Nupepa Puka La Kuokoa, Volume I, Number 11, 8 February 1893 — NA LETA [ARTICLE]

NA LETA

r Aoie o makoa makemake e lawe 1 ke 3tOiroz oaahala no na maaao i koopnka ia aalalo o £eia poo e ko makou poe meakakan. [ Ka Haleniai Moiieāhine. [Hooman ia.] He 7S ka nui o na ma’i , i keia laa’ue kakau nei; be 57 kane, 13 wahine. Na kane, he 33 Ha\vai; 3 1 ponape, 2 pake, 7 Iapana/3 pukikl, 1S haole, he 12 wahine kanaka, 1 wahlne haole, he 3 i make o kela mahina aku la o Ianuari, he mau Hawaii lakou a pau._ 0 Kikii ka mua; komo mai i ka la29 o Dekemaba a make i ka la 1 o Ianuari, he fiva ka ma’i, ua pan no ka ike a me ka lohe i waho, a ma ia ano no ka hapa nui o na make ma ka Halemal nei, oiahoika waiho ana a nui loa ka ma J i, hoihoi mai, a ua hiki ole i ke akamai o na kauka a me ka laau lapaau ke uwao ae me ka enemi o ka make, a manao ia e kekahl poe, he hale make kela, aole pela. 0 ka lohi wale iwaho a nawaliwali hoihoi mai ka mea e make aī. 0 Samaela Palea ka lua, ua komo mai no oia i "ka wa pono, aka, ua oi aku ka aui o ka ehaeha i loaa ia īa mamua oka mea hiki i na kauka ke hoopakele oia hoi, ua komo ke koko ino iloko o ka naau. '0 Malao ke kolu, *rQāanerno oia, a aole no i ola pono, ua noi aku oia e hookuu ia mai e na kauka no ka hoi anā i Maui me ke kaikamahine, aole ae o na kauka, aka no ka paakil£i loa, ua hookuu ia, a be mau pnle i waho ua hoihoi hoa ia mai me ke kulana pllikia loa ī'oi aku i ko.ka mua, luaikoko a me ka hikoko a make oia. Oia kekahi mea pilikia loa, o ka hoi e iwaho me ke kali ole a ae na kauka e hookuu mai, a he mea paakiki loa i na kauka ka īmi hou ana i ke ala e pakele ai. Aole i paupauaho lakou, aka, ua ike nae au he hana kupono ole ia na ka poe mā 1 ! e hana ai Ina e make, manao ia ae la no ka ike ole o ke kauka : aole loa pela. No’u iho o ka lua keia o ko J u hoi ana mai ma. ka Halemai nel. He 11 o J u mau mālama i noho mua aī, he lolo ka ma J i he anu ka hookumu ana o keia’ ina’i ia’u ma ke kuli mai ka makahiki 187S mai, ua ma* nao wale au mamuli o ka noho ma^ ' hiaī mau ana iloko o ka loiwai u po ka la, a lawaia pa ma fca po i kekahi manawa, ia ? u ma ‘Waihee, Maui a ma Honoluiu nel no hoi, ua iaweiawe no I keia hana lawāia i ka po ma ka waa, a pii mahuahua mai ke anu a komo iloko o ka £Juhaka mai na kapuai wawae mai, ola ka M. H. 1885, aole nas he paa mau o keia mau ano aia wole no a ano ua mal, alaiia pii mai ke anu, he lehnlehu no hoi na laau lapaau no ka hoao ana e pale mai na kauka haole, lapana, a me ka pake, aole i nalowale loa aku. A i ka M. H. 1887, ua ioaa ia’u ka manao ikaīka mai ke Akua maī e komo I ke kula Kahuoapule, a ua ko no ia aka e pii mahuahua mai ana nae ke anu a he nui na kokua mai na kauka mai ma o ke kumu la Rev. C. M. Hai, a i ka M. H. 1891, ikaīka loa mai ke anu a komo i ka umauma i kekalii wa, a hikaka ke hele. A ma ka malama o Apenla 9, komo maī wau i ua puuhonua nei o ko keia ao, ua haawi na kauka i na hoao lapaau ana me ke kaniohu ole no J u ma na ano a pau, aole no he emi mai, oiloaaku ke kaumaha o ke kikala a me na wawae I ka anu e like me keia mau la, aka, ua pili keīa poino mamuli o ko’u hele mua ole ana mai iloko nei ika wa pono. O ka hoopahee wale ana a ikaika loa ka ma’i, alaila komo mai, he mea hewa loa ia. A mal hoohalike me a’u e na makamaka a pau ī loohia i ka nawaliwali ma na ano a*pau, i ka hoomaka ana e hele koke maī, eia ka puuhonua i hoomakaukau ia me ka uku ole, lako i

na mea a paa o ke kino e hoolaola ia aī. O na kaaka a me na hope o lakoa, aple-h§ kauka, aka ? hp maa makua pouoi ioa ke kliio, a he malama i na mea a pau. Ma ka malama o Novemaba 29 1892, ua hoi hou mal wau maloko nei no ka wa elua, he 9 o T a malama iwaho, me ka manao e loll ,ae paha ma ka lawelawe ana i kekahi mau hana lima, aka, aole nae. A ke kau leo nei wau i kuu lahui mai Hawaii o Keawe a Kauaio.Mano, mai hopohopo i ka hele mai ia nei ke kaulia e ka ohu o ka nawaliwali, mai kali hoi a komo loa ke auu Rumatlc a iloko o ka iwi, e hele mai, e like mc a’u, o apuepue ka loaa ana o ke ola mai ka lolo ae. Ua lawa me ke aloha i ka luna nui a me ka lunahoopouopono a me na paahana o ka nupepa Kuokoa i Huila. \ G. W. Nakaa. Halemai Moiwahlne, Honolulu.

Ke piī maliaahaa mai nei ha makemake la o ka Chamberlain Colic Chorela a me Diarrhoea Laau Lapaau Ola, mamuli oka ike oka poe a paa i hoao i na hopena maikai "i loaa mai, a na lakou aku hoi i hoikeike aku i ko lakou mau hoalauna. Ke hilinai nei makou aohe mau hookaulana kiekie eae a nui. E kaai ia aku no e na mea kuai iaau lapaau a pau, Bexson ? S3jcith <& Co. na Ageaa ma Honolulu. He nui ka hoonaluea aua a ka ma T i ma ka opu i keia kau, wahi a G. W. Shivell, ka mea kuai laau lapaau, o Wickliffe, Kenetuke, “a ua noi laūna ole mal na noi no ka Chamberlain Colic, Gholera a me Diarrhoea Laau Lapaau Ola, Ua hoolilo aku au ma ke kuai ia eha mau omole o kela laau i keia kakahīaku. Ua ike ia kekahi ola ano kupanaha a keia laau, ama na ma J i no a pau ua keu aka holopono.” Ekuai ia aku no e na poe kuai laau iapaau a pau, Bensox@S3HTH & Co. na Agena maHonolūlū/ 2406-4fc