Ke Aloha Aina, Volume II, Number 34, 22 August 1896 — HOOKUMUIA ANA O HAWAII. [ARTICLE]

HOOKUMUIA ANA O HAWAII.

I k*kauia a hoeponopoooia e Rev. J., K. Pokue», mamuli o ka M»»oIclo Hawau i (xaiia mi Lahainaluna « _ ka M. H. a ua paiia a hoopnof>ouo iaf ma la Hat»pai Pala pala Aupum m-* Honolulu 1858. <U KAMEHAMEHA HO! AMA I HAWAII Aole eia i kau aku maluna o ka la - j iui 1 mau la hana paahao, aka, m» ke ila moekahi kona hooponop<ino «na 1 (ona aupuni, aole ma ka lauwili me ka hoopilikia walt oo ina maka-j nnana. | Aole no hoi oia 1 imr i m*a e kau- j maha ai na makaainana, aoie oia i aie. l »ole oia i ohi auhau, aole oia i ohi no oko mai o ka ka poe e kuai ana ina ruuku haole, aole ro hoi oia i auhau 1 ke dj!a i ka mea aole i loaa ma ka nn», aole r>o hoi oia i hoouku aku i ke iila i ka poe e holo ana maluna o fjna iiioku, aj!e eu i okioki 1 ke kV j ka aina a n»e ka uka a poepoe ke ahg.pu.aa iwaena, ska, ua hana aku oia »3 ke ala o ka pono iwat-na o na alii i 'he na niakaainana, A roho maluhia na aina ntai Hawnii a Oahu I keia manawa a Kimehameha e n ho nei -ma Oaho, holo m*i la o Kaumualii ko Kauai aiii e noho alii ana no Kauai, a haiawai laua me Kameh*mtha uia Honoluiu. Ha&wi wale niai o Kaumualii ia Kauai la Kamehameha, ae aku la o Klmehameha, a hoihoi he.u i.ku nu la Kaumujlii e hoi no oia a noho alii no ny Kauai a hiki i kona wa e make ai. Ae mai o Kaumualii i keia mau manao maika: o Kamehameha, a huli hoi ak 1 la oia no Kauai. Moe malu iho la kekahi alii 0 Kanihonui kona inoa ia Kaahumanu ka Kamehameha wahine me ko Kamehameha ike oie, aka, na Luhelune i lawe aku i ka I .ono 1 0 Kamehameha la, a pepehi ia iho la o Kanihonui e Kamehameha a make loa. Eiwa makahiki o ko Kanaehameha noho ana ma Oihu, alaila, hoi oia no Hawaii maluna o ka mo*u haole. E<a na inoa o ia poe moku i kapaia aku e leo Hawai' nei poe kanaka o Minihepa, 0 Laholoa, a me Keaoua. Holo o Kamehameha 1 Lahaina 1 Maui, a.mai Maui aku a ku ma Kawaihae, a mailaila aku ma Kona. Aole i i nhi loa o K-imeha-meha no Kealakekua rna Hjwaii, ua huli hou ae la kona alahele n-i Molokai. A hala kekahi mau U mm Mulukai. uhoi hou mai oia Lahaina 1 M^ui. N( ho iho la o Kam hameha e ai 1 ka waiwai o Maui a Keeaumoku i auhau at i ka mokupuni o Maui a puni. He mau anahuih o na ia o ko Kame : r>ameha noho ana ma Lahaina, alaila, j ouli hoi hou oia no Hawau. Ua kapaia ka moa 0 keia hoi ana a Kamehameha o Kaniaukan', ao Uuw«nihepa kahi īnoa. Kuo Kamehameha ma Kealakekua, a malaila aku ka inoku no Kahaluu. Noho iho l i o Kamehameha malaila a hiki mai la ke kau wi, a pahola ae U i na Kona, alaila, ulu ae la ka noonoo iloko o ke alu e mahiai aku oia me koaa mau kanaka, aole hoi e hao wale aku i ka bai ai me ka lima ikaika, & me

na bana ao e ae i toea e maoiia ai kooa opo a eoe koō» BMtt» ieauaka. Oiai ka wi e pahoia aoa la Kona i» iua« la, aa falau aku Ja o Kameham*h* ī ki oo a paa M'nw aliou aiu 1a iloko o ka iepo, a paoe ao la i koaa mau kanaka; ««Hlia k* hana «Vi nnrnoo ai i hana na kaaou e haoa ai, oia hoi ka maWai ana i ai oa kākou, be "ie loa hoi ka ooho wale, o,quī mai auanei ka pilikia. 0 • Ua kapa ta ka moa o k«ta mafa a Kamehameha o Kuahewa, aia oo ma £aitua i Kona Hawaii. He kanaka akamai, he opa ahonui. he lokomaikai, a he kanakm om oie i ka raona o Kamehameha, aole no hoi ona puni i na hana leale», a ua ike n aku oia he alii malama i ka malahia a me ka pono o ke Aupuni. He al ; i manao nui o Kamehameha e malama,i ka ain* a me na wamai a pau no kana poe keiki. A pwnei i maopopo «i kona manao nui e malama ia na waiwai a me k» aina no kana poe keiki; Ika wa oea kanak'. e pii ana i ke kua iaauala ma na kuahiwi a lawe mai ia lakou i na hilii a ike o Kamebameba,.ia wa, olelo aku U oia ia lakou penei: N<> keaha la oukou i manao &i e kua i keia laauala Hilii, oiai e nui aku ana oia ma keia noua aku ? Ua pane mai la na kakau alii me na kanaka, "Ua elemakule oe a ua kokoke mai na la hope o kou ola ana, a nawai! la la mau laauaU; aole makou i ike i ka mea nana la laauaia ma keia mu» j aku. | Ia wa i pane aku »t o Kamehameha ia lakou penei: Aole anei.oukou i ike i ka'u poe keiki ? O lakou auane; k«. poe nana la mau laaua'a, a o lakou «o auanei ko'u poe kaulaoa aina aa keia hope aku, ke huli ae na ta o ko'u ola ana 4a keia ao.