Nupepa Puka La Kuokoa, Volume I, Number 5, 30 January 1893 — NU HOU HAWAII. [ARTICLE]

NU HOU HAWAII.

Ua lohe ia mai, e aookua akea ia : anaka mokukaua lapana Xon-go, .; no ka makaikal ana aka oko Hono* s lulu nei. : Ua hopu ia i ka Poaono i hala, he :S maupoe piliwaiwai «sifa” o keia a e hookolokolo īa ana lakou imua o ka Aha Hoo- : kolokolo Apana o Honolulu nei. ; .Eia ke pahola nei kekahi lono, e ; ikau aku ana o Hr. Paul Neumann ' ma ka Austraiia oka Poakolu aenei a holo aku no Amenka Huipuia, ma ke ano komīsina no ke Alii ka Moiwahine i pau. ' Ha-nta 3 lanuan 27.—Ua hiki mai . nei na palapala hoopii kue aW. H, a'me John Eichardson ia , S,-W. KaaL Ua ao aku na hoa’loha 5a Kaai e akahele lakou o papau au- ; anei he aa ko ka hale. Ua hopuia kekahi hookele kaa i \ka po Poalima i hala, no kona hoao aha e holo maiī keaumoe me ka - palapala ae ole a no elua manawa o ka hoao ana.« Ua laweia i Kuapapanui a ua laweia ae ka laikini. Ua loaa aku kekahi keiki Hawaii < umikmnamalaa makahiki I kekahi ona po o ka hebedoma ī hala, ua ona loā ia. Ua hopu īa a hookplokolo 0ka hopena, ua hoopai īa oia e ipoho ma ke Kula Hoopololei o KeoPneula no eha makahiki, Uā hooponopono hou la iho nei ;('kekulana.o ke:ku ana o naipuhao : oka hale wiiiko oka mahikooke Kulaokamaomao, e pao ia ai na laina ko maloo i wahie. A ma la hana ana, e ezm ana ka lilo Iknahu ika makahiki. Ua hoopau īako Kikaha noho Makai nui ana no Maui maka la 25 aku nei o Ianuari, make kauoha a kaHamuku, oial o Kikaha ma Wailuku, a ua haawi ia na mea a pau o • ka oihana ma ka llma o L. A. Andrews © malama aia loaa ke 'pani.

jkuahi Ausfcralia e haa- - i ka la apopo oia la aku, . aku ai o JEtev. O. H. Kolika , 'me kana wahine no Ameiika Huipuia. He mau Hawail laoa ma ka hanan ana, a he mau misīonari i lapana na ka Papa Amerika i hoouna. T5ia ke hoomakaukau ia nei, he bake apana pepa ma ka olelo Enelani e ka Halepai o ke Kuokoa, a o ; ka mea ī kahakaha ia maloko, oīa ; ka moolelo o ka hookahuli aupuai o Ianuari 1893 ma Hawaii nei. E pau ana i ke pai ia ī keia la, a © waiho īa aku ana no ke kaai ma ka 25 keneta o ke kope hookahi. Ua lohea īa aku kekahi lede opio i ke anoano liula o ka Poaono Iho nei ma Alanul Moī e kokoke aku la i Niuhelewai, mamua pono iho o kekahi o na halekuai e ku la malaila,’ e hoike ana i kona ano kuokoa imua o kekahi keonimana me na huaolelo ao wiwo ole. ī ka maau no paha kekahi—pa i ka leo la. Ianu£irl 28, Poaono iho nei, me ka nanea o ke aheahe malie, aīa hox, me he olapa ana la na ka uwila, ua kikaha iho la ka anela o ka make a kiko iho la i ke ola makamae o Mrs. - Inea xoa Kapalama-ukaae nei, a lilo aku la i ke ala hoi ula a ka make. me na hiohiona ī ike mua ole ia; aka, “0 ka la o ka Haku me he aihue 1% ia i ka po.” O laka ka hoki nnha e ku wale ana ma kapa alaunul aole ae iki e hele, aka, aia hou no he laka e alakai ia ana e kekahi wahi pukiki, a ī ka hoea ana iho mauka iho o ka haleknla o Keoneula me kamaia ma kona kua ī kakahiaka nei, ua hoomaka īho la e nuha, ku pololei no hoi ka huelo me he kahili la. O ka hopena aole i maopopo aku. Puehu liilii na kanaka o Konuwe- • la a me Kikikini i hoolimalima al e hele e kakau inoa ī ka palapala hoopli kue ano lua i ko Makawao poe a me ko Kula, ia J. Kalama, i ke pakike īno īa ana mai, “hana ka kela poe i ka lakou hana ino a lilo ke au- . puni i mea ole, kii mai ia makou e kokua aku i ka lakou mau hana ino. Hele pelaī” la wa ua naholo aku keia poe mai Makawao me Kola a mai. ' • . Ua heīke ponoia mai makou e kekahi mau makamaka e noho koke la ma kēla pohai o ka “Bay View 77 , aole ka i kanamai ka walaae a me ka hanakuli i ka po mai kekahi ae no o na hale e ku koke la malaila i pohai ia e na manu like ole, a he hoopilikia mau hoi ī ka hiamoe ana o na manu nunu noho malie. īna pela, o ka puali anela aku la kena o Belezebuba e hooho anainanalo. Uoki e na makamaka, eia īho na io o ke aupuni la aohe lala kau ole. . Ua ku mai i Honololu nei ma ka Malulanl o kaPoalima i hala, oMr. J. W. Kalua, ke, kanaka Hawaii mua loa i helohelu i ka moolelo o kona make ana, oiai kona hanu e ola ana no. Aole i loli ae ka mikomiko o kona alelo mai kona kanu īa ana e na nupepa a ola hou mai. Ua hoi mai kona mau paona e like me mamua a koe paha eha. Ua kohu mea hoikeike ia oia I ke kakahiaka Poaono i hala, i ka nui o ka poe hele mai e ike iaia. E lawe nui i keia nupepa puka la, no ka mea, eia maloko o keīa napepa malalo o ke poo Ma Ke Kauoha e hoolaha ia ai ha kanawai a me na hoolaha pllī aupunl a ke aupuni knikawa, a ma īa mea e ike a hoomaopopo ai onkou i na mea e hana ia ana no ka pono o na mea a pau. Noiaila, ina elawe ole ana oukōu, alaila e poeleele ana oukou a “© haha poeleeie auanei ka papai o Honolula.” Nolaila, e hoonaauao i ka leo o ka pololeī e puhi ia aku nel.