Ka Loea Kalaiaina, Volume III, Number 41, 21 October 1899 — KA MAKAI KIU Liloi Gaila [ARTICLE]

KA MAKAI KIU Liloi Gaila

• I I —K.V— Hoolele Leo Pahaohao —KK — I KAIUIMA O KE KENETURIA - i —KK—i POHIEIIHI O NA PO UHI HI MOKUNAI I Na hoalolia kahiko—Ka hihia Pohihihi. i ’*He mea oiaio ia e kuu hoaloha Gftila, he mii io no a lehule'i , hu ka’a mau hihia i laweUwe ai, a ua puka mai au mailoko mni e ia man hihia me na ko mahalo mai kalehulohumai. Ak», i keia hihia hoi, he keu akn u ko’u palakai me ka hamabaga, a o ka makamua loa hoi o ka’u hihia nana i hoohoka mai ka’u papa : hooiala o ka hanu meheu iloko o 1 ke pohihihi, Baigo!e! I/eana la 1 uanei ka na kanaka e kumuiliio 1 mai ai no’u ma keia hihia’ ina e man ana ko’u haule hupe o k* 1 hooko hana?” wahi a Hale Bane me «a heloheleea o ke kunahhi. “E hoike mai oo i ka moololo o keia hihia. a na ko kaua inanl pnniu ia o ka noouoo akahele e haawi i ka o!elo Looholo, iim he oeea hiki ia ia Liloi 6aila ke h»_ awi kua i kana mau kokna ana maluoa o keia kumuhaoa ' hoonaluea noonoo.” ( L T u haawi mai la ka niakaikin Hale Bane i ke kuuou no keia man olelo a kona hoalolia, aiaila hoomaka mai la oia e keaka i ka moolelo e pili ana i keia karaima o ke keneturia, wahi a ua makaikiu kaulana lu o Nu loka. “i/e hookahi Pule i h;il» ae uei aia ke knlanakuuhale uei o Nu loka e mele aua iioko o ke pohihihi nui no keknhi k/naima pepehikananka weliweli i hanaia imua o na maka ponoi o ka oihana makai me ka loaa a hopu ole ia o ke kino o ka mea limakoko, O ka mea i lilo i laahi na ka pu- , uwai eleele o ka mea pakuha oia. no o Mateo Mora ka eua miliona waiwai nui e noho ana ma alanui Papohaku: ua hahauia kooa poo me kekahi pauku laau nui u ma ka aoao o kona kino make e uaiho ana no ua pauku laau la i hele a paumaele i na hilihili koko. Aiaila, e Gaila; o ke alahele keia o ke pohihihi o ua karaima la.’* “Ke alahele o ke pohihihi, pehea iho la hoi i pohihihi ai, 1 oiai ua loaa aku no hoi raa ku unao o koua kino make ka lauu i pepehiia ai oia?” wahi u Liloi 1 Oaila rae ke pahaohao. Ae, a penei kahi o ko pahaohuo a me ke pohihlhi, E like me ka'i/i hoike mua ihn nei iloko o i hookahi pule i haia ue mamua o • ka waihoia ana mai v kn Imna iloko o ko'u lima, ain ka oiimua makai o noli n « noke nna i ka t holi me k<i niele u hoohualmulnn aua i na kauwa hana; nkn, he »eo wale no kn mea i loaa, no ka men o ka pane « nn kuuwa, aolo ma- ' kou i ike, a i ka wn i v/ailioia nmi ai o fea hana nae a'a, tia haa wi mna iho la au i ka'u paahana ftua me ko’u mau noonoo o nielo a e niu&u uiui mo keia tnnu ninau | nui elua ka mna. Ua komo an&i

• ..... .V«. • " kiv lieimkoko mo ka maimo olo e ! powa a o pepehi ia Maioo Mora, |a i olu, ao)o uo puha he powa a | liumkoko imna i popehi i» Maleo. ■ Kn lun, iim he Umnkoko kekuhi; |ttl»ih», muheu oia i kouo ai, oini, | ujv pnu no na puka i ka lakaia j mai mnloko, koe wale »o ho niea v»v kanmuina i uu wahi a pau o loko o ku Imle, a iim ho me» uu 1 kumaaiu», aluila, owai ua knnmaina la, o kuna keiki auei o Maleo Mora? Ea, he keu koiu a ka mea pohihihi uui wale, uo ku moao kela Muteo Opio, he kanakaopio ia i hilinai a i paulele nui ia e ko Nu loka nei no ka hoopouo u ine ka pololei, a o kti houo ana aku e hookauhihi i keia karaima me na hooia kupone ole, lie luua hilahila loa )a o ka hauhaa.” “Aka, na ku hou ae U k» aiuau iii’u. Pehea ka Hmukoko i haaieie ui i kehi panku hmu hilihili koko u ke aioha ole e waiho pu me ka mea »uu i hooiialioiihoa ai i ke poo, *», o ku haina i loea mai ia’n, Aolo anei i moa e huua ai i ka oiuio o na oiaio, a hoopohihilii mui hoi i ke alahele pololei e loaa ai o ke koloiio.” “Alaila, aolo imei pela ka oia[o he mea kamaaina i kela hule o Mateo, ka mea nana i pepohi iu ia?” waiii a Liloi G Hla i niimu aku ai. “A owai hoi iamea i kamaaina 0 āI»teo opio auoi?” wuhi a Hale Kuue. “Ko’u manao maoli no ia ke ole ?;ae uu e koho kuhihew»,” j 1 wahi » LII6) Gaiia. : H V 1 •‘Eia ka i& moa 5 kupanaha, o ua •• <„iu •••- ••-.... y, ,;}S-j . Mateo opio ta no ka mea nana i waiho mai i k» hana ia’umuhope iho o ka nele aua o ka oiimna makai mai ka lakou uoke ana i ka noil,” wahi a Bane i pane mai ai. : ‘•O, lie mea ole kaua Imawi ana mai i ka haua ma ku polio o , kou lima, O ka huli aka kou me ka noii ana me ka haawi pu i uu hoohuahuulau, a ko ole im e knhiliewa, aole e loihi loa na lo, n e wi no ka niho o ke koloho no kanauH o kona kania-i maluna o ka amnna, a i ole, i ka paahao a pau ke ola,” wahi a Liloi Ouila. “AIai!n, auhea oe e kuu hoa, : aole anei keia o ko pohihihi la o na pohihihi? Ua lika loa keia hihia a me keia kiiminm i hanaia’i me he hv be kenet«ria kona kahiko ka hele a ann popopo na he- . lehelena, uv ninun au a «inau hou iho no lie oia !5ke ka haina, a ia’u i ike al mal >ko o ka uupepa no kou huli hoi amv mai nei, ua hele eoko mai la au e halawai pu rue oe, oiai ua lohe au ho hihia nut a koikoi kau i lawelawe jho nei, a pehea la uu holopono iho uei pfthn kau hana ma kau hihia,” wahi a Bane. “Ae, e Bane, ua lanakihi au maluua o ka’u hihia, aoia kan hihia o ko ke keneturia i olelo ui he pohihihi ia o na pohihihi, ua hooko aku au raa ka mehou o ka’u hihia mai Nu loka nel aku a hoea loa i Europii, a iloko o ka huikau o Pai-Wii, u paapio i'>o ia oia ia’n, Ua nui a lehulolm nn aina o Eui’opa i hookoloia «i o a'u ka weheu o keia liiiiin, a i kohi wuhi no lioi akuhi no a loiui iu'ii u hui no hoi he alo a he alo, E hoike nku aim «u ia oe i ku moolelo o ka'u hihia ke loua ia'u he wa kupoiio. Ak«, no kau hihia hoi, peliea lu kela kanaka o Maleo Mon», «a oloinakule loa /uiei oia?” “Aia niuwaona o ko k/umlm a k« kunuliuia na makalnki.”