Ka Oiaio, Volume VI, Number 52, 28 December 1894 — He Makai Kiu Iloko o ke Ehuehu. NA PAKA UA E LOKU ANA A ME NA Hihio Iloko o ka Pololei. Na Hooheno o ka Pohina Uakea o ke Koolau. [ARTICLE]

He Makai Kiu Iloko o ke Ehuehu.

NA PAKA UA E LOKU ANA A ME NA Hihio Iloko o ka Pololei.

Na Hooheno o ka Pohina Uakea o ke Koolau.

[Kal'auia mai no Ka Leo a me Ka Oiaio.] [ftooma«ia.] Muhope ibo o in pau nna o na «luaoa wawa«tta o laleou, ua kauii* la lakou maluna o ko 1 a"kan mau lio pakiih;. a Imalole aku 1« i kalu '& lakou i huli ai i pa lako kaua a ka ppe ftloba aina. »o ka auvr!lr){v hou 'ana aku ma na wahi 3iko 010 o ke kulanaleauhale la lakou 110 boi a hala aku oka w» no īa i hili koke iho ai oka toi»k«s kio ma ia wr*lii, a aia hoi ih>k'o o na hene aka ana no krf"hooboka iia, ana ona makai kau lio rna keia huakai paoa a 'akon. E like no hoi me ka haalele aea aku o kela poe ka waiwai ole. peia no hoi ka makai kiu i haalele l!ke aku ai ia manawa no, no ka h<tle hoa>[olo hou ana akn no kekahi mea auo nui ana i makemake ai e hana. Hookolo mai 1« no hoi ma kaj meheu oka poe ka\i lio e hele kau j liilii ala a hiki i kona ike ana ua! p»u\ loa lakōu i ka nalo mai kona | mau maka'akn. !

Huli ae 1* oia a pif ma ke alanui Puoina, a i kona hilei ana i ke ala Bai Beritania, hooliuli mai la oia i kona alahele e kaoioe ana no ka •kau. I kona h\ki ft«a iho o ka p* o VVasioetona Hale kahi hoi a ka kiwahiwa a ka lahui e noho ana me ka maluhia a e pohai ia ana lioi «ka poaliuli o ka maiumulu ona, I*u laau. | Aia hoi, ike aku la oia i ka pu »j ioim oka wena kukaepele, ai kona hoomaopopo aku me he mea 1» h« poe kiai paha epuhihaka. I A no kona makeiuake nuieikej pono i na hana kiai maluhia a na koa o ke alii, nolaila hele mai la oia me ka malie a ma ka puka pn ūia«pa ma ka aoao makai hoomnka aa ]a oia e pinana maluna o ka pa. ikaanei ka mea nona na lima e poahi nei i hooinanao ae ai i keia man wahi lalani mele a tukutnku ma, penei: «Pinana aku au pa e-a Pakika mai au eha kuu kuli." Oia ka wa a ka makai kiu i lohe j »ko ai i ka owe ana mai o kekahi, poe iloko o ka mala pua e kamoe | wai jst& ke alnhele no kahi a kaj makai kiu e hoao »ei i ka maknala o \ ua poe kiai la i ko ola o ke alii. , A uae ka leo keikoi o k;\ niuina oj ka uaea liooko kauoha i pa»e mai % | kekahi me« maloko mai o ka pa» »ie ka puana pn ana mai o kona alelo i k'eia mau huaolelo e anuanu ai ka punwui o ka mea e hoao ana e hana i kekahi hana e hoopiiikia ai i ke ola o ke alii aimoku. E keia aeahaueae o ka po. heaha kap h&na ma keli\ wahi o ka pa o kealii? E hoao ana anei oe e koioo mni e powa i ke ola o ko makou haku. Ano mai oui oe, o halawai auanei o« me kou mau sekona hope raa kaia ili honua. O ka hoolohe, oia kou pakelē, a o ka hook\ili oia kou make. Hookokoke loa inai !a oia ma tahi a'u e pi!i nei, aia hoi ka waha o kana pu panapana e hamama poivo mai ana manii<a o ko'u alo, me kona manao ole ae ua makauknu like maua >ua ia apana hana. I kona kokoke iki ana mai, akahi »o au a pane akn iaia me ka leo uali«. A«le au he mea pōwa aole no hoi h« aeahaukae, #ka he koo a« no ke ola a tibe ka maluhia o ko kakou ahl, Nolaila « hoopau i kou nmu iUMiao ul iku, a e hoihoi iho i ka

waīia o kau pu panapana no kona wahi mau. , | I hoike he hoaloha au nou. • nee mai a kokoke i hawanawana aku ai au i maa huaolelj ma kou mau ptpeiao- « • ī ka lohe pono ana mai o ke kiai maloko mai i keia mau huaolelo a ka niakai kiu, ua hoihoi hou iho la oia ike kiko o karia pu panapana] ojai h65 kona waha e hatg.&ma ana, ueo marla oia im«* a ninau mai la^ ( He hoaloha io anei hoioe no metT kou; o ili mai auanei ke ko'koi ona" hoahewa ana a pau maluna iho o ko'u poo, ina au e ae aku «ua e hookuu laelae aku ia oe taai keia wahi aku me ke kumu kupono oJe. He oiaio ka'u mea e olelo aku nei, aole he hoopunipunī. Mamnii *o ka nui o na wa olelo ana. uo ka nui o ka poe e hoao nei e pakaha ike ola oke alii, nolaila ua kono ia ko'u puuwai makee alii, e hele au e ao iloko o ka puali makai kiu o Misouri, kahi hoi a kela makai kiu kupanaha Lau Ouiaouiao, a hone iki iho la ka aka a ua wahi koiohe uei, me ka uoonoo ole ae e o ka pehu oka —aku ona ikuai i ka

iala- mikinolia. Ua aku pu ae la no hoi me kona kokoolua, mamuli o keia mau olelo hoakaka u ua wahi eu nei o ka po puunuanu. Ua kuaipau aku la no hoi oi* i ke ano o kona lawelawe aaa ikeia hana mai ka mua a hiki i ka hope, akahi no a hiki ike koa kiai ke ilc«, aole ka oia he enemi, aka he kokua a he uiea hoopakele no ka wa pilikia. Ua koiio mai la oia ia'u e komo aku maloko no ka hoolauna pu ana aku me ka Lutanela e ku kiai ana ia wa. He wahi ano ohilahila ia ya mamuli o kela mau kinft o k« kfth«ft kaua a'u i alo mua ai, a uanoonoo nui hoi au i ka'u mau olelo pale e hiki ai ia'u ke pane no na ninaū a pau e hoea mai au Imua o'u. Ua ae aku la ike kono a wehe it/ mai la ka puka pa' no'u e komo aku ai iloko. Aohe mea nana au i keakea mai a ua hele aku la au me he mea la ua kamaaina mua. I ko maua hiki ana aku ma kahi e kokoke ana i ke kuniu laau kahi hoi a ka Lutanela kiai e noho ana iluna o kekahi iioho. A e pu-a aua h i ka uwaEi o kona kika, oiai na kui mae»l« ake anu e iniki iho ana i ka a hooiaapao ae la au, me he mea la, ke kekoke | aku nei paha i na hora o ka.pili 0 ke ao. | Oiai xio ke alii ku wati e hooiaau j ana no ike puhi ana i kona kik a ua paue aku la kahi koa kiai : Kke alii oka manawa, ano ua loaa ia'u k&kauoliaao o ka hoolauna ana aku ia oe me keia keonimana e ku pu nei me a'u malalo o kekahi hana nui ana e law«lftwe u«i no ka, pono a me ke ola o ke alii. Nolaila malalo oka oihaua oka malnhia, ua kono aku nei au iaia 'e koino mai iloko nei oka pa no ka ike aua, a keaha la kau hana pono eao aku ai iaia .aawaho ao ono hana niaa iaau. 0 ko kiao o kahi alii ku w*ti, he puipui a pokole k&hi pauku kiuo noi.a ke kiekie o i Bu>uai ame 6 iniha, a he mau walii maka ooi hoi ke aai mai ana maloko raui o kona tnau kuemaka. liooniniu ae la oift J k§to» noho laau a huli pono mai la kona alo imua oke kamahele oka po, a pane mai la : Malalo o ka mana i haawi ia mai īa'u no ka malama ,aua i ke ola o ke alii ua loaa ia'u e hiki ai ke uiuauiuHu aku ia oe. mal&lo o ku'u manao hot>huoi. [Aole i pau.J Ho Paaluhi wahine a me ka Paaluhi kane km' hoea ao i ka Halewai uia ka Poaono uei no ke kumuhana, ua uhaki ia ke kanuku o ka ohe ki- | wai aka Paaluhi kane eka manu kapalulu. Kupanaha no hoi kela | waUi manu, o ke paa ana ika hue- | wai ake kauaka Ua ola uo uae na jla kauikoo o ku hapauea oka ua 1 Kuahiue o Mano». Luhi pouo ke kiuo.