Nuhou, Volume I, Number 20, 17 March 1874 — OWAI NA ALAKAI KIPI? [ARTICLE]

OWAI NA ALAKAI KIPI?

Ua nui ka ninau ana a ha lehulehu. : M'. i ' ' , «'owai la na | alakai nui o ka poe kipi' iho nei ?" Ua ike ia no kekahi poe, aua maopopo ole kekahi poe. Ua kohokoho wale ae kekahi poe, o ka poe komite umikumamakolu o lakou na alakai nui nana i hoala kela kipi nui ma ka la koho Moi. Ke olelo nei kekahi poe, he makehewa ka hoopai ana i ka poe naaupō, no ka mea ua hana lakou mamuli o ke eilakai ana a ka poe naauao, a o lea poe naauao nana i alakai na kalai olelo ana a me na hoalaal?» ana o lakou kekahi e hopuia, a maluna o lakou ka hoopai kaumaha. No-keia wawa olelo iwaena o nā kanaka, fua maikai i ko makou noo'noo ka hoike pu ana aku o Wini kekahi mea i alakai ma keia hāna, a ina'e hoahewa ana ka lehulehu e hauwalaau nei no na alakai o ka poe kipi, alaila, e hoahewa pu aku ia Wini. Ina wa mamua aku nei, ua hoolaha ikaika ae o Wini maloko o ka Nupepa haole (Gazefte) e hialaala ana i na manao e koho ia Ema i pani no ka noho alii. Ua hoala ae no hoi oia i na manao e hoopaipai ana ia Ēma maloko (!> ka Nupepa JCuokoa ; me ka haawi ana i na kii o Ema i ka poe heluh?lu o ke Kuokoa ; a me ka hookomo I ana i na manao iloko o ka Lahui no Ema.

Ke hoike mioakaka loa nei makou i ka hanu a kela Luna Nupepa maloko o kaaa raau Nupepa ; ka N upepn haole Gu~dt'. a me ka i-Nupepa Kvol;o'<.; no ka homo īa Kalakaua a me ka hoala ana i in manao no ka pono o ka Moiwahine Ema. I na wa aku nei i hala, ua paio pu no o Wini me ke alii Kalakaua maioko o na Nrupepa haole ; a' ua paio pu mai no hoi ou oo Wini ma kani mau Nupepa me kahi Nchou nei ma na mea pili i ko makou mau 'manae no Kalakaua. He oiaio u\ hooikaika loa o Wini mao| ka Moiwahiu? la: a ua ku mai i ko niakou' hoopuka manao ana no.Kalukaua. j tJa ikeia no hoi maloW o ke lun'A'Ou kekahi Nupepa nu oo Wini, na mauao kue e I hoinoino ana t k<? alii kane, a e olelo una o ke Kuauhau a Nnioi nei > hoopuka ai. he Kuauhau Hoala kipi; ama kela mau kumu |ua akaka ko Wini alakai ana i ka !e!iu!ehu e klpi | a ke īiianao nei nwkou me ka oiaio, oia kokahi aUkai mii nl? ke ala ana e keia ! hannaelo. .V ina ko oukou he hoahewa aku' ' i nn nlakai nnina i hoala keia njau kalai raaIi i '

nao ana a me na.hana aua no k? 'Kue aleu i lee alii Kalakaua ; alalla, e pu afeu la "Wini ka mea i hoa!a i na manao kue !a Kalakaua a lioala I na rnanao ,no ko Ema aoao. A ina oukou e ninau ana :f owal ka Wini alii i koho mua ai e hoike ia mal no ia oukou, o Ema Kaleleonnlani e like rne kana hana ana a maftawa!ea wale aku i kona kii na ka poe heluhelu o ke l&iokoa. ,

Nin&u aku la kekahi wahi i kekahea oe paina 1 kou aina awakeaT' Pane mai ia k«la, " aia a pau ae ka ai ana a ka poe imi loaa» koe iho ke wau hamu aku ; a i pau loa aku no, a noho wale no hoi wau ; a hoomanawanui ka pololi a malia o Jcomo wahi ai ika aina ahiahi." Aloha ino. Pehea ka %vaiho ana o ka la\jia o ka Kapaa? He waiho kaheiahela; e like me ke mele: I I" Waiho ka heiahela k?i iauia o Paiepaie oie na iima o ke kaiukalu. ,? i Ika wa hea e lelehu ai ka maka oka awa- | puhi?—l ka wa e o-pili ai ike | anu, e like me ke mele :— 11 Leiehu ka maka o ka awapuhi opiii i ke anu" *• | Eiua mau kanaka i ona i ka opiuma n olelo ae la kekahi; l Oka ona |paha keia o ka opiuma e oielo ia nei, aia a ike i ka wakine ui o ka aina pua o Kina alaila* o ka ona ia; ake ike nei wau la he wahine ui } eia la ke ku mai nei, loloa na papalina t maikai ka lauoha." Pane ae ia Jioi ka luft : tc O ka'u no hoi ia e ike nei, a no ka maikai loa paha o kona ona ike oie oe i ka o na maka o ua wahine pake la," a hu ae la ka aka a na wahi kanaka. j Owai ka aina nui o ka waha i ka uwe alaia ? O Papaenaena, e like rne ke mele, "nui ka waha o Papaenaena, alala hau i ka makani."