Ke Aloha Aina, Volume IV, Number 44, 29 October 1898 — Untitled [ARTICLE]

i) ki: Aapuai o Haw<tii, i na 1h i Ua'iu, «, e noho hoomalu ia «na i mnialo o na Alii AiraoVu mai ka j po mai, mana he eehia a roe j ka ik»ika len» boopo»opono ia | ana, a ua noho aku ka lahoi Ha- j waīi malalo o ko bkou mau alii, nve ka hoolohe ana i ko lakou tnaa leo roe ka eehia, O ka kaeawai a me na hoopo- , nopouo ana maluna o ka lahoika- ; naka ia mau la, ua nana ia aku me be keiki a«a i koka makaa ' ponoi, ā n% Liki ole ke hoohaia- j hiila aku i oa hoopai ana e hoo- j kau ia mai aoa malaiia ona, Ina e j manao ka m*ikua e hōopai aole e biki i ke keiki ke hoole, no ka j mea, he leo maua kona me ka j ikaika, a tta haabeo kakou ma ke ' kilakila o na hoopoaopouo ia ' nua iloko oia maa la malalo o ko ' takou mau alii. ] Aka, i keia la» ua hiki anei ia kakou kē noho oluolu pu ka , pod kumakaia i ke ea-o'.ko'-kakou'j aina makuahine, ua oluolu anei ko kakou uliafie i ko kakou noho ( »n» malalo o ka poe nana kakou ' i hana ino, me ko 'lako'u hookau j ana mai ī ua kanawiii hookauma- | li.i maluna o ka lahuikanaka, i j waM e loaa ai ia lakou ka noho nāaluhiaana. Aoi Ē loa. ua noho hakanu ka iahui mamuli o ka hao iaanaaku o ke kuokoa o ko lakou aina mai ; ia lakou aku, a ua nohe hamau ! lakou me he poe keiki makua ole j ala, e noho hoopili wale ana ma-, lalo o hai, aka, o ka ikaika o Jca j manao, ke kupaa a me ka naueue j ole, oia ka loea nana i hoolilo i j na hana a I;a poe limanui i mea j ole, a i mf;ikai ai no ko lakou j eoonoo no na mea pili kalaiain», ! He oiaio no ka makou mea i | hoike aku ai, ua hui kahou, we ! »a poe i pihkana ole mai ia ka- ' kou, aka, o ka manaolana nae no j ka hoi hou aiia mai o ke ea o ko j kakou aiua, eia no ia 4e mau nei j -ka pumeuana iloko o ka puuwai j 0 na Hawaii aloh* ainaa pau, aole j loa l e u,ea nana e hoopau ia mea. | Ke hapai mai nei ka uupepa I namu puka alaula np~-~fce kaika- j mahme opīo o liilo ka ( Moiwanine hoi ma' Kaneas, no ua hana hoohiwahiwa : 1 hookau ia aku maluna ona, e na kamnaiiiā oia wahi, a me na poe a pau i aku e laulima pu ma na hana huohwahiwa. 1 I

( He nani la hapai at'a aleu U f ! ka lno& ola kalkamahlne a kau i 1 kaupoku o Hanalei, bo k* inea, ! aole na ke kaikamahine Hawaii ! J noi ako. ftka t na Ukou no o ! -mai, a no ia mea i 1110 ai na ka- ! koo e hiaheo aka malona ona, | oiai, he I&hui kakou i hoino ia, ! aka, īloko nae oia liolno ia ana, i | boea mai la he Hokuao no ka | maUmalam», malon* o ka poe * f ! kaena ia lakou ho malorbHlam|. | Au o Hawaii Uuka ke oni 1a 1 iloko o ka waha o ko Amerika | poe naauao, no ka nnkloī o Va | kakoa mau lawelawe ana, a me j ke ano maemae o ko kakoo noho | ana, a ua lilo ia he mea makaikai j e ka poe ike ole i k« ano o ko kakou noho ana. AE. be oiaio hoi paha ia olelo , ana peia, uo ka mea, na ka Ame- ; nka hoi i kii pololei mai i keka--1 h| kaikanmhme opio Hawaii a lilo ! ako la f Alii a i Moiwahine n<, | ua poe !a, ma ke ano, he aapuni { Alii ko kakou i na la i hala, a ; roliila, tia maa kakou i ka noho I aupuni Alii ana, j aole hoi e ku ka olelo a La pee j lapawaie o kakou e holo mau ai i i Amerika e oielo ai he poe hij hiu kakou a he hoom&nakii. Aia j ¥.. Hawaii la īluna o ke poo o ka : haole kahi i pailani ia ai, Hano- ! eano o Hawaii opio Moiwahiue o | ka ma&awa i na aina e. Ua Hlo na oleloao a ba Luna- , kanawai Apaua Wilikoki i hoike ia ai maioko o ka nupepa Av{ila ( taisa o ka la .18 nej, i e hu'i aua iloko o ke kino o kekahi j nliikoa Amerika i keia mau la, a j kii ike m?»u Ja nei kana mau olelo j hpohuoi maloko o na pupepa o ( keia mau )a. Ea, welawela no ka i hoi ke kai o ka moa, i ke keiki Hawaii la, ke hele la, a pepelu ! ke kikala o ka Aeto, i - ; ; . 1 Oiaī hoi makou e kamailio ana i no keia mea, ua lilo nui ko maI kou nana ana ma na olelo palne a ! ka mea i ninau ia mai, a ua hoike • mai hoi kouaano kuokoa iaiaiho, ' mamuli o kona nana ole i ke ku- ■ lana o ke kanaka i lawe ia imua o | ka Aha, ina paha ia no ke kulaDa ! kiekie a haahaa lja paha, ma ke i Kanawai koua nana aua, a e kau I «na oia i ka hoopai me ke kaulii ke a paewaewa ole. ! Ke hoomanao uei makou, ma- [ mua aku nei, ua hopu ia iho ia ' kahi haole malama oloko o ka * hale hoikeike o ka halekula Ka- [ mehameLa, no kona hoopaa ole i ka lio o kona kaa, ma kekalii wahi e hiki ai ke hoopaa ia, elike tnn ke kauoha a ke kanvwai, ak», ua hoao oia e ku* i ka hana a ka ' makai, a kii aku la e ooki i ke ! katjla i hoopa» ia ai i ka a-i o ka ! lio, me koua mauao, he hana no-! no ia ana i hana ai, a no ia knmu,' us hoohana ka makai i kona me- *

| && # a Hwe U tu lio, k« k«* a tne J j ka pnliī au» i oki *i i ke kauU i : I ktt Hniawni. A i k» noho »nn o | ka Aha m hoopai >a oia me ka |,nana ole i» o koaa kuUon. A d&< ia kumo, ua ae ole ua waj»][ haole j bookat)o !a, e !aws fcon i ka palii »ca i oki ai i ke kattla t mawnli o I k» hanmia i ka lima o kanaka i * i . • | I na tie ūiaio k*ia lobe i loaa | ia naakou, ao!e no i kaqamai ' | hookano, a tne he mea v l», pela io no paha, ina makon e hoomaoao i kaoa man hana ma\nna o kēkalii mati lede Hawaii, ana i lioomaewaewa ai i lolakou kulanalede, maloko o na pa kula 1a o Kauaeh*meha, iio kekahi hana hoōkelakela i naalama īa ma ia wnlii, ua hoao oia e kipaku aku ia lakou ka poe nooa ke a e haa- | wi i ke kuleaiia no ka poe kolea } kanaLua. Lapnwale jo no na hena Lookae o keia ano. Oiaī hoi makoo i kamailio ai maloko o na kolamu o ka kakou hiwahiwa nei, ua hoike aku makou i ka mauao, e hana koke ia na hoolala aua no ka haawi ana aku i na kokua no na haumana a me na kumu i hooneie ia i napo* uo kino a ue ua wahi keuikeoī e biki ai ke malainaia ko l«»kon ola mamuli o ka hapu&u ana aku o ke ahi i ko lakou mau Wahi pouo i kino a paii, a lilo i puu Jeho, a f no ia kumn e hiki ai ke manaoia 1 he hana pouo maoli na kela a me ] keia e haawi koke aku! na kokua ana i kela poe. ma o na aahu fa, a ma ke dala paha. ' | Mamuli hoi o keia eia| ka Hui'o iil. 0. Holo ma, ke kau 1 oha mai nai 1 na poe a pau inahe aloha ko lakou, e haawi aku i. n!» i kela a me keia ke kokua aku, a ! ' ■ I na lakou e hoouna aku mulalo i p ko lakou mau iilo ponoi, no ke, | kahua o ka pilikia, eaai uanamaka l aku i kela poe e noho iloko o ka r pMiHa> ! > - ■ i L'a manaoia. o ke komu nui loa ! o ka bai iwaena o na ko» Amenj ka, ma ke kahna hoolulu mawaho | i o Kapiolani Paka, mamuli no ia | l o na ea mai na wahi haoai puaa, ! kaka h kanu kapiki mai hoi a ka ! i'Pake, a ua lilo na ea ino o keia ! man wahi, i kumu e hoonawali- ! ! wali ai i ko Inkou ola, ina io hoi | ' pel;j, aka, i ka makon hoomaopo-: po ana, aole paHa o ke!a kumu nui o keia loaa mau o na koa 1 j ka mai. | Ma ko makou hoomabpopoai:a | hiki uo ia makou k6 ike ma ! ka makou hele ana e makaikai | ma ia wahi, l:e m!tn pute i hala .. . , - t . | ao nel, oia no ke UApiHu a me ka . \ : ,/ -

[hikl ole Ve m&Uma i wahi! | moe kupono no lakou a i kananaj ]akti 4 be lepo !akou ma na,ano n ■ | paa t a e moe ana jlnna o lta tepc, i ! me he mea !a, he mau wnhi ku- ] pono !oa ia uo ke ola kino, a ma | fa wahi makon i koho wale ai, oa ' !oaa keia poe i ka mai, mamuff $ ' ko kupono ole o ko lakon wahi e moa ai. E iauo oialo o| %» makoo « olelo aei, %a ki- ] ll maol! A%n e nana ma ia wahi fj 1 pau k* kuhihewa, a i ikemakaī | hei, aole e !ohe pepeiao. | Ua make aku U he elua ola ma ka wanaao Poaono nei, mamuli o ka hookui ana o ko lakou mau kino me ka uwea o k$ kukui uila o ke aupuni, i alu' iho mamuli o na kuaua koikoi o ka po. Poalima nei, no Ukou na inoa o Alohikea, he kax»aka liawaii kalaiwa kaa, a e ku &aī hoi koua kaa ma XXL, ma ke kihi o k« aiauoi Moi a me Nuuua. A ua make hoi oia mamuli o kona kuhihewa, i make ka lioo kona kaa i kekaUi pilikia ulia. O ka laa o na mea ! make oia o Tom Hannan, he koa. fi!e lioa oia no fea pniali L, o fea uataliona o Amerika Huipuia no ka pea A'naaina e nolio nei ma Camp McKinley, mawaho o feapioiani Paka, a oiai Ih«i oia ā me kona kokoolna Chas Geeftz, e hoihoi j ia ana kekahi kalaīwa kaa not>a ) ka inoa o Joe Ro»a # no* waho o | Waikiki, aka, mamūli o ka |nanao I alōha leanaka, na lele mai la oia | mailnha mai o ke kaa ana e kau 1 an*v, a he!e aku la e kokua i ka 1 mea'i !oaa I ka pilikia, a ma !ā ; kokua ana no ke aloha, iia hina | akn la oia i ka honua a māke loa. j A'no keia kumu no hoi i mai | ai kona hoa e kokua pu no ksia I mea hookahi uo, a pakele mahunehune.aku !a kona ola, a me ia mno oia i hoilioi ia aku al noloko o ka Halemai Moiwahine, no le Koena o koua mau hora mahope īho. O keia ana o keia maui ola uhaue. mamuli o ka hookui | ana o ko laua mau kino me ka | uwiia, i hoakoakoa ia iloke o kela | kmau uwea i alu ilalo o ka honua, J | ua kaa no ia oialalo o na hoohana I 1 ana a ke aupuni, ma o ka Luna i nui la o ke kukui uwilae hoohana I nei maialo o kona ma&a. | O ka hemahema mai ke kuuiu | o keia make, a ke manao nei ma- ■ j kou, aole keia he make ulia ma-1 j muli o hemaiiema, aka, i , mamuli o ke aupuui nana pono j ! ole ana i kana hana po&ei» piai, hoi ke atiptmi e ukū afiia ī ka poe | hana me m uku kiekle, aka, o ka j | hana nae e pono ai ke ola o ka j j lehalehu,aoleia ililo i mea ano , nut aka, ua nana wale ia aku uo ia . j ma ko nno paaul j

F «2f i moe. aku la i ka laoe kau a hooilo, £ |hiki ]iol ia , J kakou ke olelo ae, \ laun, o na lipaa alp)jft oleokeaupuai, mainuli o kona liooheniahe- 4 ma wplei aa bana p k**ia ano, a ke ake aia nei hoi makou e ho^-. pau ue ko aupuui i koua nolio palaka aua, & e lioano lion ia hoi ke- , la mau haua e ike ia uei i keipla, he mea e lioopilikia ai i na mea a pau. i V Ua lilo nui na nupepa baok , oaeoa o kakoo, i ke kamailio no >a& mea piii i ka hoopaapaa ma,o*Kenerala King o Ameri- . ■km, » ine Wilikoki ; o Hawaii nei, a na poioa loa nae Ukoa ina hana a • ik* lino» Nm oke kakai uwila o 1 i ke•upnni, kahi boi « ike ia ai I iakoa he pee makee io lakou i ke o)a o ka lehulehu, aole o ke kani wale bo i ka makaoi. .. fi,v% i>yae|i§ pns n<*i «mlalp. iho o. ka )£© .kaul*aa ; ,o | Leahi, a i>a huli a | ia ana, ua ulu mai ,la iloko o ko makou Uoomanao, ana na hapa hoomae w-aawa ,a„ka Kai o nialalp Q t koopopoppno ana a ka Papa Ola 110 e ku nei i kea la; ua ikaik„a i.% #p hoi na hoopakole aoa i na a pan ( a pela io no hoi i nalo., akp ai la mau mea ino mai ia kakou aku a pau. . Aka. nae, i keia wa aole he enemi iioio o keia mau pualikoa e aoho mai nei mawaho o Wailuki* nona ka huina o 3000 'a oi, aka, me he mea la no ma ka makou koho wale ana, ua like no ia m« ka makou hoakaka, i loaa lakou ma o ke kupono ole o ko lakou i - wahi e moe ai, a o kekahi paba hoi, ma ka wela ino paha o ka ea e pahola uua maluna o kahonua, rti ' iz'g r *si* ™ nana i hookomo aku i kela poe iloko o ka mai. aka, ke nei i no ko makou manao, e hoopau la [ ana no kela pilikia iloko o ka wa 1 pokole. | Ua lohe mai makou, e hoopii aua ua makua o Alohikea i ke | aupuni inamuli o ke ao a kekahi i loio, a i hakalia w«le no ka punohu uahi, i ka puka olej&e |o ka oielo hooholo a ua Kiure ! Kor<guero, a i na io pela» alailp, ! e hook*mo ia aku.ana kakou ilp-. ko o na koi _pono" koikoi, elike me kela majj haole Amerika t a } make a e ola s i£ah.ttuehune mai | nei iloko o ka Halemai. Aohe uo a kakou nana.no ia mea*.,e hoea mal ana no ka wa e paiiai |aa ka uku no kela a me keia haija a 4 la>yelp>Ysi s w j aaea ,a pau 0 keja iiohp kma