Ka Puuhonua o na Hawaii, Volume IV, Number 3, 19 January 1917 — Ka Makahiki 1917. [ARTICLE]

Ka Makahiki 1917.

Ua hoea mai ia ka 1917, i o ka'eon nei CD:vtn»iii o ko ke Ak«« aloha nui oaa!, he me» pano ia kakoa Sre hookipa 03ai me ka taanao maikai. He haoa kuidtaa na keia lahoikaaiika ka Booraikaukau aaa ao ka makahiki hou, a peia L kela a oae keix makahiki, e kūii aaa iaa to!e hou, papale hou, kamaa bj?u, kalua na puaa a paina hauoii oa ohana. He mea omikai keia. A pela mau ka hana aoa i kela *me keia tDftkahiki-a pau ao la k* hauoli an*, elaila, komo hou aku la no iloko o na haoa i maa maa, oia hof, bka lole, he lole hou, pei» ke kamaa hou a papale hoa, aka, maleko iho na enea kahiko,. o : a no na manaoino e waiho ana, eia ka akiaki, ka ■ olelo telap&la, ka hoomauhala, a p*la : aku, i mee e pono ai e | hoao e hoopau i na mea kahiko poao ale oui aoe aku, a e hoasfau i laāu ounao maika'i a aloha iloko ou e like me na aaiiu hoa au 5 heolako ai nou & me kou ohana. | O kekahi mea e maikai *i e hooios I kaikaik* a rae ka peno no ha r iu e oL- ;r> no , ikeia liiakahiki, B loaa k* miki bov;jt ,» iwanui a eae | ika Loo'<o ;„oro. ~i2 heno eai ! |02e K'S pakik:, ole iea mea ' [naai; aeo k* »ea, aoie 15 he ; rr,aa tseī ■<; r> ror^ik; ! ai a rn-? keu eo' E h:,;s;Gaw..a : ■,r>Vsiu*- ! h*a-\ i'w V;v'j'.Se a holoho !c; i-v. oe pela 1 | ikeīa ie-., e oluolu | |oo e hooloii kein cc:ksh*kil

l;;o a; 'i ;--ea mai•kai no\i. O oa b«awlna -poino ' f lca~ !ā ot i ka rr.akah!k : i hala | e lile !a * eea e hoot?aaaao ia ! ai, ae ho<3'kaik?. oe e lenakila ae oe oii» m*u aae?. ! . O ka hoopoao, ola maikai, • laaaki'a at hanoK, oia ka fcakoa e iini mau ne?. Aole nae ia mau tr ea eposa ke ole kakou e bsoa me k\ hoo]kaīk«. ' E. olaei.i e ! ntviiana | lapuwi'o. ria ka eh = ha a ir,e | na - ' nr> k?. ieea, aole ia be t.rx. e k.kaa nii ia oe, ro 1-eu L- akīb f ay:-. ken ' hoiomui. ! Ke • aaa nei na h«na imua, ke.loi: uel na mea i j mae it- ■- « oihaoa kilen, 1 ke '■ v.ile ako, *k . iiA ko kakou ® 5 ?. OOOnOO- ■ oie. . j; . Ina ao hoi 02 2 nooaoo iho ; ana, o koa *i"'J i kau ' kenikiōi r.v< k< w.ia , he ' . •< e ia ai o '.»ou ohana •« toau aaeaai mai- • 6 >xi No ac-f f e. e uaiho & | wiiuu ... . »».w «iiu mea hoopilikU? | Ile i.ui oo tu kumupale ma ka . o oooa poe ou aao, aka, acz: 5 !o.is h« hoeluM kumu ka;r\\ " '-.»k,v i ; 0 . ' i 1*1 ; ahi ■; r.o boi k-ikou ma ia mau iiīea. k., !? ro :.lo-k.-.;Hhh> V.-a iy.y aui. O ' ika ct p.: 0 .-.''■u okeo lokoeiaikai an* » r .ē e ' oopHikia ai .ia Ci\ oi:: \3Cj r \ :io ole loa. | M iik,:: -o l-; '. ko naikai, eia , » £ roai c!a ano/ ' aofr hct 0 - wa; e .h a pof no |<». /\<>> k* A-o H- •;> o n* ka. |pQQa e .? ua K-*au hi ko I®jkou o,-. * .>.-1 k- aie k« nuai , • * a , r - ,:t mei ltke e a?. i He po.: •• 'sw*ia ponoiki t-v * t 3hct) ' (ac : tl Ma ke ku.x k.i v / .* k« linsv ( r^" 1 ' ,4 ' • a aae na i v • r -1'- '- ©ea»i ? t. Ir ' kiuKkiela a rre kou

noho ana, e ike e ana oe ke noonoo pono iho, ua oi kou 'l'u mamua o kou loaa. O ka ru!s maik?i, & er,;i keu lilo mamua o kou !oa? Ma keia v:a mau ia kakou ibko c t;i!ikk i kela makahiki a me keia makahiki. Ma ka mea oiaio» aole mea loaa ia kakou i kela a me keia T mea e pono ai be mea pono' e noonoo kakou i ko kakou o*a ana i keu uiak.ihiki. 0 ka hana mua, e neonoo. H«ha !a kou uku a pehea īa hoi ni !i'o maa mau? A mai ohi be a oi mamua aku o kou uku. Maikai maoli ina ma koe mahelehele pono ani ma U pap\hana, e lwe ana he $5.00; pono loa keia mau dala ke hookomo » iioko o ka Hui a A, Akaua. a i ole, -na hui e ae, a i ole. i na Banako paha, a i ka pau ana o ks makahiki e o* ina e heokomo oe i!oko o ka Ennako he'e!imr» (ss,(?o> d,<!a o ka mahina, nhun, e like aoa ?a tae |60.r"0, alaila, e

noomana-o : ce wa waiwai kou' aookomo ana i kaa dala loko o keia makahiki, no ka mea, ua Joaa ia oe kekahi mea iiilii e kokua ai ia oe, a ina pela e hoomau al, »laila, ina he 10 makahiki e piha ana ia ōe, he $600.00/a ina no ka make :> Ue kane, alai'a, _ aole e nele i?a wahine a ma na keiki i~kahi 2 t«oe ai a me ka mea eai ai, :»ai hoi ka makua n»na e malana ua aku la"." Ke emi 93au nei kakou ihope I _

>_PA va P au i . a «»ea, ua boobeniahema wale J?akoo ia kakou iho, : Auhea kakou. Eku kakou ilona a e p&io me ka ikaika oc ka hoonee ana ia kakou imua Ma na ano a paa, eia kakoi i ka onanawa 'paakiki loa okk ola ana," e noonoo mai kakou, ke oni oef na lahui e ae imua; ma na ano a pau, a eia nae kakou ke hoiokuku mau nei ma na oawa o ka nele, no ka hoomaopopo ole i ke "ano o ko kakou noho ans, a - ma ka lealee ka hapanui o ka manawa.

Aole wale no aia na kumu ano ole, aka, tna ka hoomaiawanui maoli no, aia no ia kakou ia haawina like,.aka, o ka hemahema ao!e kakou i hoohana me ka maka'u.ole. Ina paha he hookahi dala ka uku !a o kekahi kanaka e ola nei maloko o Honolulu nei. E hoomanaoia ua like ia me $24.00 dala o ka mahina ke paa mau i ka hana, aia imua ona kēia mau lilo ano nul ka hale hoolimalima, ka 'poi, ka i'a, ke ki a me ke kope, kā lole, aila kukui a me kekahi mau liio e ?e. A ina h(?i?snaka imi waiwai,] he mea maopopo toa uai hoopololi oia i konaohana. He mea pono e noonoo mau nal wahine ae a'o mau aku i ke I kane me ke aloha, i ole e komo iioko o ka poioo a me ka popilikia kuhohonu. Ma na ninau no ka holomua 0 ke oia an?j, aohe mea oi #ku mamua o k?. hookuikahi ana o ke kane a me ka wahine. E hoomauao i keia: Ke makemake nei kako.u e loaa ia kakou ka lanakila, aole nae he mea loaa wale mai ia me ka hoao ole e bana i kekahi hana. Heaha la ka waiwai o ka hoopau maniiwa wale no aole aae he mea e loaa ana? Mai kuhihewa kakou aia a |nui ke daia, alaila, pono. O ke j&anaka he hookahi hanerl dafe ]oka makahiki a mekekanalima daia, ua iike no a like. . Ina no he minao hoomakau!ii ko ka mea nana kā $100.00, aiaila, e pono a e pomaikai ana no oia, a ina aoie, e ilihune ana no oia. Aoie tna ka heluna o na dala Wou pomaikai, aka, ma ka heluaa au ī hoahu ai, maiaila kou manaoiana no kou la popllikia. Nolaiia, i mea e nani ai keia makahiki nou a me a'a, eia wale ao: E hoomaka kakou e nee me ka papahana no ko kakou Joqj 1 koia makihiki. E hoomaaao i<i kakou iho aa hana e imi aua 1 ko kakoa.niau pono pilikino. Ke ku aei na Ahahui hookuoeoono a na kaaaaa Hawaii a e hoo.mihuihui loa ia aku ana i keia makahikK Elua Hui hookuonaooo a ko kakou A Akana, ka ka na W*ahine, ka Hui Kalepa ■ a Hni hookuonoono a n,\ Lahai* naluna e kukuīu nei no aa Hawaii. Ao<e paha h« makahiki i oi aku mamua o keia makihiki, no ka mea, ke iini nei na poe alakat i?ok-? nei o ka aina e hooaee |s n.i har.a e loaa ai ī* kakou ka| ;pono. E o'uolu oukou e ka| f poo hv!uhelu o Kla Puuliooua o! n-A HawaH e pocg|

mai, a e L;~i laaikii a pau a i meu L;->; t oaaūhoU ai e li'o ana 1917.i i makahiki nee imna no kakou ni |Hawaiir } ••••• • •• •'{ -*ku ana.)i P£TER N. KAHO2UOLUNA. (Honoluiu, Xannsri 8, 1913.