Nupepa Puka La Kuokoa, Volume I, Number 59, 3 May 1893 — Halawai Hoohui Aina ma Hana, Maui. [ARTICLE]

Halawai Hoohui Aina ma Hana, Maui.

Ma ka Poaono, Aperlla 22, hora 5 p.m., ua noho he halawai Hoohul Aina a kekahi mau makaalnana o ka Apana o Hana, malalo o ke kahea anaa D. Center, maloko o ke keena o ka Hana Plantation Co. (Hni Mahiko o Hana) a ua hooholo īa na hana imna me ka hoīopono. Ua koho ka hala'wai ia D. Center i Peresidena poo no fca Hui Hoohui Aina o Hana, a o na Hope, oia o Mr. 0. Unna no Kipahulu, C. Andrew no Kaupo, W. von Gravemeyer no Makaalae, Hana, D. W. Napihaa no Koolaa, a o F. Aurbach ke Kakauolelo ku mau oka Hul, a o Jim Hakuoie, maheīeolelo no ka Huī. I ke ku aua o ka Hui, ua kakau inoa no ka poei hikī aema iahalawai. Ua hooholo ia, e hoopanee ka haīawai a noho hou i ka Poalua, Aperila 25, Ig93, maloko o ka laakini o Wananalua, ma ka hora 6 p.m. Ua hooholo pu iae kii aku ke kaaahi a ■ hoihoi hou aku i ka" poe a pau o | Makaalae e pii mal ana i ka nana | halawai oia po. Hoopanee ka . halawai. Poaloa, Aperlla 25, 1893, ua noho hou kā halawai elike me ka mea i hooholo ia. A ua nni ka. poe I akoakoa ae I hīki aku ka huina i ka 200 aoi. Mamuli oka pilikia ma ke kino o ka Peresidena, nolaila, ua o Dr. T. Allen i Lunahoomalu no ka halawai. Ua wehe ia ka halawal e Mr, F. Aurbach ke kupakako p ka Hui Mahiko o Hana, a ua hoike mai o!a i na pomaikai a pau o loaa ana fa' Hawaii nei ke hoohui la o Hawaii nei me Amerika Huīpma, a ua hoike mai no hoi oia, j o ke kumu o ke emi o ka hana o na j kanaka, mamuli no ia o ka erni ana mai o ka holomua ana o ka oihana mahiko, a ua emi mai ke kopaa, Iis nui aku kana mau olelo walwai, a noho iho la oia me ka hehihehi nu: ia. Ua kahea ae ka lunahoomnlu ia J. H. S. Kaleo, a wahi una .i nlelo mai ai. '0 ko’u komo ana ra:īi ia no . ia, a lohe koke no au i ka leo o ka j lunahoomalu, nolaīla, ma ko’u ano he makua au no ka apan:», he mea I pono no ia J u e hoike aku ia oukou ■ me ka oiaio. Ua hele mai oukou nokeaIchHMoiaehoiboiaeiah),ak.i, ke kanalua loa nei au 1 kā hiki ana ! la oukou ko Uaaa pela, no ka moa, j ke hoohikl ael oukou e iilo ī lala no | ka Hui Aloha Aīna, a enaalamal ana oakou i ke kumukunawāi o ua \ Hui ? bi ka meu h*>i a oukou i īke 1 ole ai, aole oia ke kuinukanawal o 1 ke^iupuni. Moī? A aole no hoī ii hōike ia mai iloko o kela :nau olelo, j e hoihpi hou. ae i ka Molwahine | maluna o koua noho Moi. He nui j no kn kakou pomaikai e līke me na j . mea i hoike ia «enei'ke hoohui ia I kakou, a e loaa ana ka pomaīkai i 1 na kanaka hana ole. Aka, e noo-1 uoo no oukou e līke me ka īiīkī ia j oukou. He nuī aku kaua mau oīelo, a ua nuī ka heliihehī la. Ua kahea ia o S. W. Kaaī, a wahl ana. Ena Iede a rae nā kēonimana, ua akoakoa mai kakou no ke afia? Aole anei no ke aloha Moi ame ke aloha aina? Ina pela, heaha ka pono. Eku kakoa maluna oia kahua, O fce kumukanawai o Kamehameha L E hele ka elemakule a moe i ke ala, he mamalahoa kanawai. Nolaila, mai ae kakou e hoohui i ka aina i eha ai ko kakpu ; māu kupuna i ke kaua o Mokuohai. j Aoleno o kakou pilikia i ka ma- ••

uawa aupuni !Moi, a heaha i:a hewa ina e uKu co kakou elluaa dala o ka , auhau kino. Ahe nuī aku no kana mau olelo, a ua hehihehi nui ia. Ku mai o M. H. Beuter, a wahi ana—Aole kakou i hele mai iloko o keia hale e lohe i na olelo keaka, i >■ mea lealea wale no, aka, e pono kakou e noonoo a e hoolohe no kakou > iho —no’u īho, he makemake loa au » e hoohui ia kakou, i loaa ona wahi ' hana, aole o’u makemake e hele • wale iho no ike alanuī me he ka- > naka aeahaukae la. Mai hoī hou > kakon i hope e hume ai i ka malo, s aka, e kikoo aku kakou ī na mea o i mua, a e waiho īna mea i hala. He L mea oiaio, ua maalo ae ke Anpuni • mai a kakou ae. He nui aku no na • olelo, ua hehihehi la. i Ku mai o J. K. Hauuna a olelo i mai la—Ke mahalo nei au ī ka olelo a keia haole (F. Aurbach) i hoike iho nei no na pomaikai e loaa ana ia kakou, a he mea oialo no ia, aka, • aole nae oia ī hoike mai ike kulana Tetitore ke ole au e kuhihewa, aole e hiki ia kakou ke koho balota, a oia ka mea a’u ī makemake nuī ai e loaa ia kakou kela pono. Pan kana i haiolelo ana. I Ua ku maī o Charlie Coo a kakoo ' mai la ma ka aoao hoohui aina, me ka hoakaka mal i na pomaīkai o ka > hoohuiana. Ku mai he haole oia o Mr. Pield, > a wahi ana—Ke kanalua loa nei au i ka Hauuna i olelo iho neī, aole e ■ loaa ka mana koho ia kakou ke hoohui ia me Amcrika, ke hai aku neī au, ina ma ke ano Terītore, alaila, aole e hiki ia kakou ke koho i ka Peresidena, aka aa loaa ia kakou ka mana koho laula like, i like ole me ko kakou i kela mauawa, aia a eoeo haneri dala, alaila loaa ka mana koho, o ko Amerika, ua hikī ke koho ma ua ano a pau me ka hoopilikia ole ia, Oka hoohui aku me Amenka oia ko kakou maikai loa, a Ina aole e hui ana alaīla, ua hoea mai ka hopena okn ilihune. Aole no e hoeuua māi ana o Amenka i na hnole mnkilo o like me ka Hai nuīia i kunuiilio iho nei, alea, ona j :»ī»e i hiki ke hana, oīa ka mea e I hoouna Ih mai ana, a e loaa like ana ia knkou ka liana; pau kanahaiolelo ana me ka hehihehl nui ia e na ka- • naka. Ua ku 'mai oJ, P. Sylva a olelo maila. E pono kakou e lawe iha olelo e hiki aī ia kakoa ke kaana a noonoo iho i ka pomaikai', aōle mā ke ano heaka. Ke hoike' aku nei au īa oukou, ina no e hui ole ana kakou, alaila, ua ku Iho la no. keia Aupuuī Kuikawa i lawa me ka ikaīka i kokua ia e kekahi mau aupuni. ~[Jakahuliko kakou hooponopono aupuni Moi mamull o ka hana a na kanaka liii oihana, heaha ka Kawahi.a me Kaai ma e hooīkaika j nei e hoi hou Ihope, noke ako oiha1na maoli keīa. Ua ku koke mai la o S. W. Kaaī īlana a pane mai Ia-!a Syiva s aka, ua kii mai la kekahi mau haole a hoonoho iaia ilalo, a ua kamaīlīo :nai lu no oīa, : a hopu iho lu i kona, panale a pakā aka.laiv/aho, a u:i ku ae la-kekahi poe a hahai aku !a mahope ona. Ua hoopau loa’maī o Sylva‘i kana haiolelo, a «uahope o Ulhi ua nul ka poe i he|leae e kaknu īnoa no ka hoohui* aīua. Hookuuīa ka halawai. , I Kauiki. ■