Ka Oiaio, Volume I, Number 5, 21 June 1889 — Ke Kama'liiwahine Kaiulani. [ARTICLE]

Ke Kama'liiwahine Kaiulani.

E ke keiki o kuu puuwai, mai manao oe ua kaawale oe mai a'u aku mainuli o ka manao o kahi ou "i lawe ia aku ai. Mai ka papaku hohonu o Kilauea, ua aku o'u mau lima e pulama, a ; e .hiipoi ia oe me ka makee. Ma ka la mua ou i komo aku ai iwaena o na huikau o na lahui e, ua hoouna'aku la au he elele ahailono o ke aloka i ke kaikamahine a kou mākua^ne. Ke opio nei no ka heluna o na makahiki māi ka wa e moe nawaliwali ana ke Kania'liiwahine Likelike a hiki i kona make ana, kou luaui makuahine e ka opio, ua wela au i ka inaina. Aka, aole nae nn,i a ke kumu o ko'u huhu. .Ua pii ae la na elelo ahi o Kilauea, e iho makawalu ana na lalapa ahi ula wena ma ka aoao o na kualono, a e halii ana hoi i ka aina holookoa, me ka paliola ana i ka weli a pilihua maluna o kela a me keia. Kalakaua ke alii nui kiekie; Kalakaua kahuna pookela i hiki ole ke hoohalike ia, ua kaumaha ka puuwai, a ua kulou kanikau/koi konā poe makaainana mamuli o ka inaina o Pele. Alaila, puana a'e la ko luaui makuahine: Kahea mai nei o Pele i kekahi mea i hoomaalili ia ai kona inahia wela. Owai ka mea i oi aku ke kupono inamua o'u nei, ka mea lioi e ma'i nei no ka make. Ua hiki ia'u ke lioopakele i ko'u liale a me ko'u lahuikanaka mamuli o kamolia ana aku ia'u iho imua p ke Aliiwaliine o ke ahi weiui o Kiiauea. Kuu kane—e, kuu keiki kamakahi e. Ae! Ae! He nui kuu aloha. e lūwwalohia nei ia loko. Aka. ke hea mai nei nae ka liana. Ile inea paakiki na hoola ana; ua pale mai la ko luaui makuahine i ka ai„ a ua inu ae la «. uumi ana i poe i aloha ai uo ka hele ana mai i o'u nei. Kaalo ae la he la, a he la aku ana, a hiki wale i kona nawaliwali loa ana, a maopoj)o iho la na\i ia mai luna a lalo» a puana mau ae ai oia i na nuuuala olelo ma kona uiau leheleUe; Ilele niai ana wau e Pele! hele mai āna >\au! Me ka oiaio ia'u iho> aole anei au i lawe niai i kela ola,

a mamua o ka napoo ana c> ka la, ua maalili iho la kc ajhi o Kilauea, j a pahola ia iho. la ka maha maluna | o ka naau o kela a mc keia o kou poe hoa kanaka? Pela hoi me oe, e ke keiki o kuu puuwai, c kiai, a c pulama au ia oe me na lima mana a me ka naau makee, aka, mai manao iho oe e liaalele iho i ka aina o ke Aliiwahine o ke ahi, oiai, he loa kuu niau lima no ka pulama ana a me ke kau ana 1 ka uku hoopai. * Nolaila, ia oe e hele ala rna ke ala loa. 0 na aina mamao, a iwaena hoi o ua. kaahiwi uliuli o ke one oiwi o kou luaui makuakane, e kaulona aku kou mau maka maluna 0 ka ula ahi e ula wena ana mamua o kpu alahele mai palaka no ka hoomanao ana ae i ka aina kulaiwi o kou luaui- niakuahine. Ikawa a Pele e kamailio aia hoi ka honua e ne-i naka haalulu ana malalo o kona mau kapaai wawae, aia nae na malihini e maka'u ana, e ike oe eia o Peleamekou makuahine ke kiai nei ma ka makee ia oe. Pela i pane ai o Pele, Ua kaihi ia aku e ka make ka luaui maku'ahine o ke Kama'liiwahine opio Yictoria Kawekiu Kaiulani Lunalilo KalaninuiahilapaLipa iloko o ekolu makahiki, elike .bo ke ano i hoike ia ae la maluna ma ke ano he kumu hpohalike no na haawina walohia e ku aku kakou a hoohalike aku me na loina he nui • wale i hooiaio ia mai ma na moolelo oiaio. Ua waiho aku oia i kona ola no ka molia aiia i loaa ai ke ola ia hai. Ma keia la ano, ma na wahi a pau a Kalakaua e hele ai ina haipule, ma ke anaina hula o ke ahi a Pele. Aia no ke pulama ia mai la ka ōiana imua ona e ke Akua wahine oke āhi. Owai ke kahuna, a i 010 ke kahuna o ke ahi no ka pae a na alii.