Ka Hoku o Hawaii, Volume XXXI, Number 44, 9 March 1938 — Ka Kamehameha Huakai no Maui [ARTICLE]

Ka Kamehameha Huakai no Maui

fO k<*ia moolelo <■ pili an!i i Kōi Kum<'hamo!m Iluakai no Maui, ua hooloaa ia mai ia inakon mai ka m<'jt Hr>»r.y Linro)n HoKt('in o Maui aia J. 13. J>ixoi) o Ililo noi, a o kekahi ona kiu m<'a hou o k/i Hoku o Hnwaii, a oia ka makou e hoopuka aku nei no ka pono o na inakamaka hcluhelu o ka Hoku o Hawoii]

Ia kakou na poe o keia au me he mea la o ka hoopai no na liana oia ano aole i kupono a me ka hoomainoino, ma o ka kiola ana i kekahi kanaka iJoko o ka imu, aka nae lioi e hoomaopopo pu iho nohoi kakou he kapu ka hale o Kamehamelia. Aole e hiki i kekahi kanaka ke komo akii iloko o ua halau la me ka aahu a aole uohoi e liiki i kekahi wahiiie ke komo iloko me ka pau. Aia no he rula ma kekahi Aole e hiki i na rkaneame na wahine ke apina pu. E iioi no na kane ma kekahi halau e ai ai a i ka&a ia he mua, a he okoa aku nohoi kahi o na wahine. Ua kapu pu nohoi aole e ai na wahine i ka i'o puaa, ka maia, ame kekahi ano i'a a pela no me ka niu. O ka hoopai no ka haihai aua i keia mau kanawai he make. .

Eia nae lioi ma kekahi ano ae o keia mau rula, kapu ua liana ia ma ko k6ne£uria 18, he haneri makahiki jnahop.e iho o ka wa i puhi ia ana na ku pua a hiki i ka make ana ma Nu Enelani maīalo'o ke kanawai Oiu. mau 1%, a lie koikoi loa ka hoopai e ks.u ia ana no ka haihai ana i ke Sabati.

I ka wa nae hoi i hoike ip aku ai ia Kamehameha ka lohe 110 kekahi kanaka e haanui a e hiki ana mawaho o ka halau alii, m«5 kona kukala ana ae oia no ka opio o ka moi, ua pii ela nohoi ka inaina o ha a me kona kauoha ana aku 1 kona mau koa kiai no ka lawe ana mai i ua kanaka la imua ona. nohoi e ole ka inaina o ka moi, no kā mea aole no he pokii o ke lii a ua pii nohoi ke no pa olelo haakei a haanui a keia kanaka ana i ike ole ai mamua. Ua hooko. ia aku la nohoī ke kauoha a ke lii, ua, hemo aku la na koa a hopu iaku la i ujt wahi nei a hauhoa iho ia me ke kaula Hi hau, ua kue maila nohoi ,oia no ke kauo uluuluia ona me he puaa ia a o ka pokli hoi o ka mof. Ua hiki ole nae iaia ke hemo ae no ka mea Ine lohulehu na koa o ke Hi i hopu mai iaia. TTa alakaiia aku la nae hoi oia imua o ke lii Kanjehapieha. I kona hoea ana aku keia hnua o ke lii, ua ninau ia malla oia, pehea la oia i kukala ai i ' kona pili, no ka mea ua maopopo no i ke alii aole ona pokii ma ka hanau ana. Ua 'pane ae ka mea haihai kanawai, iaia e waiho ana iluna o ka moena, me pa§i o na lipia ame na wawae i ka hauhoa ia, a i makaukau hoi no ke kiola ,ia ana aku iloko o ka imu enaena.

"Nau no e'Kalani." "Nau," i hooho ae ai ke lii? "Nau? I ka wa hea a i hea?" "Ihea ia wahi," i iiinaū mai ai ka moi me ka leo okalakala. j "Nsu no e Kalani," i pane aku ai ua wahi kanaka nei, "ia kakou ma ke kaua o oiai na poe Maui me na ihe e paa ana i na ihe ame nn oo i makaukau no ka hoolei »rme ka hou ana mai mamua a me ka aoie, oiai ka make e hana ana i kana hana ma)una o, na a kakou, o oe nohoi ia oe e ku ana maluna o ka puu ooe o Pihana a me ltou huli ana mai imua o makou a kauoha mal, "Imua. e o'u mau pokii a inu I ka wai awaawa, aohe hoi ana aku i hopp. Ma o ia ]a i loho oe i pili *i au ia oe lip po kij liou a o oe hoi ko'u hanau imia a kjaikuaana Nau no c Kalani!"

I ka mol maikai noUo! e hoolohe mai ana l na wehew>»h£ a keia kanaka imua ona, mo ka hele ana noh&t a po hipa konai mau njaka ipp na waimaka. ua kulou iho la kona poo llalo a pane malla. "Ae nohol, i ka hora o ka make o o;* i r p pokll, A pwla nohol rt\e ka hora o amfl * au lakolako." Ua hull aela nohoi' ua nlii r>cl a paw aka la i kanaka na lakou i hoomakaukau i ka tml/' o ki» omu o oukou i Hana ai no ianoi 1n eft, kahia mhi i ka holoholonn, f ai m me kuu pokll."

O k* Iko kmi.'ikii, o ( mc kc akea o kona noynoo no Un hon- ( ta lakou. r. Vn m?n 1a nnm] I hool!?o Aku &ta l «lfiW *upf*no no Inopa poo kan#k* T ijopa « a r noh.i moi .isn > ka hftaba& $m- ot«otw + ame ke &nfc r hK&lm o kona m m nwin-o. tme leonl \hl\ux> 1 l?ft j*mo mih» tt $AUMKSJ miikaoi n*nt, wne *qm nsp ' ** t»*™> pono o k* » tji<> ka piplli 0 to»na m*,MO i Kono '$$» koa ( »•> k» «**» 1« »»im ! 1 fco !«k»u man pmmal a iw p;|MH lo* nuil lako',: mia ne! i m imr lo« oia me ma-

I ka wa ma ke kaua ua hikiwawe loa oia i ka hoomaopopo fxna, he noeau ma ka noonoo ana, a he hiipiwawe loa ma ka hooholo ana ame ka aa ana ma ka hooko ana. Ua hanau ia mai oia me na lojna apau no ka lilo ana i alakai kiekig> loa. E lilo nohoi oia ame kana mau hana i kia hoomanao iloko o ka puuwai o kela ame keia Hawaii e ola nei ma ka

hoao ana e hahai mahope o ka pono. E like aku me Haleakala, ke kuahiwi nani a kilakila o Maui, i olli ae maluna o na ao ame ka ohu o Hana. Honuaula, Kula, Makawao ame Kooiau,e pa iho hoi na kukima malamalama a pumehana maluna o Kamehameha.

A oia ihn ke kanaka iiona ka inoa i ola maloko o ka moolelo a iloko o na hoomanao ame ke aloha o Hawaii, a :hiki i ka wa e hapa'upa'u ai ua lioku ,a e maalill ai hoi ria kukuua weia o ka la. Ua hoea maila kakou i ka hopena o keia moolelo I kakau ia ai e ka mea hanohano H. 1,. Holstein, a ke hoomaikai lea aku nei makou i ko makpu mau poe uhai aliolo mahope o o keia mooīelo o ke kanaka kaulana a Na'iapuni hoi o Hawaii a o ka Naopliona o ka Pakipika. L. H, Ka Hopena.