Ke Aloha Aina, Volume IV, Number 12, 19 March 1898 — HE MOOLELO WALOHIA. -:NO:- ALANADELA. Ka Wahine Hoopahaohao o ka Aahu KeoKeo -A I OLE:- Ka Loea Hookani Pila o ke Kulu Aumoe. [ARTICLE]

HE MOOLELO WALOHIA. -:NO:- ALANADELA.

Ka Wahine Hoopahaohao o ka Aahu KeoKeo -A I OLE:- Ka Loea Hookani Pila o ke Kulu Aumoe.

Me na kulu waimaka o ka ha'uoli me ke eloha i awilī pu ia ē hiolo ana ma na papallna o ka kaua kamaiki ojjJOi e lawe līilii ana hoi i na kiheahea koko e hilihili ana maluna o kona helehelena, iia īke ia aku la ua wahine nei i lalaa ihp ai i kekahi hainaka mailoko ae o ka pakeke o kona aahu a hobi akn lala mau hiohiona weliweli e kau ana maluna o Walal'iNo Nkahi mau mimiē kela hoomatmae ana 1 ka helehelena o ke keiki poino, aia hoi, īke iho la oia i kekahi lei ai i e anapanapa ae ana tx>« ka a-i o ke keiki opio, me ka hakalia ole : lalau iho la kona lima alolelole ae la i ua lei la me ka hoomat«popo ana iho, he kej ki ka keia no ke kulaiaa moi o Sekotip, a ia wa i ioheia aku ai ko»a leo i ka hcK>puka ana ae i kekahi raau huaoleio i ka i ana penei: Auwe! he haku alii keia no'n, no ka hoko alii ana e lei nei ma kona a-i, i hookau aku ] keia man hiohioua mainoino maluna ona, no ka raea, eia ke auouni iloko o ka aums- - ana no ka noho moi, © hoonani ia na I«n» no ka hoopakele ia ana o ka moi opio o Sekotia maī kft lima mai o na kanaka puiiwai efeeie, auwe, aloha wale kou jahui e kumakena la,pou, me ka hale a'līi hoi e hoaahu ia la e na kahakahana eleele aka, he mea maopopo e -make ana no oia ke hoihoi hou aku au iaia no ke kuianakauliale, nolaila, mai keia waaku e lawe no au iaia i haku no'u a na ka make e hookaawale ae ia maua mai ka noho pu ana iloko 0 keia uluiaau mehameha kanaka ole. I ka pau ana ae o kana kanaenae an ae, oia no kona wa i lalau iho a 1 1 ka popo welu a unuhl ae la rttai loko ae o ka'waha o ka moi opio, a a noe kana pepehi holoholona hoi a oki iho la o!aj na kaula e kupee ana i na lima a me na wawae o ka moi opio, a ia wa no hoi i halawaī iho ai kona mau onohi me na alina weliweli a ke kaula i ai aku »i' iloko o ka io e'puali Bna ma na lima a me na wawae, a na ia mau hiohiona manaonao i hoohanini hou aku i na poi waimaka o ka ehaeha mai kona mau lihilihi maka aku. A na keia meu waimaka e hiolo ana mai kona mau iihilihi maka mai, e hoopulu ana hoi maluna o ka helehelena o Walata i hoopohala houae, a owaka ae la kona'mau'

. iiiak* i pi?ta me ka ehāeUa. Nuna ! te U oit i rt& «nohi mak& aluha <> \% i ! Wihine e liaka pono iho ana maluna ona, n piapuai niai !a na waimaka m#i kona mau lihilihi mai: | M&i ma\ao no'u, wehi a ka wahi-1 m puuwai aloha i ihō ai me . k* l#e malie, no ka »«a, aole au i beU ouai oei e hoepoluo aku i kou, oli, «ka, no ka hoopakele ana ae no | ia mai ka īima mai o ke kanaka | puuwai eleele. Nolaila, e hoomaa>& 1 ae i kou mau mauao kaum&li», a e ] haihoi aku anft au eo ko'u ho-j uie. ao k* lapaau ana i kou jmau j paUpu, | Na keia mau huaolelo ku i ke ale-1 ha a ka wlhine aoo i hoopuka ae i ] ka hlolo makawalu a&a o na wai-1 maka mai na lihilihi maka mai o Walaia, a nana hou ae la hoi ikona ] hoopakele, a tio kekahi mau mlnule kona noho ano, a!a hoi, ua loheia aku la I ka puftna ana ae I keia man huaolelo. | E kuo hoola malihmi, nou au e liiwi aku nei i ko'n mau hoomai- j kal palena ole ana aku ia oe, aka, ke hopohopo nei no nae au, aole paha e hiki ana au i kou home, oiai, 1 oa hele kuu kino a puni me ka eha| a o ko'u palapu ma kuu umauma e! kau nei ka mea i kukonukonu loa,i mamuli o ka hou ia ana i ka pahi e! ke kanaka powa, a nolaila. ke hopohopo nei au, aole paha au e ola ana a oki pu ia ae la kana kamailio anp, mamuli o kona uwe kapalili anaae, mamuli o na palapu e iniki walauia la Ipko 0 kona kino. Mai heokaumaha i kbu noonoo ho ia palapu e ke keiki oplo, no ka mea*j ke ike nei au aole i makemake na lani e laweia kou ola makamae e ka' oi o ka pahl a kou enem', aolaila, e kuo haku alii ke noi aku nei i kou\ oluolu e hoi kaua no ko*u home, ua hamama kona mau ipuka no ka hoo kipa aku ana aku ia oe me ka dumehana, wahi a ka wahine aoo i panai hou aku ai. Xa keia mau olelo waip»lie i hooikaika hou ae i ka manao o ka kaua opio, a hoao ae la oia e ala mai iluna aka, aole nae e hiki. oiāi, kojia kino ua hele a laau, a ia wa i ike hou ia aku ai o na helēhelena kahmaha e hekau iho ana maluna o ua Walata nei i kona wa e hoomaopopo ne\ aole e hiki iaia ke ala te iluna, a nolaila, oa loheia aku la kona leo i ka pae hou ana ae. E kuu hoopakelo o keia ululaau mehameha kanaka ok, ke hoao aku nei e ala iluna, aka, aole nae he hiki, oiai, kuu pauku kino ua hele a laau, a uh hoopuni pu ia hoi me na palapu a ua maawe kaula a ke aloha ole i okioki ae ai ī ko'u niau īo, a nolaiia, o ka'u noi wale uo ia oe i keia wa i na he mea pono ia ia oe, e lawe koke ae i ko'u ola me ka pahi au e paa la ma koulima e kiheahea ia la e na kulu koko o na kanaka puuwai eleel? nana i lawe mai uei

ia'u iīoko o ktia mau uh>!ttfcu c m i li<?I e pau koko ai o ko'u ike ana ina iniki walan'a no"ko o k< i '\i niau k>, a pfty pu hoi me to"u īke aaa ia mau hiob!ona manāonao e hefcau nei maiuna o ro'u kioo, a tnai hopohopo hoi ke hoea aku au i.leela ao nani mao e kali mai ana no au, o %o*u la e pu aa •! me a'u no ka hele ana aku e ku hoika imua o ka lunakanawal nui, HOle i kou mau ltma koko, ake hoomaopopo liou ae nei hoi, aola ioa e loaa ana u'u ka noho oluolu ana, oiai, na kaukaua!it ake hanohano e imi mau ana i ko*u wahi e knawale loa ai mai ka īke ana laai a ko'u mau makaainaūa, ia'u nolaiia, e ka wahine malihini puuwai aioha e lawe koke 1 ko'u ola ano. I ka hooki aoa ae o ka moi opio o Bekotiai kana kamailio ana 5 ata hoi ua ike hou ia aku la na waimaka e hiolo makawaīu mai a&a mai na Hhilihi maka mai o ka wfthine aoo, ike pu ia aku Ia hoi kona poo e kulou ana me ka loleīpie ana ae ana i kana pahi uhai holoholooa 1 haukae i ke koko. no kekahi mau minute ka noho hamau ana o ua wahine 1?, aea ae la kona poo iluna a nana polo'ei aku la ilnko o na onohi maka o AValata a mahope o kena holoi ana ae i.na | kulu waimaka e hookaumaha ann : kpna mau lihilihi maka, ua poha, mai la kona leo me ka wal ihia nui 1 ka ani mai nei penei: R kuu haku moi, aole loa ou o ae ikku ana i kau noi aWahia, in* paha o kuu ola kau i noi mai nei e iawe ae au me ka'u pahi uhai holoholona, ina paha ua hooko akn nu i kou makemake.aka, e hoomama e kuu haku opio, no ka mea, ma kou aoao mau a na ka uiake e hookaawale ia kaua, a e inu mau aku no hoi ka oi 0 ka'u pahii ke koko o na tausani o na poe e kue ia oe, no kou uluhua 1 na oo£ pum hanohano e ake nei e hookaawale aku ia te mai luna aku o ka lepo o Sekotia, ua hiki ]oa ia'u ke hoohoka. E hoike aku ana ia oe nae ka hookamani ole e heaahu j ajku ana au ia oe me ka aahu wahi-| ae ma keia hope aku, a kou o he-' lehelena e uhiia aku uo ia mai k*j ike ana aku a na kanaka mahope kekahi uhi maka eleele, a oaai noonoo koke e lawe i kou.ola tj tia no kou mau la i ke kaUahiaka; nui % i Me ke kali hou ole aku i eaanawa no ka moi opio e kamailio hou mai ai, lalau ihd la oia iaia a hapai ae la no luna o ka lio. Ma keia iioi ana mai nei a ka mokuahī Upolu, ua lawe raai la oia i ke kipo wake o kekaln o kgna mau ohua i make ma ka moana, nona ka iuoa o Kauahalii, no Kohala, ua l&we mua ia oia no ka halewai, a mahope o ka naaa ia ana e Kauka Emekona, ua haawi ia kona kiuo uiake i ka ohaua no ko kauu aua. Ua olelo ae oia o ke kumu i make ai o koift kanaka no Sa, ma'i no īa. . . ... I /