Ka Oiaio, Volume VI, Number 20, 18 May 1894 — HE MOOLELO HOONAUE PUUWAI NO KA UI NOHEA KAMILIA O KE Kulanakauhale Alii O PARISA ME Kana Ipo Aloha Mon M. Duvala Iloko o na hoinainau hooioipo ana men a Ipo Ekolu, [ARTICLE]

HE MOOLELO HOONAUE PUUWAI NO KA UI NOHEA KAMILIA O KE Kulanakauhale Alii O PARISA ME Kana Ipo Aloha

Mon M. Duvala

Iloko o na hoinainau hooioipo ana men a Ipo Ekolu,

XVIIr. • | A o kn li;K>iisaila;:kē ana aku ia ' oe j ke :;no h me ke k'iliiua 10 niao-; li nk'> )n:via al.h-i Woko o ia ma-j nawn, iie h;iiva p.mkiki loa ia. Uej nohonii oluohi i hnopuni ia ine na | haaoli pihii o k«':i ao o ke ano k:i--i»nli'-b« i»m la mai j ai e keknhi po»*', aku, he rani a he-] moh'h; r.ae ia i.a niaun. Ua ike no ; hnoninopi>]>o hoi i ke ano t> j ia hihh hn aloh:i :um i keknhi wahi- ' ne, a aolH no hoi oe hft linuo i ka i liooimoiiopo Hna ih<> i nā Aviliai) | »na o k i lu-oipoipo e hiki ai ke na- | Johr» ao i;i la a nhi n>ai ka po j ka lioomaop >-o ole ia« ! A pehi iho 1.-i ka hooh-ila ia an.-% j o in hihu !a e niana ilnko o ke alo- 1 lia a me ka . n:,'«i „jn«opopQ o k:k puuwai. Aka, i kekalii «»-aiiaw« j nae a naapa e noho iho ai, e hoon' , a ! ot>pi)<> uiau aku aiia &u i ka pili*. ! mau o na ma&a o kou Kamilia me ; k;i wa tm>ka, a hoammiao ae lu au i ( kē kaumaUa p;ih.; i ili iho ma'una : ona. n oia ao'u.wa e nināii akn ā j iaia, a i ki knhi inri;rn 'nna. a'n, u>i ( pnka m:si '.a keia niau liiuiok» I.■ nm.i ; iaia inai: Ke hoQinaopo[tfi ae no hoi un a > ! le loa he al-ha kunin ko kr.ua <• | kun Ainanā. a oi;i 110 ko u wa e lo i au mai ai nift w-a hai\wu\a o ka hna- i lulii o ka ii'ih; ia'u iho no ka. hoo~ : ina'nao ae i 'kph hīi'alele in:n pih;ij ia'u i keka," ī hi a kana e tioho Jjuj akti ai 11- oiaio. na a]oha oe ia'-i i tne ka oiaio ioa. aka. e huii akij ana paha Of i lmpi' a nana 1 ka'n j uiau nana i kaahof>e ae nei, r„ e ike i iho a'ia pal.a oe nie ka hoonvaoyo ! 00 iho he k iraima kicki« la a'u i j liana ai-a j v. ai h<si ka mea hiki k* 1 : hoouluhua oie ia. Akn, e hooui»'Mao nae oe, i Ica wa e loli ai o j aaua kulana o ka hoiio ana i keia i manawa, o ko'u la no ia e waihoj iho ai i ke.; oia ana n .« hooluolu ; horma kel:< io. A oia ka'u e manei ■> ko'u lohe aku ia oe e: pßno ;vif)i ana, eole loa oe e haalele ' Uiai aua i«''a; 1 Ke hoohi'vi aku nei au imua o na 1 mana !ani. aole lna au e haalele' ia oe e, kuu k'aoiilia. ! I ka wa i puka anu ai o keia | noau huaoielo mai ko'u waha aku,; ua oana i>ono mai la oia i ko'u mau j kiiouohi. e :tke ana e ike mai i ka j hemole'.e o ko'a hoohiki una a lele ; mai msi la oia iluna o'u me ka pn-| liki i'.na i ko'u mau lima a paue ae j la me ka n:;henahe: j Aole loa e hiki ia oe ke noomao i popo i ka ni.i o ko'u oloha ia oe. I A i kekahi m.o ahiahi, oiai hoi | maun maw:«ho o ka lanai e hoolua-j na ana. me i;a hoolei :ina aku hoi' 1 ko maua n>»na ana i ka mahina; e oili ae a<i.t kona malamaUimaj mailoko m: ī o im ao kaalelewa po j uli o ka lani, a oi.i' hoi na koani makuni e imolauwili ana i ka lau o b» laau. m< ko ma\ta noho hamau ana iho no i.ekahi manawa loihi o ka pane le<i ole. ua oih mai la keia mau hoinaiiuiu ana m.ii ua lehelehe mai o u < ledo Madimosele ala oiai oia i houhena tnai ai ia'u: 0 na la i>r?imoa keia o ka hooflo e kuu Aman.i; a pehea la kou ttia nao, e ae »im anei oe o hele likt\a? Ihea kau wahi i t\\:ik<-make ai e hele kaua v kuu Kamilia? Ua ruan;>o a,i i Italia, Ua molowa i.nei oe? l'a hele :;tt a uluhua i ka noonoO ae e U<'i aka i Parisa. No ke ah i hei e kuu ipo? He ni.i n i kumii nana au i hanwi mai i na m&nao uluhua, vval\i ana me ka haawi ole id»i hoi i mandwa no'u e pane aku ai iaia. Ina pah« he manao li< ihoi kou no ka hele. wahi aua i hoomau mai ai, alaila kv>ai nol>oi au i ko'u

! m«u pona .pilikmo a pau. a o ko; | knua walii aku ia e noho ai. me ka j [ hookoe 010 ana hoi 1 kēk«hi maii | | wniwai pilikino o'u, a aole no hp' 1 inea e ike aua * , wai la au. He ma-"| ; ke no ose paha oe 1 ka hele'? ■ j 1 lim hoi ha peU kou tnanao, ehe ,le oi kaua, wahi a'u i pane aku ,ai 1; ir.it he io ko'u i ka hele ; A healia hoi kou mea i n:akeri,a-; tie ai e kuai i kou mau mea a pau | 1 kump nou e hnuoH ai? He inea, oiaio no nne eolē au he kanaka i; ' lioopoīuaikai ia mai me na waiwa j he hui o keia ao. aka: he wahi nu.a • •luku no iuie i lawa no no ko kaua ; 'kaahele ana no eorio mnhiha. iua he ' i io k'oll i ka hele. "! '■ Aole pahā pela ka manao, a hea- j [hn hai kou' mea i 'makemake ni e hoolilo wale aku no i ke daia. Aole | i nnei au i hoonui mqa aku i.koa lil.o) iioko o keia wa? . . | he wahi loanaoano e ia oue kuu Kamilia. kou kamaiii"'ana mai la | i ka niea 1 hala. _ I E kala runi ia'u, wahi ana, me ka . haawi ana mai i kona Inna. Aole ' loa au i manao eo ke anr> ana ia 0 | ka'u mea e kamailio akn ai ia oe. | A mahope iho o kona lalau ana j I mai a pni'i aku ia'u iloko o koua; ! noli, ua hoopau ia ae la keia mau j j leuniakaoailio ana a uiaua, aka, he .; j nui a lehulehu wale aku na niana- j ! wa a ua ui nei e pioloke inau ai no j 1 ieo inaun nolioni uku o ia mua aku,; ! a me kona ano kaumaha mau hoi i; i keleahi maoawa, koe wale iho 110! j paha kona hooma6popo iho i ko'u ■ ialoha i ka pii mau iloko o kela a : !me keia la. oia paha ke 'kumu mri i nana i kaunaleaa aku keia mau ; t haawina oke kaumaha, ai ko'ii ; jwa e k»i«ailio aku ai iaia 110 ko ; ; maua haaiele ana ia home o maua | ino ke kulanakauh:ile o Pariea, ua ; | kue pinepine mai oia ia'u nie ka j ! noike p:i mai hoi aole loa e loaa j iana iaia ua mHiian hauoli o ka np- : no ana ilaila e like me ia a ai«-ua e [ j noho ana i k« home kuaaina t ! A 0 lVrudena hoi. ua pinnnina; i ole mai kona hele ana mai e ite ia ; ; >naua, a he kakaiJcahi !oa ka 'aeo na man«»o o lj£ hoihoi iloko j ;ona no ka hele ana mai e ike, koe | nae ka hiki pinepine mai o knnn I lete, a'u hoi i nonoi ole aku ai jia Kamilia e heluhelu, me ka hiki ole hoi ia'o k« homiaopopo i ka'u ; j mea r noonoo akv '■ j j Oiiii no-mauii i • 'ai e noho ana j , a e walea ana no ii..i 1 na h(K-kaau ; j olelo ana a ka luuwai, a ma kekjJii i :)a eia komo aku )a au iloko 0 ke ■ i Kam'lia mn>i me ko'vi ike an» aku , 1 lioi īaia e. kakau ana oia i kefcahi ■ | }eta, ii oin ka'u i pane aRu a) i I huaolelo oka ninau: 1 ■ Ia wai oe e kakau nei e kuu ioo? .j i Ia Perudena. He niakemakp i | sinei oe e helunelu aku au i ka'll' i leta? . .5 ; Tna f>aha au iae aku. penei la | i ua lea ia'u ke kumu o ko-j ina kanmaha i kekahi manawa aj j maua e noho ai. aka, ua aku j:'-u. i j Oiai ka la 1 pnka mai ai uie kona ; nani ivui a hoalii ino la i ko 1 home kimaiua, ua noi mai la kui; i Kamilia ia'u e hele ina'.ia i ka hoj ioholo me ka makaikai ana hoi i | k«hi aiokupuni a ua hau- ' oli loa īa hoi oia 1 ko,u wa i haawi ' aku ai i ko'u ae ana. Ua hele aku ! inaua, a hoi mai la i ka hapalua o ! ka liora 5 0 ia ahiahi. i lanei iho nei 0 Madewe-P*-rude-j na, wahi a Naiiie, i pane mai ai. A ua hoi aku nei anei oia? Ae, me ka olelo ana mai nei, aole ! loa e hiki iaia ke noho hou ako j mwlalo o ke kali ana noolun. j Ua hiki wahi a Ktu»ilia, e pai--Ina paha kakou. w I Ahe elua paha laWahopo hiai 0 j laila, ua hiki mai la kekahi leta , uiai a Perudena nvAi, a oiai oia e • heluhelu ana i ua leta nei ; ua hooj maopopo koke iho la au i kona kujlanailokoo ia manawa, oiai, he ieiuapulei kaahope ae me keia ; mau iiiohiona e halii mau ana ma--1 luna o kuu Kamilia, a o kona kaa hoi aole i hoihoi ia mai ;loko o ia la 1 nolaila, ua pane aku la au i na huaolelo o ka'i.inau 0 ka hoohuoi i ua ui nohea nei: Heaha hoi ka mea i hoihoi ole ia mai'nei 0 ko kaa? » Oiai ua loohia la kekahi lio ika ' mai. ao ke kaa hoi mi lawo ia e ''liana hou, nolaila, u:v waiho ia aku ' nei no ft Uiki i ka paa pono atis, a īue ka pau pono ana hoi 0 nn hemahema 3ka hoO}>onopono io. A 1 kaa aha no hoi ia 0 kuaaina n<>i? ) Aole pal.a o kaua ptfuihei ia mea he kaa ianei. koe wale iho no ina kaua i ke kulanakauhale i keiamau - la, alaila, kohu hoi paha 'lnv>hii ehie ana! He liookahi pule i hala ae, ua ; hiki kino mai la 0 Perudenā a uu- ' muli lioi 0 k,vu lutoUuahualau ana, i ,ui liooia'o mai la oia i ka kvlu Ka- ), milia mea i hai mai ai iu'u e pili l

' ima ika lio ame kekaa. Oiai o'a ime mau.i ia la, ua hophala ;iho "lVj ! laua ma-ka holoholo ana iloko 0 ka; ! malapua, a i ko'u helb ana aku e ' | hui mo laun oia koke no ko laua i jwa i hoololi ai i kfr laua mea e . ; kamailiei ana ia manaw'a. (■ I k;i hoalii aiui msi 0 ke anoahi-' ; ahi o ua la na, a mamua hoi o ko=j j Perude!ia hanlele ann iho, ua ka-j : mMiio ae }a 0 Pern.d«tia ia Kaiiiilia! j i ka ii.uihui a me ke anu maeele 0 j ! īa nhiahi, a oia ka knu'Kamilia wa! 'i haawi akn'ai i kihei sil ka k;>-j ' kimea ona i loaa ai -'H,.. suta hoo- | | pumehana nona i.i »1 i h;. A pela j 'iho la i hoohila ia ai ia mahinn : ; holookoa e maua īi'-ko hoi o ko ' Kamilia hauoli n iluim o!e ! Ua kakaii ak o 11« me ka hoomn- ' nawanui no ko'u ike akui ka lā e j hoihoi ia 'm'ai ai oke kaa a me ke i kihei oilika o kuu Kamilin. aka. ua ' loihi na la i haln' ae nie kp'u' iko I nou ole ia tnf.u i.iea, ua itlu koke i mai ia 1111 manao hoohuoi ilok'o o'u \me ku nahi ana iho hbi o ko'u ni--1 nau ia'u iho-ahea ia ka hoihoi ia j mai keia mau mēa i lawe ia. ai? j A oia» i kekahi la, nhi o Kaniilia i iloko o ka maiapua Kiihi i nanoi ai i ua ul'i ae la ka iua:-,;io haohūui iloko o'u oka hele ana ;.ku e nana i ! oa Jeta a Pmidena i kakau uw ai 'iaia. A i ko'u wa i hele aku ai e 'huli, ua halawai mai au me ka ! makapaa oka pakalaki o ka iaka 1 !īao ka pahu ume, aka. - aole au 1 ! ino i ko'u manao hnli ' aku ; i mea e ko ai 0 kou manao ho'ohuoi 'nolaila, ua he!e lop, aku au e nana" ' 1 ka ume e Waiho ai o K.uuilia i ko.na mau mea hoohiwali'wa gula a uie ke dainiana. 1 ko'u wa i huki mai ai i ka Ume anwe! O na hiohiona o ki nani e j waiho mau ana iloko o laila, u» j nalohi aku ia i keia uie j fea waiho ole iho hni h-3 liookahi j wnlii niea £»k 1 koe, aka, ua pau j loa, aua nalowala aku me kou ike [ole. | Ae, ahe mea mau no paha ia i i na mea ft pau i kohio iloko o l*te'alohil kulipolipo ht> kekahi" waj hine+iJ&oh i- wa e ike ui hana, aolo ioa paha e neleana kona iiiHo poo aku iloko o na. n-\anao kuho':onu oka hoohu ii a ine ka ■ huhu nuī, a pela iho li* au iloku 0 , iia manawa i ko'u wa i ike ai i ka ( nolowale nna aku o keia mnu inea j uie ko'u ike 010, a oia kn'u i iioho: j īno a : . ine ka nalu ana iho iloko o'u, je holopuni nna hoi na noonoo he ■ nlii wale iluko o ko'u nahuk/»ni oj ,ka noouoo-e ninau paha nu ī kwu i ■ Kamilia? E holomalu ana anei i j oia mai a'u akn ke kumn o Ihaawi ana i kona m.ui hoohiwahi- j iwa o ke kino a pau mn ko'u ike' i oh? A i ole, U4 h'.ki; naai anei ka ! j hoi>ena o ko maua aloha e lawe ae j j ai oia i ka palii a.oki mai ia maua?; ' Aole paha! Aole loa au i manao ei j hana ana kuu Kamilia ia'u pela!' i A heaha ka'u hana t>ono i keia ma- j j nawa? E hele anei au e ninau i j j ko'u uianao 0 ka hana malu ana e j | like me keia? A i ole, e noho j»u pela, a e hele aku hoi au e | niniau la Perudena ina oia ua ike i : ka mea i hana īa no keia mau mea? j Ae. U:\ kakali iho la an n hiki i ■■ ka hoi ana mai o ua ledē Madimor j sele nei, a oia koke no ko'u wa i j nonoi aku ai i kona oluol.u me keia 1; man huaolelo: E kuu makemake i hoi paha wau e hele i Pafisa 1 keia ' la, oiai. ua poh.hihi paha na mea a ; pau i kahi o ko'u nalowale honua ;ana, Aua manao iio l\oi au nole 1; !oa paha e ne'e ka loaa »nH iu'n 0 kekani mau leta uiai kuu inakiiakane mai, oiai, aoln loa au i kakau iki aku iaia iloko 0 keia inau ma- , hinnloihi? l Ae. o hele, aka. mai lohi !oa aku i j oe! fJ» haalele iho la au i ko maua • j home me ka awiwi nui o ka hoo ! , hikiwawe ana aku i kou inau ka--1 j puai wawae uo kahi 0 Perudena, - Aole 110 au 1 inanao nui lo<> no Kel kahi iiioi e ae. aka, o kou hiki wa!e aku 110 i kahi o Pewuiena i mea ■ c lioopan ia ai kou mau iminao hoo 1 huoi e pili ana i kuu Kamilu, a oia kau i hel* aku ai a liiki kou hiki 1 ana aku i ua hale nei, a me na ma- ■ nao ohohia o k» mino aka ana ma 1 kovi niau pap »h ua pane aku la au 1 ia Perudrna oku oia aole 1 ike koke 1 mai iau: i E aha ana ka Mtida»iiO e kuko - nei? i A 01 a no ka wa o Perudena i hu- ' li ino i.iai ni a ike msi la iau e ko--1 mo aku ana. oia kaua i pane mai 1 ai: 1 lla 1o Monasma Amana! Auhea - ka hoi o MadimOi*elo Kannlia? Aole ia i hele mai nei, oiai, oi» 1i au msh\'o oka awiwi nui. 11 ola - ! kou mea i helo hcK>kahi m'ii la. , A hoaha keia hana nui au? Aia hoi paha a kuu pono iho ka i; nae oka hele *na uiai 1».