 March 1927 — HE KAHUHIPA KE SENATOA DESHA MALOKO O NA WAONAHELE O LANAI [ARTICLE]

HE KAHUHIPA KE SENATOA DESHA MALOKO O NA WAONAHELE O LANAI

Mawaena o kekahi poe mawaho qc o na hoa o ka ahaolelo i holo aku nei i Lanai o ka loio kuliina mua o ke aupuni kuikawa o Hawaii W. O. Kamika kekahi ame ke Senatoa Desha o Hilo, he mau kanaka laua I kamaaina ia Lanai he hapa kenekulia i hala aku.. Xo ke fc>euatoa Desha no eno makahiki kona noho ana he hapalua kene kulia i hala aku nei kona noho ana ma ka mokupuni o Lauai. Ma ko Sabti iho nei ko Desha hoike ana aea kana moolelo no ke kumu 0 kona nOho ana ma Lanai. I kona manawa opiopio ka ua hoao oia e holo malu i na aina e maluna o ka Tnvku i īko akii i na wahi e 'ae o ke ao. Ua kue kona mau makua i kona manao, a 5 mea e maopopo ai kona hiki ole ke hoao' e holo malu no ka elua o na manaita ua hoiohoiia aku oia e kona mau makua i Lanai, he mokupuni ia mau la e ku mau ole aku ai na mokuahi liilii holopiliaina, koe walo no no hookahi a elua manawa i ka makahiki mai Honolulu aku, a i ole ma ka waa a % i ole waapa paha mai Molokai a mai Maui mai. '■ Iloko ka o ia mau la o ka poe e noho ana ma Lanai ma ka mea oiaio he poe kuewa ka hapanui a he hana paakiki ka hoao ana e holo mahuka mai Lanai mai. I ka pau ana o na makahiki eono o ko Desha noho ana ma Lanai kauohaia aku la oia e na makua e lioi niai, Iloko o kela mau makani eono ana i hoopaaia ai ma Lanai he malama pu-a hipa kana hana, a iaia i hoi mai ai ua hoopau loa oia i kona manao e liolo mahuka 1 na aina e. Ia mau la ka, lie ho-a 3 na hipa ka lakou hana me na kanaka e ae ma na wahi a puni o Lanai, o ke kahua punahele loa a lakou e hoa ai i na hipa a hoakoakoa ia lakou malaila ma kahi i kapaia o Keahiakawelo maloko o Puukamaile ika wa i hoea ai na elele a ka ahaolelo i Puukamaile. No ka pili pipipi loa o ka ululaau ma kela wahi i hoa ai lakou i na hipa a hoakoakoa ma kekalii wahi oneanea maloko o ka ululaau a haalele i na hipa malaila ahiki i ko ao ana. Xo ka hihipea loa ka o na nahelehelo ame na kumulaau aohe hiki i na hipa ke puka a liolo aku. Ua lianaii ho juka a i ka wa e paniia ai ua paa na hipa iloko e nui ole ai ka hana.

He mau eka lehuleliu ka ke oneanea o Pukamaile a o hoopuniia ana ma na aoao apau o kekahi ululaau he mau kumulaau mala ka hapanui, he laau haahaa o kona kino, he wahi kiekie iki wale ae no ka maluna o na meakanu e ilee mau ia nei. O keia ka Senatoa Desha moolelo nona, no ke kumu o kona kama* aina ana ia Lanai, a -Ay moo<eio kana o ka hoike ana ae imua o lona mau hoa o ka holo pu ana i Lanai. »4* — O na Pake apau he umi-kuma-makolu i hopuia ai ma Waipahu e ka Loio Kulanakauhale Davis, ua ae lakou apau i ko lakou hewa imua o ka aha ma ke kakahiaka Poakahl nei a ua kauia mai ka hoopai o $15 pakahi maluna o lakou apau me na koina o ka aha. No ka hoeha ana o John C. Johnstone ia Ugiro Kako, ho Kepani elemakule, a haki ka auwao i hoopiila ae ai oia rio ka hoeha ame ka hoeha ana me ka meaeha ku i ka «nake.