Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXVI, Number 36, 15 September 1927 — KA HUAKAI MAKAIKAI A KE KAMALIIWAHINE ABIGAIL WAHIKAAHUULA KAWANANAKOA IA HANA, MAUI, KE OPUEHUAWA O KA MOIWAHINE KAAHUMANU. [ARTICLE]

KA HUAKAI MAKAIKAI A KE KAMALIIWAHINE ABIGAIL WAHIKAAHUULA KAWANANAKOA IA HANA, MAUI, KE OPUEHUAWA O KA MOIWAHINE KAAHUMANU.

Kakauia e Kiliapiilani no ke Kuokoa He mau la mahope iho o ka hpea ana mal o ke Kamaliiwahine Abigail Wahikaahuula Kāwananakoa, i Wailuku ua wawp, ae la ka lohe iwaena o ko Hana lehulehu, i ka loaa ana mai he leta ia Mrs. Aliee Kahokueluna, ke kahu o ka luakini o Wananalua, a o ka wahine mua loa hoi iloko o keia teritore, a o kekahi o ka makamua loa o na mamo a Eva o ke ao nei i poniia a hoolaaia no ka oihana laa, e hoea mai ana ke Kamaliiwahine no ka makaikai ana ia Hana nei, a hoea loa i Kipahulu, me ka upu nui e hehi kona niau kapuaiwawae i ke onehanau o l:a Moiwahine Kaahumanu, a haliu ae i ka poli walohla o kona opuehuawa ma ke alo iho o ka puu kaulana o Kauiki a alohl maka iho i ka wai anapanapa kupaianaha o Konokalani, kahi a ua aliiwahine la i noho al a hoikeikeia ae ai kona kapu alii, mana niii, a opu alii. Nolaila mahope iho o kekahi mau | hoomakaukau ana 110 ka hookipa ana

mai 1 ke Kamaliiwahine, via kaumaka n\U aku ko Hana nei no ka la e ikeia aku ai kona mau hiona hanohano ame kona leo waipahe kaulana. Ma ka la Sabati, Aug. 21, hoea mai la ka elele a ke Kamaliiwahine, a hui kamailio me ke Kahu o Wananalua nel no ka, hoomaopopo lea ana i ka wa $ hoea mai ai, ame ka papa hoonohonoho hana, oiai ua hooholo iho ka papa kahu waiwai ame ka papa luna kahiko o Wananalua e haawi i ke Kamalllwahine i manawa nona e haiolelo ai, a ia wa hookahi no hoi o Rev. Aliee Kahokuoluna i kukala mai ai e hoomana ana i na hoahanau o Wananalua e liio 1 komite no ke kono ana aku i ka lehulehu o Hana, mai Nahiku a Kipahulu e akoakoa māi i keia la iho la, a pela no hoi oia i kukala mai ai i na lala o ka Hui Kaahumanu e akoakoa like mai mu keia la iloko o ko lakou aahu piha, oiai ua pane mai ke Kamaliiwahine i kona iini nui loa e hui me na hoahanau Kaahumanu, a malaila ko lakou pēresidena Mrs. J. Murray i hooponopono pu al no na mea e hanaia ai i keia la iho la. I ka Poaha nei ke kelepona hope loa mai ia Rev. S. K. Kamaiopili mai e hoea mai ana ola me ka Lunakanawai C. C. Conradt me kehoalohei e ae i ukali no ke Kamaliiwahlne 1 ka Poalima nei, i hekau loe, mai ai kela huakai 1 Hana nei mahope iho nae o ka hoohaia. ana he manawa kupono me ka hookipa ana a ko Keanae kini ma, kekahi paina i hoomakaukauia e Mr. ame Mrs. Joh» Keola ame ko Keanae lehulehu iho. Wahi a ka pane a kekahi mea i noho iho ma ua papaaina ia, ua ai iho na kamahele i na meaai like ole a lawa me ke koe no o ke pakaukaii, no ka mea ua oi aku na meaai mamua o na waha i hoonuu iho, a mahope iho o ka lululima ana me na kini o ia aina kaulana, i ka "Waikau mai o Keanae", ua kamoe ioa mai la ka huakai me ka hoopuipuila ana $e e Mr. ame Mrs. Keola ma o ke kono la a ke Kamaliiwahine. Wahi a ke Kamaliiwahine i puana a i pane ae ai mahope iho o ka hoohiki loa ana i Hana nei, ua kaahele oia ma kekahi mau alanui nokeia 1 ke kaena o na aina e, a aole e loaa mai keia mawaena o Maui Komohana me Maui Hikina i kau a mea o ka hoohikilele noonoo ia e keia kanaha mile. Ka luaieleia iho la no la, o ka iho aku la ia ilalo a o ka pii iluna.- Iloko a iwaho a anuu a pii ana, a olaelae, a awawa kuhoho, a honi ana i ke ala o ka awapuhi, a kiei ana i ke kai lipo 0 ka Pakipika, a haiulu ana kahi wai o Puohokamoa, a au ana o Mokumana i ke kai, a ne ke kai i ka aeone o Wailua-nui, a kau hoolai ana ke koae me he iwa la, he la makani ia ke hone mai nei Ulaino, a kaulele ana i Honomaeele, kanl ke oe ua ikea Kaeleku e oi ae ana Kauiki 1 ka pohina ehukai. Kakahiaka Poaono, mahope o ka paina kakahiaka ma ka home o Mrs. Omsted, hoomaka aku la ka huakai no Kipahulu, a ua kipa aku ke Kamaliiwahine me 'kona mau hoaliele ma ka home o Mr. ame Mrs. Neki o Koaii, a 1 ka hoea ana I Kipahulu ua kipa kauhale aku la ola ma ka home hookipa akea i ka lehulehu o ia makuahine, Mrs. Kapoi. I ka hiki āna o ka huakai ma kekāhi kapa o ke awawa o Waiiua, ua hoopiha loa. ia iho la ke Kamaliiwahine me ka hoohie launa ole 1 ka nani maoli no o keia awawa, ka ae iiiili mua loa. nana i hoopae i ka wak o Hiiaka-i-ka-poli-o-Pele, no kana huakai kil ia Lohiauipo i Haena ke kanaka u'i aWaiwa o Kaual, a o ka ipo hol a kona kaikuaana aloha o Pele. ■ Mamua loa o ka hoohiki aua i Hana nei, Hia iho ae la ka huakai a Hamoa, kahi a ke Alii Kalakaua i kukulu al i ka mahiko malalo o la inoa, a o kekahi keia o na wahl nani loa, a e kipa mau ia nei e ka poe makaikai; eia ianei ka lokoi'a o Kupaka, ka loko momona a ono maoli no hoi o ka anae e kau nui ia nei

e ka lehulehu, i lohe wale ia Kupaka. Eia i ka ohana Harry English ka loko i keia wa. No ka nui o na wahi a ka huakai 1 ku iho ai e kilohi i ka nani o ka aina ame ka hoolohe ana i ka wehewehe ana o kamaaina i na wahi pana o Maui Hileina nel, ua kau ka la i ka pali hikl ana i kauhale. Ma keia huakai ua halawai aku a lululima pu ke kamaliiwahine me ka poe apau a kona maka 1 ike ai, a i ka hoea hou ana i Hana nei, ua hoea aku no he mau lioakanaka a lioa lahui e ike a kukai olelo pu me ia, ahiki wele i kona noho ana iho maluna o kqkahi pakaukau i luluu i na kohi kelekole a ka puukelu a ke kamaaina Mrs. Omsted 1 heeniakaukau c.i i v;ahi paina hoolaulea i ke Kamaliiwahine. Malaila ae keia mau makamaka, na hoahele o ke Kanaliiv/ahine: Mrs. Kahea, Mrs. Rebecca Deinert, Judge C. C. Conradt, Rev. ame Mrs. S. K. Kamaiopili, Mr. am= Mrs. De Esmond, Mr. ame Mrs. Vivian Richardson, Mr. ame Mrs. J. Keola, Mrs. Emily Garcia, Miss Rhoda Aki, [ Dr. ame Mrs. Hayes, Mr. Jos. Chal-me:-3, Miss David£on, Dr. Madsen, K. W. Kinney, ame na mea no hoi no laua ka home Mr. ame Omsted ame kona mau hoa kokua, Mrs. Faufata, Mrs. Jacobs ame Mrs. Akana. ( (Aole i pau.) I