Ka Nupepa Puka la Aloha Aina, Volume I, Number 44, 28 November 1893 — Page 3

Page PDF (991.03 KB)

This text was transcribed by:  Genny Lowe
This work is dedicated to:  To Mary Ting, Chauncey, Claire, Hawaiian families & friends

KA NUPEPA PUKA LA ALOHA AINA.

Ua Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono.

 

Ua Waiho ak@ a G W K@@’a @(words unreadable) ku i ka hoopii oki no kana wahine, no ke kumu aole hiki ke hoola @a kona mai.

 

He kaa hoki lima kai P@ha i ka Pu Laipela kai kau lak @ i@ e inehinei ma ke alanui Pu@ina, e @(words unreadable) @a ina paha @ Paoina e hoohana ia mai ai @ lehova ko kah@@ i k@i, e hoonani ia o leho va.

 

Ua hoopuka ae kekahi kahuna pale i kekahi olelo e i ana, na pihai a ua lako loa ke kalana kauhale nei i @a @@a kaua.  He kahunapule haole ke@ oa Bihopa.

 

            Ua ku mai @a @ okua@@ Chi@a i keia @wa i ka Peakahi nei ao e a@@ @ au mea hou an@ ua manaolana lakou ua hoi ka moiwahine ma ka nohokalaunu.

 

            E n@ueae o na makau aka e ike ike k@, o ka mokuahi Camapamia, ka mea nana i holo na la elima. mai Nu Ioka a i Browhead, ma ke kuma ka puka aniani o ka Nuhou Hawaii.

 

O ka Ahakukam@la k@@a @ P@(word unreadable) n@h@ a mawae@e o ke Alanui ha @(word unreadable) @a ke al@ @(word unreadable) o ka @(word unreadable) oihana o ka Avalakaila.  S. R. Dole, @(word unreadable) Carly, G. W. Smith, o Benson, (Rev. S. Biyopa aole oia i ku ma@ao aku.) O keia a e la ka nui o ka poe i eleu ae.

 

W. G. Sa@(name unreadable) ka mea @ @(word unreadable) @eapa a hoolaha o ka nupepa Hok@, na kahea ia mai oia n@ ko@a @(word unreadable), a @ai noho i mua o ka aha Apana. @ka, ua hoopinana ho@ a e la oia i ka @ha haapuni.  O k@ p@ iho la pa@a ia o kauna o kona hoopii mau ie no keia hewa (hookaulana lapu@ale).

 

Ua waiho i@ ae i @(word unreadable) ka ahaluna o ka ekalesia o Kaumakapili kekahi olelo hooholo @ahana e kekahi lunai oia ekalesia, e unuhi ia e ka Ekalesia mai ka noho ana mala@ o ka ma@a o a aha@(word unreadable) @(word unreadable) o ka Pae aina a o ka noho kuokoa ana. @(words unreadable) @(word unreadable) waiwai nui loa.  E koa a e ikaik hoi e na luna a pau loa no ko les@ Karis Eka esia O ka pono ke haua ia a ha i hale mai na lani.

 

NA KAHUA KA@AI

AUPUNI LAULA NO

HAWAII NEI.

           

            O ke kulana aupuni onipaa o kekahi lah@@, mal@@a no ia o na pono kauliki me ka maluhia o na pono kumu mai @i@olu loa k@.  Ole hoi o ka hana pono aku a me ke ha@@ pono mai @(word unreadable) @(word unreadable) @a @alu @ @(word unreadable) ma ke @a ka @a@(word unreadable) a me ka hoomana aua me ke heahea ea ole ia.  A aila, na hoopaa like ia na @(word unreadable) kaohi o ko ka lahui nohoua malamalama a pau o ke ao nei, maiuna o ke kana Wai Cala a ke Akua Manaloa, @@ ke aloha io i ke Ahu@, a me ka aloha io i kou hoalauna ma ke ki@o, oiai, na hanaia mai kakou a pau no ke koko hookahi.  An@laila i na e nanaia ma ka pauku mua o na kuinuka@awai o na lahu malamalama a pau, Penei.

           

1.  Ua @ maia mai na kanaka a pau e noho like a e noho pa@ ole hoi, a @a haaw@ paa ia mai he nau pono kaokoapilipaa na lakou pakahi, oia ke ola a me ka nohona keakea kumu ole ia mai, a e @(word unreadable) aku i @a mea e waiwai a@ a e kuonoono ai ka noho ana.  A nolaila, eia kekahi kahua kalai a@puni laula, e pono ai.

            2.  O ka malama ola, elua wale no kahua o keia k@@@ha na, No ke ola kino a me ke ola uhane.  Ua k@kulu ke Aupu@ he mau home no ka malama i ke ola piu @a kino, e like @(word unreadable) ka hale mai MoiWahine, ka hale lapa au o ka Papa Ola; Kapiolani Home. ka home Lunalilo a me na hale malama olae ae, he hana Pookela loa, ia a na lii hamau o ka aina, I hookoa s@.  A na hooko hoi ke Aupuni, ia manao maikai I hookahua @(word unreadable) ai.  La nae, mai waho mai ka hapa nui o na kauka uaua e hooko nei na haaa la@@ ol@ ma ke k@(word unreadable) e ike ia nei, he mea nui loa keia mahele, e pili ana i ke ola o ka lehulehu

 

 

NA MEA @UNA I @AI MALU

@ MAI IA MAKOU

 

 

            E ka Lahui Hawaii Aloha, ka poe no lakou na puuwai i piha I ke Aloha Aina, Aloha Lahui, a me ke Aloha Alii.  Eia ka make a kakoa la oa kokoke loa.

 

            O ua alakai a keia hana @@ no na mamo Misionari.  ka poe nanai hoonaanao mai @ kakou, a o ka hop@ oia mau a o a@(word unreadable) oia no ka upo no ka kak@@ o’a i moe puu no ko lakou maiau a nolaila, ke ka nei makou a lako kaua a lakou nei ua makaukau ma na wahi like ole o keia kulanakauhale, a ma keia ke hoomaikeike aku nei makoi i na wahii waiho ia ai, a me ka poe na@@ 3 hoohana ke hiki ma@ka la e hana ai.  Aia @a Ualakaa he elu pu Kuniahi wili hookahi ha@eri pu Laipela, hookahi pahu poka.  Aia ma ke alanui Nuuanu, kokoke i ka hale o kekahi @@na Aupuni, hookahi pakuniahi wili, hookahi hane@ pu Laipela, elua hane@ pahu poka.

 

Elia Raula Ia

 

Kauka Hana Niho

 

            Ua hiki ke huki I ia Niho me ka eha ole iloko o ka manawa pokole loa.  He loea me ka noeau ma ka hoopiha ana i ka niho me ke Gula, Dala a mea e ae paha.  He akanui alua ole i ka hana ana i na niho ku i o na ano a@puu.

 

            He mikioi ka holoi ana i na niho.  He palanehe kona maulima ma kana mau mea hana uiho o na ano hou loa i loaa mai nei.  He oluolu no keku kei olelo ana no kona okohana.

 

            O ke kauaka Hawaii hookah wale no keia mailoko ae o ka haina e 40,000 kanaka i loaa ka Laikina Kauka Hana Niho mai ka Papa Kauka Hana Niho mai o ke Aupuni Hawaii, ma muli o ka ike ana o na Hoa o ka papaOla i kona akamai maoli ma kia Oihana ano nui.

 

            E ike ia kakou hoa kanaka, o kipa hewa ke aloha ia lakou nei ae.

 

            @@eena Hana Maluna ae o ka Hale Hana Pu i ke kihi o Alanai Moi me Betela.  Puka komo e pii ana iluna o ke keena ma Alanui Moi.  Sept 30 tfp

 

Hawaiian Hardware

Company L’d.

Poaono, Sept. 23, 1893

 

            Mai ka manawa mai o ke kukulu ia ana o keia hale oihanaa hiki i ka hoomaopopo ana ana o na kanaka i kona ano ua lawelawe a e na hana me ke kuooa k me ka hoopono, mai ia manawa  mai, ua kapa mai la kekahipoe i ka inoa o ka HAWAIIAN HARDWARE CO, ka hui waiwai hou loa.  I mea e oluolu like ai na mea a pau pela pu hoi me ka po e nana mai nei maluna o ko makou holomua ne na maka ewewa, a i mea e hoonalowale loa ia na hoopalaimaka ana o keia mau la, ua hooponopono makou, a ke waiho aku nei i keakea, i ko makou noho mana maluna o kekahi mau hui paakai nuii loko a keia Apana, a e haawai ia aku ana hoii na kanaka o keia Paeaina na paakai keokeo helu ekahi nona ka waihooluu i maa ole i ka ike ia iloko o kekahi Hui Hoahu Paakai mamua.  O ka makou mau hooponopono ana, oia ka hooko ana aku i na kauoha a pau.  E hooko ia no na kauoha ma ke eke hookahi, ai ole ma ke tausani paha me ka hikiwawi loa

 

            O na hale ma ke Alianui Kalepa, ua  hoolilo ia i ma @  hale hou me ke pena o Hendry i hoowali mua ia.  Pela pe no hoi me na hale e noho hana ia nei a C. O. Berger me Robert Grieve, oia kekahi maumea e maopopo ai na, mea kahiko i hoolilo ia i mau mea hou.  O na hale noho a puni ke kulanakauhale, na hoao ia me keia mau pena, i ka wa e huli hoi mai ai na hale kahiko mai ka lakou huakai Hoikeike Honua mai o ke ao, e manao ia ananei na hale o Honolulu nei, ua loli ano e ae ko lakou mau k@lana.  O ka makou mau wai wai o ka noho’ na hooponopono kino ana, oia hoi na lako hale o na mei pili hao, a aniani, aole hikiake nahaha, a ina e nahaha ane, alaila, mamuli no ia o ka loli ano-e ana o ke au o ka manawa.  Ua loaa ia makou he heluna nui oia mau waiwai kupono no keia manawa.  Ua hiki ke hoemi ia na waiwaikumu wai pii a i ke kumukuai haahaa loa.

 

            Ua hiki ka makou mau waiwai maikai loa i kinohinohi ia me na uani like ole ke hooa na ia alu ia oukou, no ke kumuluaii oekolu dala a pii aku.  O na waiwai maikai loa, e loaa no ma ka puka aniani makai o ko makou halekuai.  E mino aka iho ana onkou ke hoike aku makou ia oukou i ke kumukuai oia mau waiwai.

 

            O ka likeole mawaena o na iako lealea maikai a me na mea mo, na hoomaopopoia ia iloko o kela a me keia kau.  He mei makehewa wale no ia oukou ke kuekoa ana aku i ka olelo ana ae o na waiwai maikai a pau mailoko aku no ia o ko makou halekuai.  Ma ke kau kimanu o Oct. 1, ua wae ae nei makou he heluna nui o na poka-pu kau poohiwi i maa mau i ka lawelawe ia ma Amerika Huipuia, a ina oe e kuai ana i kau mau dala i ka manu a kanaku.  Ma keia hoi ana mai o ka mokuahi Auseteralia, e loaa mai ai ia makou he mau papale keo kupono no ka uhai holoholona a kimanu ma kekula.  Mawaho ae o keia, ua loaa pu mai ia makou heheluna nui o na haohoomaemae pu, a m e kekahi mau ano kimanu lehuleha e ae.

           

Ua hoouna mai ko makou mau Agena mai Kapalakilo mai, he mau mea hana no na mea i nahaha, elike me na ipulepo a me na pia nahaha, ka laau a me ka ili i hookaawaie ia @(word unreadable) na hana nui ioa laina.  He nui loa oia mau waiwai ia makou i keia wa a ma oukou e makemake i kekahi a oia mau mea no ka hana hou anai au mea nahaha, ua hiki ne ia makou ke hoolawa aku ia oukou ma ke kauolia.

 

            O kokahi mau mea maikai loa a makou, oia na mea paiukuhuamoa a kapaia ka “Keeilone Beater;” ua hiki o keia meke hoowali i na kuaai  e ae maikai o na ano a pau.   Ua hiki no hoike hana ia na puoina, na meoho aaea pa@ e ka papaaina, o ho oiloa aku no he keia o ka emi a mek a maikai i na wa a pau mamua a ke kakina mea paluku hua i kuai ia ma ka makekeno na makahiki he umi hala ae nei.

 

 

HAWAIIAN HARDWARD DO., L’D

Ma-o mai o ka halep ohaku o Sprekels

Helu 307 Alanui Papa