Ke Aloha Aina, Volume III, Number 17, 24 April 1897 — Na Palapala [ARTICLE]

Na Palapala

Aole e ili malnn» o m&kpa ke koikoi o ni ihewa «na no keiā mau manao i hoopukaia malalo o keia poo, aka, e ili no ia ma!una i oa poe na lakoa i kakaa mai.

NA AINA LEIALU.

O ia na aiua a Kamehameha 111., i hookoe ai nona, a no kona mau hope a me na hooilina a mau toa aku. Mamuli o ke kanawai i aponoia e ka M; i i ks la 7 o lune 1848, ua īli aku iai mau aina i na hope o ka Mōi ma ka Nohoalu o ke Aupum Moi 0 Hawaii, a īa lakōu wale no na pono a me n<j oomaikai a pau o ua mau aīna !a, aele loa no kekahi poe e ae. 0 ka nui o na eka ama a pau 0 na Aina Lei Alii mai Hawaii nei aku a hiki 1 Kauai, he 900,000 no ia; peia ka hoike a W. D. Alekanedero, ka Luna Ana Aina Nui o ke Aupuni. Ke paa nei kekahi o ia man aina malalo 0 na hoolimalima no na makahiki loloa, a no na uku haahaa ioa hoi. A, oiai k a poe iliohae ē hakilo ana e loaa ka wa pono e le'e powa mai ai i ke aupuni Moi a me na pono; ua hiki mai la ka man»wa, a ua oili mai lakou me na maka keleawe 0 ka «ihue i lune 1889 ka hoomaka ana, a i lanuari 1893* ka hookina ana a hina iho la ke aupuni MOl ia lakou, maialo 0 ka oakaha a me na lawelawe powa eleele ana, i kokua la e ke aupuni Amerika. Mai ia manawa »ai, ua o!eio haakei ae ia o W. D, Alekanedcro, kela keiki nikaneie Kalawina, he mea kokua i ka ka hana aihue, me nei mau olelo o ka lapuwale nui: "Oiai, aohe hooilina 0 Kaoaehameha I. e o!a aei, (1 hea ia ka maka poopoo 0 «a o W. D. Aiekauedero i ike ole ai la Lunaiila.) Nolaiia, ua lilo kela poe aina 'i ka lahui i keia wa." Heie pela ka olelo wahahee. Aole ka lahui Hawaii poaoi i lawe aihue mai i na *»ra Lei Alii; 0 na keiki mikanele Kalawioa kii lawe pakaha ae i oa aina Lei AHi, aole o ka lahui Hawaii, O ia ka oiaio olinohno, e waiho wale ai oe, me k« mau hoa Uwe pakaha. Eia hou iho. "Ua nalohia kela oihana, a ua li o i mea ole 1 kew wa, a ua kaa kela poe ama iloko o ka maoa o ke aLpum,*' wahi a ua Atekanedero nei, A o ke ano o ia tnau o!elo, o ia iho keia; E olelo mai aua oia, "ua make īea, a ua ?1o i mei o?e ka nohe Moi o Hawaii ner, a pela e !i!o al na ama Lei Aīii, no ua poai powa *ihue la." Hele ptla, kela oleio lapuwale. ' Rta mai ka oiaio 0 na ōiaio, ka po!o-| iei o na poloiei, ka maemae o na ' mae, • me ka nani no ka wa pau o!e.! x—*'Aole 1 make, a lilo i mea ole kej Auuui.i Moi, e īike !a me keia olele wahahee hauus t aka, ua hina iho uati !a!o, mamuli o ke kakoo ana mni o ka mana kaua moana o A»ci'ka t o ia wale no, a ke ola nel 110 ke Aupun Moi, me kona Moiw«hine a hiki i keia ls } likali *pojK\ ā ia )* «k», a ruau loa sku no " * 1 O ia ka oia : c, 1 1000 mai e na peoei #v7, s i skc mai hoi e ou niau maki e • ..ku lU'ko." A na hoouio aua. 1 k* U 1 ouki u i l, w« pakaha *c <i i ke Aupeni o LiUuokalapi, oia »0 ka la i kukalaia aka ai ko o.kou

hoopiiia, 110 ka hana aihue a oukou. Ua ikc a ua maopopoia mea i ke ao holookoa, ua lohe na kukulu a pau o ka honua i kela kukala hoopii a Liliuokalani me ka Uhui Hawau pu. (а) Ua hoikeia aku ka lono e Liliuokalam ia Feresidtna HarisGQ», no iu mea. (3) Ua hoounaia ka Elele, a Ko r mis,na hoi 1 Amer.ka e LUiuokali-ni, i 1893, me ka paiapala hoopn ptha, no ka hewa aihae o oukou. (4) Mimuh oia mea, ua hoounaia mai o J. H. Biount, e imi pono kela hana aihue a oukou, a ua loaa pono oukou he pne lnna lepo loa. (5) Ua wnho aku oia imua eke Aupuni Ameri*a, Aia o ka Aha Kuhinaia, i kana buke m<ilamalaina, a ua aponōia me ka hilinai pihaia. (б) X7a aponoia ka hoopii kue s Lihuokaiam ia oukou; aole i aponoia ka oukou hana lima lepo (7) Ua hookuniuia ka elelo hooholo a ka Percsideka, maiuna oka hoopono me ka pololei mau, "e hoihoi houia ke aopuni Moi- e pōno ai; o ia wale no ka hana pookela, e mau ai.ka hanohano o ka inoa o kela Repubalika Nui oke ao nei, o ia o Amerika. A oia olelo, e ko ana, no ka naea, he pono, he polole ; , a he oiaio loa. Olala i lohe oe e W. D. Alekanedero kokua hewa. He nui aku no na u.ea i koe e maopopo ai ka oiaio p ka naake ole 0 ke Aupuni Moi, aka, u« Uwa ae la keia. Eia ko'u manao hope, e pili ana no no »a Ama Lei Alii, a me k* wea i kp leana 1 na pono a me na pomaikai o ua mau aina ta, *'Mai puni wale oukou e kuu lahui i na hana a nre na olelo a ka poe pakaha e hana mai nei, no ua mau aina Lei AUi, e like »e ia e hana ia naai nei, 0 poino oukeu, o poho a aalowale ko ©ukou mau 4ala i hoouiō aku ai, oo ke kuat aoa i ua mau aioa Lei Alii nei. No ka me<, ua maopopo loa, e ala ae ana ke aupunī Mot mai kona hina ana ilalo, a k«t hou mt ke kilakila loa. A oka mea nona ia mau aina, o Liliuokalani no ia, a hala ae Oia, o Kaiulani aku. Ao na kuai ana, e tilo aaa i ka oie; o kau mau data 1 Hlo ai, ua aalo loa aku no ka wa pau ole. Pela no b»i na hoolinali».! hou ao aina la, e hlo «na oo i mea ole; kpe wale no na hooUmalinia mua i ka wa e ku ana ke aupuni Moi, oiai e koe apa ka maoawa, oia no na hoolimalima paa A a hiki i ka pau aoa o ka maoawa, O keia ka hoike oi»io, i lohe roai e kuu mau hoa a makamaka Hawaii. lu poe e noho kupa» mau nei mahope 0 ke aloha ikp kakou ama, ko kakpu Uhui, ko kakou mau pono lahui Hawaū »a na kuikahi me na aupunj 0 waho, a me ko kakou Moiwahine Liliuokaiani. Na'u ih» no me ke atoh» FaW4*t> Kmo*. Hi!oTi Pna, A|>ersU 5. Ma ka !u-ri n 0 ka ianu *c ai 0 Willu.n Rirsct, ht |>ain<i i iuau i hele a uluwehiwehi 1 na ooe ti|kc aka |>utt e iho at a Uwa ka m*l?n"ke» no k* *.ni| e malahiki 0 ka t-we 11 at?a aku <m hoapili 0 ie aou \c Vv>t\oe 10 ke Panal«»u ok# F!S*ch» Uji pono Vc.- iu e* okm' hkc%>lc, * ea P.ui ka n;«Wo » U okvM»*ikti vjjki d'ea li m 1 ". I '