Ke Aloha Aina, Volume I, Number 30, 14 December 1895 — UA OIAIO LOA KE KUAAINA O PAKELAKULANI [ARTICLE]

UA OIAIO LOA KE KUAAINA O PAKELAKULANI

I , : i—Manmli o. kana oleloe ikeia ai he kuaaina maoli pia; no ka mea, i ko niakou ike anai kana mea i kaniailio ae nei, ma Ka Leo o Dēkefnaba 10, ua papapi jiua iho kona ano kuaaina i ko i-k ona 4va-ntaimia» - j ' j O ka poe ano kuaaina haa- | lele loa, o iakou ka poe Ikkv j puka koke i na olelo kuamu|amu, a hoohenehene kumu jo]c, e like me Pakelakulani . e? | olelo ntj ia Mr. Nawahi no ka j pala ole ka o ka maia i kona j mau Kau loihi o 20 makahikt ■i noho Lunamakāainana ai. j No keaha i hoopukaia ai ia j mau huaolelo ? A heaha ka. | pili o ia mea i ke kumu o ka olelo no ka Laan Kahea. a pela aku. ; | Ina he ano kanaka noonoo iakahele o Pakelakulani. aoie iloa oia e hoopuki> i kela mau iolelo i pili ole i ke kiimuhana] ai ke ano hoi o ke kanaka; naauao a keonimana hoi; aka/ no kona ano kuaaina, ua j)ukd koke no na olelo hooheneheue k<*i*ti k.imali'.- Aka; ;tia ha :unnake ke nei i hoike no r.a ! mea a k*: kanaka i hma ai. ! O kona lele wale ana aku •iloko o- kela hana o ka Opiuma ji 6 " poe -Luna j Aupu n i k.olohe o ka A. T). ! 1890, oia kekahi o na hoike e, maopopo !oa ai ko Pakeiakulani kuaaina, no ka mea, aole oia i ike ia mea, aole no hoi oia ! iloko o ia hana. ' ' Nawai ke'a hana kolohe, i ! hoolllo i ka opiuma maoli i iikeia, i pohaku-ula a i mauu imaloo? J Aole anei' na na Luna Au!puni kolohe, a Nawahi a me, | kona'mau hoa o ke Komiie, l I hoike ai imua a ka Ahaoleio' o I8f»0 ? Aole anei i loaa he 39, mau tini opiuma ia Xawahi',| maloko mai o kahi (i ikeia ai, ua kaulana ia wahi, no ke kuai| ana a.ku j na opiuma ma Ilono-, lulu nei ? ; ' | O ke kuaaina ike ole 'kel hoole ana, no kona ike oie; | aka, o ka poe noonoo maikai, I aole loa lakeu e hoole mai axia i ka Nawahi mea i hana ai ma-i muh" o ko.na ike a me kona hooko ana ma ka pololei. Auhea la ua poe nei au e olelo mai nei, " aoie he mau . hoa'loha nonu (Nawahi) iioko 0 ka Ahaolelo Aupuni Moi?'' 1 Ua pauloaaku lakou i ka!

make, a oia ho o o!a nei, mr nmnao kup*is no ka j)ono an.i i ik< 1 ai. 0 ke kuaaina,. ob ka mer akahi-akahi a ikt: mua i na me? -i-ike. iheiu Lt no ~e kekahi poe: oia ko Pakeiakulam ano, oo k5 ai i ka Buke Lapaau //awaii oi&.īeona wa i hooho ae ai. O -U-a ioaa iho ia *a +i--k-t4kc;--i-apa-au piii i ka Laan Kahea ■' la makou e P.ikolakulan». Hc ano kuuainā i.i ou. * he kuhihewa ao ho;. 1 mau la wale no ka ko Pa keiakuiani e heluheiu ai, eia ke ua lewa iaL ka ike K-.paau anj no ka laau kahea! Kupaian'diāTr Nui ka ikt- '!! Pakelakulan: no oia 1 hoike ae iie kiwuiua, Peh'-a la : A peifci 110 hoi ia, (\sahi ana) "Ile mau makahiki he 50 « oi i hala ae nei, akahi no au £ ike ina \vehev\chc ana, oia me« a'u i lohe ai i'kino'hi, oia kz laau kaiiea, ua iuaa ia'u pomaikai, mai ka buke i pa'i, i i hoolahaia iho nei e Kaniaki oia hoi kela buke o ka Oihaue llawaii." A wahi hpu no e Pakelakulani. "Ina paha i loaa, mua kei< mea maikai sa'u ; ina uahoāo ai e lawe me ka haaheo i ka ma ksna a kela kauka i haawi a no kela mea i haki na ia!a, i hoihoiia i ka Halemai * * * Kia ponoi imua"o kākou h: makamnka tia hoakaka pololei t ka 'lawelawe ana • i ka . iaai knhea •* * * Ma k<-ia mau oleio a Pakelakuiani, uk ikeia 'kona a;jo kuaaina a me kona kuhihewa loa i ina e nana i ka aoao 47 o ka I Bukf Laoaau Hawaii a Kamaf ki, ua ikeia, aia 'he mau mea Ihuna pohihi houaku i hoike.oie |ia mai tna!oko o keia Buke Lajpaau, e pilī ana i ka laau [kahea. j" A ina he mau laau kekahi i | hoomanaia a ailolo, a i iioike ole ia o keia Buke, aiaila, pehea e poioiei aku ai ka hookeie ana i hikl ak-i ai i kahi o kp oia ana? | E nana mai o Pakeiakuiani 'i ke ano o kona manao kuaaina iana, penei: 2. Ke kowaii, (paha ke lawe ia). A e iike me ka ruia, he aoao ia ka mea nia i mamua a pono, alaila, heie ke kahuna i kahi o ka iaau (koaii paha) lo miiomi iho na iima me ka uhuki ole ( amahope ume mai f hookahi mu'o o .ka iaau hoi a imua o ka, ma'i, kahea aku me ka leo mpakaka penei: Ua eha nae paha oe e Pakelakuiani? Ae, (wahi. a Pakeiakuiani) Ua kaujia nae paha ka iaau i ko eha? ; v Ae, wahi; hou a Pakelukulani. , ; l keia Ue kahuaa e ,iavire al i kuUuu h&na, Uia

fce ana aku kona = hrna pon. Mb kc apo, a 'M' 1K0 ! kn manarva, 'he eltfnalia ans hfaila, ua noa' ka pāpa "hana ō ka lapaau laau kaheā/ ā ua ob kulani. ' ' hana Kahuna hau -kakea, i ike na mea a pau j ke~<fla io ana o n-eha"e~atr^ītha! Ke olelo nei ka nu;a nana » kakau l Ueia 6uko Lopaau lia_wau ou o, Kamaki puoei; _ "Ke manao £oht nei au, eia no kekahi poe elemakule Hakahiko, ke hoomau nei i keia ano .lapaau, malalo o 'ka mana-pohihihi % hlki ole ke .ik<" f ia ke kakua ain.ipaa, kahi i kukuluia ai na kahoaka m-.ikima lama o ka manu lapaau laau kahea.'\ . A ina no, aia ikp.kahi,poe elemakule Hawaii mana pohihihi kahi i paa ia ui, alaila, pehea la e loaa ai ku hoolawu piha ana e ola ai ka mea pili - kia, mamuii o keia mau kuhi-. kuhi ana oka laau kahea ? . , Aole no e hiki, a he kuaaina ka mea hoopaakiki mai e hana i ka mea e loaa o}e mai. ana iaia. He mea pololei ka Nawalii e olelo nei, na k,e Akun e kokua niai ia 1 lawah o ke mau kaumaha a me na lu.uluu, a e hoopakele i keia lahui rna na poino he iehuiehu imi. "... lie olelo hoopunipuni anei ia ?. O ka mea hoole Akua, a me ka mea iiia, t: like ,me ko Pakelakuiaoi ano, oia ke mai, he hoopunipuni keia mau olelo, ak.a, ,q. ka mea i nohu na{iifc_3loha i ke Ak.ua a me na ka\uka, e apono mai ana lakou j keia olelo a olelo iho, .ua poloie* ia, Ke waiho mau aku nei makou i ka mana pauieie maiuna o ke Akua aioha ame kona iokomaikai mau loa.