Nupepa Puka La Kuokoa, Volume I, Number 127, 4 September 1893 — E hookama ia ana paha o Hawaii e Amerika, a i ole, e kauwa hooluhi ia ana paha. [ARTICLE]

E hookama ia ana paha o Hawaii e Amerika, a i ole, e kauwa hooluhi ia ana paha.

Ma ke kukakuka ana o ka Aha KuMna o Ealivalaua uo ke kumuhaua o Hawaii uei, elua no aoao a lakou i hoolala ai, o ka hoohui holookoa a i ole ia, o ka hoomalu ikaika paha. Ua maopopo lea ia lakou i keia wa, no na kanaka Amerika na hapaha ekolu o na pomaikai waiwai ma Hawaii, a me Araerika no hoi ka hapanui loa o ko Hawaii nei kalepa ana. Holaila aole e hiki ke waiho wale ia Hawaii me ka ole e hoomalu ikaika aku i onipaa a i maluhia ai kona aupuni, o poino loa auanei na pono o ua kauaka Amenka e noho ana maanei, a me na pono no hoi o ka poe e kalepa pu aua. 0 kekahi kumukoikoiloano hoi e pono ai ia Amerika Huipuia ke apo mai ia Hawaii, a e hoomaln loa ai iaia, oia no ke knlana o keia paeinoku mawaena o ka Moana Pakipika Akau. 0 ke aupuni nana e ana i keia paemoku, oia no ka mana nui ma keia moana, no Beritania ka hapanm o na mokuahi kalepa e kipa pinepine nei ma Honolulu. No Beritania hoi na panalaau uui ma ka Hema a ma ka Akau o Hawaii, a nolaila he makaleho loa o Beritania i keia paemoku a he ake e lilo nona, i mea e lanakila ai oia ma keia moana nui. Eia nae aohe makemake o Amerika pela, o lilo auanei 0 Hawaii i pukaua ikaika no Beritania e hoomakaukau mai ai ia Kapalakiko a me Keomolewa. Ua makee o Amei'ika ia Hawaii i pukaua nona iho mawaena o ka moana, eia no ko Hawaii kulana imua o ke alo o na kahakai Pakipika o Ameiika, ke noho mehameha : nei mawaena konu o ka moana palahaiaha. Aohe pukoa aina hookahi mawaena iho o Hawaii a me na kahakai okoa o ka aina puni ole o Amerika Akau. 0 ko Amerika pukaua hookahi keia e pae ai kona poe mokukaua i ko lakou holo j ana i ke komohana, e hoopiha j ai i ka lanahu, a e kamaij lio ai ma ka uwea telegarapa. j Ina e lilo ana o Hawaii ia Be1 ritania, alaila e hikiwawe ana kona kaua mai ia Kapalakiko mai keia wahi kokoke mai, a nolaila, ua maopopo lea o Hawaii nei ko Ameiika pukaua e pono ai. Ko ia mau kumu koikoielua 1 weheweheia maluna, ua hoo-

aaaa—a^nwwMaūMaMwa— holoia ka manaopaa e Kaliva- ' lana ame kona poe Knhina e : lioopaa loa ia Kawaii no Amerika Hnipuia. He waiwai ma- : kamae loa keia no kela aupnni • lianohano. Aohe o lakeu kanalua i koe, ua hiki mai ko lakou manawa kupono e hopu aku ai a paa loa no lakou. He kanalua no nae ko lakou no ke ano kupono o ka hoopaa ana ia Hawaii, e like me ke apo ana o kekahi kanaka waiwai i kekahi keiki makua ole a lilo i lala no kona ohana, elua ano o ka hoopaa ana, o kekahi e hoopaa iaia i keiki ponoi, a i ole ia, oka hoopaa iaia i kauwa. Ma kekahi ano, he hanohano ke kulana o ua keiki la, , ama ka lua, he haahaa kona ( noho ana. Ma ia ano like, ke noho kanalua nei ka Aha Ku- , hina o Kalivalana no ka hana kupono ia Hawaii. Elua no , manao la lakou. 0 kekahi, : oka hoohui maoli aku, a o ka • lua, o ka hoopaa ana malalo o ■ ka hoomalu ia. Ma ka hoohui, , he hanohano ke kulana o Hawaii, he hoa maikai no ia,ma ka ohana nui o na mokuaina o Ameiika Huipuia. Aka, ma ka hoomalu ia, aia no kona kulana mawaho o ka ohana, he haahaa, aole ia he lala maloko oka hui hanohano. 0ka hoohui aina, oia no ka hookamaia. Aka oka hopmalu ia, oia no ke kulana haahaa o ke kauwa i hooluhi ia, aohe komo pu ma ke anaina maikai a ka ohana. Eia no ke kumu nui oke kanalua o Kalivalana ma, no ko lakou lohe he kue ka hapanui ona kanaka Hawaii, aole makemake ika hoohui aina. Nolaila, e like me ka makemake ole o ke kanaka waiwai e hookama maoli i ke keiki aloha ole iaia, pela no hoi i i kanalua ai ke aupuni 6 Amerika no ka hookama ana ia , Hawaii, he nui na kanaka ano , kue iaia. Nolaila e aho paha iaia e hoomalu mai ma ke ano i kauwa.